SCI-EXPANDED, SSCI, AHCI ve ETKÄ° FAKTÃRÃ ... - Ulakbim

TÜRK TIP DÝZÝNÝ 

SCI-EXPANDED, SSCI, AHCI ve 

ETKÝ FAKTÖRÜ (= Impact Factor) 

Ahmet ASAN 

Özet 

Bu çalýþmada, Institute for Scientific Information (ISI)'nin tarihsel geliþimi, 

bugünkü durumu, dergi seçim kriterleri ve etki faktörü (= Impact Factor) 

hakkýnda bilgi verilmiþtir. Ayrýca, Türkiye ve bazý ülkelerin dünya bilimine 

katký oranlarý, rakamsal olarak tablolar halinde sunulmuþtur. Türkiye'nin dünya 

bilimine olan katký oraný, 2003 yýlýnda, ilk defa % 1'in üzerine çýkmýþtýr. Ayrýca, 

Trakya Üniversitesi adresli yayýnlarýn, Trakya Üniversitesi 'nin kuruluþundan 

bugüne, SCI-Expanded kapsamýnda olan dergilerdeki yayýn durumu ortaya 

konmuþtur. 

SCI-Expanded, SSCI, AHCI and Impact Factor 

Abstract 

The article review contains detailed information on historical development and 

® 

current status of Institute for Scientific Information (ISI ), journal selection process 

and impact factor (IF). Furthermore, contribution rates of Turkey and some 

countries to world science are presented. The contribution rate of Turkey to the 

world science was over the 1 % in 2003 for the first time. In addition, historical 

development and current status of publications in journals which are reviewed 

® 

by SCI -Expanded in Trakya University are presented in this article. 

Prof. Dr. Ahmet ASAN 

Trakya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü 22030 EDÝRNE 

ahasan@trakya.edu.tr ahmsn@icqmail.com 

Giriþ 

® 

Institute for Scientific Information (ISI ) tarafýndan kullanýlan Science Citation 

® ® 

Index (SCI ), Science Citation Index -Expanded (SCIE), Social Sciences 

® ® ® 

Citation Index (SSCI ) ve Arts and Humanities Citation Index (AHCI ), uzun 

süreden beri kullanýlmasýna raðmen, 2001 yýlýndan itibaren, ülkemizdeki 

akademik yükseltilmelerde özellikle bu indeksler tarafýndan taranan dergilerde 

makale yayýnlama durumu getirildikten sonra, akademisyenler arasýnda daha 

fazla konuþulur hale gelmiþtir. Gerçekten SCI, SCIE, SSCI ve AHCI nedir? 

Türkiye'deki akademisyenler için ne gibi bir önemi vardýr? Neden ülkemizdeki 

® 

akademik yükseltilmelerde özellikle SCIE, SSCI ve AHCI kapsamýndaki 

dergilerde yayýn yapýlmasý istenmektedir? Bu çalýþmada, yukarýdaki sorulara 

cevap verilmeye çalýþýlacaktýr. Bu makale, yazarýn daha önce yayýnladýðý 

çalýþmanýn (Asan, 2004) daha geniþ ve güncellenmiþ bir þeklidir. 

SCI, SCIE, SSCI ve AHCI, merkezi Philadelphia (ABD)'da bulunan ISI'nin 

kullandýðý indekslerdir. ISI kýsaca, düzenli olarak binlerce bilimsel dergiyi 

tarayarak, içeriðini okuyucularýna duyuran bir sistemdir. Ýnternete geçiþle 

beraber ISI'nin önemi daha da artmýþtýr. ISI bu hizmeti çok çeþitli þekillerde 

okuyucularýna sunmaktadýr: Her hafta yayýnladýðý Current Contents isimli 

dergiyle, disketle, CD ve internet yoluyla. Ancak bunlar arasýnda internet çok ön 

plana çýkmýþtýr. Current Contents dergisi, 7 farklý alanda tarama yapmaktadýr: 

Bunlar: Yaþam Bilimleri (Life Sciences-1355 dergi), Ziraat, Biyoloji ve Çevre 

Bilimleri (Agriculture, Biology and Environmental Sciences-1070 dergi), Fizik, 

Kimya ve Yer Bilimleri (Physical, Chemical and Earth Sciences-1080 dergi), Klinik 

Týp (Clinical Medicine-1150 dergi), Mühendislik, Bilgisayar ve Teknoloji 

(Engineering, Computing and Technology-1130 dergi), Sosyal ve Davranýþ Bilimleri 

(Social and Behavioral Sciences-1630 dergi), Sanat ve Ýnsan Bilimleri (Arts and 

Humanities-1100 dergi)]. Ayrýca iki koleksiyon: Business Collection-235 'den 

fazla dergi, Electronics ve Telecommunications Collection-200 'den fazla dergi. 

221 222

SAÐLIK BÝLÝMLERÝNDE SÜRELÝ YAYINCILIK - 2005 


Elektronik ortamda sunulan hizmet, sadece bunlardan ibaret deðildir; okuyucu, 

konu, yazar, dergi adý ve/veya yazar adresi kullanarak tarama yapabilmektedir. 

CD ile sunulan hizmette de bu özelliklerden yararlanýlmaktadýr. ISI ayný 

zamanda kiþi ve dergiler için atýf taramasýna da imkan saðlamaktadýr. Özellikle 

son 10 yýlda, bilimsel bilginin en güvenilir-otoriter kaynaðý basýlý dergilerdi. 

Bilginin primer kaynaðý yine bilimsel dergiler olarak kalýrken, bugün, bilgiyi 

içeren literatür internet yoluyla (World Wide Web = www) elde edilebilir hale 

gelmiþtir. 

ISI, Dünyadaki Tüm Bilimsel Dergileri Kapsamýna Alýyor mu? 

