KartliOdemelerinEkonomikFaydalari
KartliOdemelerinEkonomikFaydalari
KartliOdemelerinEkonomikFaydalari
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Bu bilgilerin alınmasındaki temel amaç, söz konusu satışlar kapsamında<br />
belge düzenlenip düzenlenmediğini kontrol etmektir. Başkanlık bankalardan<br />
aldığı bu bilgileri daha sonra mükelleflerin KDV beyannamelerine<br />
dahil edip etmediklerini çapraz kontrollerle denetlemektedir. Gelir idarelerinin<br />
üçüncü taraflardan (banka, tapu, gümrük, vs.) bilgi toplamasının temel<br />
amacı, mükelleflerin beyanları ile üçüncü taraflardan alınan bilgilerin karşılaştırılması<br />
yoluyla kayıt dışı kalmış vergisel olayların tespiti veya beyanların<br />
doğruluğunun kontrolüdür. Projenin göstermiş olduğu önemli nokta<br />
ise, mükelleflerin POS sisteminden kendilerine bildirilen tutarı 45 nolu satıra<br />
yazmaları sonucunda, nakit alışverişlerden kaynaklanan tutarı giderek<br />
azaltmalarıdır. Diğer bir ifadeyle mükellefler bankacılık sisteminden gelen<br />
ve kayıt altına alınmış olan tutarın aksini ispat edemedikleri için kendilerine<br />
sistem tarafından bildirilen tutarı beyan etmekte, ancak nakit alışverişe isabet<br />
eden matrahı eksik bildirmek suretiyle vergi matrahını azaltmaktadırlar.<br />
Bu noktada, nakit alışverişlerin azaltılmasının sağlanması, banka/kredi<br />
kartı kullanımının yaygınlaştırılması vergi matrahındaki bu azaltım yolunun<br />
da önüne geçebilecektir. POS satış bilgilerinin beyanname sistemine<br />
otomatik aktarılmasının yarattığı sonuçlar kayıt dışı ekonomi ile mücadelede<br />
banka ve kredi kartı kullanımının önemini somut bir şekilde ortaya<br />
koymaktadır.<br />
Bununla birlikte ülkemizde kayıt dışı ekonomiyle mücadelede harcama<br />
eksenli önlemlerin kullanılmasında bazı sorunlar mevcuttur. Öncelikle<br />
harcamalara yönelik denetimler yetersizdir. Denetim olayı, kayıt dışı ekonomiyi<br />
azaltmaya (daraltmaya) ve devletin gelir kaybını önlemeye yönelik etkili<br />
bir önlemdir. Ancak verilere bakıldığında yapılan vergi incelemelerinin,<br />
toplam vergi mükelleflerine oranının %1-2 düzeyinde olduğu görülmektedir.<br />
İnceleme oranının bu derece düşük olmasının yarattığı olumsuzluğun<br />
yanı sıra vergi kayıp ve kaçaklarına yol açan faktörlerden en önemlisi vergi<br />
idarelerinin mükelleflerin gelir, servet ve harcamalarına ilişkin olarak yeterli<br />
bilgiye sahip olamamalarıdır. Bilgi ve iletişim teknolojisinde meydana<br />
gelen yenilikler, vergi idarelerinin otomasyonu açısından da birçok fayda<br />
sağlamıştır. Ancak tüm bu gelişmelere rağmen harcamalara yönelik olarak<br />
oluşturulan özel bir denetim mekanizması bulunmamaktadır. Özellikle<br />
gelişmiş ülkelerde uygulanan otomasyon sistemi kullanımıyla bilgisayar<br />
üzerinden seçilen beyannamelerin bankacılık sisteminden alınan harcama<br />
hareketleri ile karşılaştırılması şeklinde işleyen bir e-denetim uygulaması<br />
mevcut değildir.<br />
142 Kartlı Ödemelerin Ekonomik Faydaları
Change language