Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Birlikte Kullanılması

iv
UZAKTAN ALGILAMA ve COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİNİN
BİRLİKTE KULLANILMASI İLE
KAR ERİMESİ AKIŞ HİDROGRAFININ BENZETİMİ
(SARIZ ÇAYI HAVZASI ÖRNEĞİ)
(Yüksek Lisans Tezi)
Gökhan TAŞDEMİR
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ŞUBAT 2009
ÖZET
Kar potansiyelinin fazla olduğu yüksek bölgelerdeki havzaların yıllık
akış hacimlerinin büyük bir kısmı, kış aylarında oluşan kar örtüsünün
ilkbaharda erimesi sonucu oluşmaktadır. Kardan beslenen havzalarda;
karın birikme ve erime dönemlerinin modellenmesi, su kaynaklarının
verimli ve sürdürülebilir olarak işletilmesi bakımından önemlidir. Bu
amaç kapsamında; bu çalışmada Seyhan Havzasının bir alt havzası olan
Sarız Çayı Havzasının, 2004 ve 2005 yılları kar erime dönemlerine ait
(Mart-Nisan) hidrografların benzetimi üzerine çalışılmıştır. Çalışmada,
kar akış hacminin belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan Snowmelt
Runoff Model (SRM) hidrolojik modelleme programı, uzaktan algılama
ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile birlikte uygulanmıştır. SRM
programı günlük değişken olarak; sıcaklık, yağış ve karla kaplı alan
(KKA) değişimlerine ihtiyaç duymaktadır. KKA değişimi, MODIS uydu
görüntülerinin CBS ile sorgulanması sonucu belirlenmiştir. SRM’de
kullanılan parametre değerleri ise mevcut verilerden elde edilmiştir.
Benzetim çalışmasında iki durum ele alınmıştır. Durum 1’de doğrudan
belirlenen parametre değerleri kullanılır iken, Durum 2’de bazı