Hayýr. Dünyada tüm bilimsel disiplinlerde yayýn yapan yaklaþýk 150,000'nin 

üzerinde dergi vardýr (www.publist.com). Ocak 2004 itibariyle ISI Database, 

16,000'den fazla uluslararasý dergi, kitap ve fen, sosyal bilimler ve insani bilimler 

alanlarýnda bilimsel kongrelerde sunulan çalýþmalarý kapsamaktadýr. Bu 

kaynaklarýn en önemli kýsmýný, 8950 uluslararasý dergi oluþturmaktadýr (7 farklý 

alanda 8515 ve iki ayrý koleksiyonda 435 dergi olmak üzere toplam 8950 dergi). ISI, 

dergiler arasýndan seçim yapmaktadýr. Bu dergiler hangi kriterlere göre 

seçilmektedir? Seçilen bir dergi, sonsuza kadar ISI kapsamýnda kalýr mý? Bu 

sorularýn cevaplarýný, ISI 'yi biraz daha tanýdýktan sonra verebiliriz. 

ISI 'nin Tarihsel Geliþimi 

ISI, 1958 yýlýnda Dr. Eugene GARFIELD tarafýndan kurulmuþ ve daha sonra 

(1992'de) Thomson Yayýn Grubuna geçmiþtir (1894 doðumlu Ray THOMSON 

tarafýndan kurulan Thomson Þirketi, profesyonel müþterilere sahip, 39,000 çalýþaný 

olan, 4 ana alanda ve 46 ülkede faaliyet gösteren uluslararasý bir þirketdir. Hukuk, vergi, 

muhasebe, yüksek eðitim, þirket eðitimi ve deðerlendirme, finansiyal servis, bilimsel 

araþtýrma ve saðlýk alanlarýnda faaliyet göstermektedir. Þirketin 2002 yýlý geliri 7.8, 

2003 yýlý geliri ise 7.6 Milyar Amerikan Dolarý (USA $)'dýr). E. Garfield, 1952-2005 

yýllarý arasýnda büyük bir çoðunluðu ISI'nin kullandýðý indeksler, etki faktörü 

v.s. konularýnda olmak üzere toplam 418 makale yayýnlamýþtýr. Dr. Garfield, 

1949'da Columbia Üniversitesi (ABD) Kimya Bölümü'nden mezun olmuþ, ilk 

yayýnýný 1950-51 periyodunda yazmýþ ve yayýnlanmasý 3 yýlý bulmuþtur (Cawkell 

ve Garfield, 2001). 1951 yýlýnda Johns Hopkins Üniversitesi bünyesinde, Týbbi 

Ýndeks Projesi' nde çalýþmýþ, burada bazý ödüller almýþ ve 1954'de kütüphane 

bilimciliði dalýnda yüksek lisansýný, 1961'de Pennsylvania Üniversitesi 

(ABD)'nde doktorasýný tamamlamýþtýr. Garfield bu dönemde yaklaþýk 5 yýl 

boyunca Chemical Abstracts konularýyla uðraþmýþtýr. Daha sonra Household 

Finance Corporation þirketiyle temasa geçmiþ ve o dönemde eyalet limiti olan 

500 ABD Dolarý kredi alarak ISI 'yi kurmuþtur. 

ISI, Philadelphia (ABD)'de kurulmuþtur; ancak, Ýngiltere, Güney Amerika ve 

Asya'da da bürolarý vardýr (Heidi Muller, ISI; kiþisel Haberleþme). ISI bugün 

profesyonelce çalýþan 7 milyondan fazla araþtýrýcýya hizmet vermektedir ve bu 

hizmeti dünyanýn çeþitli ülkelerinde görev yapan 850 personelle yürütmektedir. 

Bu personelin çalýþtýðý ülkeler, ABD, Ýngiltere, Ýrlanda, Japonya ve Singapur 

'dur. 

ISI 'nin Kronolojik Geliþimi 

ISI 'nýn geliþimi kronolojik olarak aþaðýda verilmiþtir (www.isinet.com). 

1958: Dr. Eugene Garfield, ISI'yi kurdu. Current Contents (CC) of Chemical, 

Pharmaco-Medical and Life Sciences yegane üründü. Bu dönemde her sayýsý 32 

sayfa olan bir dergiyle, 200 derginin içeriði okuyucularýna duyuruluyordu. 

1960: ISI Current Abstracts of Chemistry and Index Chemicus kuruldu. 

1961: ISI Atýf indeksi kurmak amacýyla Ulusal Saðlýk Enstitüsü'nden bir kaynak 

buldu ve daha sonra SCI'nin öncüsü olacak Genetics Citation Index üretilmeye 

baþlandý. Önce büyük bir interdisipliner indeks geliþtirildi. Science Citation Index 

(SCI) bu tarihde kuruldu. Bu dönemde 562 dergi taranýyordu ve 2 milyon atýf 

hakkýnda bilgi vardý. SCI 1964 yýlýnda 5 cild halinde ilk defa yayýnlandý; Bu 

tarihde 613 dergi taranýyor ve 1.4 milyon atýf içeriyordu. 

1966: Atýflar teyp bandýyla elde edilebilir hale geldi. 

1967: Yýlda 1,800 dergi taranýyordu. Her hafta 5,800 kaynaktan çýkan 

223 224



yaklaþýk65,000 atýf sisteme kaydedilmeye baþlandý. CC Chemical Sciences sisteme 

girdi. 

1969: CC Education, CC Behavioral, Social and Management'la beraber kuruldu. 

1970: CC Agricultural, Food, and Veterinary Sciences, and CC Engineering and 

Technology yayýnlandý. 

