Gold Standard Gönüllü Dengeleme Projeleri Proje ... - Zorlu Enerji

THE GOLD STANDARD: 

Gold Standard Gönüllü Dengeleme Projeleri 

Proje Tasarım Dokümanı 

(GS-VER-PDD)A 

Daha fazla bilgi için lütfen Gold Standard ile irtibata geçiniz: 

http://www.cdmgoldstandard.org 

info@cdmgoldstandard.org 

Telefon +41 61 283 09 16 

Faks +41 61 271 10 10 

İşbu Doküman şablonu 

tarafından Nisan 2006 tarihinde geliştirilmiştir. 

Bu projeler (VER’ler) hususunda Gold Standard şu kuruluşlardan mali destek almıştır:

PROJE TASARIM DOKÜMANI FORMU (GS-VER-PDD) 

Gönüllü Dengeleme Projeleri – Sürüm 01 

sayfa 2 

GÖNÜLLÜ DENGELEME PROJELERİ 


Versiyon 01 – şu tarihten itibaren geçerlidir: Ocak 2006) 

İÇİNDEKİLER 

A. Proje etkinliğinin genel açıklaması 

B. Esas alınacak bir metodolojinin uygulanması 

C. Proje etkinliği / Kredilendirme döneminin süresi 

D. Bir izleme metodolojisi ve planının uygulanması 

E. Kaynaklar tarafından sera gazı emisyonlarının tahmini 

F. Çevreye olan etkileri 

G. Paydaşların yorumları 

Ekler 

Ek 1 

Ek 2 

Ek 3 

Ek 4 

Ek 5 

Ek 6 

Proje etkinliğindeki katılımcılar hakkında irtibat bilgileri 

Esas alınacak bilgiler 

İzleme planı 

Rüzgâr türbinlerinin koordinatları 

Türkiye’nin ülke risk primi 

Birincil Paydaş Danışma Toplantısına Davetliler Listesi 

Başlıklar ya da logo, biçimlendirme veya punto değiştirilmeksizin/eklemeler yapılmaksızın tamamlanacaktır.



sayfa 3 

BÖLÜM A. 

Proje etkinliğinin genel açıklaması 

A.1 Proje etkinliğinin başlığı 

Başlık: Rotor Elektrik Üretim Osmaniye Rüzgâr Çiftliği 

Sürüm: 01–07 

Tarih: 03.12.2008 

A.2. 

Proje etkinliğinin açıklaması 

Proje özeti: 

Türkiye’nin güneydoğusundaki Osmaniye vilayetinin Gökçedağ Dağlarında yer alan Rotor Elektrik Üretim 

Osmaniye Rüzgar Çiftliği (bundan böyle ‘Proje’ olarak atıfta bulunulacak olup), her biri 2.5 MW anma gücü 

olan, kurulu toplam 135 MW kapasite gücü olan ve 466,742MWh 1 tahmini yıllık elektrik üretimi sağlayacak 

54 adet rüzgar türbininden oluşmaktadır. 

Türbinler, General Electric (GE) Energy model 2.5xl olup, Zorlu Enerji Elektrik Üretim A.Ş. Türkiye 

kuruluşunun bir alt kuruluşu olan Rotor Elektrik Üretim A.Ş. (Bundan böyle kendisine “Proje Geliştiricisi” 

olarak atıfta bulunulacaktır), tarafından kurulacak ve çalıştırılacaktır. 

Proje, Gökçedağ Dağ sahasındaki rüzgâr kaynakları tarafından üretilen sıfır emisyonlu enerji ile Türk Ulusal 

Şebekesine (bundan böyle “Şebeke” olarak anılacak), tedarikte bulunacaktır. Şebeke tarafından şu anda 

üretilmiş olan enerji, 0.648 tCO 2 /MWh gibi bir birleştirilmiş marj emisyon faktörüne sahip olup, nispeten 

karbon yoğundur. Projenin, ilk 7-yıllık kredilendirme dönemi süresince, 302,675 ton CO 2 /yıl gibi bir beklenti 

ile sera gazları emisyonunu azaltması beklenmektedir. 

Proje mahalli, rüzgâr türbinlerinden ayrı olarak, iletim hattı kulelerini, bir santral sahasını ve bir kumanda 

binasını içermektedir. Tesis, 7.5 km enerji iletim hattı üzerinden 154kVA Bahçe Trafo Merkezi vasıtasıyla 

şebekeye bağlanacaktır. 

Proje sahası, 1,362,434.73m 2 2 , olup hâkim batı rüzgarlarına dik dar zirvelerden müteşekkil dağlık bir 

araziden oluşmaktadır. Rüzgâr çiftliğinin en uygun hale getirilmiş olan düzenlemesi, en yüksek rüzgâr 

enerjisi potansiyelinin, zemin eğiminin, hâkim rüzgâr yönünün ve rüzgâr türbinleri arasındaki rotor çapının 

1 %75 “artış” [sic] seviyesinde. Kaynak Osmaniye Rüzgâr Enerji Tesisi Mikro-saha Raporu (11.09.2007), 

Hazırlayan Dr. Ferdi Türksoy, EMD International, A.Ş. 2007, sayfa 43, Tablo 17. 

Sonuçlar, Zorlu Enerji tarafından temin edildiği üzere (sahaya yerleştirilmiş olan direklerden alınan) 3-yıllık rüzgâr 

verileri ile sayısal arazi veri modellemesi temeline dayanmaktadır. Sonuçlarda, kullanılabilirlik, kanatların 

kirlenmesi, buzlanma, yüksek rüzgâr histerisisleri), elektriksel verimlilik, tali istasyon bakımı ve tesisin duruş 

zamanları bakımından olası enerji kayıpları göz önüne alınmıştır. 

2 Ruhsat numarası: No: Çevre ve Orman Bakanlığından alınan, 07.05.2008 tarihinde hazırlanmış 

B.18.1.OGM.0.07.05.241.0104 142/ 190 no.lu ruhsat. İstendiğinde, DOE için kullanılabilir yapılacaktır. 




sayfa 4 

asgari 2,5 katı bir mesafe göz önünde bulundurulup, türbinlerin yerleşim yeri olarak tanımlanmıştır 3 . GE 

2.5xl rüzgâr türbinleri, 85 m bir gövde yüksekliği ve 100m rotor çapına (Şekil 1) sahiptir. Türbinler, GE 

Energy tesislerinde üretilecek ve kurulum için proje mahalline sevk edilecektir. Projenin Mart 2009 

bitiminde, o tarihte hizmete alınacak 15 türbin kısmi olarak hizmete alınması ve bu tarihi takip eden her ay 

hizmete alınacak ilave 6 türbin ile Kasım 2009 tarihine kadar tam olarak hizmete alınmasının 

gerçekleştirileceği beklenmektedir. 

3 Osmaniye Rüzgâr Enerji Tesisi Mikro-saha Raporu (11.09.2007), Hazırlayan Dr. Ferdi Türksoy, EMD 

International, A.Ş. 2007. 34. 




sayfa 5 

Şekil 1. General Electric 2.5xl rüzgâr türbini boyutları 

Projenin Zaman çizelgesi: 

Osmaniye Rüzgâr Çiftliğinin başlangıç tarihi, rüzgâr türbinlerinin satın alınması için GE ile kontratın 

imzalandığı tarihtir(21.08.2007). 

VER mülahazası, Sn. Sinan Ak'ın karbon finansmanı maksatlı, projenin uygulanması için olası karbon 

geliştiricileri ile görüşmeler yapmak üzere tayin edilmiş olduğu süre boyunca, 26.07.2007 tarihli yönetim 

kurulu toplantısı vesilesiyle tanıtılmıştır. 

Bunu takiben, Zorlu, EcoSecurities ile irtibata geçmiştir ve nihai bir VERPA, Ocak 2008 tarihinde 

imzalanmıştır. 

Çevre ve Orman Bakanlığı, 07.05.2007 tarihinde ilgili kamu yararları gerekçesiyle, ormanlık alan üzerindeki 

rüzgâr çiftliğinin inşasını onaylayan bir arazi kullanım ruhsatı yayınlamıştır. Daha sonra Birincil Paydaş 

Danışma süreci başlatılmış, bir paydaş danışma etkinliği 19.06.2008 tarihinde Zorlu tarafından organize 

edilmiştir. 

19.12.2003 tarihinde, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu (EPDK), her biri 900kW kurulu kapasiteli 150 

rüzgâr türbini için rüzgâr çiftliği adına bir üretim ruhsatı yayınlamıştır. Zorlu, 2003 ve 2007 arasında, 

mahallinde 3-yıllık rüzgâr ölçümleri temeline dayalı bir mikro-yerleştirme çalışmasını sonuçlandırmak üzere 

EMD International’a, ihale etmiştir. EPDK, 25.10.2007 tarihinde, her biri 2,5 MW kurulu kapasiteli 150 

türbinden 54 türbine kadar olan tasarımlardaki değişiklikleri onaylamıştır. 




sayfa 6 

Çevre ve Orman Bakanlığı, 25.01.2005 tarihinde, projenin ÇED çalışmasına dair bir muafiyet yayınlamış, 

bunu Türk ÇED Yasası ile uyumluluğu bakımından, bir başlangıç çevre değerlendirmesi ya da Proje 

Tanıtım Dosyasının tamamlanması izlemiştir. Osmaniye İl Özel İdaresi, 06.04.2008 tarihinde, proje için bir 

şehir planlama ruhsatı yayınlamıştır. 

Sürdürülebilir kalkınmaya katkı: 

Proje, aşağıdaki katkılar ile birlikte, sürdürülebilir enerji üretimi bakımından, yenilenebilir rüzgâr enerjisi 

yeniden üretiminin büyük oranda kullanımını gerçekleştirecektir. 

Çevreye olan etkileri: 

 

 

Termal enerji tesislerinden gelen enerji ile yer değiştirerek, sera gazı emisyonlarını (GHG 

emisyonları), başlıca CO 2, ve zehirli kirleticileri (başlıca SOx, NOx, ve partikül haldeki 

maddeler) azaltır. 

Türkiye’nin fosil yakıtlara bağımlılığını azaltır. 

Sosyo-ekonomik etkileri: 

 

 

 

 

 

 

Proje inşası ve işletimi süresince, projenin yer aldığı sahada istihdam olanakları yaratır. 

GE, rüzgâr türbinlerinin kurulması, işletimi ve bakımında şantiye çalışanlarını eğiteceğinden, bilgi 

transferini de olanaklı kılar. 

Alt yükleniciler, kablo, transformatörler, inşaat teçhizatı gibi ihtiyaçlarını yerel olarak tedarik 

edeceğinden, yerel ve bölgesel ekonomiye de katkıda bulunacaktır. 

Elektrik üretim kaynaklarını çeşitliliğini arttırır, büyüyen enerji taleplerinin karşılanmasında Türkiye'ye 

destek olur. 

Türkiye'nin enerji güvenliğini ve kendine yeterliliğini güçlendirerek, enerjide yabancı kaynaklara 

bağımlılığı azaltır. 

Ülke içerisinde şebekeye bağlı durumdaki yenilenebilir enerji teknolojilerinin ve piyasaların 

ticarileştirilmesinin hızlandırılmasında Türkiye'ye yardımcı olur. 

Sürdürülebilir kalkınma matrisinden neticeler: 

Gold Standard rehber bilgileri temelinde, Proje, bir dizi sürdürülebilirlik göstergelerine karşı, 

yerel/bölgesel/küresel çevre üzerine etkileri, sosyal sürdürülebilirlik ve kalkınma ile ekonomik ve teknolojik 

kalkınma (Tablo 1) üzerindeki etkileri vurgulanarak değerlendirilmiştir. 

Tablo 1. 

Sürdürülebilir Kalkınma Matrisi 

Bileşen 

Puan (-2’den +2’ye kadar) 

Göstergeler 

Yerel / bölgesel / küresel çevre 

1. Su kalitesi 0 

2. Hava kalitesi (GHG’nin dışındaki emisyonlar) +2 




sayfa 7 

3. Diğer kirleticiler (Havada Asılı Tüm Parçacıklar, Kokular) 0 

4. Toprağın durumu (kalitesi ve miktarı) 0 

5. Biyo-çeşitlilik 0 

Ara toplam +2 

Sosyal Sürdürülebilirlik ve Gelişme 

6. İstihdam (işin niteliği)* +1 

7. Yoksullara kazanç kapısı sağlaması +1 

8. İnsani ve kurumsal kapasite +1 

Ara toplam +3 

Ekonomik ve Teknolojik Gelişme 

9. İstihdam (rakamlar)* +1 

10. Ödemeler dengesi (sürdürülebilirlik) 0 

11. Teknolojik öz güven +1 

Ara toplam +2 

TOPLAM +7 

Göstergelerin açıklaması: 

A 

Yerel / küresel çevre anlamında sürdürülebilirlik 

1. Su kalitesi (0) 

Bu teknolojinin su kaynakları üzerine genel olarak sınırlı bir etkisi vardır. Proje Mahallinde yüzeyden akan 

herhangi bir akarsu yoktur. Türbin temelleri, muhtemelen herhangi bir zemin suyunu etkilemeyen, 3,9 

metre dolayında bir derinlikte inşa edilmiştir 4 . Proje mahallinin altında herhangi bir toprak altı su rezervinin 

bulunup bulunmadığını belirlemek üzere, rüzgâr türbini temellerinin yerleşim yerinde 30 metreyi bulan 

derinlikte delme gerçekleştirilmiştir. Projenin herhangi bir yeraltı suyu akışı planını değiştirmeyeceğini teyit 

eder biçimde, bu derinlikte herhangi i bir su rezervi gözlenmemiştir 5 . 

2. Hava Kalitesi (+2) 

Şebekeye Bağlanmak suretiyle, Proje, Türkiye’nin termal enerji kaynaklarına bağımlılığını azalacak ve 

dolaylı olarak da, fosil yakıt kirleticilerinin (örneğin SOx, NOx, ve partikül maddeler) 6 emisyonlarını da 

düşürecektir. 

3. Diğer kirleticiler (0) 

İnşaat safhası 

4 135 MW Osmaniye rüzgâr enerjisi tesisinin temel yerleşim planı 

5 Dokay Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. tarafından Bahçe rüzgâr çiftliği projesi (135 MW) için çevresel ve sosyal 

etki değerlendirmesi (ÇEED-ESIA) Sayfa 20. 

6 Termal enerji kaynaklarına bağımlılığı vurgulayan Türkiye elektrik üretimi bileşimi için Tablo 3’e ve 

http://www.teias.gov.tr/ist2006/31(40-06).xls başvurunuz. Keza, fosil yakıtların ithali üzerinde odaklanıldığı 

Türkiye enerji profili için http://tonto.eia.doe.gov/country/country_time_series.cfm?fips=TU#elec bakınız. 




sayfa 8 

Projenin hava kalitesi üzerine etkileri inşaat safhasında ortaya çıkanlarla sınırlıdır. Bunlar, ağırlıklı olarak 

arazinin kazılması, hafriyat ve boşaltma yoluyla ortaya çıkan toz emisyonlarının bir sonucudur. Proje 

geliştiricisi, etrafa saçılmayı önleyerek, nakil vasıtalarının üzerlerini ve kazılan malzemeyi plastik koruyucu 

örtüler ile örterek, yolları ıslak tutarak ve çalışan vasıtaların süratini düşük tutarak toz emisyonlarını 

sınırlayacaktır 7 . 

İşletim 

Rüzgâr türbinlerinden gelen potansiyel olarak zehirleyici ve zararlı yegâne maddeler, nispeten az 

miktarlarda yağlayıcılar, hidrolik ve izole edici sıvılardır. Yüzey veya toprak altı ya da toprağın kirlenmesi, 

bilhassa bu gibi sızıntıları önlemek üzere bu teknoloji harikası rüzgâr türbinleri yağ soğurma sistemleri ile 

donatıldıklarından, pek muhtemel değildir. Denetlenmemiş sızıntı vukuunda, gres ve yağlar, ana gövdenin 

muhafazasının dip kısmında toplanırlar. Her bir rüzgâr türbini, müstakil rüzgâr türbini devre elemanları 

bakımından, bir dizi daha küçük yağ toplama sistemleri ile teçhiz edilmiştir 8 . 

Rüzgâr türbinlerinden çıkan gürültü hem aerodinamik hem de mekaniktir. Dişli kutusundan ve jeneratörden 

gelen titreşim sönümlendirilmesi ve gürültünün azaltılması, elastomer elemanlar 9 elemanlar vasıtasıyla 

etkili olmaktadır. Bu, mekanik gürültüyü büyük oranda azaltır ve 2.5xl rüzgâr türbininden gelen gürültüyü, 

kanat dönüşü vasıtasıyla üretilen aerodinamik gürültüyle sınırlar. GE 2.5xl rüzgâr türbininin, rüzgâr hızı ve 

gövde yüksekliğinden bağımsız olarak, 300 metreden 10 daha uzak bir mesafeden işitilebilir bir ses tonuna 

sahip olması beklenmemektedir. Verilen saha koşullarında rüzgâr türbinlerinden gelen öngörülen gürültü 

düzeylerinin hesaplanması ile şu vurgulanmıştır ki, rüzgâr çiftliğinden 1,000 metre kadar bir mesafe 

uzaklıkta gürültü düzeyleri, 40dBA dolayında olacaktır 11 Gökmustafa, rüzgâr çiftliğine en yakın mesafedeki 

yerleşim alanı ki, bu mahalden 1,000 metre mesafe uzaktadır, dolayısıyla rüzgâr çiftliğinden gelen 

gürültüden etkilenmeyecektir. Şurasını da not etmek mühimdir ki, daha da yüksek rüzgâr hızlarında, 

ortamdaki rüzgâr gürültüsü rüzgâr türbinleri tarafından üretilen gürültüyü muhtemelen maskeleyecektir 12 

4. Toprak koşulu (0) 

Proje mahalli, Çevre ve Orman Bakanlığının mülkiyetinde dağlık bir bölge olup, üç kısım şeklinde 

tanımlanır: Savranlı (batı kısmı), Gökçedağ (merkezi kısım) ve Aslanlıbel (doğu kısmı). Savranlı, etrafa 

yayılmış bir miktar ağaçlı esas olarak açık olan bir alandır; bununla birlikte, sırtın her iki yamacında da 

koruluk bir kaç kısım bulunmaktadır. Gökçedağ, ekseriya açık bir sahadır fakat 2–4 metre yükseklikte 

7 Dokay Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. tarafından Bahçe rüzgâr çiftliği projesi (135 MW) için çevresel ve sosyal 

etki değerlendirmesi (ÇEED-ESIA) Sayfa 28. 

8 GE Energy, Rüzgâr Türbini Jeneratör sistemleri Teknik Dokümantasyonu GE2.5xl, Sayfa 26 

9 GE Energy, Rüzgâr Türbini Jeneratör Sistemleri Teknik Dokümantasyonu GE2.5xl, Sayfa 13 

10 GE Energy, Gürültü Emisyonları Karakteristikleri, IEC’ye göre Normal İşletim” Rüzgâr Türbini Jeneratör 

Sistemleri Teknik Dokümantasyon GE 2.5xl. 

11 Bozat A.Ş. tarafından hazırlanan “Rüzgâr Enerji Santrali ve Enerji İletim Hattı” , Sayfa 17. 

12 Rogers, A. ve arkadaşları, “Rüzgâr türbini gürültü yayılması” Yenilenebilir enerji Araştırma Laboratuarı, 

Amherst’teki Massachusetts Üniversitesi, Haziran 2002, S.14. 




sayfa 9 

ağaçlarla kaplıdır. Aslanlıbel sırtları da keza benzer boyda ağaçlarla kaplıdır. Baskın ağaç türleri, Pinus 

Brutia, olup, bunlar yaygın olarak ‘Türk Çamı’ olarak bilinir. 

Proje ile yeni yolları açmak ve mevcut yol koşullarını iyileştirmek için genç ağaçlar temizlenecek ve rüzgâr 

türbinleri kurulacaktır. Proje Geliştiricisi, rüzgâr çiftliği inşa etmek ve çalıştırmak üzere arazi kullanımı için 

Çevre ve Orman Bakanlığından bir ruhsat almıştır 13 . Proje Geliştiricisi aynı zamanda, kesilen ağaçlar için 

yeniden ağaçlandırma projeleri maksatlı Orman Bakanlığınca kullanılacak bir ücret de ödemiştir. Proje 

Geliştiricisi, Osmaniye Orman İdaresi de dâhil, yerel yetkililerin tavsiyelerini takip ederek, Orman Bakanlığı 

tarafından tedarik edilecek bir arazi üzerinde ağaçlandırma projesi gerçekleştirecektir. Proje Geliştiricisi, 

konum, dikilecek numuneler ve dikim programı (özellikli numunelere bağlı) ile ilgili olarak, Osmaniye Orman 

İdaresi ile görüşmelerin tam ortasındadır. Keza, izleme planı da ancak bu numuneler bir kez 

belirlendiğinde ve nihai hale getirildiğinde, böylece güncellenebilecektir. 

5. Biyo-çeşitlilik (0) 

İnsan yerleşimine yakınlığı (1 km) nedeniyle, proje mahallinde, muhtemelen bazı sahalarda bitki örtüsünün 

olumsuz bir şekilde etkilenmiş olduğu antropojenik müdahalelere tanık olunmuştur. Bu gibi bozulmaların 

bir göstergesi, pis yolların varlığıdır. 

2004 yılında Zorlu tarafından yürütülen ekolojik bir araştırma şunu teyit etmiştir ki, sahada tehdit altında 

hiçbir canlı numunesi bulunmamaktadır ve arazide bulunan baskın örnekler, ekolojik olarak toleranslı olup, 

bozulmuş arazi üzerinde canlılığını sürdürebilir. 14 Bu, Ekim 2008 tarihinde bağımsız bir üçüncü tarafça da 

gerçekleştirilen çevresel değerlendirme içerisinde teyit edilmiştir ki bu ifade içerisinde “…. Söz konusu 

[Proje] Sahası, bir IBA [Mühim Kuş Sahası] olarak ya da göçmen veya mahalli kuşların barınma yeri olarak, 

literatür araştırmalarının bulgularına dayandırıldığı haliyle herhangi bir öneme haiz değildir. Dolayısıyla, 

onun [yani Projenin] süregelen ve gelecekteki faaliyetlerden dolayı canlı (hayvan) numuneleri üzerinde 

herhangi etkileri olması beklenmemektedir…” 15 

B 

Sosyal sürdürülebilirlik ve kalkınma 

6. İstihdam (iş kalitesi) (+1) 

Bahçe Bölgesinin ekonomisi, yaygın olarak ziraata dayanmakta olup, çalışan nüfusun %49,5’i bu sektörde 

istihdam edilmektedir. Endüstri, Osmaniye, Adana ve Gaziantep bölgesine yakınlık verildiğinde, iyi 

gelişmemiştir 16 . Proje ile hem inşaat hem de işletim süresince, çevre köylerden bir miktar insan istihdam 

edilecektir. İşletim süresince, santral sahası işletimi ve şantiye denetimi gibi yardımcı pozisyonlar, proje 

mahallinin yakın çevresindeki yerel insan gücünden tedarik edilecektir. 

