Ravinsonde Rasadı ve Rasat Sistemlerinin Tanıtımı ile Kullanıcı ...

BÖLÜM 1 TANITIM
1.1 GĐRĐŞ
“Ravinsonde” kelimesi tam olarak, atmosferde yükseklikle, basınç, sıcaklık, nem ve
rüzgar bilgilerinin elde edilmesini ifade eder. “Radiosonde” kelimesi ise atmosferde
yükseklikle, basınç, sıcaklık ve nem bilgilerini ifade eder. Dikkat edileceği üzere bu iki
kelimenin tek farkı rüzgar bilgileridir. Şu halde eğer bir istasyonda atmosferde yükseklikle,
sıcaklık, basınç, nem ve rüzgar değerleri elde ediliyorsa bu rasatlara “Ravinsonde Rasatları”
demek daha doğru olacaktır.
En temel ifadeyle, ravinsonde rasatları, radiosonde cihazı denilen ve balonla birlikte
serbest atmosfere gönderilen rasat aletleri yardımıyla yapılır. Radiosonde cihazı, balonun
yardımıyla serbest atmosferde yukarı çıkarken meteorolojik bilgileri eş zamanlı olarak ölçen
ve istasyona gönderen alettir. Radiosonde cihazı, basınç, sıcaklık, nem değerlerini ölçen
sensörlerden meydana gelmektedir. Bu sensörler yardımıyla elde edilen bilgiler, önceden
belirlenmiş olan bir sıralama dahilinde ve belirlenmiş kısa zaman aralığında alıcı yer
istasyonuna gönderilir. Rüzgar bilgileri ise radiosonde cihazının serbest atmosferdeki
konumuna bağlı olarak elde edilen açı değerlerinden elde edilir. Ravinsonde rasatları,
basıncın, sıcaklığın, nemin, rüzgar yön ve şiddetinin, yerden uçuşun son bulduğu yüksekliğe
kadar yüksekliğin bir fonksiyonu olarak elde edildiği gözlemlerdir. Ravinsonde sistemi, bir
balonun taşıdığı radiosonde cihazı, cihazdan gelen sinyalleri alan ve cihazı izleyen yer
ekipmanı ve bilgileri işlemek için bilgisayar ünitesinden ibarettir.
Bu el kitabında, pilot balon rasatlarından da söz edilmiştir. Pilot balon rasatları,
yüksekliğin bir fonksiyonu olarak elde edilen rüzgar yön ve hızı değerleridir. Pilot balon
rasatları optik bir takım araçlarla veya özel üretilmiş radarlarla yapılmaktadır. Bu el kitabında
optik olarak izleme tekniğiyle yapılan pilot balon rasatları ele alınmıştır. Bu el kitabında,
ülkemizde Devlet Meteoroloji Đşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde yapılmakta olan
“Ravinsonde” ve “Pilot Balon” rasatlarının, kavranması, bilgilerin işlenmesi, şifrelenmesi,
telekomünikasyon ve bilgilerin arşivlenmesi konusunda standartlar oluşturulmuştur. Burada,
meteorolojik bilgilerin sağlanması, yayınlanması ve kalite kontrolleri hakkında açıklamalar
yapılmıştır. Bu el kitabı içerdiği tüm meteorolojik konular bakımından Dünya Meteoroloji
Teşkilatı (WMO) standartlarına tam olarak uygunluk göstermektedir. Fakat uzun tecrübeler
sonucunda, WMO standartlarına aykırı olmamak kaydıyla bazı ulusal amaçlı standartlar
getirilmiştir.
El kitabındaki bütün standartlar, ülkemizde Devlet Meteoroloji Đşleri Genel
Müdürlüğü bünyesinde yapılmakta olan “Ravinsonde” ve “Pilot Balon” rasatlarını yapan
bütün birimlerde el kitabında olduğu şekilde uygulanmalıdır. Standartların uygulanamayacağı
ekstrem (uç) durumlarda merkez mutlaka haberdar edilmelidir.
1.2 DEĞĐŞĐKLĐKLER VE DÜZELTME YETKĐLERĐ
Bu el kitabındaki değişikliklerin ve düzeltmelerin yetkisi, Devlet Meteoroloji Đşleri
Genel Müdürlüğü Hava Tahminleri Dairesi Başkanlığına aittir. Ravinsonde ve pilot balon
rasadı yapan bütün birimler, istasyonlar, değişiklik ve düzeltme gibi isteklerini Hava
Tahminleri Dairesi Başkanlığına bildirmelidir.
1