1971: Currents Contents 4,000 dergi tarýyor, her hafta 650 sayfalýk dergi içerikleri 

sisteme dahil oluyordu. 

1972: Tahminen 1 milyon bilim adamý, ISI'nin bilgi bankasýna ulaþmaya baþladý. 

CC Life Sciences'in bireysel abonelikleri % 90 oranýnda yenileniyordu. Haftalýk 

okuyucu sayýsý tahminen 200,000 kiþiden fazlaydý. 

1973: Social Sciences Citation Index (SSCI) kuruldu. 

® 

1975: ISI, JCR (= Journal Citation Reports )'u yayýnlamaya baþladý. 

1978: ISI 20. yýlýný kutladý. ISI'nin 9 ülkedeki ofisinde 470 kiþi çalýþýyor, 31 ayrý 

dilde yayýn yapan 5,200 dergi taranýyordu. Arts and Humanities Citation Index 

(AHCI) baþladý. 

1988: ISI, Current Contents'i diskette sunmaya baþladý (Current Contents on 

Diskette). Bu dönemde þirket gelirlerinin % 85'i basýlý materyal üyeliklerinden, 

% 15'i ise elektronik üyeliklerden kaynaklanýyordu. 

1989: Science Citation Index'in CD versiyonu, Online Inc. Þirketi'nden “Yýlýn 

Ürünü” ödülünü aldý. 

1990: ISI'de çalýþan personel sayýsý 550'ye çýktý. 

1992: ISI, Thomson Þirketi'nin bir yan kuruluþu olan Thomson Business 

Information'e geçti. 

1996: 20 yýldan daha az bir süre içinde, þirket gelirlerinin % 34'ü basýlý materyal 

üyeliklerinden, % 66'i ise elektronik üyeliklerden kaynaklanýr hale geldi. 

1997: ISI'nin internet hizmeti olan ISI Web of Science kuruldu. 

1998: ISI 40. yýlýný kutladý. 7 ülkedeki çalýþan sayýsý 800'e çýktý. 35 ayrý dilde 

8,000'den fazla dergi taranmaya baþladý. Bu dönemde, Amerika Birleþik 

Devletleri Kütüphaneler Birliði'ne baðlý araþtýrma kütüphanelerinin % 53'ü ISI 

Web of Science'e üye idi. Leslie Singer, ISI'nin ilk kadýn baþkaný ve CEO'su oldu. 

1999: Current Contents Connect'in bir bileþeni olan ISI Current Web Contents 

kuruldu. ABD Kütüphaneler Birliði'ne baðlý araþtýrma kütüphanelerinin ISI 

SM 

Web of Science'e üyelik oraný % 70'e çýktý. Derwent Innovations Index kuruldu. 

2000. ISI bu yýlla birlikte yeni bir asra girdi. 

2001: Çalýþmalarý en çok atýf alan bilim adamlarýnýn listesinin yer aldýðý ve 

SM 

ücretsiz hizmet veren ISIHighlyCited.com baþladý. Ülkeler, araþtýrýcýlar, 

enstitüler, þirketler ve dergilerin performansýný bilimsel olarak ölçen ve güçlü bir 

SM 

deðerlendirme yapabilen ISI Essential Science Indicators kuruldu. Dergi 

kaynaklý literatür, patent, kimyasal bileþikler ve genetik sýra, kongre kitaplarý ve 

diðer basýlý materyaller ve elektronik kaynaklardan oluþan, yegane karmaþýk ve 

geliþmiþ bir platform olan ISI Web of Knowledge geliþtirildi. 

2002: Current Drugs Ltd., Delphion Research Site ve Wila Werlag GMBH 

Thomson þirketine geçti. Thomson ISI Marketing Takýmý, 2002 Benjamin 

Franklin Ödülü'nü aldý. 

2003: Techstreet Inc. Thomson þirketine geçti. 

2004: BIOSIS Publishing'in tüm varlýklarý Thomson Þirketi'ne geçti. 

Bugünkü Durum 

ISI 3 ana indekse sahiptir. Temel olarak SCI, SCI bilgi bankasýnýn basýlý materyal 

ve CD versiyonudur, SCIE ise web versiyonudur, % 60 daha fazla bilgi içermekte 

ve CD versiyonundan 2,000 adet daha fazla dergi taramaktadýr. SCIE çok sýklýkla 

güncellenmekte ve fonksiyonel derecesi oldukça yüksektir; ayrýca ISI bilgi 

bankalarýyla çapraz tarama yapýlabilmektedir (Heidi Muller, ISI; Kiþisel 

Haberleþme). 

SCI-Expanded (SCIE) 

Multidisipliner bir indeksdir. Taranan dergi içeriklerine 1945 yýlýndan itibaren 

ulaþýlabilmektedir; ancak bu tarih kurumun abone durumuna göre deðiþebilir. 

150 bilimsel disiplinde web versiyonunda 5,900'den fazla, SCI basýlý materyal ve 

CD versiyonunda ise 3,700'den fazla dergi taramaktadýr. Her hafta ortalama 

17,750 yeni kayýt ve 362,000 yeni atýf sisteme girmektedir. 17 milyon'dan fazla 

kayýt vardýr. Ýçerdiði bazý disiplinler: Ziraat, Astronomi, Biyokimya, Biyoloji, 

Biyoteknoloji, Kimya, Bilgisayar, Nöroloji, Onkoloji, Pediatri, Farmakoloji, 

225 226



Fizik, Bitki Bilimleri, Psikiyatri, Malzeme Bilimi, Matematik, Týp, Cerrahi, 

Veteriner Bilimleri ve Zooloji. Ayrýca tüm alanlarda kongre kaynaklý yýllýk 

385,000 kayýt sisteme girmektedir. 1991 yýlýndan sonra, indeksdeki makalelerin 

yaklaþýk % 70'i internetden tarama yapýlarak Ýngilizce dilinde tam metin veya 

özet olarak elde edilebilir durumdadýr (www.isinet.com, 

http://atlas.ulakbim.gov.tr). 

