vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt
vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt
vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MATERYAL VE METOT<br />
CEYHUN YILDIZ<br />
(Güleç, 2006). Bu izdüşümler bir DC makine kontrolünün durumuna benzer bir yapıya<br />
sahiptir. Alan yönelmeli vektör kontrollü makineler giriş referansları olarak iki sabite<br />
ihtiyaç duyar: Moment bileşeni (q koordinatıyla ayarlanmış) ve akı bileşeni (d<br />
koordinatıyla ayarlanmış). Alan yönelmeli vektör kontrol basit olarak izdüşümlere<br />
dayandığından kontrol yapısı ani elektriksel değerler kullanır (o andaki mevcut akımın<br />
genlik değeri gibi). Bu kontrol şeklini her çalışma durumunda daha doğru (kalıcı ve geçici<br />
hal) yapar ve sınırlı band genişliği matematiksel modeli bağımsız hale dönüştürür (Kemal,<br />
2001).<br />
3.1.2.2. Vektörel kontrol için koordinat dönüşümleri<br />
AC <strong>motor</strong>ların üç fazlı gerilimleri, akımları ve akıları kompleks uzay vektörleri ile<br />
temsil edilebilir (Zhang, Wathanasam ve Hardan, 1994). Burada bir takım koordinat<br />
dönüşümlerine ihtiyaç duyulur.<br />
Clarke dönüşümü: Motorun stator akımları üç eksenli olarak ifade edilebildiği gibi<br />
gerekli dönüşümler yapılarak iki eksenli başka bir zamanla değişen koordinat sisteminde<br />
de uzay vektörleri ile ifade edilebilir. Üç eksenli koordinat sisteminden α,<br />
β iki eksenli<br />
koordinat sistemine dönüşüme burada clarke dönüşümü denilmektedir. Aşağıdaki eşitlikler<br />
bu dönüşüme olanak sağlar.<br />
i<br />
i<br />
α<br />
β<br />
= i<br />
a<br />
ia<br />
+ 2ib<br />
=<br />
3<br />
(3.44)<br />
Bu durumda zaman ve hız bağımlılığı devam eden iki koordinatlı bir sistem elde<br />
edilmiş olur.<br />
Park Dönüşümü: Bu dönüşüm vektör kontrolün en önemli kısmıdır. Asenkron<br />
makine bu dönüşüm ile artık akı ve momenti temsil eden zaman ve hızdan bağımsız iki<br />
eksenli bir koordinat sistemine aktarılmış olur. Aşağıdaki denklem takımları ile park<br />
dönüşümü gerçekleştirilebilir.<br />
i = i cosθ<br />
+ i<br />
d<br />
i = − i cosθ<br />
+ i<br />
q<br />
α<br />
α<br />
β<br />
sinθ<br />
β<br />
sinθ<br />
(3.45)<br />
Ters Park Dönüşümü: Vektör kontrolü için kullanılacak bir diğer dönüşüm ters<br />
park dönüşümüdür. Ters park dönüşümü ile <strong>motor</strong>un statoruna uygulanacak üç fazlı stator<br />
geriliminin α,<br />
β iki eksenli koordinat sistemindeki izdüşümü elde edilir. Burada park<br />
dönüşümünden elde edilmiş d,<br />
q eksen takımındaki akım izdüşümlerinin uygun PI<br />
denetim organıyla ayarlanmış referans gerilim vektörleri kullanılır. Aşağıdaki denklem<br />
takımları ile ters park dönüşümü gerçekleştirilebilir.<br />
14