13 Ruhsat numarası: B.18.1.OGM.0.07.05.241.0104 142/ 190, yayınlandığı tarih: 07/05/’08 

14 Bozat A.Ş. tarafından hazırlanan “Rüzgâr Enerji Santrali ve Enerji İletim Hattı” , 2004 Sayfa 23-26’ya 

15 Dokay Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. tarafından Bahçe rüzgâr çiftliği projesi (135 MW) için çevresel ve 

sosyal etki değerlendirmesi (ÇEED-ESIA) Sayfa 25. 






sayfa 10 

7. Yoksulların geçim düzeyi (+1) 

Yoksulluğun Kısmen Hafifletilmesi (0) 

Yerel istihdam olanaklarına katkısına rağmen, işçilik yoğun bir endüstri olmadığından, işbu projenin 

bölgedeki yoksulluk düzeyine belirgin ölçüde etki etmesi beklenmemektedir. 

Yoksulların geçim düzeyi (+1) 

Proje, çevre köylerden gelen işçilere düzenli bir gelir kaynağı sağlayacaktır. Yerel istihdam olanaklarına 

katkısına rağmen, işçilik yoğun bir endüstri olmadığından, işbu projenin bölgedeki yoksulluk düzeyine 

belirgin ölçüde etki etmesi (2000 yılında %14,9, aynı yıldaki %6,5 olan ulusal ortalama değeri ile mukayese 

edildiğinde) 17 beklenmemektedir. 

Üstelik proje geliştiricisi, çevre köylerdeki çobanlar tarafından kullanılmakta olan, rüzgâr türbinleri 

etrafındaki otlatma alanlarına erişimi engellemeyecektir 18 . 

Projenin, rüzgâr çiftliği çalışanları ve ziyaretçilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere yeni küçük iş sektörleri ve 

hizmetlerinin akışı vasıtasıyla, yerel ekonomiye dolaylı olarak olumlu bir etkisi olabilir. 

Temel hizmetlere erişim (su, sağlık, tesislere vs.ye erişim) (0) 

Herhangi bir değişiklik beklenmemektedir. 

Parasal olarak ulaşılabilir temiz enerji kaynaklarına erişim (0) 

Proje, Şebekeye elektrik tedarik edecektir ancak, şebekeye bağlı durumdaki hane halkı sayısını 

arttırmayacaktır, zira Projenin elektrik çıkışı hane halkı düzeyinde doğrudan kullanılabilir olmayan yüksek 

bir gerilim şeklindedir. 

8. İnsani ve kurumsal kapasite (+1): 

Yetkilendirme (0) ve Cinsiyet Eşitliği (0) 

Projenin, toplum hayatına herhangi bir doğrudan müdahalesi olmayacaktır, dolayısıyla, yerel grupları ya da 

kadınları yetkilendirme hususunda belirli ölçüde herhangi etkisi olmayacaktır. 

Eğitim / beceriler (+1) 

Proje, rüzgâr enerjisi yönetiminde yerel ve ulusal becerileri geliştirecektir. GE, 2008 Eylül ayında Osmaniye 

Rüzgâr Çiftliğinden personel için, 2.5xl türbinlerinin işletimi ve bakımı hususunda (Almanya’da) eğitim 

kurslarının yanı sıra, personel koruyucu teçhizatını da temin etmiştir. Eğitilmiş bu kişiler, bilgilerini çevre 

köylerden gelecek saha operatörlerine aktaracaklardır. 19 





19 Eğitim sertifikaları, doğrulama süresince DOE’ye temin edilmiştir. 




sayfa 11 

C 

Ekonomik ve teknolojik gelişme 

9. İstihdam (sayılar) (+1) 

Proje işçilik yoğun değildir bununla birlikte, tam zamanlı pozisyonlarda, civar köylerden gelecek kişilerin işe 

alınmasıyla, yerel ve il düzeylerinde istihdam olanaklarının geliştirecektir. Osmaniye ilinde işsizlik oranları 

(2000 yılında %14,9 oranı, aynı yıldaki %6,5’luk ulusal ortalama oranı ile mukayese edildiğinde) 20 hayli 

yüksektir. 

10. Ödemeler dengesinin sürdürülebilirliği (0) 

Proje, ithal yakıtlar gibi harici enerji kaynaklarına olan bağımlılığı azaltarak, yerel enerji üretimini 

arttıracaktır 21 . Bu projeden dolayı Türkiye’nin ödemeler dengesi, Proje Geliştiricisinin yetkisi dışında 

olduğundan, referans senaryosu ile kıyaslandığında izlemesi güçtür. 

11. Teknolojik olarak özgüven (+1) 

Proje, rüzgâr enerjisinde yerel ve ulusal becerileri geliştirecek olup, teknolojik bilgi transferi Türkiye'ye 

aktarılacaktır, dolayısıyla bu da daha ileri seviyede teknolojik özgüven oluşturacaktır 22 . 

İşbu Proje, Gold Standard’ın sürdürülebilirlik rehber bilgilerini karşılamaktadır zira: 

- İndikatörlerden hiç biri (-2) işaret etmemekte 

- Ara toplamlardan hiç biri eksi değil 

- Toplam pozitiftir (+7) 

A.3. 

Proje katılımcıları: 

Dâhil olan Tarafın İsmi (*) 

((ev sahibi) ev sahibi olan Tarafı işaret eder) 

Özel ve/veya kamu kuruluş(lar)ı 

proje katılımcıları (*) 

(uygulanabilir ise) 

Lütfen eğer söz konusu taraf proje 

katılımcısı olarak göz önüne alınmak 

istiyorsa belirtiniz (Evet/Hayır) 

Türkiye (Ev sahibi ülke) Rotor Elektrik Uretim A.Ş. Hayır 

Proje katılımcılarının tüm irtibat bilgileri Ek 1’de temin edilmiştir. 

EcoSecurities, bu projede Gold Standard danışmanıdır. 



21 Keza, fosil yakıtların ithali üzerinde odaklanıldığı Türkiye enerji profili için 

http://tonto.eia.doe.gov/country/country_time_series.cfm?fips=TU#elec gözden geçiriniz. 

22 İnsan ve Kurumsal Kapasite başlığı altın bilgi transferi için eğitim bilgilerini gözden geçiriniz. 




sayfa 12 

Türkiye Cumhuriyeti:Ev Sahibi ülke. Türkiye Kyoto Protokolünü henüz onaylamamıştır. Çevre ve Orman 

Bakalığı, UNFCCC Madde 6 23 , bakımından Ulusal Odak Noktasıdır, dolayısıyla iklim değişikliği ile ilişkili 

projeler açısından kontak noktasıdır. 

A.4. 

Proje etkinliğinin teknik açıklaması: 

A.4.1. Proje etkinliğinin konumu: 

Gökçedağ Dağları, Türkiye 

GPS koordinatları (türbin dizisinin yaklaşık ‘merkezi’): 37 0 10’ 01.65’’ Kuzey ve 36 0 36’ 30.43’’ Doğu. 

Türkiye 

A.4.1.1. Ev Sahibi Taraf(lar): 

A.4.1.2. Bölge / Eyalet / Vilayet vs: 

Bahçe bölgesi, Osmaniye vilayeti 

A.4.1.3. Kent /Şehir / Topluluk vs: 

Bahçe ile Hasanbeyli şehirleri arasında 

A.4.1.4. İşbu proje etkinliğinin yegane tanımlanmasına imkan veren bilgiler de dâhil fiziksel yerinin 

ayrıntısı (azami bir sayfa): 

Proje, Gökçedağ Dağları (Savranlı, Kırcalar, Aslanlıbeltepe, Ançınar) üzerinde yer alıp, Türkiye’nin 

güneydoğusundaki Osmaniye Vilayetindeki Bahçe ile Hasanbeyli bölgeleri arasında Kuzey-Güney 

istikametindedir. Erişim, Avrupa Transit Otoyolu (TEM) üzerinden ve Bahçe'den sonra yerel yolları 

izleyerek gerçekleştirilir. 

23 http://maindb.unfccc.int/public/nfp.pl?mode=wim 




sayfa 13 

Şekil 2. Ayrıntılı Proje konumu (sarı oku izleyiniz) 

Rotor Elektrik Osmaniye Rüzgâr Projesinin yerleşimi, Doğu Akdeniz, Güneydoğu Avrupa, Suriye-Türkiye 

sınırı ve Osmaniye kenti, Bahçe ve Hasanbeyli köyleri ile ilişkisi 

A.4.2. Projenin büyüklüğü: 

Projenin emisyonları 302,675 ton CO 2 e/ yıl kadar azaltması beklenmektedir. Gold Standart VER Proje 

Geliştiricisinin El Kitabına göre, proje, büyük ölçekli bir proje olarak nitelenmektedir. Emisyonların 

azaltılmalarının elde edilmesindeki riskler, esas itibariyle iklim koşulları ile ilişkilidirler. Bunun bir rüzgâr 

projesi olmasından dolayı, saygın bir 3. tarafça (EMD International A/S, Danimarkalı bir şirket) yürütülmüş 

olan (3-yıllık bir zaman dönemini kapsayan) ayrıntılı bir mikro-yerleşim raporuna rağmen, gerçek şudur ki, 

rüzgâr projelerinde doğal kaynakların durumları öngörülemediğinden kendilerinden bu koşullarda 

yararlanılır. 

A.4.3. Proje etkinliği Kategori(ler)i: 

En son versiyon Gold Standard VER Proje Geliştiricisi El Kitabı, Ek A’ya göre, proje, şu kategorilere 

girmektedir: 

A.1. -- Yenilenebilir Enerji. 




sayfa 14 

A.4.4. Kaynaklar tarafından Antropojenik Gazları (sera gazları) antropojenik emisyonlarının, 

öngörülen proje etkinliği tarafından nasıl azaltılacağının kısa bir açıklaması, emisyonlarda düşüşlerin 

öngörülen proje etkinliğinin yokluğunda niye meydana gelmeyeceği de dahil, ulusal ve/veya sektörel 

politikalar içinde bulunulan koşullar: 

Proje, kendilerinden elektrik üretilen fosil yakıtların yerini alarak sera gazı emisyonlarını azaltacaktır. Proje 

ile sera gazı yaymaksızın yılda 466,742MWh bir elektrik üretilmesi beklenmektedir. Türkiye, 2008 ve 2009 

yılları arasında üretim kapasitesini aşması beklenen (Şekil 3'e bakınız) artan bir enerji talebi ile yüz yüzedir. 

Son yıllarda, hâlihazırda artan bu enerji talebini karşılamak üzere kurulu kapasitede hızlı bir artış 

görülmüştür. Türkiye’de üretim şebekesi harmanlamasında fosil yakıtların yakıldığı enerji tesisleri 

baskındır. 2006’da, kurulu rüzgâr kapasitesinin payı sadece %0,1 idi. Bunun 2007’de %0,6’ya çıkması 

beklenmektedir. 

Şekil 3. Türkiye’nin 2006–2015 yılları arası enerji arz ve talep öngörüsü 24 

A.4.4.1. Kredilendirilen dönem bittiğinde, emisyon azalmalarında beklenen miktar: 

24 http://www.teias.gov.tr/eng/ApkProjection/CapacityProjectionJune2006.pdf 




sayfa 15 

466,742 MWH/yıl bir yıllık elektrik enerjisi üretimi öngörüsü ile, ve 0.648 tCO 2 e/MWh, gibi bir şebeke 

ortalama emisyon faktörü ile, proje, yıllık 302,675 tCO2e emisyon azaltılması ile sonuçlanacaktır. 

Kredilendirilen ilk 7-yıllık dönem bitiminde, toplam emisyon azaltılması, 2,017,833 tCO2e olacaktır. 

Tablo 2. 

İlk 7-yıllık bir işletim için Projenin öngördüğü emisyon azaltımları 

Yıllar Emisyon azaltımları yıllık beklentisi (tCO 2 e) 

2009 (Nisan - Aralık) 158,021 

2010 302,675 

2011 302,675 

2012 302,675 

2013 302,675 

2014 302,675 

2015 302,675 

2016 (Ocak - Mart) 75,668 

Toplam emisyon azaltılması (tCO 2 e) 2,049,739 

Kredilendirilen yılların toplam sayısı 7 

Beklenen azaltmaların kredilendirilen dönem 

292,820 

sonunda yıllık ortalaması (tCO 2 e) 


BÖLÜM B. Esas alınacak bir metodolojinin uygulanması 



sayfa 16 

B.1. 

Proje etkinliğine uygulanan onaylı esas alınacak metodolojinin başlığı ve referansı: 

İşbu projeye tatbik edilebilir Birleşmiş Milletler onaylı sağlamlaştırılmış referans hattı metodolojisi, ACM0002’dir 

“Yenilenebilir kaynaklardan şebekeye-irtibatlı elektrik üretimi metodolojisi ”, Sürüm 7 25 . 

ACM0002’de aşağıdaki gereçlere atıfta bulunulmaktadır: 

“Özgün Getirinin tanıtımı ve değerlendirilmesi için gereç”, Sürüm 05, EB 39 26 , ‘den uyarlanmıştır ve 

‘‘Bir elektrik sistemi için emisyon faktörünün hesaplanması amaçlı gereç’’, Sürüm 01, Ek 12, EB 35 27 . 

B.1.1. 

Metodoloji seçiminin doğrulaması ve proje etkinliğine uygulanabilir oluşunun gerekçesi: 

ACM0002, işbu proje etkinliğine tatbik edilebilir zira gereken şu kriterleri yerine getirmektedir: 

 

 

 

Proje, rüzgâr enerjisi elektrik kapasitesi eklemesinden oluşmaktadır ve şebekeye-bağlantılı elektrik üretim 

projesidir. 

Proje, proje etkinliği mahallinde, fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye dönüşümü içermez ve 

İlgili elektrik şebekesinin coğrafik ve sistem sınırları açıkça tanımlanabilir ve şebekenin karakteristikleri 

hakkında bilgiler mevcuttur. 

B.2. 

Metodolojinin proje etkinliği kapsamında nasıl tatbik edileceğinin açıklanması: 

İşbu Proje, ACM0002 “Yenilenebilir kaynaklardan şebekeye-bağlı elektrik üretimi için güçlendirilmiş referans hattı 

metodolojisi” Sürüm 07’de izah edilen metodolojiyi izlemektedir. 

Beklenen net elektrik üretimi (EG net,y ) 466,742 MWh / yıldır. 

Şebeke emisyon faktörü (EF grid,CM,y ) , “Bir elektrik sistemi için emisyon faktörü hesaplama gereci"ne uygun olarak 

hesaplanmıştır 28 . 

Gerece göre, emisyon azaltılmasının hesaplanması için, aşağıdaki altı adımın uygulanmış olması gerekmektedir: 

1. Adım İlgili elektrik enerji sisteminin Tanımlanması 

“Bir elektrik sistemi için emisyon faktörü hesaplama gereci” Sürüm 01’e göre, bir elektrik sistemi projesinin proje 

etkinliğine, iletim ve dağıtım hatları vasıtasıyla fizik olarak bağlı durumda olan ve belirgin herhangi kısıtlamalar 

olmaksızın iletilebilecek olan enerji tesislerinin uzamsal genişleme yoluyla tanımlanmaları gerekir. Dolayısıyla, 

25 http://cdm.unfccc.int/UserManagement/FileStorage/CDMWF_AM_323M30IDF1IH6AG3GRCJ4PKR9CKM7P 

26 http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/AdditionalityTools/Additionality_tool.pdf 

27 http://cdm.unfccc.int/methodologies/PAmethodologies/AdditionalityTools/Additionality_tool.pdf 

28 http://cdm.unfccc.int/methodologies/Tools/EB35_repan12_Tool_grid_emission.pdf 




bu proje etkinliği içerisindeki elektrik proje sistemi, proje mahallini ve Türk ulusal Enterkonnekte şebekesine 

irtibatlı tüm güç tesislerini içermektedir. 

Diğer ev sahibi ülke(ler)de yerleşik bağlı durumdaki elektrik sistemlerinden ithaller için emisyon faktörü, 0 

tCO 2 /MWh’dir. 

2. Adım Bir İşletim Marjı (OM) yönteminin seçilmesi 

“Bir elektrik sistemi için emisyon faktörünün hesaplanması gereci”ne göre, verilen (EF grid,OM,y ), yılı için işletim 

marjı şebeke emisyon faktörünün hesaplanmasında geliştiriciler olası dört yöntemi arasından seçimlerini 

yaparlar: 

(a) Basit OM, veya 

(a) Basit ayarlı OM, veya 

(c) İletilen Veri Analizli OM, ya da 

(d) Ortalama OM. 

sayfa 17 

(b) ve (c) seçenekleri, Türkiye’nin kullanılabilir sınırlı verilerinden dolayı seçilmemiştir. (d) seçeneği, düşük 

maliyet / zorunlu işletim kaynakları 29 toplam şebeke üretiminin %50’sinden daha fazlasını oluşturmadığından 

seçilmez. Dolayısıyla, (a) seçeneği seçilir, çünkü düşük maliyet / zorunlu işletim kaynakları, toplam şebeke 

üretiminin %50’sinden daha azını oluşturmaktadır (Tablo 3’e bakınız). Ayrıca, kömürün zorunlu-işletilmesi 

gereken olarak kullanıldığının ve nükleer enerji tesislerinin Türkiye’de bulunduğunun herhangi bir işareti yoktur. 

Tablo 3. Türk Enerji Şebekesinin son beş yılı için elektrik üretiminde kaynaklara göre dağılım ayrıntısı 30 

2006 2005 2004 2003 2002 Ortalama 

Toplam Üretim [GWh] 176,300 161,956 150,698 140,581 129,400 151,787 

Düşük – maliyetli/olması 

zorunlu üretim 

Düşük – maliyetli/olması 

zorunlu üretim oranı 

(yüzdesi) 

[GWh] 44,465 39,714 46,235 35,480 34,978 40,174 

[%] 25 25 31 25 27 26 

Basit OM hesaplaması (a seçeneği), seçildiğinden, emisyon faktörü, elektrik birimi (tCO 2 /GWh) başına üretimağırlıklı 

ortalama emisyonlar vasıtasıyla hesaplandığından, düşük maliyetli / olması zorunlu güç tesislerinin dahil 

edilerek değil, sisteme hizmet veren tüm üretim kaynaklarının geçmiş üç yıllık ortalamaları kullanılır. 

Bu gereç, EF grid, OM, y hesaplaması için iki seçenek verir: 

 

Ön-Görülen seçenek 

kredilendirilen dönem süresince, emisyon faktörlerinin izlenmesi ve yeniden hesaplanması gerekliliği 

29 Düşük – maliyet / olması zorunlu kaynaklar, hidro, jeotermal, rüzgâr, düşük-maliyetli biyokütle, nükleer ve güneş 

enerjisinden üretim. 

30 http://www.teias.gov.tr/ist2006/31(40-06).xls 




sayfa 18 

 

olmaksızın, doğrulama için VER-PDD2nin DOE’ye sunulması anında kullanılabilir olacak en güncel 

veriler temeline dayalı, 3-yıllık üretim-ağırlıklı ortalaması, ya da 

Gerçekleşen seçenek 

İzleme süresince güncellenecek emisyon faktörü ile birlikte, bu gereklilik beraberinde, içerisinde proje 

etkinliğinin şebeke elektriği ile yer değiştireceği yıl. 

Bu proje için gerçekleşen seçenek seçilir. Üç yılın ortalamasının hesaplanması için veriler, PDD’nin DOE’ye 

sunulması esnasındaki kullanılabilir olan en yeni (güncel) bilgilerin olduğu 2004 – 2006 döneminden elde edilir. 

3. Adım Seçilen yönteme göre, işletim marjı emisyon faktörünün hesaplanması 

Basit OM emisyon faktörü, düşük – maliyetli /olması zorunlu tesis / birimleri dahil etmeyerek, sisteme hizmet 

eden tüm enerji üretim tesislerinin ünite başına net beher elektrik üretimi (tCO 2 /MWh) için, üretim-ağırlıklı 

ortalama CO 2 emisyonları olarak hesaplanır. Hesaplama şöyle olabilir: 

 

 

 

Yakıt tüketimi ve her bir enerji tesisi /ünitesinin net elektrik üretim verileri temeline dayalı olarak 

(Seçenek A) ya da 

Net elektrik üretim verileri, her bir enerji ünitesinin ortalama verimliliği ve her bir enerji ünitesinde 

kullanılan yakıt tür(ler)i temeline dayalı olarak (Seçenek B) veya 

Sisteme hizmet veren tüm enerji tesislerinin, yakıt türlerinin ve proje elektrik sisteminin toplam yakıt 

tüketiminin toplam net elektrik üretim verileri temeline dayalı olarak (Seçenek C) 

Her bir enerji tesisi / ünitesi için yakıt tüketimi ve ortalama verimlilik verileri mevcut (kullanılabilir) olmadığından, 

basit OM hesaplaması için C Seçeneği kullanılır. 

C Seçeneği ile, basit OM emisyon faktörü, sisteme hizmet veren, fakat düşük - maliyet / olması zorunlu güç 

tesisleri /üniteleri hariç tutularak, tüm enerji tesisleri tarafından şebekeye sağlanan (beslenen) net elektrik 

temelinde ve aşağıdaki şekilde, proje elektrik sisteminin yakıt cins(ler)i ve toplam yakıt sarfiyatı temelinde 

hesaplanır: 

EF 

grid , OMsimple, 

y 

 

FC 

* NCV 

i, 

y i, 

y CO , i. 

y 

i m 

, 2 

EG 

y 

* EF 

(1) 

ki burada: 

EF grid, OM, y 

FC i, y 

NCV i, y 

EF CO2, i, 

(tCO 2 /GWh) yılındaki basit işletim marjının CO 2 emisyon faktörüdür. 