SSCI 



50 disiplinde 1,725 dergi taramaktadýr. Her hafta ortalama 2,700 yeni kayýt ve 

50,500 yeni atýf sisteme girmektedir. Toplam 3.15 milyon kayýt içermektedir. 

Ýçerdiði bazý disiplinler: Antropoloji, Tarih, Endüstriyel Ýliþkiler, Hukuk, 

Dilbilim, Felsefe, Psikoloji, Siyasal Bilimler, Halk Saðlýðý, Sosyal yayýnlar, 

Sosyal Yaþam, Sosyoloji, Þehir Çalýþmalarý, Kadýnlarla Ýlgili Çalýþmalar ve 

Psikiyatri. 1992 yýlýndan sonra, indeksdeki makalelerin yaklaþýk % 60'ý 

internetden tarama yapýlarak Ýngilizce dilinde tam metin veya özet olarak elde 

edilebilir durumdadýr. 

AHCI 



Sanat ve insan bilimleri alanlarýnda yayýn yapan 1,144 dergi taramaktadýr. Her 

hafta ortalama 2,300 yeni kayýt ve 15,250 yeni atýf sisteme girmektedir. Toplam 

2.5 milyon kayýt içermektedir. Ýçerdiði bazý disiplinler: Arkeoloji, Mimarlýk, 

Sanat, Asya Çalýþmalarý, Klasikler, Dans, Folklor, Tarih, Dilbilim, Edebi 

Derlemeler, Edebiyat, Müzik, Felsefe, Þiir, Radyo-Televizyon-Film, Din, Dil ve 

Tiyatro. 2000 yýlýndan sonra, indeksdeki makaleler internetden tarama yapýlarak 

Ýngilizce dilinde tam metin veya özet olarak elde edilebilir durumdadýr 

Diðer Ýndeksler 

SM 

ISI kapsamýnda baþka indeksler de vardýr: Bunlar: ISI Chemistry , ISI 

. . 

Proceedings , ISI Journal Citation Reports On the Web (JCR) (TÜBÝTAK, A, B, 

C, olarak tanýmladýðý yaklaþýk 5,900 dergiyi bu raporlara göre gruplamaktadýr), ISI 

SM 

SM 

Essential Science Ýndicators , Derwent Innovations Index , BIOSIS Previews, 

. 

CAB ABSTRACTS , NCBI GenBank databases, ISI Document Solution, 

Reaction Citation Index (kimya ile ilgili), Science Citation Index (100 disiplinden 

fazla alanda, 3,700'den fazla fen ve teknik alanda yayýnlar yapan dergi 

kapsamaktadýr), ISI Web of Knowledge, Specialty Citation Indexes, Web of 

Science (8,500 civarýnda önemli dergiyi taramaktadýr), (Kaynaklar: ISI Journal 

Coverage, 2002; www.isinet.com). Yeni ürünler: INSPEC, AGRICOLA, 

SM 

TM 

Pubmed , PsycINFO ve Food Science and Technology Abstracts (Son ikisi 

henüz hazýr deðil). 

ISI' nin Dergi Seçim Kriterleri 

ISI, her bilimsel dergiyi kapsamýna alýp taramaz. Dünyadaki bilimsel dergi sayýsý 

çok fazladýr; hepsini taramak hem pratikten uzak, hem ekonomik deðil, hem de 

gereksizdir. Ayrýca görülmüþtürki, oldukça az sayýdaki dergi, önemli bilimsel 

sonuçlarý yayýnlamaktadýr. Bu prensip, Bradford yasasý olarak bilinmektedir 

(www.isinet.com; Garfield, 1979). 1930'lu yýllarýn ortalarýnda, SC Bradford, ana 

literatürü kapsayan 1,000 civarýnda dergiyi bir araya getirdi. Bu 1,000 derginin 

çok az bir kýsmýnýn önemli bilimsel sonuçlar yayýnladýðýný fark etti; diðerleri ise 

çok zayýf kalmýþlardý. Bradford anladýki, temel-ana dergiler tüm disiplinler için 

literatürün temelini oluþturmakta ve önemli makalelerin büyük çoðunluðu çok 

az sayýdaki belirli dergilerde yayýnlanmaktadýr. Son atýf analizleri 

göstermiþtirki, sadece 150 dergi atýflarýn yarýsýný ve yayýnlanan materyalin % 

25'ini, yaklaþýk 2,000 dergi ise, atýflarýn % 95'ini ve yayýnlanmýþ makalelerin % 

85'ini kapsamaktadýr (Ocak 2004 itibariyle) (www.isinet.com; Garfield, 1996a). 

Fakat bu rakamlar statik deðildir ve yýldan yýla deðiþebilir (Tablo 1). ISI 

Editoriyal Yönetimi'nin temel misyonu, ISI okuyucularý için en iyi, faydalý, 

227 228



etkili-güçlü bilgiler barýndýran yeni dergiler bulmak ve kullanýmý az olan 

dergileri ISI kapsamýndan çýkarmaktýr. ISI, dergi deðerlendirmesi, seçimi ve 

çýkarýlacak dergiler için 2 haftalýk periyotlarla karar almaktadýr. ISI Editoriyal 

Personeli, yýlda yaklaþýk 2,000 dergiyi deðerlendirmeye almaktadýr. Fakat 

bunlarýn sadece % 10-12'si seçilmektedir. Ayrýca, zaten taranmakta olan dergiler 

de deðerlendirme altýndadýr. 

