b32bf87a73ef9b90b1539a19e06e0faddff0534a

98 BES SEHÎR
KONYA
asır şimal resmini siyah bir dalga gibi saran mistisizme
kadar çıkmak gerekir.
Bununla beraber:
ölümden ne korkarsın
Korkma ebedî varsın.
Her dem yeni doğarız
Bizden kim usanası.
diyen Yunus, ölüme yenilmiş değildir. Belki realitesini
sonunda inkâr etmek için onu teker teker sayar.
Hakikatte ölüm ağacı Yunus'da sonsuz oluşun çıkrığıdır.
O da Mevlânâ gibi insanı içinden görür.
Sevdiğimi demez isem
Sevmek derdi beni boğar.
Seni deli eden şey
Yine sendedir sende.
Divanına bakılırsa Yunus, Mevlânâ ile buluş¬
muş, meclisine ve semama girmiş. Hattâ bir rivayete
göre Mevlânâ, Sakaryalı dervişe Mesnevisini okumuş,
o da hürmetle dinlemiş, fakat kitap bitince,
"Hazret, güzel, çok güzel söylemişsin ama, sözü biraz
uzatmışsın! Ben olsam:
der, keserdim." demiş.
Ete kemiğe büründüm
Yunus diye göründüm.
Beyit belki Yunus'undur, belki değildir ve gerçekten
güzeldir. Fakat hikâye basitleştirmekten hoşlanan
bektâşî zihniyetinindir. Mevlânâ'nm vahdet-i
vücut felsefesi bu kadar kısa değildir. Sonra Mesnevi,
uzunluğuna ve öğreticiliğine rağmen çok güzel
tarafları olan bir kitaptır. Şarkın en tatlı taraflarından
biri, hayvan, kuş, vezir, köylü, bezirgân, halk
hikâyeleriyle bu kitaptadır. Ve Mevlânâ dünyanın
en tatlı hikâye anlatanlarından biridir, öyle ki Mesnevî'yi
düşündüğüm zaman çok defa gözümün önüne
kitaptan ziyade tıpkı Saint Chapelle gibi çatısından,
kemerlerinden ve kafesinden gayrisi, çok renkli,
bir kısmı hayalî, bir kısmı karikatüre kaçan, bir
kısmı "nehy-i an'il-münker" in tâ kendisi olan bir
realizmde hayvan, insan karmakarışık resimlerle örtülü
renkli camdan bir bina gelir. Baş tarafındaki on
sekiz beyitle onun yer yer esere serpilmiş akisleri
bu renkli dünyayı, daha doğrusu bu çok süzme Şark'ı
ve onun derin hikmetini ve hayalî denecek kadar istiaren'
realizmini bütün bir vahdet ve hasret ışığı ile
aydınlatır.
Mevlânâ'nm hasret ve sevgi felsefesi, bütün mev¬
levîlikle beraber öz halinde bu on sekiz beyittedir.
Bu beyitler kadar geleceği yüklü, onu kendisinde
toplayan eser azdır. Zevkimizin en halis tarafı olan
mevlevî musikîsi, dört âyini kadîmden, Itrî'nin, Segah
âyinine ve Rast na'tına, IH. Selim'in Suzi dilârc.'sma
ve Dede'nin Ferahfeza peşrevine ve âyinine
kadar hepsi henüz kendini denememiş fikir olarak
bu on sekiz beytin ezelî hasret sembolü olan ney'indedir.
öyle ki Mevlânâ bu on sekiz beyti yazıp dostlarına
göstermek için sarığının arasına soktuğu za-