Y yılında proje elektrik sisteminde tüketilen fosil yakıt cinsi i miktarı (kütle veya hacim 

birim olarak) 

Y yılında fosil yakıt türü i ‘nin net ısıl (kalori) değeri (enerji muhtevası) (GJ / kütle ya da 

hacimsel birim olarak) 

Y yılındaki fosil yakıt cinsi i için CO 2 emisyon faktörü (tCO 2 /GJ). 




sayfa 19 

EGy 

Y yılındaki, düşük-maliyetli / olması zorunlu enerji tesisleri / birimleri hariç tutularak, 

sisteme hizmet veren tüm enerji kaynaklarınca üretilen ve şebekeye ulaştırılan net 

elektrik (MWh) 

Basit OM’in hesaplanması için, yakıt tüketim miktarı (FC i, y ) , ilgili veriler için resmi kaynak olan TEIAS 31 , web 

sitesinden alınmıştır. İlgili yıllar için yakıt tüketim değerleri aşağıdaki Tablo 4'de yer almaktadır. 

Tablo 4. Şebekeye bağlı durumdaki üretim kaynaklarının yakıt tüketimi (2004-2006) 

Yakıt Cinsi 

FC i,y birimi [Ton, Doğal Gaz (NG) için olan hariç (1000 m 3 )] 

2006 2005 2004 

Taş Kömürü 5,617,863 5,259,058 4,564,713 

Linyit 50,583,810 48,319,143 33,776,660 

Fuel oil 1,746,370 2,005,899 2,403,338 

Mazot 61,501 28,442 29,141 

LPG 33 12,908 12,637 

Nafta 13,453 84,481 208,749 

Doğal Gaz 17,034,548 15,756,764 13,325,721 

Kullanılan yakıtların listesi için TEIAS tarafından sağlanan net ısı değerleri (NCV i, y ) Tablo 5’te özetlenmiştir. 

Tablo 5. 2006 yılı için Türkiye’de kullanılan yakıtlar için NCV 32 

Yakıt Tüketimi 

Isıtma Değeri 

Isıtma Değeri (GJ 33 /Ton [NG – 

D.Gaz Hariç GJ/10 3 m 3 ) 

Yakıt Cinsi (Ton [NG (Doğal Gaz) hariç10 3 ]) 

(Tcal/yıl) 

Taş Kömürü 5,617,863 29,504 21.99 

Linyit 50,583,810 83,932 6.95 

Fuel oil 1,746,370 16,769 40.20 

Mazot 61,501 627 42.68 

LPG 33 0 0 

Nafta 13,453 141 43.88 

Doğal Gaz 17,034,548 150,588 37.01 

Fosil yakıt cinslerinin Emisyon Faktörü (EF CO2, i, y ) , ulusal sera gazı envanteri için IPCC’den alınmış olup, Tablo 

6’da gösterilmiştir. 

Tablo 6. Türkiye’de kullanılan yakıtlar için Emisyon Faktörü 34 

31 http://www.teias.gov.tr/eng/ 

32 http://www.teias.gov.tr/ist2006/index.htm 

33 Dönüştürme Faktörü: 1Tcal = 4186.8 GJ 




sayfa 20 

Yakıt Cinsi 

EF CO2,i,y (tCO 2 /GJ) 

Taş Kömürü 0.08950 

Linyit 0.09090 

Fuel oil 0.07550 

Motorin 0.07260 

LPG 0.06160 

Nafta 0.06930 

Doğal Gaz 0.05430 

Düşük-maliyetli / olması zorunlu enerji tesisleri / birimleri hariç tutularak, sisteme hizmet veren tüm enerji 

kaynaklarınca üretilen ve şebekeye ulaştırılan net elektrik (EG gross,y ) TEIAS (Türk elektrik İletim Şirketi) tarafından 

sağlanmıştır. Tablo 7'de, fosil yakıt enerji kaynaklarından 2004- 2006 yılları için, brüt elektrik üretimi 

gösterilmektedir. 

Tablo 7. 2004-2006 yılları arası Fosil Yakıt Enerji Kaynağı tarafından üretilen Brüt Elektrik EG gross,y (GWh) 35 

Yakıt Cinsi 2006 2005 2004 

Taş Kömürü 14,216.60 13,246.20 11,998.1 

Linyit 32,432.90 29,946.30 22,449.5 

Fuel Oil 4,232.40 5,120.70 6689.9 

Motorin 57.70 2.50 7.3 

LPG 0.10 33.70 33.4 

Nafta 50.20 325.60 939.7 

Doğal Gaz 80,691.20 73,444.90 62,241.8 

Toplam GWh 131,681.10 122,119.90 104,359.7 

Brüt elektrik üretimi, enerji tesislerinin elektrik tüketimini de içerir. Belirtilmiş olan yakıt kaynakları tarafından 

şebekeye beslenen net elektriği hesaplayabilmek için, tüm brüt /net elektrik üretim verileri üzerinden, ortalama bir 

düzeltme faktörünün hesaplanması gerekir. TUIK (Türk İstatistik Enstitüsü)'nün yıllık yayını, kamuya yönelik en 

güncel verileri içeren bilgilerin sağlandığı, en doğru resmi veri kaynağıdır. Bu netin brüte oranı, Tablo 8’den 

türetilebilir. 

Tablo 8. Net Elektrik Üretiminin Hesaplanması için Ortalama Düzeltme Faktörü 36 

2001 2002 2003 2004 2005 

Brüt Üretim (GWh) 122,725 129,400 140,581 150,698 161,956 

Tali (Yardımcı) Tüketim (GWh) 6,473 5,673 5,332 5,633 6,487 

Net Üretim (GWh) 116,252 123,727 135,248 145,066 155,469 

Bağıntı (Net / Brüt) 94.7% 95.6% 96.2% 96.3% 96.0% 

Ortalama Bağıntı 96% 

34 IPCC 2006, Cilt 2, Bölüm 1, Tablo 1.4 http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/2_Volume2/V2_1_Ch1_Introduction.pdf 

35 http://www.teias.gov.tr/ist2006/31(40-06).xls 

36 http://www.turkstat.gov.tr/yillik/stat_yearbook.pdf Tablo 14.4, s.231. 




sayfa 21 

Fosil yakıt tesisleri tarafından ulaştırılan net elektrik (EG net,y ) Tablo 9’da hesaplanmıştır. 

EF grid,OM, y nin hesaplanması, 0 tCO 2 /GWh emisyon faktörlü elektrik ithalinin dahil edilmesini gerektirir. 

Dışarıdan alınan elektrik de dâhil edilerek bu gereklilik halledilir. 

Tablo 9. Fosil Yakıt ve Dışarıdan Alınan Elektrik kullanılarak Net elektrik Üretimi 2004-2006 37 

2004 2005 2006 

Brüt Üretim (GWh) 103,387 121,761 131,835 

Net Üretim (GWh) 99,251 116,890 126,562 

İthal Elektrik (GWh) 464 636 573 

Şebekeye Sağlanan Elektrik (GWh) 99,715 117,526 127,135 

4’den 9’a kadar olan Tablolardan elde edilen veriler kullanılarak (1) denklemi yoluyla, hesaplandığı gibi, EF grid, OM 

,y, , 659 tCO 2 e/GWh’dir. 

4. Adım Marjı oluşturmak üzere dahil edilecek güç birimlerinin benzerliklerinin tanımlanması 

Marj oluşturmak üzere hesaplamada kullanılacak enerji birimlerinin (m) örnekleme grubu, hangisi daha büyük ise, 

aşağıdakilerden oluşmaktadır: 

a) En yakın zamanda kurulmuş olan enerji birimlerinin beş grubu ve 

b) Sistem üretiminin %20’sini (MWh cinsinden) oluşturan ve en yeni olarak inşa edilmiş olan elektrik sistemi içerisindeki 

enerji kapasite ilaveleri grubu 38 . 

(a)’nın neticesinden (enerji üretimi anlamında) daha büyük olduğundan, marjin oluşturmak üzere dahil edilecek 

olan bu ortak özellik gösteren enerji ünitelerini tanımlamak üzere (b) seçeneği seçilmiştir. Enerji tesislerinin 

listesi, işbu PDD’nin Ek 2 (Temel-Esas bilgiler)'inde tanımlanmıştır. 

5. Adım İnşa marjı emisyon faktörünün hesaplanması. 

İnşa marjı emisyon faktörü, enerji üretim verilerinin kullanılabilir olduğu en son yıl süresince, tüm enerji 

ünitelerinin (m) üretim-ağırlıklı ortalama emisyon faktörü (tCO 2 /MWh birimleri cinsinden) olup, aşağıdaki gibi 

hesaplanır: 

ki burada: 

EF 

grid , BM , y 

 

 

m 

EG 

m, 

y 

 

m 

* EF 

EG 

m, 

y 

EL, 

m. 

y 

EF grid,BM,y y yılındaki inşa marjının CO 2 emisyon faktörüdür(tCO 2 /GWh) . 

EG m,y 

Y yılı içerisinde m enerji birimi tarafından üretilen ve şebekeye ulaştırılan üretilmiş 

elektriğin net miktarı (GWh) 

(2) 

37 http://www.teias.gov.tr/ist2006/47.xls 

38 Eğer bir ünitenin kapasitesi kısım üzerinde %20 düşerse, o ünite hesaplamaya tümüyle dâhil edilir. 




sayfa 22 

EF EL,m,y 

Y yılında m enerji ünitesinin CO 2 emisyon faktörü (tCO 2 /GWh) 

“Bir elektrik sistemi için emisyon faktörünün hesaplanması için gereç"e göre, her bir m enerji ünitesinin CO 2 

emisyon faktörü (EF EL,m,y ), kendisi için enerji üretim verilerinin kullanılabilir olduğu en yeni tarihçeli yıl kullanılarak 

ve basit OM için B1, B2, veya B3 seçenekleri kullanılarak, “3. Adım”daki gereçten elde edilen kılavuzluğa göre 

belirlenmelidir, burada m, inşa marjına dahil edilen güç ünitesidir. 

Türkiye için tesise özgü yakıt tüketim verileri kullanılabilir olmadığından, B2 seçeneği aşağıdaki şekilde, her bir 

enerji ünitesi m'nin CO 2 emisyon faktörünün (EF EL,m,y ) hesaplanması için seçilmiştir: 

EF 

EL, 

m, 

y 

EF 

 

CO2, 

m, 

i , y 

 

m, 

y 

*3.6 

(3) 

ki burada: 

EF EL,m, y 

Y yılında m enerji ünitesinin CO 2 emisyon faktörü (tCO 2 /GWh) 

EF CO2,m,i,y 

Y yılında, m enerji ünitesinin yakıt tipi I’in ortalama CO2 emisyon faktörü (tCO 2 /GJ) 

n m,y Y yılınıda m enerji ünitesinin ortalama net enerji dönüştürme verimliliği (%) 

Enerji ünitesinde birkaç yakıt cinsi kullanıldığında, EF CO2,m,I,y için en düşük CO2 emisyonu kullanılmıştır. 

(3) no.lı denklemdeki (EF EL,m,y ) enerji ünitelerinin emisyon faktörünü hesaplamak için kullanılan, yakıt tiplerinin 

ortalama CO 2 emisyonu (EF CO2,m ), ve güç tesislerinin (n m,y ) ortalama net enerji dönüşüm verimliliği, Tablo 

10’da sunulmuştur. 

Tablo 10. 

Enerji Ünitelerinin Emisyon Faktörü 

Yakıt Cinsi 

EF CO2,i,y 

(tCO2/GJ) 

Verimlilik faktörü 

(%) 

Enerji Ünitesinin Emisyon Faktörü 

EF EL,m,y (tCO 2 /MWh) 

Taş Kömürü 0.08950 34.0 0.948 

Linyit 0.09090 33.0 0.992 

Fuel oil 0.07550 35.0 0.777 

Doğal Gaz 0.05430 46.0 0.425 

Enerji üniteleri (EGm,y) tarafından üretilen ve şebekeye iletilen elektriğe dair veriler, Tablo 112de sunulmuştur. 

Tablo 11. 

İnşa Marjı Hesaplamasına Dâhil Edilmiş Enerji Üniteleri tarafından Üretilen Elektrik (GWh) 

Yakıt Cinsi 2006 2005 2004 2003 Toplam 

Taş Kömürü 1,125.00 337.50 1,462.50 

Linyit 7,020.00 4,420.00 11,440.00 

Fuel Oil 104.30 466.20 571.00 

Doğal Gaz 4135.00 7,119.50 9187.70 692.30 21,134.00 

Hidro ve Yenilenebilir 376.00 871.00 46.00 1,293.00 

Toplam GWh 11,531.00 13,639.80 10037.40 692.30 35,900,00 

Tablo 10 ve 11’deki veriler kullanılarak, (2) ve (3) denklemleri vasıtasıyla, hesaplanan EF grid,BM , 617 

tCO 2 e/GWh’dir. 


6. Adım Birleştirilmiş marj emisyon faktörünün hesaplanması. 

Birleştirilmiş marj emisyon faktörü aşağıdaki gibi hesaplanır: 



sayfa 23 

EF * w 

grid , CM , y 

EFgrid 

, OM , y 

* wOM 

EFgrid 

, BM , y 

BM 

(4) 

ki burada: 

EF grid,CM,y y yılındaki birleştirilmiş marjı CO 2 emisyon faktörüdür (tCO 2 /GWh) . 

EF grid,OM,y y yılındaki İşletim marjı emisyon faktörüdür (tCO 2 /GWh) . 

EF grid, BM,y y yılındaki inşa marjı emisyon faktörüdür (tCO 2 /GWh) . 

w OM 

İşletim marjı emisyon faktörünün ağırlığı 

inşa marjı emisyon faktörünün ağırlığı 

w BM 

Önerilen proje bir rüzgar çiftliği olduğundan, işletim marjının ve inşa marjı emisyon faktörlerinin ağırlıkları, 

varsayılan olarak sırasıyla 0.75 ve 0.25’tir. Dolayısıyla, (4) denklemine göre, birleştirilmiş marj emisyon faktörü: 

EF grid , CM ,y = 648 tCO 2 e/GWh. 

Proje emisyonları 

Önerilen proje etkinliği, bir rüzgâr çiftliğinin geliştirilmesi yoluyla, elektrik üretilmesini kapsar. Elektriğin üretimi, 

sera gazı emisyonları ile sonuçlanmaz, dolayısıyla: 

Sızıntı 

PEy = 0 tCO 2 /yıl’dır. 

Enerji üreten teçhizat bir etkinlikten diğerine aktarılmaz. Dolayısıyla, sızıntının hesaba alınması gerekmez ve 

LEy = 0 tCO 2 /yıl’dır. 

B.3. Kaynaklar tarafından antropojenik emisyonların, tescilli VER proje etkinliğinin olmaması durumunda 

meydana gelebilecek düşümlerin gerekçesinin açıklaması: 

Projede, bölüm B.1’de bahsedildiği gibi, özgün getiriyi göstermek üzere, EB 39'dan, ‘Özgün Getirinin gösterimi ve 

Değerlendirilmesi için Gereç' Sürüm 05'ten yararlanılmaktadır. Söz konusu gereç aşağıdaki adımları 

kapsamaktadır: 

1. Adım: Geçerli yasa ve düzenlemelerle uyum içerisinde olan proje etkinliğine alternatiflerin 

tanımlanması 

Alt Adım1.a 

Proje etkinliğine alternatiflerin tanımlanması 




sayfa 24 

Aşağıdaki alternatifler tanımlandı: 

Alternatif 1 

Alternatif 2 

VER’ler olmaksızın önerilen proje etkinliği. Bu, CDM yıllık gelirleri göz önüne alınmaksızın 

uygulanan, ulusal şebekeye bağlı durumdaki 135 MW bir kurulu kapasiteli bir rüzgâr çiftliğinin 

inşasıdır. 

Elektriğin mevcut TEIAS Türk Enterkonnekte Şebekesi tarafından sağlandığı şu andaki durumun 

devam ettirilmesidir. 

Adım 1a’nın Sonucu 

Proje etkinliğine iki gerçekçi ve güvenilir (kredilendirilebilir) alternatif kalır. 

Alt Adım1.b 

Yürürlükteki yasalar ve mevzuat ile uyumluluk 

Aşağıdaki uygulanabilir yasalar ve mevzuat tanımlanmıştır: 

1. Elektrik Piyasası Kanunu 39 

2. Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına ilişkin Kanun 40 

3. Enerji Verimliliği Kanunu 41 

4. Orman Kanunu 42 

5. Çevre Kanunu 43 

Adım (1a)’da açıklandığı üzere, projeye alternatif olacak nihai alternatifler, tüm bu uygulanabilir kanunlarla tam 

uyumludur. 

Adım 1b’nin Sonucu 

Her bir alternatif için zorunlu mevzuat ve düzenlemeler, Alt-Adım 1b’de göz önüne alınmıştır. Yukarıdaki analize 

dayanarak, önerilen proje etkinliği, zorunlu mevzuat ile uyumlu olan proje katılımcıları arasında yegâne alternatif 

değildir. Bu yüzden, önerilen VER proje etkinliği özgün getiriyi sağlayabilir. 

2. Adım: Yatırım Analizi 

Yatırım analizinin amacı, önerilen proje etkinliğinin, geride kalan alternatiflerden karbon geliri olmaksızın iktisadi 

ve finansal olarak daha az cazip olup olmadığını tespit etmektir. Yatırım analizini yürütmek için aşağıdaki altadımların 

yerine getirilmesi gerekir: 

39 Yasa numarası 4628, yürürlüğe giriş tarihi 03.03.2001 http://www.epdk.gov.tr/english/regulations/electricity.htm 

40 Yasa numarası 5346, yürürlüğe giriş tarihi 18.05.2005 

http://www.eie.gov.tr/duyurular/YEK/LawonRenewableEnergyReources.pdf 

41 Yasa Numarası 5627, yürürlüğe giriş tarihi 02.05.2007 

http://www.eie.gov.tr/english/announcements/EV_kanunu/EnVer_kanunu_tercume_revize2707.doc 

42 Yasa numarası 6831, yürürlüğe giriş tarihi 31.08.1956. İstendiğinde, DOE’ye verilebilir. 

43 Yasa Numarası 2872. . 18132 sayılı Resmi Gazetede 11/08/’83 tarihinde yayınlandı. İstendiğinde DOE’ye verilebilir. 




sayfa 25 

Alt Adım 2.a 

Uygun analiz yönteminin belirlenmesi 

EB39'da, ‘Özgün Getiri Tanıtımı ve Değerlendirmesi için Gereç’ Sürüm 05’te, olası üç analiz yöntemini 

listelenmektedir: 

Seçenek I 

Seçenek II 

Seçenek III 

: Basit maliyet analizi; 

: Yatırım kıyaslaması analizi ve 

: Değerlendirme analizi. 

Önerilen Proje karbon gelirlerinden farklı olarak elektriğin satışı yoluyla finansal ve iktisadi yararlar 

oluşturacağından, Seçenek I kullanılamaz. 

Seçenek II, ancak alternatiflerin üretim kapasitesi anlamında benzer yatırım projeleri olmasının gerektiği 

yerlerdeki projelere tatbik edilebilir. Seçenek II ve Seçenek III arasında, karşılaştırmalı finansal değerlendirme 

analizi (Seçenek III) seçilir. 

Alt Adım 2.b 

Seçenek III: Karşılaştırmalı Değerlendirme Analizinin Uygulanması 

EB 39’dan, “Özgün Getiri Gösterimi ve Değerlendirilmesi için Gereç” Sürüm 05’e göre, projenin IRR’i için ilgili bir 

mukayeseli değerlendirme, uygun bir risk primi (özel yatırımı ve /veya proje türünü yansıtmak üzere) yoluyla 

arttırılmış olan devlet tahvili derecelendirmelerinden türetilebilir. 

 

 

Doğrulanmış, bağımsız bir finansal veri ve yatırım bilgileri kaynağı olan Bloomberg’e göre 44 , Türkiye’deki 

devlet tahvili (aynı zamanda “risk barındırmama oranı” olarak da bilinir) oranı %15.92’dir. 

Risk primleri genelde hem yatırım gerçekleşeceği ve hem de teknolojinin söz konusu olduğu müstakil ülke ile 

ilgili şartları yansıtır. 

o Bloomberg’e göre, Türkiye’nin şu andaki ülke riski %0.71’dir. 

o Bu sektördeki kamu bilgisinin eksik olmasından dolayı, rüzgar enerjisi projeleri ile ilgili güvenilir bir risk 

primi (yani teknoloji riski) tanımlanamamıştır. Bununla birlikte, şurası da iyi bilinmektedir ki, enerji 

sektörü projeleri, Ekonominin diğer sektörlerinden daha yüksek olabilecek toplam risk düzeyleri ile yüz 

yüze gelir, ve bilhassa rüzgar enerji tesisleri, performans, iklim faktörlerinin yanı sıra, alışıldık termal 

enerji üretim projelerinden çok daha yeni bir teknoloji olduğu gerçeğiyle, bunlara ilişkin riskler ile yüz 

yüze gelirler. Burada şu önerilmektedir ki, bu tür bir proje için gerçekçi olan bir risk primi, işbu 

yaklaşımın konzervatif olduğu önerisiyle, ülke riski ile işaret edilen %0.71'den daha yüksek olabilir. 

Dolayısıyla, bu tür bir proje için gerçekçi bir IRR mukayeseli değerlendirmesi, temel yatırım eşiği (Türkiye devlet 

tahvilleri) artı kendilerine atıfta bulunulan güncel rakamların %16.63 (%15.92 + %0.71) olduğu bir risk priminden 

daha büyük olmalıdır. 

Alt Adım 2.c 

Finansal göstergelerin hesaplanması ve mukayesesi 

1. Anahtar finansal göstergelerin hesaplanması için ihtiyaç duyulan parametreler 

44 Uluslararası Bloomberg veri tabanı (http://www.bloomberg.com/). Lütfen Ek 5’e başvurunuz: Türkiye için ülke riski 

priminin belirtildiği dâhili veri tabanının alınan döküm. 




sayfa 26 

18/05/2005 tarihinde, “Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına ilişkin 

Kanun” 45 yürürlüğe girmiştir. 

İşbu kanunun 6. Maddesinde, yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin, Türk para birimi temelinde, 7-yıllık 

sabitlenmiş bir fiyattan yani, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından belirlenen ortalama toptan satış 

fiyatından satın alınacağı garanti edilmektedir. 