Dergi adý 

J Biol Chem 

Nature 

Proceedings Natl. Acad. Sci. USA 

2002'de 

aldýðý 

atýf sayýsý 

370,056 

326,546 

315,820 

2000 yýlý 

IF deðeri 

7.3680 

25.8140 

10.7890 

2002 

Yýlý 

Sýrasý 

1 

2 

3 

2001 

Yýlý 

Sýrasý 

1 

2 

3 

Dergi seçimi çok sýký kurallara baðlanmýþtýr. Bir derginin seçilmesi, sonsuza 

kadar ISI kapsamýnda kalacaðý anlamýna gelmez. Belirli periyotlarla yapýlan 

incelemeler sonucunda, bir dergi temel standartlarý saðlamýyorsa, ISI 

kapsamýndan çýkarýlabilir. Dergi seçimi için çok çeþitli teknikler 

kullanýlmaktadýr. Öncelikle, taranmasý önerilen derginin bazý temel standartlarý 

saðlamasý gerekir. Nedir bunlar? Derginin zamanýnda çýkmasý, bibliyografik 

bilgi için Ýngilizce dilinin uygun þekilde kullanýmý [örneðin, makalelerin Ýngilizce 

baþlýðýnýn olmasý, anahtar kelimeler, makale özetleri ve kaynaklarýn Ýngilizce verilmesi 

(bu son kriter zorunlu deðildir)]. 

Tablo 1. 2002 verilerine göre, en çok atýf alan ilk 10 derginin listesi, 2001'deki 

sýralarý ve impact faktörleri (IF) (www.isinet.com, http://mounier.univtln.fr/rcmo/php_biblio/if2001.html) 

Science 

Physical Rev Letters 

J Amer Chem Soc 

Physical Rev B 

New Eng J Med 

Astrophysical J 

Cell 

296,080 

209,136 

197,794 

172,077 

143,124 

141,813 

139,765 

23.8720 

6.4620 

6.0250 

3.0650 

29.5120 

2.8220 

32.4400 

4 

5 

6 

7 

8 

9 

10 

4 

6 

5 

7 

9 

11 

8 

Her dergi, seçim veya redten önce, yoðun bir deðerlendirme iþlemine tabi 

tutulur. Tek bir faktör seçimde etkili deðildir; dergi ile ilgili birçok faktör (nicelik 

ve nitelik olarak) birlikte deðerlendirilir ve karar verilir. Deðerlendirme 

iþlemindeki en önemli temel kriter, derginin zamanýnda çýkmasýdýr. Bir derginin 

sýklýkla haftalar veya aylarca geç çýkmasý, kabul edilemez bir durumdur. Bu þart 

saðlandýktan sonra, ISI Editörleri kendilerine ilk ulaþtýrýlan derginin o sayýsýný 

dikkate alarak karar vermezler; derginin o sayýsýndan sonraki 2 sayýsýný da 

görmek isterler. ISI ayrýca dergi isimlerinin açýk ve dergi içeriðine uygun 

olmasýný, dergideki tüm makale baþlýklarý ve özetlerinin kýsa, öz, açýklayýcý ve 

anlaþýlýr olmasýný, kaynaklardaki bibliyografik bilgilerin tam olmasýný ve yazar 

adreslerinin eksiksiz olmasýný da isterler. 

Bir derginin coðrafik temsili, bir diðer göz önüne alýnan durumdur. Derginin 

uluslararasý üye altyapýsýnýn durumu, dergideki makale yazarlarý ve kaynak 

229 230



gösterilen makalelerin yazarlarý arasýnda uluslararasý çeþitlilik dikkate alýnýr. 

Bilimsel araþtýrmada yer alan uygun bir global þartý yansýtmasý ve her kategoride 

dengeli bir daðýlým saðlanmasý için, ISI en iyi bölgesel dergileri araþtýrýr. Ancak, 

belirli bir konu kategorisindeki tüm dergilerle bir bölgesel derginin 

kýyaslanmasýndan ziyade, ISI Editörleri, o dergiyi ayný bölgedeki diðer 

dergilerle kýyaslarlar. Fakat dergi seçiminde kullanýlan temel standartlar burada 

da geçerlidir. 

Dergiler, disiplinler arasýnda büyük bir çeþitlilik gösterir; ayrýca disiplinspesifik 

atýf oranlarý arasýndaki çeþitlilik de çok fazladýr. Botanik ve matematik 

gibi daha küçük alanlarda, biyoteknoloji ve genetik gibi daha büyük alanlarda 

olduðu gibi çok fazla makale ve atýf üretilmez. Ayný þekilde bazý alanlarda, 

özellikle sanat ve insan bilimleri alanlarýnda atýf sayýsýnýn belirli bir deðere 

ulaþmasý daha uzun bir zaman alabilir. Oysa yaþam bilimleri (Life sciences) gibi 

diðer alanlarda, sadece birkaç yýl sonra atýflarýn maksimuma çýkmasý görülmedik 

bir durum deðildir. Bu gerçekler, atýf analizlerinin doðru bir þekilde yapýlmasýný 

gerekli kýlmaktadýr. Atýflarýn çeþitli tipleri kullanýlmaktadýr. ISI tarafýndan 

taranmakta olan dergiler için, atýf oraný, etki faktörü (IF) ve acil indeks 

(immediacy index) önemlidir. Yeni dergiler için ise, derginin editörü, danýþma 

kurulu üyeleri ve dergideki makale yazarlarýnýn, ISI kapsamýndaki dergilerde 

yaptýðý yayýnlar ve bunlara yapýlan atýflar ön plana çýkar. Önerilen dergide 

yayýnlanan makalelerin atýf durumlarý, çok sýký bir istatistik analize tabi tutulur. 

