Ravinsonde Rasadı ve Rasat Sistemlerinin Tanıtımı ile Kullanıcı ...
Ravinsonde Rasadı ve Rasat Sistemlerinin Tanıtımı ile Kullanıcı ...
Ravinsonde Rasadı ve Rasat Sistemlerinin Tanıtımı ile Kullanıcı ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
BÖLÜM 4 ĐSTASYONDA KALĐTE KONTROL<br />
4.1 GĐRĐŞ<br />
<strong>Ravinsonde</strong> rasatlarında kalite kontrol işlemi çok önemlidir. Bu bölümde özellikle<br />
rasat yapılırken meydana geleb<strong>ile</strong>cek hatalara <strong>ve</strong> bu hataların kaynaklarına değinilmiştir.<br />
<strong>Rasat</strong> yapılırken, bilgisayara gelen yüksek atmosfer bilg<strong>ile</strong>rinin kalite kontrolü alınan<br />
ilk değerlerin <strong>ve</strong> bilgisayar programında bulunan çeşitli termodinamik diyagramların<br />
yardımıyla yapılmalıdır. Bununla birlikte rasat sonunda, bilg<strong>ile</strong>rin gönderilmesi <strong>ve</strong><br />
arşivlenmesinden önce rasat tecrübeli bir rasatçı tarafından mutlaka kontrol edilmelidir.<br />
Bu bölümde, rasadın kendi içerisinde rasatçı tarafından analiz ed<strong>ile</strong>rek (subjektif<br />
analiz) hata <strong>ve</strong>ya eksikliklerin saptanması konularına değinilmiştir. Herhangi bir rasadın hatalı<br />
ya da şüpheli olup olmadığına mutlaka rasatçı karar <strong>ve</strong>rmelidir. <strong>Rasat</strong>çının, rasat hakkında<br />
fikir yürütebilmesi için mevcut olan atmosfer koşullarını çok iyi değerlendirebilme<br />
kabiliyetinde olması gerekir. Ayrıca radiosonde cihazından kaynaklanab<strong>ile</strong>cek hataları da iyi<br />
analiz etmelidir.<br />
Burada basınç, sıcaklık, nem <strong>ve</strong> rüzgar ölçümlerinde meydana geleb<strong>ile</strong>cek anomal<strong>ile</strong>r<br />
açıklanmıştır. Bu anomal<strong>ile</strong>r, kesin hatalı <strong>ve</strong>ya şüpheli rasat olarak tanımlanmaktadır. Hatalı<br />
olarak belirlenen yüksek atmosfer bilg<strong>ile</strong>ri rasatçı tarafından ayıklanmalıdır. Bu bilg<strong>ile</strong>r kayıp<br />
bilg<strong>ile</strong>r olarak değerlendirilmelidir. Şüpheli rasatlar ise merkeze gönderildikten sonra Genel<br />
Müdürlüğümüze mutlaka bildirilmelidir.<br />
4.2 BASINÇ ANOMALĐLERĐ<br />
Jeopotansiyel yükseklik, sıcaklık, nem <strong>ve</strong> rüzgar ölçümlerinin kodlandığı bir<br />
ravinsonde rasadında, radiosonde cihazı tarafından ölçülen basınç, hesaplamalarda kullanılan<br />
formül gereği jeopotansiyel yükseklik değerlerinde ifadesini bulur. Yani elde ed<strong>ile</strong>n<br />
jeopotansiyel yükseklik değerleri, ölçülen basınç değerlerinin bir fonksiyonudur. Basınç<br />
ölçümlerindeki hata, direkt olarak jeopotansiyel yükseklik değerlerini etk<strong>ile</strong>yecek <strong>ve</strong> hataya<br />
sebep olacaktır. Bu formül, Bölüm 11’ de <strong>ve</strong>rilmiştir.<br />
Aşağıdaki bölümlerde, rasat sırasında basınç ölçümlerinde meydana geleb<strong>ile</strong>cek<br />
hataları tanımlayabilme, sebeplerini araştırma <strong>ve</strong> bu tip hatalarda nasıl bir yol takip ed<strong>ile</strong>ceği<br />
konularında bilg<strong>ile</strong>r <strong>ve</strong>rilmiştir. Genellikle basınç ölçümlerindeki hatalar, yer sisteminden,<br />
radiosonde cihazındaki sensör arızasından <strong>ve</strong>ya uçuş takımını <strong>ve</strong> yükselme hızını<br />
etk<strong>ile</strong>yeb<strong>ile</strong>cek kötü atmosfer koşullarından kaynaklanmaktadır.<br />
4.2.1 Radiosonde Cihazındaki Arızadan <strong>ve</strong>ya Basınç Sensöründen Kaynaklanan<br />
Anomal<strong>ile</strong>r<br />
4.2.1.1 Yer Basınç Uyuşmazlıkları<br />
Balon atılır atılmaz, mümkün olan en kısa sürede, basınç sensörünün doğru çalışıp<br />
çalışmadığının operatör tarafından belirlenmesi çok önemlidir. Bu denetleme yöntemlerinden<br />
birisi, balon atılır atılmaz radiosonde cihazından alınan ilk birkaç basınç değeri <strong>ile</strong> radiosonde<br />
cihazından başka bir aletten ölçülmüş olan yer basınç değerlerinin karşılaştırılmasıdır. Ayrıca<br />
mutlaka yer basınç testi tam olarak yapılmalıdır. Bir diğer yöntem ise, uçuş başlangıcının ilk<br />
dakikalarındaki basınç profilinin değişiminin termodinamik diyagramlar tarafından<br />
izlenmesidir. Eğer operatör basınç değerlerinde radiosonde hata limitlerinin üzerinde bir<br />
hatayı tespit etmiş ise derhal uçuş kesilmelidir.<br />
20
Change language