“Enerji Verimliliği Kanunu” 46 ‘nın 02/05/2007 tarihinde yürürlüğe girmesi ile birlikte, yenilenebilir enerji 

tesislerinde elde edilen elektriğin satın alma fiyatı, 0.05 € / kWh bir fiyattan, 7 yıldan 10 yıla uzatılmıştır. Bu 

yeni yasa, bu tür projelerin yüz yüze geleceği finansal riskleri azalttığından, yenilenebilir enerjinin tanıtımı için ileri 

yönde bir adım olarak göz önüne alınabilir. Bununla birlikte, garanti edilen bu fiyat, rüzgâr enerjisi projelerini 

finansal olarak güvenilir yapmak için yetersizdir. 

Önerilen projenin finansal fizibilite çalışmasına göre, anahtar roldeki finansal göstergelerin hesaplanması için 

gerekli parametreler Tablo 12’dedir. 

Söz konusu bir çalışma 47 , Zorlu Enerji'nin Finansman Departmanı (Zorlu Grubunun bir parçası) tarafından 

17.06.2008 tarihinde icra olunmuştur. 

Bir sonraki kuruluş, verilen yaklaşık 8 milyar ABD $ bir toplam varlık değeri ve çalışanlarının sayısı (22,000 

dolayında) ile Türkiye’deki en geniş şirket grupları arasında sıralanmıştır. 

Zorlu Grubu, tekstil, elektronik, ‘beyaz eşyalar’ ve finansal hizmetler sahalarında, Türkiye’yi kapsayan ve ABD, 

Hong Kong, Güney Afrika ve Rusya’da faal 64 yan kuruluşu ile birlikte, Türkiye’nin birden-fazla sektörde önde 

gelen sektör devlerinden biridir. 

Tablo 12. 

Finansal Analiz için Temel Parametreler 

Parametre Birim Değer 

Kurulu kapasite 48 MW 135 

Şebekeye Bağlı çıkış 49 MWh 466,742 

Sermeye Yatırımı 50 € x 10 6 181.326 

Gelir vergisi oranı 51 % 20 

Beklenen tarife 52 €/kWh 0.05 

Beklenen VER fiyatı 53 €/ tCO2e 6.5 

İşletim ve Bakım €/yıl 2,505,725 

Proje yaşam süresi Yıl 20 

45 http://www.eie.gov.tr/duyurular/YEK/LawonRenewableEnergyReources.pdf 

46 Madde 17, Sayfa 13 http://www.eie.gov.tr/english/announcements/EV_kanunu/EnVer_kanunu_tercume_revize2707.doc 

47 “080617_Rotor_Fizibilite–P75.xls” 

48 GE ile Rotor Elektrik Üretim A.Ş. arasındaki enerji üretimi teçhizatı satışı için Sözleşme. 

49 Osmaniye Rüzgâr Enerji Tesisi Mikro-yerleşim Raporu (11.09.2007), Hazırlayan Dr. Ferdi Türksoy, EMD International, 

A.Ş. 2007, sayfa 43, Tablo 17. 

50 Rotor Elektric Uretim, Finansal Fizibilite Çalışması. 

51 http://www.worldwide-tax.com/turkey/turkey_tax.asp 

52 Rotor Elektrik Üretim, Finansal Fizibilite Çalışması ve “Enerji Verimliliği Hakkındaki Yasa” nın 17. Maddesi 

http://www.eie.gov.tr/english/announcements/EV_kanunu/EnVer_kanunu_tercume_revize2707.doc 

53 Rotor Elektrik Üretim, Finansal Fizibilite Çalışması, İstek üzerine DOE’ye hazırlandı. 




İskonto oranı % 16.63 

2. Önerilen proje ve finansal kıyaslama değerlendirmesi maksatlı IRR mukayesesi 

Kıyaslama değerlendirmesine (Seçenek III) uygun olarak, eğer proje IRR 54 ,gibi önerilen projelerin finansal 

göstergeleri kıyas değerinin altında olursa, önerilen proje, finansal olarak cazip değil şeklinde göz önüne alınır. 

sayfa 27 

Tablo 13'e, karbon yıllık gelirleri ilave edilmiş ve edilmemiş şekilde proje IRR’ı eklenmiştir. Sermaye IRR’ı, VER 

satışlarından elde edilen, proje geliştiricisine ilave gelir olmaksızın, %10,73’tür ki bu da finansal kıyas 

değerlendirmesinden daha düşüktür. Dolayısıyla, önerilen proje finansal olarak cezbedici değildir. VER yıllık 

gelirleri göz önüne alındığında, Sermaye IRR'ı, %14.24'e yükselmektedir ancak, finansal mukayese 

değerlendirmesinin daha altında kalmayı sürdürmektedir. Bununla birlikte, VER yıllık gelirler, ülke için soyut 

faydalara ilaveten, projeye ilave bir gelir kaynağı da sağlamaktadır şöyle ki: 

- Türkiye’deki enerji kaynaklarında çeşitlilik; 

- Teknoloji Tedarikçisi General Electric firmasından Türk proje geliştiricisine yeni teknoloji ve bilgi transferi 

ve 

- Ülkenin enerji güvenliği ve kendine yeterliliğini aynı anda güçlendirme ile birlikte, Türkiye’nin yabancı 

enerji kaynaklarına bağımlılığının azaltılması. 

Önerilen VER'li rüzgâr projesi sonuçta, özgün getiri koşulunu sağlamaktadır. 

Tablo 13. 

Önerilen projenin Proje IRR’ı 

Şart Sermaye IRR’ı [%] 

VER geliri olmaksızın 10.73 

VER geliri ile birlikte 14.24 

Alt Adım 2.d 

Hassasiyet analizi 

EB39’dan Ek 35’teki “Yatırım Analizinin Değerlendirilmesi Hususunda Rehberlik” 55 bilgilerine göre, sadece ya 

toplam proje maliyetleri ya da toplam proje gelirlerinden %20’sinden daha fazlasını oluşturan değişkenler 

(başlangıçtaki yatırım maliyeti de dâhil) , makul değişikliklere tabi tutulmalıdırlar. 

Önerilen proje için, dört adet parametre Şekil 4 temelinde tanımlanmıştır: 

1) Rüzgâr türbini maliyeti 

2) Beklenen Tarife 

3) Yıllık elektrik üretimi 

4) Faiz oranı 

54 Kıyaslamalı Değerlendirme analizi için, IRR, EB 39’dan “Özgün Getirinin Tanıtımı ve Değerlendirilmesi için Gereç” 

Sürüm 05’e göre, IRR varlığı olarak hesaplanacaktır. 

55 http://cdm.unfccc.int/EB/039/eb39_repan35.pdf 




sayfa 28 

Şekil 4: Farklı değişkenlerin proje maliyeti ve gelirlere katkısı 

Her ne kadar da yıllık elektrik üretiminin IRR üzerine etkisi Elektrik tarifesindeki sapmadan kaynaklanan etki ile 

aynı olsa da, yıllık elektrik üretiminin etkisi, her bir parametre için olasılıktaki değişme farklı olacağından, 

hassasiyet analizi içerisinde göz önüne alınır. 

Hassasiyet analizinin sonuçları, Tablo 14’te gösterilmiştir. 

Tablo 14. 

IRR Hassasiyet Analizi Sonuçları 

Senaryo %16.63’lık bir IRR değerlendirmesine ulaşmak için % 

değişimi 

Rüzgâr türbini maliyeti % -18.8 

Elektrik tarifesi % +14.0 

Yıllık elektrik üretimi % +14.0 

Faiz oranı % -38.2 

Bu değişimler, ayrıntıları verildiği üzere, finansal analizin giriş parametreleri için olan kabullerin gerçekçi aralığını 

yansıtmazlar. 

- Rüzgâr Türbini Maliyeti 

Rüzgâr türbinleri maliyetlerinde %18,8’lik bir düşüş hiç muhtemel muhtemeldir ki fazladır, şöyle ki, 

yüksek emtia fiyatları (örneğin çelik, petrol) 56 , artan talep, belirli bir takım türbin devre elemanlarındaki 




sayfa 29 

kısıntılar, türbin boyutlarının (ve gövde yüksekliklerinin) büyük ölçekte olmaları ve türbin tasarımının 

geliştirilmiş mühendisliği (örneğin geliştirilmiş şebeke karşılıklı işlemleri 57 dolayısıyla son zamanlarda 

artmış durumdadır. GE, rüzgâr türbinlerine bu artan talebi karşılayamamaktadır 58. 

- Elektrik tarifesi: 

Enerji Verimliliği Kanunu, 2012’den önce işletime alınacak tesisler için 10 yıllık bir süre için 

yenilenebilir enerji kaynaklarından elektriğin satın alınması için 0.050 € ila 0.055 € / kWh bir aralık 

tanımlamıştır. Bu, tarifedeki olası azami artışın, %10 ([(.055 - .050)/.050] x %100 = %10 artış) olacağını 

göstermektedir. Yenilenebilir Enerji Kanunu, enerji üretim maliyetini düşürmek ve dolayısıyla elektrik 

tarifelerini de ucuzlatmak üzere, enerji tesisleri arasında serbest bir rekabeti cesaretlendirmektedir. 

Bununla birlikte, Türkiye’deki enerji tesislerinin büyük bir çoğunluğu hala devlet-mülkiyetinde 

olduğundan, Türkiye, tedariki denetleyebilir ve dolayısıyla fiyatlar üzerinde etkili olabilir. Tümden 

olarak, “olması zorunlu” rüzgâr çiftlikleri bakımından rekabet güçtür çünkü bunlar, geleneksel enerji 

tesislerinin aksine (ki bunlar güncel talebe göre üretimi ayarlayabilmektedir), pazardaki talebe yanıt 

olarak kendi çıkışlarını denetleyemezler. Bu argümanların görünümü altında, önerilen Proje elektrik 

tarifeleri %14 kadar artamaz ve böyle olunca %16.63’lük bir kıyas değerlendirmesi, bu biçimde erişilmesi 

muhtemel değildir. 

- Yıllık elektrik üretimi: 

IRR varlığını hesaplamak üzere kullanılacak olan yıllık elektrik üretimi, projenin mikro-yerleşim çalışması 

temeline dayanmaktadır (466,742 MWh). Bu çalışmada, en kötü ve en iyi durum senaryoları altında, 

elektrik üretimi, Tablo 15’te özetlendiği gibi, %10 uyarlanan üretim düzeylerinin üstünde veya altında 

oynamayacaktır. Dolayısıyla, yıllık üretilen elektrikte %14’lük bir artış çok muhtemel değildir. 

Tablo 15. Öngörülen Net Yıllık Elektrik Üretimi (AEP) 59 

‘aşma’olasılığı [sic] [%] Net AEP [MWh / yıl] 

75 466,742 

90 425,881 %75 ‘artış [sic] seviyesinden % -9.7 

50 512,141 %75 ‘artış’ [sic] seviyesinden % +9.7 

- Faiz oranı: 

Türkiye’de faiz oranlarında %38,2 gibi bir azalma şansı pek muhtemel değildir. Haziran 2008 tarihinde, 

Türkiye’nin Merkez Bankasının Para Politikası Kurulu, borç verme faiz oranlarında indirim kararlı almıştır. 

Merkez Bankası, küresel piyasalardaki gelişmeler, dış talep ve Türkiye’deki para politikası uygulamasının 

ışığı altında gerekli gördüğünde, daha da artışlar beklenmektedir 60 . Ayrıca, Avrupa Merkez Bankası, çeyrek 

57 http://www.treehugger.com/files/2008/05/wind-turbine-costs-increased-offshore-power.php 

http://www1.eere.energy.gov/windandhydro/pdfs/43025.pdf 

58 http://www.treehugger.com/files/2008/04/ge-wind-power-fast.php 

59 Osmaniye Rüzgâr Enerji Tesisi Mikro-saha Raporu (11.09.2007), Hazırlayan Dr. Ferdi Türksoy, EMD International, 

A.Ş. 2007, sayfa 43, Tablo 17. 

60 http://www.tcmb.gov.tr/yeni/eng/ (basın bülteni, faiz oranları hakkında, tarihi: 16.06.08) 




sayfa 30 

puan kadar, Haziran 2007’de kendi gösterge faiz oranını yükseltmiştir. 

dokuzuncu artış olarak göz önüne alınmaktadır. 

Bu, Aralık 2005 61 ‘ten bu yana 

Bu sonuçlar göstermektedir ki, ancak gerçekçi olmayan, olası görülmeyen koşullar altında IRR Varlık 

Göstergesine erişmek mümkün olabilecektir. Dolayısıyla şu sonuca varmak adil ve makul olacaktır ki, IRR 

Varlığı, hassasiyet analizi giriş parametreleri için gerçekçi kabuller aralığı bakımından göstergenin altındadır ve 

Proje, Karbon gelirleri olmaksızın finansal olarak cezbedici değildir. Bu göstermektedir ki, Proje etkinliği, VER 

gelirleri olmaksızın gerçekleştirilemez. 

Adım 2’nin Sonucu 

Hassasiyet analizi göstermektedir ki, VER gelirleri, Projenin finansal göstergelerini geliştirecektir. Bununla 

birlikte, Projenin Varlık IRR’ının teklif edilen Projenin finansal olarak çekici olmasının pek muhtemel olmadığı 

sonucunu destekler biçimde, kıyas değerlendirmesine (göstergeye) ulaşabilmesi mümkün değildir. 

3. Adım Bariyer (engel) analizi 

Bu adım, önerilen proje etkinliğinin aşağıdaki engellerle yüz yüze olup olmadığını belirlemek üzere 

kullanılacaktır: 

a) Önerilen proje etkinliğinin gerçekleştirilmesinin önlenmesi ve 

b) Alternatiflerden en azından birinin uygulanmasının engellenmemesi 

Aşağıdaki alt-adımlar izlenir: 

Alt Adım 3.a 

Önerilen proje etkinliği cinsinin uygulanmasını engelleyebilecek bariyerlerin tanımlanması 

Proje etkinliğinin bir VER etkinliği olarak tescil edilmediği durumda, önerilen proje etkinliği cinsinin uygulamasının 

gerçekleştirilmesini önleyebilecek bariyerlerin oluşturulması. Bu bariyerler (engeller) şunları içerir: 

Yatırım engelleri 

Finansal teşviklerin olmayışı, Türkiye’deki yenilenebilir enerji yatırımlarında birincil engeldir. Karbon piyasası, 

yenilenebilir elektrik üretimi kaynakları için yenilikçiliği mümkün kılan bir ortam sağlamaktadır. Aşağıdaki 

engeller, Türkiye’deki rüzgâr enerji projelerine uygulanır: 

 

Yüksek düzeyde finansman ve uzun vadede geri ödeme 

Genel olarak, rüzgâr çiftliği yatırım maliyetleri, kurulu kapasitenin birim maliyeti açısından ($/MWh) 

kömürle çalışan enerji tesisleri ile mukayese edildiğinde, %40 kadar daha yüksektir. Üstelik rüzgâr 

çiftliklerinden yararlanılma saatleri, kömür kullanılan enerji tesislerininkinin üçte biri kadardır 62 . 

Dolayısıyla, başlangıçtaki yüksek yatırım maliyeti, uzun bir geri ödeme süresine ve projenin 

finansmanında daha da yüksek yatırım riskine yol açmaktadır. 

61 http://www.iht.com/articles/2007/06/06/business/ecb.php 

62 http://www.bwea.com/energy/rely.html 




sayfa 31 

 

 

Düşük Proje IRR’ı 

VER geliri olmaksızın projenin İç Getiri Oranı (IRR), Tablo 13’de (yukarıda) özetlendiği gibi, projenin 

finansmanının güvence altına almak için çok düşüktür. 

Ülke riski 

Türkiye’nin yaşamakta olduğu makroekonomik gelişme kanıtına rağmen, ülkedeki enflasyon oranı ve 

finans piyasaları istikrarlı olarak kalmamakta, bu da Türkiye’yi rüzgâr enerjisi gibi uzun vadeli yatırımlar 

açısından daha az çekici kılmaktadır 63 . 2007 yılında, o yıl için (Şekil 5) Türkiye enflasyon beklentileri 

aşılmış ve diğer ülkelere kıyasla daha yüksek olmuştur (Şekil 6) 

Şekil 5. Yıllık CPI enflasyonu ve Türkiye’de İzlediği Yol 64 

*Gıda kalemi yiyecek ve alkollü olmayan içecekleri kapsar. Tütün kalemi, alkollü içecekleri ve tütün ürünlerini kapsar. Kaynak TÜRKSAT, CBT. 

Şekil 6: Enflasyondaki Uluslararası Gelişmeler ve Türkiye ve Diğer Ülkeler arasındaki Fark 65 

63 http://www.oecd.org/dataoecd/50/53/37529636.pdf . Keza, “ Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından 

yayınlanan Ocak 2008 Enflasyon Raporuna genel Bakış” dosyasına da bakınız http://www.tcmb.gov.tr/yeni/eng/ 

64 http://www.tcmb.gov.tr/yeni/eng/ 

65 http://www.tcmb.gov.tr/yeni/eng/ 




sayfa 32 

Inflation in USA, Euro Area, Turkey and Targeting Emerging Economies 

Sampling of inflation targeting covers: Brazil, Czech Republic, Colombia, P hilippines, South Africa, Israel, Hungary, 

M exico, Peru, Poland, Romania, Chile, Slovakia, and Thailand 

11 

9 

7 

5 

3 

1 

12.05 

2.06 

4.06 

6.06 

8.06 

10.06 

12.06 

2.07 

4.07 

6.07 

8.07 

10.07 

12.07 

USA Euro Area Inf. Tar. Count. Turkey 

 

Enflasyon oranında yüksek dalgalanma 

Proje katılımcısı, Euro'ya sabitlenmiş kredi bulmuştur. Projenin işletim ve bakım maliyetleri, Türk Lirası 

(YTL) cinsindendir. Elektrik ücret tarifeleri €.50 – .55 /KWh, aralığındadır fakat YTL cinsinden 

ödenmektedir. Ayrıca, elektrik faturaları hazırlanmalarından sonraki ay içerisinde ödenir ve bunun sonuç 

olarak kambiyo oranındaki oynamalardan etkilenir. Tablo 16'da vurgulandığı gibi, yıldan-yıla kambiyo 

oranı oynamaları (Euro ile YTL arasındaki), projenin nakit akışına belirgin ölçüde bir ekonomik risk 

eklemektedir. 

Tablo 16. 2001 – 2007 yılları için, Euro’ya karşı YTL dönüşüm oranlarındaki ortalama değişim 66 

Yıllar Kambiyo Oranı (1 Euro = XX YTL) Yıllık Oynama [%]* Ortalama Değişim 

Ocak 

Aralık 

Oranı [%]** 

2001 0.619 1.268 +104.8 

2002 1.281 1.703 +32.9 

2003 1.719 1.745 +1.5 

2004 1.757 1.827 +4.0 

25.8 

2005 1.823 1.590 -12.8 

2006 1.587 1.859 +17.1 

2007 1.851 1.710 -7.6 

*Ocak’a kıyasla Aralık= [(Aralık değeri – Ocak değeri) / Ocak değeri] x 100% 

66 http://evds.tcmb.gov.tr/yeni/cbt-uk.html 




sayfa 33 

**Yıllık oynamanın mutlak değer ortalaması 

Şekil 6. kambiyo Oranı YTL ile Euro 67 

 

Yenilenebilir enerji için sınırlı teşvikler: 

o Şebeke kullanım ücreti 

Kamu şebekesinin kullanımı bakımından TEIAS’nin ücreti, enerji tesisinin gerçek çıkışı değil kurulu 

kapasite tarafından belirlenir 68 . Böyle bir ücret, bunların kapasitesinin sadece %30’unu kullanan 

rüzgâr enerji tesisleri ile mukayese edildiğinde, elektrik üretmek üzere kendi kurulu kapasitelerinin 

%70-85’ini kullanan geleneksel enerji tesislerinin yükünden daha azdır 69 . Böyle bir sistem, geleneksel 

enerji tesislerinden yanadır. Bu engel açıkça, Alternatif 2’ye (termal enerji tesisi) kıyasla, rüzgâr 

çiftliklerine (Alternatif 1) yatırım konusunda cesaret kırıcıdır. 

o Yüksek Katma Değer Vergisi 

Rüzgâr türbinleri Almanya ve İspanya'dan ithal olduğundan, bunların ihtiyaç duyulduğunda yedek 

parçaları da keza ithal edilmek zorunda kalınacaktır 70 . Rotor elektrik, rüzgâr türbinleri için KDV 

ödemesi hususunda muafiyet elde etmiştir ancak bunların yedek parçaları dâhil değildir. Bunlar, %18 

oranında KDV’ye (Katma Değer Vergisine) tabidirler. 

Teknolojik engeller 

67 http://evds.tcmb.gov.tr/fame/webfactory/evdpw/gif/2008.gif 

68 http://www.epdk.org.tr/english/Tariffs/Transmission.htm 

69 http://www.bwea.com/energy/rely.html 

70 http://www.gepower.com/about/press/en/2007_press/070307.htm 




sayfa 34 

Türkiye’deki kurulu rüzgar enerjisi kapasitesinin asgari payı (0.2% 71 )’den daha düşük olup, bu enerji kaynağıyla 

ilişkili teknolojik riskleri yansıtmaktadır. Donanım sıklıkla ithal edilmekte ve hayli ileri düzeyde olup, hiçbir yerel 

yedek parça kaynağı yoktur. Daha büyük işletim ve bakım rezervleri, Projede kullanılacak GE 2.5xl rüzgâr 

türbinine tatbik edilebilecek bu kabil lüzumluluklar için tutulması ihtiyacını doğuracaktır. Üstelik GE’nin 2.5xl 

rüzgâr türbinleri, 100 metrelik rotor çaplarıyla, (daha önceki 2.5MW rüzgâr türbininin üzerinde 12 metre bir artış 

ile) en büyük sahil tipi GE modelleridir. Teknolojik risklerin üstesinden gelmek üzere, GE’nin, WTG2.5xl 

türbinlerinin işletim ve bakımı hususlarının yanı sıra, kişisel koruyucu teçhizatın kullanılması konusunda, Eylül 

2008 döneminde Zorlu’nun Osmaniye Rüzgâr Çiftliği personelinden 6 kişiye (Almanya’da) eğitim kursları 

sağlamıştır. 