Bu son kriterde ele alýnan en önemli nokta þudur: Bir dergide yayýnlanan 

makaleler, uluslararasý alanda atýf alýyorsa deðerlidir; o zaman dergi de deðerli 

hale gelir. Ýstatistik analiz sonucunda, atýf durumu belirli bir deðerin altýnda 

kalan dergilerin ISI kapsamýna alýnmasý çok zordur (www.isinet.com, ISI Journal 

Coverage, 2002). ISI kapsamýndaki dergiler içinde, en çok atýf alan ilk 10 dergi, 

Tablo 1'de verilmiþtir. Kendi kendini atýf gösterme (= Self-citation = bir dergide 

yayýnlanan makalelerin yine ayný dergi tarafýndan atýf gösterilmesi) oranlarý da 

deðerlendirilmeye alýnmaktadýr. Multidisipliner dergiler düþük self-citation 

oranlarýna sahiptirler. JCR Science versiyonunda listelenen tüm dergilerin % 

80'ni, self-citation'larýn % 20'sinden daha az bir orana sahiptirler. Ancak her 

konu kategorisi tek tek kendi özel normuna sahip olabilir. Self-citations toplam 

atýflarýn yaklaþýk % 13.3'ünü oluþturmaktadýr. JCR'in 2002 yýlý fen-týp baskýsýnda 

listelenen 5,876 dergi incelenmiþ ve bazý sonuçlar ortaya çýkmýþtýr. Buna göre 

4,816 dergide (% 82) self-citation vardýr. Ortalama self-citation oraný 12.41, 

median ise 9.04'dir. 1,060 dergide self-citation oraný % 20'nin üzerindedir. Etki 

faktörü ve self-citation oraný arasýnda çok zayýf negatif bir iliþki vardýr (R2 = 

0.0368). Yüksek etki faktörüne sahip dergiler (5.0 ve yukarýsý) düþük self-citation 

oranlarýna sahiptirler. Self-citation'larýn hesaba katýlmamasý sonucu, “revize 

edilmiþ etki faktörü” (IF) kavramý ortaya çýkmýþtýr. Örneðin, Nature Medicine 

Dergisi, 2001 yýlýnda yayýnlanan 156 makaleye 2002 yýlýnda 4.060 (61 tanesi selfcitation) 

atýf, 2000 yýlýnda yayýnlanan 171 makaleye 5,338 atýf (54 self-citation) atýf 

almýþtýr. Bu durumda belirtilen dergi için revize edilmiþ etki faktörü = [(4060- 

61)]+[(5338-54)] / [156+171] = 28.3880'dir (Tablo 2). Daha fazla bilgi için 

www.isinet.com sitesine bakýlabilir. ISI, JCR atýflar hakkýnda rapor hazýrlarken, 

makale tipleri [derleme, orijinal araþtýrma, editöre mektup, araþtýrma notu, letter v.s.] 

arasýnda ayýrým yapmaz ve her tip ayrý ayrý analiz edilmez. Dolayisiyle eðer bir 

dergi yüksek sayýda letter tipi makale yayýnlarsa, genellikle geçici bir süre için 

atýf alma oraný artar. 

Elektronik dergiler de, diðer dergiler gibi ayný seçim kriterlerine tabi tutulurlar. 

Ancak elektronik dergilerin formatý ISI için çok önemlidir (dergi adý, yayýn yýlý, 

cild ve/veya sayý no, makale baþlýklarý, sayfa veya makale sayýsý, yazar isimleri ve 

adresleri, tüm makalelerin tiplendirilmesi ve numarasý, derginin her sayýsýndaki 

içindekiler kýsmýnýn varlýðý). Internet siteleri seçilirken aþaðýdaki noktalara dikkat 

edilmektedir: 

231 232



Tablo 2. Self-Citation'larýn çýkarýlmasýyla bazý dergiler için etki faktörü 

deðerinin hesaplanmasý (Kaynak: E. Garfield, www.isinet.com) 

Dergi Adý 

Am J 

Reprod 

Immunol 

Biol Reprod 

J Reprod Fertil 

Etki Faktörü 

(IF) 

(A/D) 

1.9310 

3.2570 

2.2110 

1990 ve 1991 

yýllarýnda 

yayýnlanan 

makalelere 

1992'de alýnan 


(A) 

224 

726 

1287 


yýllarýnda 

yayýnlanan 

makalelere 

1992'de 

alýnan 

self-ciation 


(B) 

Otorite-Yetki, doðruluk, geçerlilik, düzenli yayýn ve tasarým, uygulanabilirlik ve 

içerik, amaç, alana uygunluk, ziyaretçi-izleyici düzeyi ve yazým kalitesi. 

Genellikle, incelenen internet sitelerinin yalnýzca % 1015'i ISI Current Web 

Contents tarafýndan seçilmektedir. Seçilen sitelerin alan daðýlýmý: Yaþam 

bilimleri ve mühendislik % 20, klinik týp % 17, Ziraat, Biyoloji ve Çevre Bilimleri 

ve Sosyal Bilimler % 13, fizik, kimya ve yer bilimleri % 7.5 ve sanat ve insan 

bilimleri % 6 (www.isinet.com). Seçilen internet sitelerine örnekler: 

www.aas.org, www.cancer.org, www.cdc.gov, www.cis.upenn.edu, www.cma.ca 

gibi. Bir okuyucu bir siteyi kapsamýna almasý için ISI'ye önerebilir. Öneri için, 

current.web.contents@isinet.com e-mail adresi aracýlýðýyla baðlantý kurulabilir. 

ISI seçim için devamlý piyasa araþtýrmasý yapmaktadýr. 

