Derin Boyun Enfeksiyonları - Klinik GeliÅim
Derin Boyun Enfeksiyonları - Klinik GeliÅim
Derin Boyun Enfeksiyonları - Klinik GeliÅim
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İ. SAYIN<br />
ağız içinden veya boyundan yapılacak girişimle apse<br />
drene edilebilir.<br />
Parotid alan enfeksiyonları<br />
Parotis bezinin yakınında olan bu alan sıklıkla parotit<br />
ve parotis içi yerleşimli nodların lenfadeniti sonrası<br />
oluşur. Bu bölgede fasyal sinir, retromandibüler ven,<br />
external carotis arter, süperfisyal temporal arter ve aurikulotemporal<br />
sinir bulunur. Parafarengeal alanla olan<br />
yakın komşuluğu nedeni ile parotid alan enfeksiyonları<br />
hızla parafarengeal alana ve oradan da diğer alanlara<br />
yayılabilir. Parotis bezi apseleri gizli kalabileceğinden<br />
şüphe önemlidir. Yüzeysel lobda yerleşen apseler için<br />
parotidektomi insizyonu ve drenaj yapılırken derin lob<br />
yerleşimli apselerde ağız içinden drenaj gerekebilir. 8<br />
Parafarengeal alan enfeksiyonları<br />
Parafarengeal bosluk ters koni şeklinde bir alan olup<br />
prestiloid ve poststiloid olmak üzere iki bölüme ayrılır:<br />
Prestiloid (anterior) bölge içeriği:<br />
• Internal maksillar arter<br />
• Inferior alveoler sinir<br />
• Lingual sinir<br />
• Aurikulotemporal sinir<br />
Poststiloid (posterior) bölge içeriği:<br />
• Lenf nodlari<br />
• Arteria karotis interna<br />
• Vena jugularis interna<br />
• Servikal sempatik zincir<br />
• C 9<br />
• C 10<br />
• C 11<br />
• C 12<br />
Kafa tabanından hyoid kemiğe kadar uzanmakta olup<br />
sıklıkla yağlı doku ve yukarıdaki yapıları içerir. Sınırları<br />
diğer boyun bölgeleri kadar net olmayıp sıklıkla başka<br />
bir bölgenin enfeksiyonu ile etkilenir ve enfeksiyonun<br />
diğer bir bölgeye geçiş yolunu oluşturur. 9 Bölgede<br />
yer alan anatomik yapılardan da görülebileceği gibi<br />
özellikle poststiloid bölge enfeksiyonları juguler ven<br />
trombozu, karotis arter psödoanevrizması ve rüptürü,<br />
aynı tarafta horner sendromu ve kranyal sinir paralizilerine<br />
neden olabilir.<br />
Retrofarengeal alan ve danger zone enfeksiyonları<br />
Retrofarengeal apseler daha çok çocuk yaş grubunda<br />
görülür. Özellikle 2-5 yaş arası çocuklarda görülüp<br />
boyunda torikollis mevcudiyeti kuvvetli bir klinik<br />
göstergedir. 5 İlerleyen yaşlarda azalmasının nedeni<br />
retrofarengeal bölgedeki lenf nodları erken çocukluk<br />
döneminde belirgin olup çocuğun yaşı ilerledikçe involusyona<br />
uğraması ve üst solunum yolu enfeksiyonu<br />
sıklığının azlamasıdır. Retrofarengeal alan kafa tabanından<br />
mediastene kadar uzanmakta olup bu alana<br />
tutan enfeksiyon hızla mediastene ilerleyebilir. Danger<br />
zone veya tehlikeli alan ise retofarengeal alanın hemen<br />
arkasında yerleşmekte olup aralarında boyun fasyalarından<br />
biri olan alar fasya bulunur. Danger zone ise<br />
kafa tabanından diaframa kadar ilerleyip yine bu bölgeyi<br />
tutan enfeksiyonların hızla daha aşağı seviyelere<br />
inmesine neden olabilir. 8 Her iki alanın tutulumunda<br />
da havayolunun güvenliği çok yakından takip edilmelidir.<br />
Bu olgularda muayene sırasında apsenin rüptüre<br />
edilmesi aspirasyon, pnömoni solunum sıkıntısına yol<br />
açabileceğinden apsenin riptüre edilmemesi konusunda<br />
dikkatli olunmalıdır.<br />
Prevertebral alan enfeksiyonları<br />
Antibiyotiklerin ve antitüberküloz tedavilerden önce<br />
bu bölgenin enfeksiyonları vertebral korpusu tutan<br />
tüberkülozun yayılımı sonucu oluşan soğuk apseler<br />
şeklinde idi. Danger zonun arkasında bulunur ve prevertebral<br />
faysa ile danger zone dan ayrılır. Prevertebral<br />
alan kafa tabanından cocyxe kadar uzanır. 3 Arkada<br />
vertebralar bulunduğu için bu bölgenin enfeksiyonları<br />
posterior farengeal duvara penetran yaralanmalar veya<br />
aktif spondilodiscitis sonucu oluşur. Bu bölgenin apseleri<br />
ağız içi drenaj kalıcı fistül oluşturma riski taşıdığından<br />
çoğunlukla boyun dışından yapılan insizyonla<br />
tedavi edilir.<br />
Anterior viseral alan enfeksiyonları<br />
Anterior viseral alan tiroid kartilajdan T4 vertebra<br />
seviyesine kadar uzanan boyun ön kısmında yer alan<br />
bir boşluktur. Bu alanda trakea, tiroid bezi ve özefagus<br />
anterior duvarı mevcuttur. Bu bölge enfeksiyonları<br />
ön özefagus duvarının travmatik rüptürü, boyun<br />
travmaları ve tiroidittir. Ciddi havayolu etkilenmesi<br />
oluşabileceğinden agresif tedavi ve drenaj gerekebilir.<br />
<strong>Boyun</strong> fasyalarının devamlıklı göstermesi ve alanların<br />
birbirleri ile olan bağlantılar bir alandaki enfeksiyonun<br />
diğerine geçişine ve mediasten gibi önemli yapıların<br />
olduğu bölgelere ilerlemesine neden olabilir.<br />
Tanı<br />
Anamnez<br />
Olgulardan ayrıntılı anamnez alınması gerekir. Anamnezde<br />
geçirilmiş üst solunum yolu enfeksiyonları, diş<br />
sorunları, cerrahi işlem ve travma öyküsü sorgulanmalıdır.<br />
Ağrı, yutma güçlüğü, solunum zorluğu gibi<br />
şikayetler ve şikayetlerin süresi ve başlangıç zamanları<br />
sorgulanmalıdır. Diyabet, kemoterapi veya AİDS gibi<br />
immun yetersizliğe neden olacak durumlar anamnezde<br />
sorgulanmalıdır. 7<br />
<strong>Klinik</strong> bulgular<br />
<strong>Klinik</strong> bulgular tutulan bölgeye bağlı olarak değişmekle<br />
birlikte gene olarak boyunda şişlik ve boyun<br />
asimetrisi, boğaz ağrısı, ısı artışı, otalji, dispne, disfaji,<br />
odinofaji, trismus (pterigoid kas tutulumuna bağlı) ve<br />
<strong>Klinik</strong> Gelişim 15
Change language