Hakim uygulamadan dolayı engeller 

Türkiye’deki rüzgâr çiftliklerinin büyük bir kısmı, kurulu küçük çaplı kapasiteler ile karakterize edilir ve YİD (Yap 

İşlet Devret) türü projelerle (ya da VER projeleri gibi) geliştirilirler (Tablo 15’e bakınız). Rotor Elektrik’in 135 MW 

rüzgâr enerjisi projesi de, General Electric (GE) Energy’nin en yeni (en son) 2.5xl rüzgâr türbinlerinin dünyadaki 

en büyük montajı olacağından ve ülkenin kurulu rüzgar enerjisi kapasitesini iki katın üzerine çıkaracağından, 

daha da yüksek riskleri barındırmaktadır 72 . Avrupa Rüzgâr Enerjisi Kuruluşuna göre, Türkiye, 2006’nın 

başlangıcı ile mukayese edildiğinde, sadece 65 MW bir artış göz önüne alınarak, 2007’nin başında, 84 MW 

kurulu rüzgâr kapasitesine sahip idi 73 . 

Alt-adım 3 b. Burada görünmektedir ki, tanımlanan engeller, en azından alternatiflerin (önerilen proje etkinliği 

hariç) birinin uygulanmasını engellemeyecektir 

Daha önce bahsedilen engeller, büyük ölçüde rüzgâr enerjisi projelerine özgüdür. Esas ACM0002 senaryosuna 

yani, mevcut şebekeye-bağlı durumdaki enerji tesislerince üretilen elektriğin dâhil edildiği alternatifler üzerine 

bunları etkileri asgari düzeydedir. 

4. Adım Yaygın Uygulama analizi 

Alt Adım 4.a 

Önerilen proje etkinliğine benzer diğer etkinliklerin analizi 

Enerji Piyasası Düzenleme Kuruluşu (EPDK), PDD 74 ’nin yazılması esnasında, rüzgar enerjisi tesisleri 75 için 57 

lisans yayınladı, bunların 10’u halihazırda çalışır durumdadır (Tablo 15’e bakınız). 

Şekil 7’de, Türkiye’deki rüzgâr enerji tesisi dağılımı görünmektedir. 

Tablo 17. Türkiye’deki Çalışır durumdaki rüzgâr enerjisi projeleri 76 

Projenin Adı Projenin Geliştiricisi Hizmete Alınma Kurulu Kapasite Yer Notlar 

71 http://www.teias.gov.tr/ist2006/13.xls 



74 23 Nisan 2008 

75 http://www.epdk.org.tr/lisanssorgu/elektriklisanssorgu.htm 

76 http://www.netinform.net/KE/Wegweiser/Guide2.aspx?ID=3781&Ebene1_ID=49&Ebene2_ID=1116&mode=3 


1. Ceres - Delta 

Plastik End 77 



Tarihi 

[MW] 

Demirer Holding 1998 1.74 İzmir-Çeşme 

2. Ares Güçbirliği Holding 1998 7.2 İzmir-Çeşme BOT 

3. Bores Bozcaada 78 Demirer Holding 2000 10.2 

Çanakkale- 

Bozcaada 

4. Sunjüt 79 Demirer Eenrji 2003 1.2 

İstanbul- 

Hadımköy 

5. Bares II 80 

Bilgin Elektrik 

Balıkesir- 

I/2006 30 

Investment Holding 

Bandırma 

6. Tepe Ertürk Holding II/2006 0.85 İstanbul-Silivri 

7. Mare Manastir 81 Enercon-Demirer I/2007 39.2 İzmir-Çeşme 

8. Karakurt 82 Deniz Elektrik I/2007 10.8 Manisa-Akhisar 

9. Anemon Intepe 83 Anemon Elektrik I/2007 30.4 

10. Sebenoba 84 Deniz Elektrik I/2008 30 

Şekil 7. Türkiye’deki Rüzgâr Enerji Tesisleri 85 

Çanakkale- 

İntepe 

Hatay- 

Samandağ 

BOT 

sayfa 35 

Gönüllü karbon 

dengeleme projesi 

Gold Standard 

karbon dengeleme 

projesi 



Gold Standard 

karbon dengeleme 

projesi 



77 http://www.demirerholding.com/otoproduktor/ceres/index.html 

78 http://www.demirerholding.com/ 

79 http://www.demirerholding.com/otoproduktor/sunjut/index.html 

80 “İlk Türk Karbon Faaliyeti” http://www.eep.org/newsletters/newsletter060720.htm 

81 Tescil, Gold Standard http://www.cdmgoldstandard.org/dataproject.php?action=show&id=64 


83 Tescil edildi, Gold Standard http://www.cdmgoldstandard.org/dataproject.php?action=show&id=42 


85 Başlık ve İşaretler: türkçe kaynak http://www.epdk.org.tr/lisans/elektrik/yek/yek.html 




sayfa 36 

TÜRKİYE’DEKİ RÜZGAR SANTRALLARI 

(Wind Power Plants In Turkey) 

Bares A.Ş. 

Balıkesir–Bandırma / 30 MW 

Doğal A.Ş. 

Çanakkale-Gelibolu / 14,9 MW 

Anemon A.Ş. 

Çanakkale-İntepe / 30,4 MW 

Ertürk A.Ş. 

İstanbul–Silivri / 0,85 MW 

Ertürk A.Ş. 

İstanbul–Çatalca / 60 MW 

Lodos A.Ş. 

İstanbul-G.O.P. / 24 MW 

Sunjüt A.Ş. 

İstanbul-Hadımköy / 1,2 MW 

Sagap A.Ş. 

Bilecik / 67 MW 

Bores A.Ş. 

Çanakkale-Bozcaada / 10,2 MW 

Baki A.Ş. 

Balıkesir–Şamlı /90 MW 

Alize A.Ş. 

İzmir-Çeşme / 1,5 MW 

Ares A.Ş. 


Mare A.Ş. 


İnnores A.Ş. 

İzmir-Aliağa / 42,5 MW 

Sabaş A.Ş. 

Aydın-Çine / 19,5 MW 

Rotor A.Ş. 

Osmaniye–Bahçe / 135 MW 

Doğal A.Ş. 

Manisa-Akhisar / 30,4 MW 

Tamamlanan projeler (Operational Plants) 

İnşa halindeki projeler (Plants Under Construction) 

Yap İşlet Devret modelindeki tesisler (BOT Plants) 

Deniz A.Ş. 

Manisa-Akhisar / 10,8 MW 

Ezse A.Ş. 

Hatay–Türbe / 35,1 MW 

Ezse A.Ş. 

Hatay–Samandağ / 22,5 MW 

Deniz A.Ş. 

Hatay–Samandağ / 30 MW 

Tablo 17’ye göre, hâlihazırda işletimdeki projelerin büyük bir çoğunluğu ya: 

- Osmaniye Rotor Elektrik Projesinden belirgin ölçüde daha küçüktür; 

- Yap İşlet Devret (YİD) projeleri, dolayısıyla önerilen Projeden daha az teknolojik ve yatırım engelleri ile 

karşılaşırlar ya da 

- Gönüllü karbon emisyonları azaltım standartları (Gold Standard da olduğu gibi) altında işletilenler. 

İşbu proje etkinliği ile mukayese edilebilir hiçbir rüzgâr çiftliği Türkiye’de inşa edilmemiştir ve 10MWdaha büyük 

hiçbir rüzgâr çiftliği, Karbon finansı olmaksızın inşa edilmemiştir. Dolayısıyla, proje etkinliği, türünde ilktir ve 

karbon kredi finansmanı olmaksızın gerçekleştirilebilir değildir. 

Alt Adım 4b. 

Ortaya çıkan her benzer seçeneğin tartışılması 

Tablo 16’da ayrıntılandırıldığı üzere, ulusal şebekeye bağlı olan rüzgâr çiftlikleri, kurulu kapasite ve işletim 

uygulamaları bakımından (yani, YİD şeklinde çalıştırılan tesisler ve özel mülkiyet altında olmayanlar) önerilen 

Projeden farklılıklar gösterirler. Kurulu kapasite bakımlarından Proje etkinliği ile mukayese edilebilir olan geri 

kalan diğer projeler ise, VER projeleri olarak geliştirilmektedir. Dolayısıyla, gönüllü karbon dengeleme projeleri 

olmadıkça, Osmaniye’de önerilen Projenin çıktısına benzer verimde rüzgâr çiftliğini işaret eden başka her 

seçenek, Türkiye’de yaygın bir uygulama olmaktan çok uzak kalmaktadır. Dolayısıyla, şu sonuca varmak adil ve 

muhafazakâr bir görüş olur ki, Proje, kendi türünde Türkiye’de bir ilk olup, yaygın bir uygulama değildir ve 

dolayısıyla ilave olarak göz önüne alınabilir. 

B.4. Seçilmiş olan referans hattı metodolojisiyle ilişkili proje sınırının nasıl tanımlanacağının izahı, proje 

etkinliğine uygulanır: 




sayfa 37 

Emisyon kaynakları: 

ACM002 metodolojisine göre, yegane emisyon kaynakları, şebekede yer değiştirilen elektrikle ilgili emisyonlardır. 

Bunlar, şebeke bakımından bir emisyon faktörü ile çarpılarak şebekeye tedarik edilen elektrik olarak hesaplanır. 

Boyutsal genişleme 

ACM002’ye göre, ilgili elektrik şebekesi bakımından coğrafik ve sistem sınırları açıkça tanımlanmalıdır ve 

şebekenin karakteristikleri hakkında bilgiler mevcuttur. Buna karşılık olarak, bu proje etkinliği içerisindeki elektrik 

proje sistemi, proje mahallini ve Türk Ulusal Şebekesine irtibatlı tüm güç tesislerini içermektedir. 

Etkinlikler ve proje sınırları dahilinde göz önüne alınan emisyon kaynakları, Tablo 18’de listelenmiştir. 

Tablo 18 

Esas 

Proje sınırı içerisine dâhil edilen gazların / kaynakların özeti (ve gazların / kaynakların hariç 

tutulmuş oldukları yerlerin teyidi / izahı). 

Kaynak Gaz Dâhil edildi 

mi? 

Proje etkinliği dolayısıyla, 

Türk elektrik şebekesindeki 

elektrik üretiminde yer 

değiştiren CO 2 emisyonları 

CO 2 

Evet 

Doğrulama / izahat 

Emisyonların belli başlı kaynağı esas 

düzeydedir. 

N 2 O Hayır Asgari düzeyde kaynak 

CH 4 Hayır Asgari düzeyde kaynak 

Proje 

etkinliği 

RES’nin inşası ve işletimi CO 2 Hayır 

Proje emisyonları inşa esnasında ihmal 

edilebilir olup, işletim esnasında mevcut 

değildir. 

B.5. Referans hattı çalışmasının bitiş tarihi ve referans hattı belirleyen kişi(ler) / kuruluş(lar)ın isimleri dâhil, 

referans hattı hakkında bilgilerin ayrıntıları: 

İşbu referans senaryosu bölümünün nihai taslağının tamamlanma tarihi: 07.07.2008 

Referans senaryosu, Rotor elektrik Üretim'in danışmanlığında, EcoSecurities tarafından hazırlanmıştır. 

Şirket ismi: 

EcoSecurities 

Posta Adresi: Saba Tower 1, Office #506 

Jumeirah Lakes Towers 

P. O. Box 346002 

Dubai 

Birleşik Arap Emirlikleri 

İrtibat Kişisi: 

Amin Bekai 

Telefon numarası: +971 4 427 0309 

Faks numarası: +971 4 427 0308 

e-Posta: 

amin.bekai@ecosecurities.com 

EcoSecurities bir proje katılımcısı değildir. 

Esas alınacak ayrıntılı bilgiler, Ek 2'de yer almaktadır. 




sayfa 38 

BÖLÜM C. 

Proje etkinliği / Kredilendirme döneminin süresi 

C.1 Proje etkinliğinin süresi: 

C.1.1. 

Proje etkinliğinin başlangıç tarihi: 

Osmaniye Rüzgâr Çiftliğinin başlangıç tarihi, rüzgâr türbinlerinin satın alınması için GE ile kontratın 

imzalandığı tarihtir (21.08.2007). 

C.1.2. 

Proje etkinliğinin beklenen işletim ömrü 

Projenin beklenen ömrü, 20 yıldır 86 

C.2 Kredilendirme döneminin seçilmesi ve ilgili bilgiler: 

C.2.1. 

Yenilenebilir kredilendirme dönemi 

Proje, 3x7 yıllık yenilenebilir bir kredilendirme dönemini kullanacaktır. 

C.2.1.1. İlk kredilendirme döneminin başlangıç tarihi: 

Kredilendirme dönemi, Projenin beklenen hizmete alınma tarihi olan 30.03.2009 tarihinde başlatılacaktır. 

C.2.1.2. İlk kredilendirme döneminin süresinin uzunluğu: 

7 yıl, 0 ay 

Yoktur 

Yoktur 

Yoktur 

C.2.2. 

Sabitlenmiş kredilendirme dönemi: 

C.2.2.1. Başlangıç tarihi: 

C.2.2.2. Süresi: 

86 GE Energy, Rüzgâr Türbini Jeneratör Sistemleri Teknik Dokümantasyonu GE2.5xl, Sayfa 10 


PROJECT DESIGN DOCUMENT FORM (GS-VER-PDD) 

Voluntary Offset Projects - Version 01 

page 39 

BÖLÜM D. Bir izleme metodolojisi ve planının uygulanması 

D.1. 

Proje etkinliğine uygulanan onaylı izleme metodolojinin başlığı ve referansı: 

Proje, ACM0002 “Yenilenebilir kaynaklardan şebekeye-bağlı elektrik üretimi için güçlendirilmiş referans hattı metodolojisi” Sürüm 07’deki onaylı 

sağlamlaştırılmış metodolojiye tatbik edilmiştir. 

D.2. 

Metodolojinin tercih doğrulaması ve proje etkinliğine uygulanabilir oluşunun gerekçesi: 

ACM0002 izleme metodolojisi, işbu proje etkinliğine tatbik edilebilir zira gereken şu kriterleri yerine getirmektedir: 

Proje, rüzgâr enerjisi elektrik kapasitesi eklemesinden oluşmaktadır ve şebekeye-bağlantılı elektrik üretim projesidir. 

Proje, proje etkinliği mahallinde, fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye dönüşümü içermez ve 

İlgili elektrik şebekesi bakımından coğrafik ve sistem sınırları açıkça tanımlanabilir ve şebekenin karakteristikleri hakkında bilgiler mevcuttur. 

D.2. 1. SEÇENEK 1: Proje senaryosu ve referans senaryoda emisyonların izlenmesi 

Gerekli referans hattı emisyon faktörlerinin tümü öngörü (tahmini) olarak tanımlandıklarından (İşletim ve İnşa marjı, referas hattı tanımlamasına bakınız), 

izlenecek yegane bilgi, Rotor Elektrik Osmaniye Rüzgar Çiftliği tarafından şebekeye beslenen elektriğin miktarıdır. 

Toplanan veriler, kredilendirme dönemi süresince ve o kredilendirme için Rotor Elektrik Osmaniye Rüzgâr Çiftliği proje etkinliği bakımından VER’lerin son 

yayınlanmasından iki yıl sonrası için, Rotor Elektrik tarafından muhafaza edilecektir. 

Emisyon faktörleri, 7 yıllık bir dönem için öngörü anlamında hesaplandığından, Birleştirilmiş Marj, ACM0002 geçerli referans hattı metodolojisi kullanılarak 

kredilendirme döneminin herhangi bir yenilenmesinde yeniden hesaplanacaktır. 




page 40 

D.2.1.1. Proje etkinliğinden gelen emisyonları izlemek üzere toplanacak veriler ve bu verilerin arşivlenme biçimi: 

Tanımlama Numarası 

(Lütfen D.3 çapraz 

referansını 

kolaylaştıracak 

rakamlar kullanınız) 

Yoktur 

Veri 

değişkeni 

Veri 

kaynağı 

Veri 

birimi 

Ölçülen (m), 

hesaplanan (c ) 

veya öngörülen (e ) 

Kaydetme 

sıklığı 

İzlenecek verilerde 

payı (oranı) 

Verilerin nasıl arşivleneceği? 

(elektronik / kâğıt) 

Açıklama 

Tanımlama 

Numarası 

D.2.1.2. Sürdürülebilir en hassas, gelişme göstergeleri hakkında proje performansını izlemek üzere toplanan veriler: 

Sürdürülebilir Kalkınma Göstergesi Veri değişkeni Veri birimi Ölçülen (m), hesaplanan (c ) 

veya öngörülen (e ) 

TN 1 İstihdam (iş kalitesi) Proje tarafından oluşturulan, sözleşme ile izlenen, 

çalışanlar tarafından imzalanan işlerin cinsleri 

Çalışanlarla yapılan istihdam sözleşmeleri 

M 

TN 2 İstihdam (rakamlar) Proje tarafından oluşturulan, sözleşme ile izlenen, 

çalışanlar tarafından imzalanan tam zamanlı eşdeğer 

işlerin sayısı 

TN 3 Gürültü düzeyi (dBA) Projenin tam işletiminin başladığı birinci yıl için aylık 

gürültü düzeyi, Projenin yani Gökmustafa köyünün 

yakınında meskûn olmayan en yakın saha 

TN 4 

Yerel paydaşların proje 

mahalline erişimi 

Proje mahalli dâhilindeki yolları, emniyet gerekçeleriyle 

inşaat esnasında ara sıra kapanmıştır ve inşaat 

sonrasında yeniden tam anlamıyla açılacaktır. 

Bölgedeki yegâne çit, türbinin direk temellerini 

çevreleyenler olacaktır. 

Birbirini izleyen muhtelif doğrulamalar süresince, 

Çalışanlarla yapılan istihdam sözleşmeleri 

dBA 

Doğrulama yapan DOE’nin düşüncesi 

M 

M 

M 




page 41 

doğrulayan DOE, sahaya erişimini teyit etmek üzere 

muhtarlar veya diğer yerel paydaşlarla görüşme 

yapmayı gerektirebilir. 

D.2.1.3. Proje emisyonlarının öngörüsünde kullanılacak formüllerin açıklaması (her bir gaz için, formüller /algoritmalar, CO2 eşdeğeri emisyon birimleri) 

Proje emisyonları sıfırdır. 




page 42 

D.2.1.3. Proje sınırları dâhilinde Sera Gazlarının kaynakları tarafından antropojenik emisyonların referans hattının belirlenmesi için gerekli olan ilgili veriler ve 

bu gibi verilerin nasıl toplanacağı ve arşivleneceği: 


(Lütfen Tablo D.3 

çapraz referansını 

kolaylaştıracak 

rakamlar kullanınız) 

Yoktur 

Veri 

değişkeni 

Veri 

kaynağı 

Veri 

birimi 



öngörülen (e ) 

Kaydetme 

sıklığı 

İzlenecek 

verilerde payı 

(oranı) 

Verilerin nasıl 

arşivleneceği? 

(elektronik / kâğıt) 

Açıklama 

D.2.1.4. Referans hattı emisyonlarının öngörüsünde kullanılacak formüllerin açıklaması (her bir gaz için, formüller /algoritmalar, CO2 eşdeğeri emisyon birimleri) 

Referans hattı emisyonları, aşağıdaki formüller kullanılarak tahminde bulunulur: 

BE y =EG y *EF y 

ki burada: 

BE y Referans hattı emisyonları [tCO2e] 

EG y Proje tarafından şebekeye tedarik edilecek yıllık elektrik [MWh] 

EF y Referans hattı emisyon faktörü [tCO2e/MWh] 

y Verilen yılı işaret eder 




page 43 

D. 2.2. SEÇENEK 2: Proje etkinliğinden gelen emisyon azaltmalarının doğrudan izlenmesi (değerler, Bölüm E’dekilerle uyumlu olmalıdır). 

D.2.2.1. Proje etkinliğinden gelen emisyonları izlemek üzere toplanacak veriler ve bu verilerin arşivlenme biçimi: 

Tanımlama 

Numarası 

(Lütfen Tablo 

D.3 çapraz 

referansını 

kolaylaştıraca 

k rakamlar 

kullanınız) 

TN 5 

Veri değişkeni Veri kaynağı Veri 

birimi 

Proje 

tarafından 

şebekeye 

tedarik 

edilecek yıllık 

elektrik EGy 

Proje sahibi 

ve TEIAS’dan 

gelen Ölçüm 

Cihazı 



öngörülen (e ) 

Kaydetme 

sıklığı 

MWh M Sürekli 

olarak 

İzlenecek 


(oranı) 


arşivleneceği ? 

(elektronik / kağıt) 

Açıklama 

100 % Elektronik Proje etkinliği tarafından şebekeye tedarik 

edilen net elektrik, kümülatif bir elektrik ölçer 

kullanılarak sürekli biçimde izlenecektir. 

Veriler aylık olarak arşivlenecektir. 

Değerler, satış makbuzları ile iki kez kontrol 

edilecektir. 

Sadece, sürdürülebilir kalkınmaya önemli ölçüde bir olumlu katkı açısından kritik olan göstergeler izleneceğinden ve Gold Standard gereklerine göre 

doğrulanacağından, +1 (minör pozitif etki) ve 0 (hiç ya da ihmal edilebilir etkiler) puanlamasına sahip sürdürülebilirlik göstergeleri, izleme planına dâhil 

edilmemiştir (Bölüm A.2’ye bakınız). 

D.2.2.2. Proje emisyonlarının hesaplanmasında kullanılacak formüllerin açıklaması (her bir gaz için, formüller /algoritmalar, CO2 eşdeğeri emisyon birimleri) 

Bir rüzgar çiftliği tarafından elektrik üretilmesi sera gazı emisyonları neticesini vermeyeceğinden, tatbik edilebilir değildir. 

D.2.3. İzleme planındaki sızıntıya yapılacak işlem 

İşbu proje için herhangi bir sızıntı tanımlanmamıştır. 




page 44 


(Lütfen Tablo D.3 

çapraz referansını 

kolaylaştıracak rakamlar 

kullanınız) 

Yoktur 

Yoktur 

D.2.3.1. Eğer uygulanabilir ise, lütfen proje etkinliğinin sızdırmazlık etkilerinin izlenmesi için toplanacak veri ve bilgileri tanımlayınız. 

Veri 

değişke 

ni 

Veri 

kaynağı 

Veri 

birimi 



veya öngörülen 

(e ) 

Kaydetme 

sıklığı 

İzlenecek 


(oranı) 


arşivleneceği ? 

(elektronik / kağıt) 

Açıklama 

D.2.3.2. Sızmaları tahminde kullanılacak formüllerin açıklaması (her bir gaz için, formüller /algoritmalar, CO2 eşdeğeri emisyon birimleri) 

D.2.4. Proje etkinliği açısından emisyon azaltımlarını tahminde kullanılacak formüllerin açıklaması (her bir gaz için, formüller /algoritmalar, CO2 eşdeğeri 

emisyon birimleri) 

Bölüm B.2’ye bakınız. 