54 

265 

209 

(A-B) 

Selfcitation'larýn 

çýkarýlmasý 

(C) 

Sosyal bilimler alanýndaki dergiler de fen alanýndaki dergiler gibi ayný seçim 

kriterlerine (Yayýn standartlarý, editoriyal içerik, uluslararasý çeþitlilik ve atýflarla ilgili 

170 

461 

1078 


yýllarýnda 

yayýnlanan 

makale sayýsý 

(D) 

116 

530 

582 

Revize 

edilmiþ 

Etki 

Faktörü 

(IF) 

(E) 

1.4660 

2.7570 

1.8520 

veriler) tabidirler. Sosyal bilimlerdeki etki faktörü (IF) ve atýf oranlarý genellikle 

fen alanýndan daha düþüktür. Örneðin, 19. asýr romantik romaný ile ilgili bir 

makalenin aldýðý atýflar, önce yavaþ bir artýþ gösterebilir ve daha sonra yavaþlama 

ve ilerleyen süreçde dalgalanma görülebilir. Ayrýca AHCI kapsamýndaki 

dergilerde yayýnlanan makaleler, dergi kaynaklý olmayan literatürü (örneðin, 

kitaplar, müzik kompozisyonlarý, sanat ve edebiyat çalýþmalarý gibi) yoðun þekilde 

kullanma eðilimindedirler. Atýf analizleri bazen faydalýdýr ancak AHCI 

kapsamýndaki dergiler için ayný þeyi söylemek zordur. 

ISI'ye Taranmasý Ýçin Bir Dergi Nasýl Gönderilir? 

Herhangi bir okuyucu, bilimsel bir dergiyi ISI'ye taranmasý için önerebilir. ISI 

bu konuda sürekli piyasa araþtýrmalarý yapmaktadýr. Eðer bir okuyucu bir dergi 

önerisi yapacaksa, Thomson-ISI'nin Philadelphia (USA)'daki Editoriyal 

Geliþim Bölümü'yle baðlantýya geçmesi gerekir. Ancak okuyucu aþaðýda verilen 

bilgileri de sunmalýdýr: Derginin tam ismi, ISSN numarasý, editörün ismi ve 

adresi, dergiyi yayýnlayan kurumun isim ve adresi. Eðer mümkünse, derginin en 

son sayýsý ve daha sonraki 2 sayýsý da sunulmalýdýr. Ayrýca kýsa bir þekilde, bu 

derginin önemli özellikleri ve o alandaki diðer dergilerden farký da yazýlýp 

verilmelidir. Önerilecek dergilerin gönderileceði adres: Publication Processing 

Department, ISI, 3501 Market Street, Philadelphia PA 19104 USA (Kaynak: 

James Testa, Director, Editorial Development, Thomson-ISI, USA; www.isinet.com). 

Etki Faktörü (Impact Factor = IF) 

Bu faktör, taranan dergilerdeki makalelerin aldýðý atýf durumlarýyla ilgili bir 

kavramdýr. Yapýlan hesaplamalar sonucunda ortaya çýkan rakam, derginin atýf 

durumuyla ilgili çok önemli bilgiler verir. Kütüphaneciler ve bilim adamlarý, 

1920'li yýllarýn baþýndan beri, dergileri deðerlendirmeye tabi tutmuþlardýr. Gross 

ve Gross (1927), 1920'li yýllarda atýf modeli için önderlik ettiler. Daha sonra 

Estelle Brodman (1944), 1940'lý yýllarda fizyoloji alanýndaki dergilerin taranma 

iþlemiyle ilgili çalýþmalar yaptý. ISI atýf indekslerinin geliþimi, sadece dergilerin 

233 234



verimini deðil, bilgisayar yoluyla derlenen istatistik raporlarýn hazýrlanmasýna 

ve atýf frekansý kavramýnýn geliþmesine de imkan tanýmýþtýr (Garfield, 2000). Bu 

kavramýn kullanýmýyla ilgili ilk fikir, 1955 yýlýnda Garfield (1955) tarafýndan 

ortaya atýlmýþ, fakat, etki faktörü (IF) kavramý 60'lý yýllarda ISI tarafýndan 

geliþtirilmiþtir. 

Bir Derginin Etki Faktörü (IF) Deðerinin Hesaplanmasý 

Bir derginin IF'ü, derginin son yýlda, önceki 2 yýla ait makalelere ait aldýðý 

atýflarýn, önceki iki yýlda yayýnlanan makale sayýsýna bölünmesiyle elde edilir. 

Bu hesaplamanýn nasýl yapýldýðýný, Cell dergisini örnek vererek açýklayalým 

(Garfield, 1995). 

Formül: Önceki 2 yýlda (1991 ve 1992) bir dergide (Cell) yayýnlanan makalelere, 

sonraki yýlda (1993) yapýlan atýf sayýsý / Belirtilen 2 yýlda (1991 ve 1992) bu 

dergide çýkan makale sayýsý = 1993 IF. 

Örnek: Cell dergisinde 1991 ve 1992 yýllarýnda yayýnlanan makaleler, 1993 

yýlýnda 33,696 atýf almýþtýr. 1991 ve 1992 yýllarýnda Cell dergisinde toplam 906 

makale yayýnlanmýþtýr (1991'de 474 adet ve 1992'de 432 adet). O zaman Cell 

dergisinin 1993 yýlý IF deðeri = 33,696 / 906 = 37.2'dir. Ancak 5 yýllýk IF'lerin 

hesaplanmasý daha doðrudur. 

