You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
66 BEŞ ŞEHİR<br />
KRZURUM 67<br />
zamı bu âhengin kendisi olmalıdır. Böyle olunca her;<br />
şey değişir, peşinde koştuğumuz muvazeneyi bulu¬<br />
ruz. Şüphesiz bugünün büyük meseleleri var. Fakat<br />
hiç biri kanla halledilemeyecek, insan ruhu kendi<br />
gerçeklerine erişene kadar bu acıyı çekecek.<br />
Erzincan ile Erzurum arasında her gün işleyen<br />
küçük trende - sadece bu trenin varlığını düşün¬<br />
mek aradaki bu yirmi yılın nasıl geçtiğini gösterir —<br />
izinli asker, tedaviye giden çocuk, iş adamı, düğün<br />
davetlisi, hepsi ayrı ayrı sebeplerle bu trene binmiş<br />
bir yığın kadın, erkek, köylü, kasabalı halk arasında<br />
zihnim hep bu düşüncelerle doluydu. Ayakta zengin<br />
ovayı seyrediyorduk, ikide bir, Karasu'nun bir<br />
yanından bîr pelikan kalkıyor, havada geniş bir kavisle<br />
etrafı şöyle bir kolaçan ettikten sonra ovanın<br />
içinde süzülüp gidiyordu.<br />
Cinis'li ihtiyarla küçük kızın bende uyandırdığı<br />
hayallerden kurtulamıyorum. Kendi kendime: "istinat<br />
noktasını bulmadıktan sonra, kuvvet, hattâ<br />
manivelâ neye yarar?" diyorum. Bu nokta insanoğlunun<br />
iyiye, güzele olan kabiliyetlerinden başka neolabilir?<br />
Bu kabiliyetleri hayatta üstün kılacak bir<br />
dünyayı aramalıyız. Türkiye bunu en iyi şekilde başarabilecek<br />
bir mevkide. Henüz yolun başındayız.<br />
Geniş ve hür bir vatanımız var. Milletimiz de çok<br />
kabiliyetli. Ona, içinde kendisini gerçekleştirecek<br />
büyük, plânlı bir iş hayatını açmak lâzım. Cumhuriyet,<br />
yirmi yıldanberi birçok şeyler yaptı. Şartlar<br />
düşünülürse bundan daha büyük başarı olamaz. Yedi<br />
cephe artığı bir avuç okur-yazarla işe başladı.<br />
Şimdi yurdun istediği yerine bilgili adam, teknik ada¬<br />
mı yığabiliyor. Şimdi hayatı daha vuzuhla fethede-<br />
bilecek durumdayız. Realiteyi daha yakından, daha<br />
iyi.görüyoruz. Bu görüşü plânlamak lâzım."<br />
&<br />
Bu düşünceler arasında Ilıca'ya geldik. O kadar<br />
tarih hâtırasını toplayan bu ılıcayı akşam, bizden<br />
önce zaptetmiş, ne IV. Murad'ı, ne Evliya Çelebi'nm<br />
anlattığı Zurnazen Mustafa Paşa'yı düşünebildim.<br />
Hattâ hamamdan yeni çıkmış, havlular içinde, elinde<br />
büyük tiryaki fincanı kahve, etrafındakilerle şakalaşarak<br />
keyif çatan bir Evliya Çelebi hayali bile<br />
beni sarmadı.<br />
Trene bir yığın insan bindi. Hepsinin yüzünde<br />
açık havanın, sıcak suyun izleri var. Çocukların yüzleri<br />
bir meyva gibi taze. Tren yavaş yavaş şehre giriyor.<br />
Yayla gecesi avının üstüne sıçramış büyük<br />
bir kuş gibi her yanı sarıyor. Dört yanımı alan büyük<br />
insan kalabalığına rağmen derin bir gurbetle<br />
mumyalaşmış, küçük, çok küçük bir şey oluyorum.<br />
Bir yığın sezişler arasında, geniş, karanlık bir suda<br />
imişim gibi, bu su ile beraber akıyorum.<br />
- VII -<br />
Erzurum Türk tarihine, Türk coğrafyasına 1945<br />
metreden bakar. Şehrin macerası düşünülürse, bu<br />
vükseklik daima göz önünde tutulması gereken bir,<br />
sey olur. Malazgirt Zaferinin açtığı gedikten yem vatana<br />
giren cetlerimizin ilk fethettikleri büyük, merkezî<br />
şehirlerden biridir.<br />
Tarihimizin ikinci dönüm yerinde, Millî Mucadeîe'nin<br />
ilk temeli gene Erzurum'da atılır. Her şeye<br />
rağmen hür, müstakil yaşamak iradesi, ilkin bu kar-