D.3. 

Kalite kontrol (KK), ve kalite güvence (KG) prosedürleri, izlenen veriler için gerçekleştirilecektir. 

İşbu İzleme planı, önerilen proje açısından öngörülen sera gazı (GHG) emisyonlarının azaltılması hususlarının denetlendiğinin ve raporlandığının garanti 

edilmesi için bir dizi izleme görevi içerecektir. Bu, kendi tasarımına göre ve iddia edilen Gönüllü Emisyon Azaltımlarının (VER) gerçekten başarılmasına göre, 

performansı garantilemek üzere projenin süregelen bir izlenmesini gerektirir. 

İzleme planı, şu hususlar için ihtiyaçları ve talimatları sağlamaktadır: 

Proje tarafından üretilmiş elektrik açısından uygun izleme sistemlerinin oluşturulması ve sürdürülmesi; 

Ölçümlerin kalite kontrolü; 

Sera Gazı emisyon azaltımlarının dönemsel hesaplaması için prosedürler; 

İzleme sorumluluklarının personele tahsisi; 

Veri depolama ve dosyalama (arşivleme) sistemi; 

Bağımsız, üçüncü bir taraf ya da doğrulayıcı gerekleri için hazırlık. 




page 45 

İzleme Sistemi 

Proje tarafından üretilen ve ulusal şebekeye beslenen elektriğin miktarı, iki ölçüm cihazı tarafından sürekli olarak izlenecektir. Toplanan veriler, kredilendirme 

dönemi süresince ve o kredilendirme için hem Rotor Elektrik Üretim hem de TEIAS tarafından saklanacak, Rotor Elektrik Osmaniye Rüzgâr Çiftliği proje etkinliği 

bakımından VER’lerin son yayınlanmasından en az iki yıl sonrası için muhafaza edilecektir. 

Ölçümler, ana tevzi noktasında, 154kV yüksek gerilim düzeyinde yapılacaktır. Bu noktadan önceki kayıpları, proje sahibinin hesabına olacaktır 87 . Ölçümler iki 

ölçüm cihazı ile yapılacaktır (ana ölçüm cihazı ve yedek ölçüm cihazı 88 ). Ana cihaz, elektriğin faturalandırılması ve üretilen VER’lerin miktarı için kullanılacaktır. 

Her iki ölçüm cihazı da elektriği sürekli olarak ölçecektir. Ölçüm cihazlarının özellikleri, Türkiye’deki ölçüm tüzüğüne uygun olacaktır 89 (Türk Standartları ve 

Uluslararası Elektroteknik Heyeti Standartları). Her iki cihaz da TEIAŞ tarafından mühürlenecektir. 90 TEIAS’dan gelen memurlar, hem ana, hem de yedek 

ölçüm cihazı için (her ay) ölçümleri icra edeceklerdir. TEIAS tarafından bir fatura (satış makbuzu) hazırlanacak ve Rotor Elektrik Üretim’e ulaştırılacaktır. 

Ölçüm cihazları TEIAS tarafından mühürlendiğinde, Rotor Enerji, cihazlara müdahale edemeyecektir; Dolayısıyla, Rotor Enerji Üretim, kendi kendine bakım ya 

da kalibrasyon yapamaz. Cihazların kalibrasyon ve bakımından TEIAŞ sorumludur. Eğer ana ve yedek ölçüm cihazları arasında fark meydana gelirse, TEIAŞ 

gerekli kalibrasyon ve bakımı icra eder. Elektrik üretim verileri, TEIAŞ ile Rotor elektrik Üretim arasında faturalama ve muhasebat açısından kullanılacağından, 

üretim verilerinin son derece nitelikli olması gerekir. 

Genel olarak bir yıl sürecek biçimde planlanan bir izleme dönemi sonunda, aylık okunan kayıtlardan gelen veriler, yıllık net elektrik üretimine eklenecektir ve 

aynı zamanda, birleştirilmiş marj hesaplamasını da içerir biçimde, bir Excel hesap sayfasının yardımıyla, birleştirilmiş marj emisyon faktörü ile çarpılacaktır. 

Dolayısıyla, tamamlanan referans hattı yaklaşımı, daima şeffaf ve izlenebilir olacaktır. 

87 http://www.teias.gov.tr/yonetmelikler/meters.doc madde 10 ve geçici madde 4- b.1 

88 http://www.teias.gov.tr/yonetmelikler/meters.doc Article 11 

89 http://www.teias.gov.tr/yonetmelikler/meters.doc 

90 http://www.teias.gov.tr/yonetmelikler/meters.doc Madde 10 




page 46 

Veriler 

(Tablo ve Tanımlama 

No.sunu belirtiniz örn.. 3.- 

1.; 3.2.gibi) 

TN 5: Şebekeye 

ulaştırılan net elektrik 

miktarı (EG y ) 

Verilerde belirsizlik Düzeyi 

(Yüksek/Orta/Düşük) 

Düşük 

Bu veriler için planlanan KK/KG prosedürlerini veya bu gibi prosedürlerin niye gerekli olmadığını izah ediniz. 

Ölçüm teçhizatı hassasiyet açısından uygun biçimde kalibre edilecek ve dönemsel olarak kontrol edilecektir. Ölçerlerin 

hassasiyeti (doğruluğu),IEC-EN 60687 0.2S sınıfı ve IEC-EN 61268 0.2S sınıfının asgari gereklerini karşılayacaktır ve 

sadece şebekeye sağlanan elektriği izlediğini garanti etmek üzere, iletim ağı ile dağıtım sistemlerinin bağlandığı 

noktadaki, şebeke ile üretim tesislerinin birbirine bağlandığı noktada kapalı bir bölme içerisine ve sızdırmaz pano içine 

yerleştirilecektir. Ölçerin hassasiyeti konusunda kurallar, TEIAŞ bağlantı sözleşmesinde yer alacaktır. 91 

Asıl ölçere ilaveten, veri kayıpları olasılığını hariç tutmak üzere, aynı türden bir yedek ölçer monte edilecektir. 

D.4. Lütfen, proje etkinliği tarafından üretilen, emisyon azaltımları ve herhangi sızıntıları izlemek üzere, proje operatörünün uygulayacağı işletme ve yönetim 

yapısını tanımlayınız. 

Yukarıda açıklandığı gibi, izlenmesi gereken ilgili yegane veri, yıllık net elektrik üretimidir. (EGy) İzleme ve sorunların rapor edilmesinin tüm sorumluluğu, Rotor 

elektrik Üretim'de olup, bu firma, bir SCADA sistemi vasıtasıyla İstanbul'da hizmet gören Zorlu Enerji'nin Müşteri İlişkileri Departmanı tarafından denetlenen ve 

kontrol edilen, uzmanlaşmış bir izleme departmanına sahiptir. Bu departman, Zorlu Enerji tarafından işletilen tüm enerji tesislerin ölçerlerinden gelen gerçek 

zamanlı verileri alır. Osmaniye, rüzgâr enerji tesisi, aynı sisteme bağlanacak olup, tesisin elektrik üretiminin sürekli olarak izlenmesine olanak verecektir. Keza 

sistem, enerji kayıpları, enerji tesisinin etrafındaki ortam hava sıcaklığı gibi ilave enerji tesis verilerinin de kontrol edilmesine de imkân verir. Dolayısıyla, her bir 

enerji tesisinin üretimi, planlanması ve faaliyetlerinin ayrı ayrı denetlenmesi mümkün olur. 

İzleme ve raporlama için prosedürler 

Ölçüm cihazlarından veri okunması, Rotor Elektrik temsilcilerinin hazır bulunması ile, TEIAŞ (şebeke operatörü) yetkili temsilcisi tarafından icra olunacaktır 92 . 

Aylık okumalar, sayaç okuma tutanaklarına kaydedilecek ve sonra her iki tarafça da imzalanacaktır. 

KG/KK Prosedürleri 

QG: Ölçüm cihazları TEİAŞ tarafından mühürlenir. 

91 http://www.teias.gov.tr/yonetmelikler/meters.doc madde 11 

92 http://www.emra.gov.tr/english/regulations/electric/settlement/settlement.doc Madde 13 




page 47 

KK: Ölçümler iki sayaç ile yapılacaktır (ana sayaç ve yedek sayaç). Ana cihaz, elektriğin faturalandırılması ve üretilen VER’lerin miktarı için kullanılacaktır. 

İkinci cihaz kalite kontrol olarak işlev görür. 

Ölçüm teçhizatının kalibrasyonu için prosedürler 

Cihazların kalibrasyonu, TEİAŞ’ın sorumluluğundadır. Eğer ana ve yedek sayaçlar arasında fark meydana gelirse, TEIAŞ gerekli kalibrasyon ve bakımı icra 

eder (PDD’nin Bölüm D.3 ) 

Eğitim 

Zorlu’nun kendi merkezi SCADA kontrol sistemi vasıtasıyla muhtelif enerji tesislerinin izlemedeki deneyimi göze alındığında, Osmaniye rüzgâr çiftliğinden 

üretilen enerjinin izlenmesi hususunda herhangi özel bir eğitime ihtiyaç yoktur. Diğer tür eğitim ise, rüzgâr çiftliği tarafından verilen İşletim ve Bakım dâhil, 

Osmaniye enerji tesisinin kadrosundan 6 kişinin eğitimi şeklinde GE tarafından yürütülmüştür. 

Bakım 

Ölçüm cihazlarının ayar (kalibrasyon) ve bakımından TEIAŞ sorumludur. Eğer ana ve yedek ölçüm cihazları arasında fark meydana gelirse, TEIAŞ gerekli 

kalibrasyon ve bakımı icra eder (PDD’nin Bölüm D.3 ) 

D.5 İzleme metodolojisine karar veren kişi / kuruluşun adı: 

İrtibat bilgileri için PDD’nin bölüm B.5’e bakınız. 




Sayfa 48 

BÖLÜM E. 

Kaynaklar tarafından sera gazı emisyonlarının tahmini 

E.1. Kaynaklar tarafından sera gazı emisyonlarının tahmini 

Proje etkinliği, sera gazı emisyonu neticesini doğurmaz. 

E.2. Tahmini sızıntı: 

Proje etkinliğine atfedilen herhangi bir sızdırma söz konusu değildir. 

E.3. Proje etkinliği emisyonlarını temsil eden E.1 ve E.2 toplamı: 

E.1 ve E.2’den gelen herhangi bir proje emisyonu mevcut değildir. 

E.4. Referans hattının sera gazı kaynakları tarafından tahmini antropojenik emisyonları: 

Bölüm B.2’ye göre, Türk Şebekesi için karbon emisyon faktörü, 648 tCO2/GWh’dir. 

Üretilen elektriğin tahmini miktarı, 466.742 GWh/yıldır. 

Referans hattı emisyonları, 302,675 tCO2-eşdeğeri / yıl olarak beklenmektedir. 

E.5. 

Proje etkinliğinin emisyon azaltımlarını temsil eden E.4 ile E.3 arasındaki fark: 

Proje etkinliğinden gelen toplam emisyon azalmaları, sadece E.4’den gelen emisyonlar temelindedir. 

E.6. 

Yukarıdaki formüller tatbik edildiğinde, elde edilen değeri sağlayan Tablo 

Yıllar 

2009 (Nisan - 

Aralık) 

Proje etkinliği emisyon 

azaltmalarının öngörüsü 

[tCO 2 e] 

Referans hattı emisyon 

azaltmasının öngörüsü 

[tCO 2 e] 

Sızıntı tahmini 

[tCO 2 e] 

Emisyon azaltmasının 

öngörüsü [tCO 2 e] 

158,021 0 0 158,021 

2010 302,675 0 0 302,675 

2011 302,675 0 0 302,675 

2012 302,675 0 0 302,675 

2013 302,675 0 0 302,675 

2014 302,675 0 0 302,675 

2015 302,675 0 0 302,675 

2016 (Ocak - 

75,665 0 0 75,665 

Mart) 

Toplam 2,049,739 0 0 2,049,739 




Sayfa 49 

BÖLÜM F. 

Çevreye olan etkileri 

F.1. 

Sınır geçiş etkileri de dâhil, çevresel etkilerin analizi hakkında dokümantasyon: 

Aşağıdaki gerekçelerden dolayı, önerilen VER proje etkinliği için Herhangi bir Çevresel Etki 

Değerlendirmesi (ÇED) icra olunmamıştır. 

- Proje Türkiye Çevre ve Orman Bakanlığı Tarafından ÇED’den muaf tutulmuştur. 93 

- Sürdürülebilirlik göstergelerinin sonuçları şunları işaret etmektedir: 

o Herhangi bir olumsuz gösterge yoktur 

o Herhangi bir olumsuz (negatif) toplam veya ara toplam yoktur 

- Çevresel ve sosyo-ekonomik anketlerin analizi göstermektedir ki, paydaşlar tarafından altı çizilen 

belirgin etkiler, izleme planına niye dâhil edildiğinin gerekçesi olan, istihdam hususundaki 16. Soru 

dışında, Tablo 19'da (Bölüm F.2'ye bakınız) analiz edildiği üzere, proje geliştiricisi tarafından hali 

hazırda göz önüne alınmıştır. 

Proje Geliştiricisi, Proje bakımından bir Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerçekleştirmeden muaf 

tutulmasına rağmen, Proje için ayrıntılı bir Çevresel ve sosyal Etki Değerlendirmesi (ESIA- ÇSED) 

yürütmek üzere, tanınmış bir Türk çevre danışmana konuyu ihale etmiştir. 

93 Muafiyet, istendiğinde DOE’ye temin edilebilir. 




Sayfa 50 

F.2. Eğer çevresel etkiler, proje katılımcıları veya ev sahibi Tarafça önemli olarak göz önüne alınırsa, lütfen, ev sahibi Tarafça gerekli görüldüğü üzere, 

prosedürlerle uyumlu olacak biçimde gerçekleştirilmiş bir çevresel etki değerlendirmesinin dokümantasyonunu destekleyen tüm referansları ve bunun 

sonuçlarını sağlayınız. 

Tablo 19 

Paydaş Danışma Etkinliği’nden alınan çevresel ve sosyo-ekonomik anketin analizi 

S: 3 – Proje, havaya kirleticiler veya herhangi zararlı, zehirli veya 

kötü kokulu maddeler salacak mı? 

S: 4 – Proje, gürültüye veya titreşime neden olacak mı veya ışık, 

ısı enerjisi veya elektro-manyetik ışıma yayacak mı? 

S: 8 – Proje sahası içerisinde veya etrafında, proje tarafından 

etkilenebilecek, örneğin, üretme, barındırma, araştırma, kış 

uykusuna yatma, göçmelik bakımından, canlı ya da bitki 

Yanıt 

Evet 

( 59 üzerinden 2) 

Toz emisyonları 

Evet 


Gürültü Düzeyi 

Belirgin bir etki 

şeklinde netice 

verecek etki olması 

ihtimali 

Evet 

(57 üzerinden 9) 1 

1 

1 

Açıklamalar / Azaltma Önlemleri 

Bu etki, inşaat safhası ile sınırlı olarak, vasıtalar yavaşça sürülerek, 

kazılan hafriyat malzemesinin üstleri plastik örtülerle kapatılarak ve 

yollar ıslatılarak azaltılmaları temin edilecektir. 94 . 

Rüzgâr türbinleri 300 metrenin uzağından etkin biçimde 

duyulmayacaktır 95 . Meskûn en yakın sahanın proje mahallinden 1000 

metre uzakta olduğundan bahisle, herhangi bir ses etkisi olmayacaktır. 

96, 

Proje, muhtelif kamu yararlarından dolayı, işbu rüzgâr çiftliğinin işletimi 

için bir ruhsat yayınlayan Çevre ve Orman Bakanlığı mülkiyetinde olan 

ormanlık bir bölge içerisinde yer almaktadır. 97 . Proje mahalli tehdit 

94 “Rüzgar Enerjisi Santrali Ve Enerji İletim Hattı”, Bozat AŞ, 2004. 

95 GE Energy, “IEC’ye Göre Gürültü Emisyon Karakteristikleri, Normal İşletim”, Teknik Dokümantasyon Rüzgar Türbini Jeneratör Sistemleri GE 2.5 xl. 

96 “Rüzgâr Enerjisi Santrali Ve Enerji İletim Hattı”, Bozat AŞ, 2004. S. 17 

97 Ruhsat numarası: B.18.1.OGM.0.07.05.241.0104 142/ 190, yayınlandığı tarih: 07/05/’08 




Sayfa 51 

topluluğunun hassas veya korunmalı veya mühim örnekleri 

tarafından kullanılan herhangi bir saha mevcut mudur? 

altında herhangi bir yerli iskâncıyı barındırmamaktadır (Proje Tanıtım 

Dosyası’na bakınız 98 ), ve bunun temelinde, Çevre ve Orman Bakanlığı 

işletim için projeye bir ruhsat bahşetmiş olup, ayrıca, bir Çevresel Etki 

Değerlendirmesi (ÇED) yürütmesi zorunluluğundan da muaf tutmuştur. 

S:9 – Proje mahalli içerisinde veya etrafında projenin kötü yönde 

etkileyebileceği karada, sahilde su kaynakları, denizsuyu veya 

yeraltı suları hazneleri var mıdır? 

Evet 


Yeraltı suları 

2 

İşbu proje yeraltı suları üzerine bir etki bırakmamaktadır. 30 metre 

derinliğe ulaşan temel analizi maksatlı delme çalışması, yeraltı su 

akışını etkilemeyecektir 99 . Rüzgar türbininin temelleri ve rüzgar 

türbinlerini bağlayan elektrik kabloları, sırasıyla toprağın 3.9 metre ve 1. 

metre altına gömülüdür. Dolayısıyla, proje yeraltı su kaynaklarını 

etkilemeyecektir 100 . 

S: 10 – Projenin konumu, projenin çevresel sorunlara yol 

açabilecek şekilde, depremler, çökme, erozyon, sel veya sıcaklık 

inversiyonları, sisler, çetin rüzgarlar gibi, ekstrem ve ters iklim 

koşullarına karşı duyarlı mıdır? 

Evet 


Depremler 

3 

Mahallin jeolojik ve jeoteknik koşulları, türbinlerin depremlere dirençli 

olmalarını teminen rüzgâr türbinlerinin tasarımında göz önüne 

alınmıştır. Tasarım çalışmaları, Türkiye, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli 

Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü tarafından onaylanmıştır 

101 . 

Tüm Zorlu Holding projeleri, çalışanların yaralanmalardan korunmasını 

teminen Zorlu Holding İşçi Sağlığı ve Güvenliği rehber bilgilerini izler. 

Evet 

S: 15 – Projenin inşası veya işletimi esnasında, insan sağlığını 

Osmaniye rüzgar çiftliği saha yöneticileri, personel eğitimi, toplantılar, 

( 55 üzerinden 26) 7 

etkileyebilecek herhangi kaza riskleri mevcut mudur? 

teftişler ve saha denetimleri yoluyla, emniyet planlarını uygulayarak, 

sahadaki emniyetli ve sağlıklı çalışma koşullarının sürdürülmesinden 

sorumludurlar. 

S: 16 – Proje, örneğin nüfus yapısında, geleneksel hayat Evet 13 Bu teknoloji işçilik yoğun değildir ancak yerel istihdam, işletim 

98 “Rüzgâr Enerjisi Santrali Ve Enerji İletim Hattı”, Bozat AŞ, 2004. 

99 Dokay Ltd.’den Bay Günal Özenirler’in 2004, Temmuz 2008 tarihli e-postası ile. 

100 135 MG Osmaniye rüzgâr enerjisi tesisinin temel yerleşim planı 

101 Aydınoğlu, M. Osmaniye RES Türbin Temeli Statik ve Betonarme Hesabı (Türbin No. T6) İnceleme Raporu. Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, 

Mayıs 2008 




Sayfa 52 

tarzında, istihdamda, sosyal değişim sonuçlarını getirecek mi? ( 58 üzerinden 34) 

İstihdam 

pozisyonlarında yerel işgücünden yararlanacak olan proje yöneticisi için 

bir önceliktir. Yerel olarak karşılanacak, 25 olması beklenen tamzamanlı 

çalışma pozisyonu, sahanın güvenliği ve santral binası işletimi 

ve yönetimi içindir. 

S: 19 – Proje, muhtemelen pek çok kişi tarafından oldukça iyi 

görülebilir bir yerde midir? 

S: 22 – Proje sahası içerisinde veya etrafında, proje tarafından 

etkilenebilecek, örneğin yeraltı suları, yüzey suları, ormanlık 

alanlar, ziraat, balıkçılık, turizm ve madenler gibi mühim, yüksek 

nitelikli ya da kıt kaynakları ihtiva eden herhangi bir bölge mevcut 

mudur? 

S: 23 – Projenin konumu, projenin sosyo-ekonomik sorunlara yol 

açabilecek şekilde, depremler, oturuşma, erozyon, sel veya 

sıcaklıklar, inversiyonlar, sisler, çetin rüzgarlar gibi, ekstrem ve 

ters iklim koşullarına karşı duyarlı mıdır? 

Evet 


Evet 


6 

3 

Evet 

( 56 üzerinden 9) 2 S: 10’daki cevaba bakınız. 

Proje yöneticisi, çevre şehirlerde projenin görsel etkisini değerlendirmek 

üzere GIS gereçlerini kullanarak bir görsel etki değerlendirmesi 

gerçekleştirmiştir. Sonuçlar, olası etkinin asgari düzeyde olacağının 

altını çizmektedir. 

Proje sahası, Gökmustafa köyü çobanlarınca otlak maksatlı 

kullanılmaktadır. Proje geliştiricisi, çobanların otlatma arazisine 

erişmelerini sınırlamayacaktır. 


PROJE TASARIM DÖKÜMANI FORMU (GS-VER-PDD) 

Gönüllü Dengeleme Projeleri - Sürüm 01 

sayfa 53 

BÖLÜM G. Paydaşların yorumları 

G.1. 

Yerel paydaşların nasıl davet edildikleri ve yorumlarının toplanması hususunda kısa açıklama: 

Birincil Paydaş Danışma: 

Birincil Paydaş Danışma süreci şunlardan oluşmaktadır 

- Bahçe’deki Endüstri Meslek Lisesinde 19 Haziran 2008 tarihinde bir paydaş danışma toplantısı 

gerçekleşmiştir. 

