Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Birlikte Kullanılması

4
2. KAR ÖRTÜSÜ
2.1. Giriş
Depolanabilen bir yağış şekli olan kar hem birikme hem de erime
dönemlerinde bazı değişimlere uğramaktadır. Bu değişimlere neden olan
enerji değişimi ve bunların tanımlanması, kar erimesinden oluşan akışın
modellenmesinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu nedenle bu bölümde; havza
kar örtüsü oluşumu ve erimesi, kar örtüsünde meydana gelen enerji değişimi
ve kar erimesi hesap yöntemleri hakkında genel bilgiler verilmektedir.
2.2. Kar Örtüsünün Oluşumu
Hidrolojik çevrim içerisinde gelişen; suyun atmosferden yeryüzüne doğru
hareketi bulutlarda depolanan nem içeriğinin yoğunlaşarak yağış haline
geçmesi ile gerçekleşmektedir. Yağışlar yağmur, kar veya yağmur-kar
karışımı şeklinde oluşmaktadırlar. Bu yağış şekillerinden kar yağışı, özellikle
yağmur yağışından farklı bir şekilde, yağdığı alan üzerinde çeşitli etkenlere
bağlı olarak belli bir süre yeryüzünü kaplayan bir örtü oluşturur. Bu örtünün
oluşturduğu belli bir derinliğe sahip kar kütlesi “kar örtüsü“ olarak
adlandırılabilir.
Kar örtüsünü oluşturan karın yağması için öncelikle meteorolojik koşulların bu
duruma uygun olması gerekmektedir. Atmosferde bulunan bir miktar su
buharı, meydana gelen ani soğumalar sonucu atmosferin üst tabakalarından
başlayarak alt tabakalara doğru doygunlaşmaya başlar. Bu doygunlaşma
hava sıcaklığının 0C’den yüksek olduğu yerlerde yağmur veya sise neden
olur iken, sıcaklığın 0C’den daha düşük olduğu durumlarda ise bulut
içerisinde buz kristallerinin oluşmasına neden olur. Oluşan bu buz kristalleri
birbirleri ile birleşerek yer çekimi etkisi ile düşmeye başladıktan sonra, kısmi
erime ile birlikte diğer buz kristalleri ile birleşerek daha büyük kar taneleri