21.11.2014 Views

vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt

vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt

vektor-esasi-asenkron-motor-kontrolu - 320Volt

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

MATERYAL VE METOT<br />

CEYHUN YILDIZ<br />

(Güleç, 2006). Bu izdüşümler bir DC makine kontrolünün durumuna benzer bir yapıya<br />

sahiptir. Alan yönelmeli vektör kontrollü makineler giriş referansları olarak iki sabite<br />

ihtiyaç duyar: Moment bileşeni (q koordinatıyla ayarlanmış) ve akı bileşeni (d<br />

koordinatıyla ayarlanmış). Alan yönelmeli vektör kontrol basit olarak izdüşümlere<br />

dayandığından kontrol yapısı ani elektriksel değerler kullanır (o andaki mevcut akımın<br />

genlik değeri gibi). Bu kontrol şeklini her çalışma durumunda daha doğru (kalıcı ve geçici<br />

hal) yapar ve sınırlı band genişliği matematiksel modeli bağımsız hale dönüştürür (Kemal,<br />

2001).<br />

3.1.2.2. Vektörel kontrol için koordinat dönüşümleri<br />

AC <strong>motor</strong>ların üç fazlı gerilimleri, akımları ve akıları kompleks uzay vektörleri ile<br />

temsil edilebilir (Zhang, Wathanasam ve Hardan, 1994). Burada bir takım koordinat<br />

dönüşümlerine ihtiyaç duyulur.<br />

Clarke dönüşümü: Motorun stator akımları üç eksenli olarak ifade edilebildiği gibi<br />

gerekli dönüşümler yapılarak iki eksenli başka bir zamanla değişen koordinat sisteminde<br />

de uzay vektörleri ile ifade edilebilir. Üç eksenli koordinat sisteminden α,<br />

β iki eksenli<br />

koordinat sistemine dönüşüme burada clarke dönüşümü denilmektedir. Aşağıdaki eşitlikler<br />

bu dönüşüme olanak sağlar.<br />

i<br />

i<br />

α<br />

β<br />

= i<br />

a<br />

ia<br />

+ 2ib<br />

=<br />

3<br />

(3.44)<br />

Bu durumda zaman ve hız bağımlılığı devam eden iki koordinatlı bir sistem elde<br />

edilmiş olur.<br />

Park Dönüşümü: Bu dönüşüm vektör kontrolün en önemli kısmıdır. Asenkron<br />

makine bu dönüşüm ile artık akı ve momenti temsil eden zaman ve hızdan bağımsız iki<br />

eksenli bir koordinat sistemine aktarılmış olur. Aşağıdaki denklem takımları ile park<br />

dönüşümü gerçekleştirilebilir.<br />

i = i cosθ<br />

+ i<br />

d<br />

i = − i cosθ<br />

+ i<br />

q<br />

α<br />

α<br />

β<br />

sinθ<br />

β<br />

sinθ<br />

(3.45)<br />

Ters Park Dönüşümü: Vektör kontrolü için kullanılacak bir diğer dönüşüm ters<br />

park dönüşümüdür. Ters park dönüşümü ile <strong>motor</strong>un statoruna uygulanacak üç fazlı stator<br />

geriliminin α,<br />

β iki eksenli koordinat sistemindeki izdüşümü elde edilir. Burada park<br />

dönüşümünden elde edilmiş d,<br />

q eksen takımındaki akım izdüşümlerinin uygun PI<br />

denetim organıyla ayarlanmış referans gerilim vektörleri kullanılır. Aşağıdaki denklem<br />

takımları ile ters park dönüşümü gerçekleştirilebilir.<br />

14

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!