- Kargo vasıtasıyla, projenin bir özeti ve çevresel ve sosyo-ekonomik anket gönderilerek, 25 

Haziran’dan 3 Temmuz’a kadar toplantıya katılmayanlardan geri besleme bilgisi istenmiştir. 

Toplantıya davet, aşağıdaki vasıtalarla iletilmiştir: 

- Türkiye dâhilinde, ulusal, bölgesel ve yerel düzeyde, 54 doğrudan hissedara 30 Mayıs 2008 

tarihinde, bir proje özetini de içeren doğrudan davet mektupları gönderilmiştir (Ek 6) 

- 3 bölgesel gazetede ilanlar şeklinde (16 Haziran’da Bahçe gündemi ve Bahçe’nin Sesi 

gazetelerinde, 19 Haziran’da Haber Gazete’de) 

- Çevre köylerde poster ilanları şeklinde 

Aşağıdaki düzeylerde temsilcilerin dâhil olduğu toplantıya 90 kişi katılmıştır: 

- Ulusal düzeyde: Çevre ve Orman Bakanlığı 

- Bölgesel düzeyde: Türk elektrik İletimi ve Dağıtım Şirketleri (TEİAŞ Adana), Osmaniye İl Genel 

Meclisi ve Osmaniye Çevre ve Orman Teşkilatı 

- Yerel düzeyde: Belediye, Muhtarlar, Bahçe Belediye başkanı, Bahçe’den öğretmenler, Bahçe 

Eğitim İşleri Şubesi ve Bahçe Sanayi Bölgesi kooperatifi dâhil, Osmaniye vilayetinden yerel 

yetkililer. 

Toplantı esnasında, Sn. Gökmen Topuz, Zorlu Enerji’yi ve Bahçe’deki Rüzgâr Enerjisi Tesisi projesini ve 

EcoSecurities’den alınan yardım ile Gold Standard sertifikasyonu için bunun başvurusunu tanıtarak 

toplantıyı açmıştır. 

Bunu, Osmaniye Çevre ve Ormancılık Şubesi'nden Sn. Mustafa Eroğlu izledi, o da, Türkiye ve 

Osmaniye'deki ormanlık sahalar hakkında genel bilgilerle ve iklimsel değişimin azaltmak üzere yenilenebilir 

enerji projelerinin önemini vurgulayarak, projeyi destekledi. 

Zorlu Enerji’den Sn. Halil Çınar ve Bay Tarık Çoban tarafından rüzgâr çiftliği hakkında ayrıntılı bilgiler 

sunuldu. Bunlar, temiz bir enerji kaynağı olarak rüzgârın önemini izah ettiler ve tesisin beklenen elektrik 

üretimini ve bölgenin topoğrafik haritaları üzerinde rüzgâr türbinlerinin konumunu ve sahanın fotoğrafları 

üzerinde çiftliğin gerçek yerleşimini göstererek, EMD International tarafından yürütülen 3-yıllık rüzgâr 




sayfa 54 

ölçümü çalışmalarına odaklandılar. Keza, projeye ilişkin inşaat çalışmalarını da yani açılan yolları, ulaşım 

ve türbinlerin kurulması hususlarını da vurguladılar. 

IItekno’dan Sn. Ebru Kılıç, GS rehber bilgilerine göre, paydaş danışma sürecini izah ederek ve Gold 

Standard bünyesi altında sürdürülebilirlik değerlendirmesinin önemini vurgulayarak, dinleyicilere Gold 

Standard’ı tanıttı. O daha sonra, her bir göstergenin değerlendirilmesinde sürdürülebilirlik matris 

ayrıntılarına girdi. Sn. Kılıç, sürdürülebilirlik matrisini takip ederek, çevresel ve sosyoekonomik anket 

vasıtasıyla dinleyicilere rehberlik etti ve soru ve cevaplar için zemin oluşturdu. 

Katılanlar, bir Soru – Cevap oturumu şeklinde ve çevresel ve sosyo-ekonomik etkiler anketini doldurarak 

proje hakkında kendi yorumlarını ifade etmeye davet edildiler. 

Bu etkinliği takiben, IItekno, 25 ve 26 Haziran tarihinde, toplantıda bulunmayanlara (54 kişilik davetliler 

listesinden) sosyo-ekonomik anket ve proje hülasasını göndermiştir ve bunlara proje hakkında yorumları ile 

birlikte, anketi doldurarak iade etmeleri için 8 Temmuz’a kadar süre vermiştir. Aşağıdaki kişi/kuruluşlardan 

olmak üzere dört anket dönmüştür. Osmaniye Vilayeti, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği, Elektrik İşleri 

Etüt İdaresi (EIEI) Genel Müdürlüğü ve TEMA Vakfı 102 . 

Katılmayanlardan alınan dört ankette, aşağıdaki şekilde projeye dair olumlu yorumlar vurgulanmıştır: 

- GE 2.5xl türbinlerinden beklenen minimal düzeyde gürültü vardır ve projenin su kaynakları üzerinde 

olası herhangi bir etkisi yoktur (EİEİ); 

- Proje mahalli, önemli türler için bir yerleşim alanı değildir ve Zorlu, mesleki riskleri yönetmek üzere 

yeterince kapasiteye sahiptir (TEMA vakfı); 

- Yakın civar üzerinde projenin herhangi zararlı bir etkisi yoktur (Osmaniye Kaymakamlığı). 

Ana Paydaş Danışma Süreci: 

Ana Paydaş Danışma süreci , 20 Ağustos’tan 18 Ekim 2008’e kadar olan tarihte yer almış ve Rotor Elektrik 

Üretim A.Ş., EcoSecurities Group PLC ve IItekno A.Ş. tarafından organize edilmiştir. Şunlardan 

oluşmaktadır: 

- Birincil Paydaş Danışma Toplantısı’na 103 davet edilmiş olan, listedeki 54 paydaşa proje 

dokümantasyonunun dağıtılması. Dokümanlar, 20 ve 28 Ağustos 2008 arasında gönderilmişti ve 

paydaşlara yorumları ile dönmeleri için 17 Ekim'e kadar süre verilmişti. 

- Uluslararası paydaş yorumları açısından PDD’nin TUV-Rheinland web sitesinde yayınlanması. 

Uluslararası paydaş danışmanlığı 17 Ekim 2008 tarihinde kapanmıştır. 

Ana Paydaş Danışma süresince, Osmaniye İl Özel İdaresinden aşağıdaki hususları aydınlatır biçimde, Türk 

paydaşlardan sadece bir yorum alınmıştır: 

102 Türk Toprak Erozyonu ile Mücadele Vakfı 

103 Dağıtılan doküman, İngilizce olarak Proje Tasarım Dokümanını, Türkçe olarak PDD’nin detaylı bir özetini ve 

Türkçe olarak Birincil Paydaş Danışma raporunu içermekte idi. 




sayfa 55 

- Güvenliğe dair işler için yerel olarak personel alımı, proje mahallinin korunması için yerel halkın 

daha hassas davranması ile sonuçlanacağı. 

- DHMİ açısından Radar İstasyonunu yol bakım maliyetlerinin daha düşük olacağı bir yere taşımak 

bir avantaj olacaktır (ki burada yol problemi yoktur). DHMİ (Türkiye Devlet Hava Meydanları 

İşletmesi Genel Müdürlüğü), her yıl yol bakımıyla ilgili olarak bir ihaleye gitmektedir. 

- Eğer PDD’nin bir tercümesini gönderirseniz, bunun hakkında size yorumlarımızı da sunabiliriz. 

Zorlu, Türkçe olarak yorumlarını yanıtlamıştır (Ek A’ya bakınız): 

- Öncelik, istihdam açısından işin mahiyeti ve görevin ne olacağı temelinde, yerel halka verilecektir. 

Proje mahalline bitişik olan Gökmustafa, Savranlı ve Kızlaç Köylerine destek aldığımızı size 

bildirmekten mutluyuz. 

- Radar istasyonunun yeniden yerleşimi ilgili işletmenin gündemindedir. Biri proje mahallini de içerir 

biçimde radar istasyonları için DHMİ tarafından bir ihale açılacaktır. DHMİ, konunun ihtiyaçları ve 

özelliklerine uygun olarak, Radar İstasyonunun yeni yeri ve tekrar yerleşimi hususunda karar 

verecek yetkili kuruluştur. 

- PDD’nin Türkçe Sürümü EcoSecurities tarafından gönderilecektir. 

Proje Tasarım Dokümanının (PDD) yoğun bir teknik doküman olmasından bahisle, Proje Özetinin 104 

Türkçe sürümü PDD içerisindeki ana noktaları kapsamaktadır, EcoSecurities PDD’nin Türkçeye çevirisini 

gereksiz görmüştür ve Osmaniye İl Özel İdaresine aşağıdaki gibi tercüme ederek, Türkçe bir cevap 

göndermiştir. (Ek B’ye bakınız). 

Osmaniye Rüzgâr Çiftliği projesinin Proje Tasarım Dokümanının (PDD) Türkçe bir tercümesini 

istemiş olduğunuz 14 Ağustos 2008 tarihli yazınıza cevaben yazıyoruz. Memnuniyetle bildiririz ki, 

size göndermiş olduğumuz Türkçe Proje Özeti, aslı 60 sayfanın üzerinde olan yoğun bir teknik 

doküman olduğundan, PDD'nin ayrıntılı bir muhtevasını kapsamaktadır. Türkçe olan özet içeriği, 

ilave izahat isteyip istemeyeceğinize karar verecek şekilde size yeterli bilgi sağlayacaktır. 

EcoSecurities, Proje Özeti ve dolayısıyla PDD ile ilgili spesifik sorularınızı cevaplamaktan memnun 

olacaktır. 

Bu yorumdan ayrı olarak, diğer paydaşlardan ve uluslararası paydaş danışma sürecinden herhangi bir geri 

dönüş alınmadığından, tüm paydaş danışma süreci kapanmıştır. 

G.2. 

Alınan yorumların özeti: 

Proje hakkında alınan yorumlar, birincil paydaş danışma toplantısında verilmişti. Katılımcılar fikirlerini ifade 

ettiler ve toplantı esnasında yorumları cevaplamış olan Rotor Elektrik Üretim temsilcilerine sorular 

yönelttiler. Yapılan yorumlar ve bunlara yanıtlar, Tablo 20'de özetlenmiştir. 

104 İstendiğinde, Proje Özeti, DOE’ye verilebilir. Aşağıdaki konuları kapsamaktadır: PDD’ye Giriş, Projenin 

Açıklaması, Karbon Emisyon Azaltma tahminleri, Özgün Getiri, Sürdürülebilirlik Matrisi, Birincil Paydaş Danışma 

Özeti, İzleme Planı ve İrtibat Bilgileri. 




sayfa 56 

Tabl0 20. 

Paydaş Danışma toplantısı esnasında alınan yorumlar ve bunlara verilen cevaplar 

Yorum 

Bahçe ve Hasanbeyli’ye kaç tane rüzgâr türbini 

yerleştirilecek? 

İnşaat esnasında kazı-hafriyat işleri rüzgâr çiftliği 

yakınlarındaki su kaynaklarını (yer altı suları, yer üstü 

kaynak suları gibi) etkileyecek mi? 

Zorlu, yerel şehirlerden insanları işe alacak mı? 

Osmaniye’deki yatırımınızı memnuniyetle karşılıyoruz 

ve bizlere istihdam yaratacağını umuyoruz. 

Proje mahallinin güvenliğini nasıl koruyacaksınız? 

Genel olarak bu projenin Türkiye’ye faydaları nelerdir? 

Zorlu, Hasanbeyli’ye yol yapacak mı? 

Sizden, rüzgâr çiftliğinin yer alacağı saha kesilecek 

ağaçları sınırlamanızı istirham ediyoruz. 

Projende dolayı herhangi bir radyasyon tehdidi olacak 

mı? 

Gürültü bakımından çevreye etkisi ne olacak? 

Projenin, bu mahallin yakınındaki radar istasyonu ile 

durumu ne olacak? 

Yanıt 

Türbinlerin çoğu Bahçe'ye yerleştirilecek, bunların yaklaşık 20 

tanesi Hasanbeyli’ye yerleştirilecek. 

Bu teknolojinin su kaynakları üzerine genel olarak sınırlı bir etkisi 

vardır. Türbinlerin temeli ve türbinleri birbirine bağlayan elektrik 

kabloları, sırasıyla 3.9 metre ve 1 metre derindedir ve yeraltı 

sularına etkisi olmayacaktır. 

Bu teknoloji, çok fazla işçilik gerektirmiyor, fakat Zorlu, mümkün 

olduğunda yerel halktan insanları işe almak için elinden geleni 

yapacak. 

İnşaat safhasında, nöbetçilerimiz olacak fakat kalıcı güvenlik 

hususu halen Zorlu ile görüşme halindedir. 

Proje, Türkiye’nin enerji açığını önlemeğe katkıda bulunmak 

üzere, çevre dostu bir teknoloji kullanılarak, yaklaşık olarak yılda 

500,000MWh elektrik üretecektir. 

Sosyal sorumluluklarımız altında elimizden gelenin en iyisini 

yapmaya çabalayacağız. 

Bu noktada mutabıkız. Bununla birlikte, belirli bir düzeyde ağaç 

kesiminin önüne geçemeyiz. Proje, Çevre ve Ormancılık 

Bakanlığından onay almıştır ve projenin gereksinim duyduğu 

ağaç kesimini telafi edecek biçimde, ağaç kesimi için bakanlığa 

ödeme yaptık. 

Bu teknoloji radyasyon yaymaz. 

En yakın şehir proje mahallinden 1 km ötede olduğundan en 

düşük düzeyde olacak. 

Radar istasyonunun yerini değiştirmek üzere Devlet Hava 

Meydanları Türkiye İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürlüğü ile 

iletişim halindeyiz ve yakın zamanda konu hakkında bir onay 

almayı bekliyoruz. Bu arada, istasyonun yakınlarına rüzgâr 

türbini yerleştirmekten de kaçınacağız. 

G.3. 

Alınmış olan her bir yorumların nasıl göz önüne alındığına dair rapor: 

Rotor Elektrik Üretim, paydaşlardan gelen yorumlar temelinde şunları gerçekleştirecektir: 

- Yarımcı hizmetler pozisyonları için yerel istihdama öncelik verecektir. Sahanın güvenliği ve santral 

binası işletimi ve yönetimi için yerel olarak karşılanacak, tam-zamanlı çalışma pozisyonlarının 

sayısının 25 olması beklenmektedir. 




sayfa 57 

- Radar istasyonunun şu andaki yerini değiştirmek üzere, Türkiye Devlet Hava Meydanları İşletmesi 

(DHMİ) Genel Müdürlüğü ile görüşmeler devam etmektedir. 

Rüzgar türbinlerinin tasarımında deprem disklerinin yönetimi, inşa esnasında toz emisyonlarının 

azaltılması, çevrenin görünümü üzerine projenin görsel etkilerinin değerlendirilmesi gibi diğer yorumlar, 

halihazırda proje tasarımının bir parçası olarak göz önüne alınmıştır. 

Proje Geliştiricisi, Proje teyidini takiben ve şirketinin sosyal sorumluluk gayretlerinin bir parçası olarak, 

Osmaniye vilayetinde mikro projelerin sayısını geliştirmeyi planlamaktadır. Proje Geliştiricisi, Bahçe, 

Gökmustafa, Hasanbeyli ve Savranlı köylerinde sosyo-ekonomik ve ihtiyaç değerlendirme araştırması 

yapılması işini bir Türk danışmalık firmasına ihale etmiştir. Araştırmanın sonuçları, mikro projelerin 

seçimine dâhil edilecek olan yerel paydaşlarla açık bir toplantıda paylaşılacaktır. 

Proje Geliştiricisi, Osmaniye Orman İdaresi de dâhil, yerel yetkililerin tavsiyelerini takip ederek, Orman 

Bakanlığı tarafından 3 hektar bir saha üzerinde 2,000 ağacı kapsayan bir ağaçlandırma projesini 

gerçekleştirecektir. Proje Geliştiricisi aynı zamanda, Bahçe şehrindeki Atatürk ilkokulunun bahçesinin 

rehabilitasyonu üzerinde de çalışmakta olup, rüzgâr enerjisi hakkında bilgilerin arttırılması konusundaki 

broşürler, Osmaniye Valiliğinin onayı üzerine bölgedeki ilkokullara da dağıtılacaktır. 




sayfa 58 

Ev sahibi Ülke Proje Katılımcısı 

Ek 1 

Proje Etkinliğindeki Katılımcılar Hakkında İrtibat Bilgileri 

Düzenleme: 

Rotor Elektrik Üretim A.Ş. 

Cadde / Posta K: Avcılar 34310 

Bina: 

Zorlu Plaza 

Şehir: 

İstanbul 

Eyalet / Bölge: 

Posta Kod /ZIP: 

Ülke: 

Türkiye 

Telefon: +90 212 456 23 00 

Faks: +90 212 422 00 99 

e-Posta: 

yagmur.ozdemir@zorlu.com 

URL: 

Temsil eden: 

Unvan: 

Proje Finans Yöneticisi 

Hitap: 

Bay 

Soyadı: 

Özdemir 

2. İsmi: 

İlk İsmi: 

Yağmur 

Bölüm: 

Cep Telefonu: 

Direkt faks: 

Yukarıdaki gibi 

Direkt Telefon: 


Kişisel e-Posta: yagmur.ozdemir@zorlu.com 

Proje Eki 1 Katılımcı 

Düzenleme: 

EcoSecurities Group Plc. 

Cadde / Posta K: 40 Dawson Street 

Bina: 

Şehir: 

Dublin 

Eyalet / Bölge: 

Posta Kod /ZIP: 02 

Ülke: 

İrlanda 

Telefon: +353 1613 9814 

Faks: +353 1672 4716 

e-Posta: 

cdm@ecosecurities.com 

URL: 

www.ecosecurities.com 

Unvan: 

Şirket Sekreteri 

Hitap: 

Bay 

Soyadı: 

Browne 

2. İsmi: 




sayfa 59 

İlk İsmi: 

Cep Telefonu: 

Direkt faks: 

Direkt Telefon: 

Kişisel e-Posta: 

Düzenleme: 

Patrick 



cdm@ecosecurities.com 

EcoSecurities Group Plc. 




sayfa 60 

Ek 2 

Esas Alınacak Bilgiler 

Tablo 21 

İnşa Marjının hesaplanması için 2003'deki kapasite ilavesi 

Üretim Kapasitesi 

Enerji Tesisi Kurulu Kapasite [MW] Yakıt Cinsi 

[GWh] 

Yİ DÜZELTME-GÖZDEN- 

DOĞAL 

692.3 

GEÇİRİLEN 83.1 

GAZ 

2003 Toplam Doğal Gaz 692.3 

Hizmete Alınma Tarihi 

31.12.2003 

Tablo 22 


Enerji Tesisi 

Kurulu Kapasite 

[MW] 

Yakıt Cinsi 

Üretim 

Kapasitesi 

[GWh] 


ÇOLAKOĞLU(KAPASİTE ARTIRIMI) 45.0 Kömür 337.5 05.05.2004 

2004 Toplam Kömür 337.5 

GÜL ENERJİ GR-II 12.5 HFO 96.5 03.06.2004 

KARKEY-II 3+3 DGM 54.3 HFO 369.7 12.11.2004 

2004 Toplam HFO 466.2 

ENERJİ-SA ADANA 1 BT 49.8 Doğal Gaz 322.9 23.06.2004 

TÜPRAŞ BATMAN GR V 1.5 Doğal Gaz 4.1 2003 

BAHARİYE MENSUCAT (İzole) 1.0 Doğal Gaz 7.0 01.01.2004 

ANKARA D.G.(BAYMİNA) GR-I-II-III 798.0 Doğal Gaz 6,500.0 08.01.2004 

ENTEK GR-IV 31.1 Doğal Gaz 255.7 12.02.2004 

ATATEKS 2 GM 5.6 Doğal Gaz 45.0 20.02.2004 

TANRIVERDİ 4 GM 4.7 Doğal Gaz 38.7 24.03.2004 

TEKBOY TEKSTİL 1 GM 2.2 Doğal Gaz 16.0 18.05.2004 

KOMBASSAN KÂĞIT GIDA VE TEKS 5.5 Doğal Gaz 38.1 09.06.2004 

AYEN OSTİM ENERJİ ÜRETİM 31.1 Doğal Gaz 264.1 11.06.2004 

BİS ENERJİ 2 GT 73.0 Doğal Gaz 602.7 16.06.2004 

ŞAHİNLER ENERJİ 1 GM 3.2 Doğal Gaz 22.2 29.06.2004 

BESLER GR-2, BT (5,2+7,5) 12.7 Doğal Gaz 97.7 07.07.2004 

ÇELİK ENERJİ ÜR.ŞTİ. 2 GM 2.4 Doğal Gaz 18.6 09.07.2004 

OTOPRODÜKTÖR(DÜZELTME) 6.4 Doğal Gaz 43.2 20.07.2004 

KOMBASSAN KAĞ. MATBAA GIDA 5.5 Doğal Gaz 35.7 24.09.2004 

AYEN OSTİM ENERJİ ÜRETİM(BT) 9.9 Doğal Gaz 84.0 01.10.2004 

HABAŞ ALİAĞA GRUP I-II 89.2 Doğal Gaz 713.9 08.10.2004 

STANDART PROFİL 3 GM 6.7 Doğal Gaz 49.2 22.10.2004 

ALTINMARKA GIDA GR I-II-III 3.6 Doğal Gaz 28.8 17.12.2004 

2004 Toplam Doğal Gaz 9,187.7 




sayfa 61 

ERE(BİR KAPILI HES) GRUP-I 48.5 Hidro 17.0 11.03.2004 

ELTA ELK(DODURGA) GR-I-II-III-IV 4.1 Hidro 0.0 26.04.2004 

İSKUR TEKSTİL(SÜLEYMANLI) GR I-II 4.6 Hidro 4.0 28.04.2004 

BEREKET EN.(Feslek Hes) Gr-1-2 9.5 Hidro 25.0 05.08.2004 

2004 Toplam Yenilenebilir 46.0 

İnşa Marjının hesaplanması için 2004'deki Toplam Üretim Kapasitesi 10,037.4 

Tablo 23 




[MW] 

Yakıt Cinsi 

Üretim 

Kapasitesi 

[GWh] 


İÇDAŞ ÇELİK GR-I 135.000 Kömür 1,080.0 30.11.2005 

KAHRAMANMARAŞ KAĞIT GR-I 6.000 Kömür 45.0 08.12.2005 

2005 Toplam Kömür 1,125.0 

ÇAN GR I 160.000 Linyit 1,040.0 15.02.2005 

ÇAN GR II 160.000 Linyit 1,040.0 15.03.2005 

ELBİSTAN-B GR I 360.000 Linyit 2,340.0 15.02.2005 

2005 Toplam Linyit 4,420.0 

OTOP DÜZELTME 2.109 HFO 5.2 

KARKEY(SİLOPİ-4) GR-IV 6.150 HFO 47.2 30.06.2005 

KARKEY(SİLOPİ-4) GR-V 6.750 HFO 51.9 23.12.2005 

2005 Toplam HFO 104.3 

OTOP DÜZELTME 0.612 Doğal Gaz 1.8 

AKBAŞLAR GR-II(İZOLE) 8.830 Doğal Gaz 73.0 24.06.2005 

AKÇA ENERJİ GR-III 8.730 Doğal Gaz 65.4 14.12.2005 

AYKA TEKSTİL GR-I 5.500 Doğal Gaz 40.0 24.09.2005 

BAYDEMİRLER GR IV-V-VI 6.210 Doğal Gaz 51.4 04.02.2005 

BOSEN GR-III 50.000 Doğal Gaz 350.0 30.12.2005 

ÇUMRA ŞEKER 16.000 Doğal Gaz 40.0 01.01.2005 

EVYAP GR I-II 5.120 Doğal Gaz 30.0 27.08.2005 

GRANİSER GRANİT GR-I 5.500 Doğal Gaz 42.0 14.11.2005 

HABAŞ ALİAĞA GR III 47.694 Doğal Gaz 381.6 02.06.2005 

HABAŞ ALİAĞA GR IV 47.694 Doğal Gaz 381.6 21.09.2005 

HABAŞ ALİAĞA GR-V 24.600 Doğal Gaz 196.8 24.11.2005 

HABAŞ ALİAĞA (DÜZELTME) 6.158 Doğal Gaz 49.3 24.11.2005 

HAYAT KAĞIT GR-I 7.531 Doğal Gaz 56.0 27.05.2005 

KORUMA KLOR GR I-II-III 9.600 Doğal Gaz 77.0 03.12.2005 

KÜÇÜKÇALIK TEKSTİL GR I-II-III-IV 8.000 Doğal Gaz 64.0 27.11.2005 

MERCEDES BENZ TURK GR I-II-III-IV 8.280 Doğal Gaz 68.0 04.02.2005 

MODERN ENERJİ GR-III 8.380 Doğal Gaz 62.9 14.06.2005 




sayfa 62 

MODERN ENERJİ GR-II 6.720 Doğal Gaz 50.4 14.06.2005 

MOSB GR I-II-III-IV-V-VI-VII 84.834 Doğal Gaz 434.0 01.03 – 01.08.2005 

ORS RULMAN 12.420 Doğal Gaz 99.4 25.08.2005 

PAK GIDA(Kemalpaşa) GR-I 5.670 Doğal Gaz 45.0 07.12.2005 

TEZCAN GALVANİZ GR I-II 3.664 Doğal Gaz 29.0 27.05.2005 

YONGAPAN(KAST.ENTG) GR-II 5.200 Doğal Gaz 32.7 25.05.2005 

ZEYNEP GİYİM SAN. GR-I 1.165 Doğal Gaz 9.0 07.07.2005 

AK ENERJİ(K.paşa) GR- III 40.000 Doğal Gaz 256.9 09.11.2005 

AK ENERJİ(K.paşa) GR I-II 87.200 Doğal Gaz 560.1 30.04.2005 

ALTEK ALARKO GR I-II 60.100 Doğal Gaz 420.0 14.10.2005 

BİS ENERJİ GR VII 43.700 Doğal Gaz 360.8 18.03.2005 

CAN ENERJİ GR-I 3.900 Doğal Gaz 28.0 25.08.2005 

ÇEBİ ENERJİ BT 21.000 Doğal Gaz 164.9 27.08.2005 

ÇEBİ ENERJİ GT 43.366 Doğal Gaz 340.1 23.08.2005 

ENTEK ELK.A.Ş.KOÇ ÜNİ.GR I-II 2.332 Doğal Gaz 19.0 07.02.2005 

KAREGE GR IV-V 18.060 Doğal Gaz 141.9 07.04.2005 

METEM ENERJİ(Hacışıramat) GR I-II 7.832 Doğal Gaz 58.0 29.01.2005 

METEM ENERJİ(Peliklik) GR I-II-III 11.748 Doğal Gaz 89.0 29.01.2005 

NOREN ENERJİ GR-I 8.730 Doğal Gaz 70.0 24.08.2005 

NUH ENERJİ-2 GR I 46.950 Doğal Gaz 319.7 24.05.2005 

ZORLU ENERJİ KAYSERİ GR-I-II-III 149.871 Doğal Gaz 1,144.1 22.07.2005 

ZORLU ENERJİ KAYSERİ GR-IV 38.630 Doğal Gaz 294.9 26.10.2005 

ZORLU ENERJİ YALOVA GR I-II 15.930 Doğal Gaz 122.0 26.11.2005 


TEKTUĞ(Kargılık) GR I-II 23.900 Hidro 19.0 25.04.2005 

İÇTAŞ ENERJİ(Yukarı Mercan) GR I-II 14.190 Hidro 20.0 22.05.2005 

MURATLI GR I-II 115.000 Hidro 400.0 03.06.2005 

BEREKET EN.(DALAMAN) GR XIII-XIV-XV 7.500 Hidro 0.0 16.07.2005 

YAMULA GRUP I-II 100.000 Hidro 345.0 31.07.2005 

ETİ MAD.(BAN.ASİT)GR-I 11.500 Yenilenebilir 85.0 15.07.2005 

SUNJÜT(RES) GR I-II 1.200 Rüzgar 2.0 23.04.2005 

2005 Toplam Yenilenebilir 871.0 


Tablo 24 




[MW] 

Yakıt Cinsi 

Üretim 

Kapasitesi 

[GWh] 


EÜAŞ 1,080.0 Linyit 7,020.0 2006 

2006 Toplam Linyit 7020.0 

OTOPRODÜKTÖR 143.5 Doğal Gaz 1,086.2 2006 

SERBEST ÜR.ŞTİ. 389.8 Doğal Gaz 3,048.8 2006 




sayfa 63 


SERBEST ÜR.ŞTİ. 46.8 Rüzgar 164.5 2006 

EÜAŞ 52.1 Hidro 0.0 2006 

SERBEST ÜR.ŞTİ. 105.4 Hidro 211.0 2006 

2006 Toplam Doğal Gaz 375.5 


Tablo 25 

Basit OM (İşletim ve Bakım) C Seçeneği Temelinde İşletme Marjı Emisyon Faktörünün 

Hesaplanması 

Tablo 26 

Basit OM’in (İşletim ve Bakım) B2 Seçeneği Temelinde İnşa Marjı Emisyon 

Faktörünün Hesaplanması 




sayfa 64 

Table 27 

Birleştirilmiş Marj 

Sonuçlar 




sayfa 65 

Veriler ve parametreler izlenmemiştir 

Veri / Parametre: 

EG gross,y 

Veri birimi: 

GWh 

Açıklama: 

Türkiye’nin son beş yıl (2002-2006) öncelikli enerki kaynakları tarafından üretilen Brüt 

Elektrik enerjisi 

Kullanılan veri kaynağı: Türk Elektrik İletim Şirketi (TEİAŞ) 

http://www.teias.gov.tr/ist2006/31(40-06).xls 

Başvurulan değer: Tablo 2 

Verilerin seçim teyidi ya da TEİAŞ, (Türk Elektrik İletim Şirketi), ilgili veriler bakımından resmi kaynaktır bu yüzden, en 

ölçüm yöntemlerinin 

güncel ve mevcut doğru bilgilerin sağlayıcısı TEİAŞ’dır. 

açıklaması ve gerçek olarak 

uygulanan prosedürler: 

Olası Yorumlar: 


Veri birimi: 

FC i,y 

Ton (m 3 , Doğal Gaz için) 

Açıklama: 

Elektrik tesisleri tarafından Türkiye’de termal enerji kaynaklarında tüketilen fosil yakıtların 

miktarı (2004’ten 2006’ya kadar) 


http://www.teias.gov.tr/ist2006/42.xls 2004 ve 2005 yılı yakıt tüketim verileri için 

http://www.teias.gov.tr/ist2006/43.xls 2006 yılı yakıt tüketimi için 









NCV 

Veri birimi: 

TJ/Ton ( Doğal Gaz için TJ/m3 kullanıldı) 

Açıklama: 

Fosil yakıt türünün net ısıl (kalori) değeri 


http://www.teias.gov.tr/ist2006/45.xls 


Verilerin seçim teyidi ya da 


TEİAŞ, (Türk Elektrik İletim Şirketi), ilgili veriler bakımından resmi kaynaktır bu yüzden, en 





Gerekli birimleri dönüştürmek için, 4.187 jul/kalori dönüştürme faktörü (çarpanı) kullanılır. 


Veri birimi: 

Açıklama: 

Kullanılan veri kaynağı: 

EF CO2,i,y 

tCO2/GJ 

Fosil yakıt türü i için varsayılan CO2 emisyon faktörü 

Ulusal Sera Gazı envanteri için IPCC’nin 2006 Rehber bilgileri, Cilt 2 (enerji), bölüm 1'deki 

Tablo 1.4’te verildiği üzere, %95 bir güvenilirlik aralığında, belirsizliğin alt sınırındaki IPCC 

varsayılan değerleri. 

http://www.ipcc-nggip.iges.or.jp/public/2006gl/pdf/2_Volume2/V2_1_Ch1_Introduction.pdf 




sayfa 66 


Verilerin seçim teyidi ya da Türkiye’de yakıta özgü varsayılan emisyon faktörü hakkında herhangi bir bilgi yoktur 

ölçüm yöntemlerinin dolayısıyla, elektrik sistemi için (sürüm 1) emisyon faktörünü hesaplamak için gereç” 

açıklaması ve gerçek belgede de atıfta bulunulan IPCC değerleri kullanılmıştır. 

olarak uygulanan 

prosedürler: 



Tali (Yardımcı) Tüketim 

Veri birimi: 

GWh 

Açıklama: 

Ulusal şebekeye bağlı durumdaki termal enerji tesislerinin tali tüketimi 

Kullanılan veri kaynağı: TÜİK (Türk İstatistik Enstitüsü) 

http://www.turkstat.gov.tr/yillik/stat_yearbook.pdf Tablo 14.4, s.231. 


Verilerin seçim teyidi ya da TUIK (Türk İstatistik Enstitüsü)'nün yıllık yayını, kamuya yönelik en güncel verileri içeren 

ölçüm yöntemlerinin bilgilerin sağlandığı, en doğru resmi veri kaynağıdır. 

açıklaması ve gerçek 


prosedürler: 



Elektrik Dış alımları 

Veri birimi: 

GWh 

Açıklama: 

Diğer ülkelerden şebekeye ithal edilen elektrik 





ölçüm yöntemlerinin güncel ve mevcut doğru bilgilerin sağlayıcısı TEİAŞ’dır. 



prosedürler: 


Veri / Parametre: 

Veri birimi: % 

Açıklama: 

Enerji ünitesinin ortalama net enerji dönüştürme verimliliği 

Kullanılan veri kaynağı: “Çevre ve Orman Bakanlığı bünyesindeki Çevresel Envanter Baş Müdürlüğü tarafından 

yayınlanan "Çevre Atlası". 

http://www.cedgm.gov.tr/dosya/cevreatlasi/atlasin_metni.pdf (sayfa 197, Tablo X.3.1) 


Verilerin seçim teyidi ya da Türkiye’deki termal enerji kaynaklarının ortalama değerleri, Çevre ve Orman Bakanlığı 

ölçüm yöntemlerinin tarafından yayınlanan “Çevre Atlası” raporundan alınmıştır. 



prosedürler: 





sayfa 67 


Veri birimi: 

Açıklama: 

Kullanılan veri kaynağı: 

Kapasite ilaveleri 

Tesisin adı; Kurulu kapasite (MW); Yakıt cinsi; Üretim kapasitesi (GWh); Hizmete alınma 

tarihi 

Sistem üretiminin %20’sini (MWh cinsinden) oluşturan ve en yeni olarak inşa edilmiş olan 

elektrik sistemi içerisindeki güç kapasite ilavelerinin grubu 

Türk Elektrik İletim Şirketi (TEİAŞ) 

2003; 2004; 2005; 2006 yıllarında işletime giren üretim birimleri 

http://www.teias.gov.tr/istatistik/7.xls 

http://www.teias.gov.tr/istat2004/7.xls 

http://www.teias.gov.tr/istatistik2005/7.xls 




Verilerin seçim teyidi ya da 




prosedürler: 


2003 yılı için 





TEİAŞ, (Türk Elektrik İletim Şirketi), ilgili veriler bakımından resmi kaynaktır bu yüzden, en 


2006 yılında işletime konular enerji tesislerinin bir seti için ve konzervatif olma bakımından, 

şunu kabul ediyoruz ki, TEİAŞ’a göre, Linyit kullanan 3 tesis dışında, tüm termal enerji 

tesisleri Doğal Gaz kullanmaktadır. 




sayfa 68 

Ek 3 

İzleme Planı 

Aşağıdaki şema, ulusal şebeke ile Rotor Elektrik Osmaniye Rüzgar Çiftliği Projesinin bağlantı noktalarını 

göstermektedir. Rüzgâr çiftliği, ulusal şebekeye Bahçe trafo istasyonu ile (154kV) yüksek gerilim 

düzeyinde bağlanır. Rotor elektrik Osmaniye Rüzgâr Çiftliğinde iki elektrik sayacı kuruludur. Bu sayaçlar, 

Seri bağlantı biçimindedir (ekteki şematik çizim ölçerleri göstermektedir). 54 rüzgâr türbini, 31.5kV/154 kV 

bir yükseltme trafosu vasıtasıyla ölçerlere bağlıdır. 




sayfa 69 

Ek 4 

Rüzgâr türbinlerinin koordinatları 

Türbin Doğu Kuzey Yükseklik(metre) 

T01 286,373 4,117,827 962 

T02 286,349 4,117,575 990 

T03 286,337 4,117,321 1,051 

T04 286,349 4,117,056 1,101 

T05 286,330 4,116,806 1,128 

T06 286,416 4,116,567 1,150 

T07 286,486 4,116,265 1,220 

T08 287,213 4,116,561 1,210 

T09 287,223 4,116,302 1,246 

T10 287,154 4,116,050 1,291 

T11 287,104 4,115,807 1,312 

T12 287,178 4,115,570 1,319 

T13 287,332 4,115,369 1,353 

T14 287,418 4,115,136 1,411 

T15 287,342 4,114,883 1,403 

T16 288,114 4,117,650 1,080 

T17 288,102 4,117,403 1,130 

T18 288,137 4,117,157 1,206 

T19 288,297 4,116,933 1,220 

T20 288,337 4,116,686 1,221 

T21 288,378 4,116,435 1,250 

T22 288,460 4,116,196 1,306 

T23 288,479 4,115,949 1,347 

T24 288,752 4,115,228 1,591 

T25 288,895 4,115,026 1,600 

T26 289,131 4,114,871 1,622 

T27 289,086 4,114,626 1,620 

T28 288,992 4,114,399 1,595 

T29 288,926 4,114,166 1,580 

T30 288,848 4,113,937 1,549 

T31 288,817 4,113,691 1,559 

T32 288,754 4,113,450 1,606 

T33 288,761 4,113,198 1,560 

T34 288,748 4,112,946 1,533 

T35 288,724 4,112,692 1,480 

T36 288,696 4,112,441 1,478 




sayfa 70 

T37 288,770 4,112,201 1,433 

T38 288,891 4,111,982 1,375 

T39 289,002 4,111,758 1,346 

T40 287,937 4,111,590 1,353 

T41 288,047 4,111,359 1,350 

T42 287,915 4,111,138 1,288 

T43 288,123 4,110,891 1,230 

T44 287,996 4,110,684 1,220 

T45 287,833 4,110,481 1,206 

T46 287,750 4,110,246 1,178 

T47 292,237 4,115,698 1,134 

T48 292,221 4,115,395 1,139 

T49 292,334 4,115,101 1,158 

T50 292,379 4,114,804 1,133 

T51 292,900 4,115,640 1,081 

T52 292,952 4,115,356 1,100 

T53 293,023 4,115,078 1,116 

T54 293,112 4,114,798 1,111 




sayfa 71 

Ek 5 

Türkiye’nin ülke risk primi 




sayfa 72 

Ek 6 

Birincil Paydaş Danışma Toplantısına Davetliler Listesi 

ULUSAL DÜZEY 

İsim Kuruluş Unvanı Katılımı 

1. Kemal 

Elektrik İşleri Etüt İdaresi EİEİ Genel 

BÜYÜKMIHÇI 

Müdürlüğü 

2. Ahmet OCAK EPDK Elektrik Piyasası Düzenleme, 

İzleme ve Değerlendirme Dairesi 

3. İsmet TURAN EPDK Elektrik Piyasası Düzenleme, 


4. Saffet DURAK EPDK Elektrik Piyasası Düzenleme, 


5. Faruk BEDİR TEİAŞ / Türk Elektrik İletim Şirketi 

Çukurova Yüksek Dağıtım Tesisi 

6. Yılmaz EĞERCİ TEİAŞ / Türk Elektrik İletim Şirketi 

İletim Tesisi İşletmeler Dairesi 

7. İbrahim ERTEN TEDAŞ / Türk Elektrik Dağıtım 

Genel Müdür 

Enerji Dairesi Müdürü 

Rüzgar Enerjisi Dairesi 

Müdürü 

Enerji Uzmanı 

İşletim Müdürü 

Müdür 

İşletim Müdürü 

Şirketi 

8. Mustafa ŞAHİN T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Hava Kalitesi Yönetim 

Dairesi Müdürü 

9. Hayati ÇETİN T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar 

Bakanlığı 

10. Selahattin KİREÇCİ Toroslar Elektrik Dağıtım A.Ş. (özel 

şirket) 

Çevre ve Teknolojik 

Verimlilik Dairesi Müdürü 

Müdür 

Ankete faks ile yanıt verdi 

Evet 

(Sebahattin Dökmeci 

tarafından temsil edildi) 

ULUSAL ÇAPTA SİVİL 

TOPLUM KURULUŞLARI 

(STK’LAR) 

11. Dr. Demir İNAN Temiz Enerji Vakfı Başkan 

12. Yeşim BEYLA TEMA Vakfı 

BÖLGESEL DÜZEY 

13. Mehmet ARSLAN Bayındırlık ve İskân Müdürlüğü – Müdür 

Osmaniye 

14. Hamza TOR Osmaniye İl Özel İdaresi Başkan Evet 

15. Ertuğrul 

KILIÇKIRAN 

Osmaniye İl Özel İdaresi 

Genel Sekreter 

16. Ahmet GÖZNEK Osmaniye İl Özel İdaresi 

17. Cuma DEMİR Osmaniye İl Özel İdaresi Müdür 

18. Ahmet DOLĞUN Osmaniye / İl Çevre Orman 


Müdür 




sayfa 73 

19. Ayşe SARI Osmaniye / İl Çevre Orman 

Çevre Mühendisi 


20. Ruşen KALAYLI Osmaniye / İl Çevre Orman 

Müdür Yardımcısı 


21. Mustafa EROĞLU Osmaniye / İl Çevre Orman 

Ormancılık işleri 


denetleyicisi 

22. Faruk TÜRK Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

Evet 

Evet 

23. Mehmet BİNBOĞA Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

24. Osman MAZI Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

25. Kemal ÖZDEMİR Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

26. İsmet İPEK Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

27. Mustafa ÇELİK Osmaniye İl Genel Meclisi Üye Evet 

28. Eşref YAMAN Osmaniye İl Genel Meclisi Üye Evet 

29. Hasan Basri 

YÜKSEL 

Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

30. Hasan ÖZTÜRK Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

31. Abuzer BULANIK Osmaniye İl Genel Meclisi Üye 

YEREL DÜZEY 

32. Zübeyir KEMELEK Kaymakam Ankete faks ile yanıt verdi 

33. Davut ÇUHADAR Osmaniye Belediyesi Belediye Başkanı Evet 

34. Harun 

SARIFAKIOĞULLARI 

Bahçe Kaymakamı 

Evet 

35. Murat ALTUNDİŞ Bahçe Belediyesi Belediye Başkanı Evet 

36. Ercan ÖZER Hasanbeyli Kaymakamı Evet 

37. Yusuf TOZLUKLU Hasanbeyli Belediyesi Belediye Başkanı Evet 

38. İzzettin ÖZGİBAR Bahçe İlçe Emniyet Müdürlüğü Komiser Evet 

39. Yücel Özdemir Bahçe İlçe Jandarma Komutanlığı Teğmen 

40. Durmuş SAĞLAM Bahçe İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü İşletim Müdürü Evet 

41. Metin URAL Orman İşletme Şefi Orman İşletme Şefi 

42. Şaban ECE TEDAŞ Türk Elektrik Dağıtım A.Ş. – 

Bahçe ofisi 

43. Metin ÖNAL Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği 

(ÇYDD) 

Operasyon Şefi 

Başkan 

Ankete faks ile yanıt verdi 




sayfa 74 

44. Yasin AKSAY Bahçe Gündemi Gazetesi Editör Masası 

45. Levent ÇETİN Haber Gazetesi Editör Masası 

46. Murat YÜKSEL Gökmustafa Muhtarı Evet 

47. Ahmet BALİ Kaman Muhtarı Evet 

48. Aziz ALTINTAŞ Kızlaç Muhtarı Evet 

49. Ramazan 

Savranlı Muhtarı 

Evet 

KARADAM 

50. Recep ALTUN Yukarıkardere Muhtarı Evet 

GOLD STANDARD 

DESTEKLEYİCİLERİ 

51. Yunus ARIKAN REC Türkiye – Bölgesel Çevrecilik 

Merkezi 

52. Gülçin ÖZSOY REC Türkiye – Bölgesel Çevrecilik 

Merkezi 

53. Filiz DEMİRAYAK WWF / Doğal Hayatı Koruma Vakfı Başkan 

İklim Değişikliği Proje 

Direktörü 

54. Hilal ATICI Yeşil Barış (Greenpeace) Akdeniz 

Türkiye 

Enerji ve İklim Değişimi Kampanyası 

Direktör

Gold Standard Gönüllü Dengeleme Projeleri Proje ... - Zorlu Enerji

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?