IF, editörler ve yayýncýlar için dergilerinin rekabet durumu hakkýnda sayýsal 

bilgiler saðlar; ayrýca akademik deðerlendirmelerde de kullanýlýr. Ancak 

dergilerin deðerlendirilmelerinde IF tek parametre deðildir ve çeþitli 

sýnýrlamalara sahiptir. Örneðin derleme makaleler (review articles) genellikle 

daha fazla atýf alýrlar. Dolayýsýyla sadece derleme makale yayýnlayan dergiler, 

eðer IF tek parametre olursa, kolaylýkla ön plana çýkarlar. 2002 yýlýnda IF deðeri 

en yüksek olan ilk 10 dergiden 2 tanesi derleme (= review) makaleler yayýnlayan 

dergilerden oluþmuþtur ve ilk 2 sýradadýrlar (Tablo 3). Derleme makalelerde çok 

referans gösterilmekte (genellikle 100'den fazla) ve böylelikle yayýnlanmýþ 

literatürün tanýtýmýna katký saðlanmaktadýr. Ayrýca metodlarla ilgili 

makalelerin diðer tiplere göre daha fazla atýf aldýklarýna dair yaygýn bir kaný 

varsa da, bu çok doðru deðildir. Birçok dergi tamamen metodlarla ilgili makaleler 

yayýnlamasýna raðmen, çok fazla atýf almazlar. Ancak þunu da unutmamak 

gerekirki, literatürde en fazla atýf alan makaleler arasýnda metodlarla ilgili 

klasikleþmiþ olanlar da vardýr. 

IF, dergilerin deðerlendirilmesinde kullanýlan çok önemli bir araçtýr, fakat 

akýllýca kullanýlmalýdýr. Bir dergide yayýnlanan materyalin derleme veya diðer 

tiplerinin miktarý ve disiplinler arasý varyasyonlar göz önüne alýnmalýdýr. Zaten 

ISI, dergi seçimi yaparken sadece IF deðerini dikkate almaz. Bir derginin IF 

deðerini ve dergi listelerindeki sýrasýný etkileyen birçok artifakt vardýr. 

Tablo 3. IF deðeri en yüksek olan ilk 10 derginin 2002 yýlý verileri listesi 

(Pudovkin ve Garfield, 2004). 

Sýra Dergi Adý 2002 yýlý IF deðeri 2002 yýlý rnIF deðeri 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dergilerle Ýlgili Bazý Sayýsal Deðerler 

1994 yýlý verilerine göre, sadece 337 derginin IF deðeri 3'den büyüktür (Garfield, 

1996b). 2,286 derginin IF deðeri ise 1'in altýndadýr (Baysal, 2002). Tablo 4'de, bazý 

týp dergilerinin IF deðerleriyle ilgili 1989 ve 1994 yýllarýna ait veriler 

235 236



Tablo 4. Bazý týp dergilerinin 1989 ve 1994 yýlý verileri (Garfield, 1996b) 

Dergi adý 1989 1994 1989 'a 1994'e 1994 yýlý 

yýlý yýlý kadar kadar IF deðeri 

sýrasý sýrasý aldýðý aldýðý 

atýf atýf 

sayýsý sayýsý 

J Biol Chem 1 1 183,400 265,300 7.7160 

New Eng J Med 9 10 72,400 98,900 22.6730 

Lancet 12 11 68,000 85,500 17.3320 

JAMA 40 41 29,400 41,000 6.8630 

Brit Med J 34 45 32,600 37,700 4.4110 

Ann Internal Med 48 51 26,500 31,700 9.8870 

Amer J Med 60 75 21,700 22,100 2.7030 

Arc Internal Med 130 138 10,400 13,700 4.1370 

Medicine 421 502 3,900 4,300 3.9000 

Ann Rev Med 999 1,118 1,400 1,600 2.8290 

Tablo 5'de, 1981-1995 yýllarý arasýnda en çok atýf alan makaleler listesi yer 

almaktadýr. 

Tablo 5. 1981-1995 yýllarý arasýnda en çok atýf alan makaleler listesi (En çok atýf 

alan ilk 10 makale) (Garfield, 1998a). 

Yazar Dergi adý ve künyesi Aldýðý toplam 


Lowry OH J Biol Chem 193: 265, 1951 241,306 

Laemmli UK Nature 227: 680, 1970 127,661 

Bradford MM Analy Biochem 72: 248, 1976 63,256 

Sanger F P Natl Acad Sci USA 74: 5483, 1977 43,202 

Towbin H P Natl Acad Sci USA 76: 4350, 1979 31,921 

Southern EM J Molecular Biol 98: 503, 1975 27,242 

Folch J J Biol Chem 226: 497, 1957 26,731 

Weber K J Biol Chem 244: 4406, 1969 22,644 

Reynolds ES J Cell Biol 17: 208, 1963 20,558 

Davis BJ Ann NY Acad Sci 121: 404, 1964 19,910 

Garfield (1998b), 1981-1997 yýllarý arasýnda en çok atýf alan bilim adamlarýnýn 

listesini yayýnlamýþtýr. 

Tablo 6'da, 1945-1988 yýllarý arasýnda SCI kapsamýndaki dergilerde çýkmýþ olan 

makalelerin atýf frekanslarýnýn daðýlýmý görülmektedir. Görüldüðü gibi, 1 atýf 

alan makale sayýsý toplamýn % 55.78'ini, 2-4 atýf alan makale sayýsý, toplamýn % 

24.07'ini oluþturmaktadýr. 47 makale 5,000-9,999 arasýnda atýf almýþ, sadece 20 

makale 10,000 ve üzerinde atýf almýþtýr. 

Tablo 6. 1945-1988 yýllarý arasýnda SCI kapsamýndaki dergilerde çýkmýþ olan 

makalelerin atýf frekanslarýnýn daðýlýmý (Garfield, 1998b). 

Atýf sayýlarý Bu atýflarý alan Yüzde (%) 

Makale sayýsý 

>10,000 20 * 

5,000-9,999 47 * 

4,000-4,999 23 * 

3,000-3,999 54 * 

2,000-2,999 181 * 

1,000-1,999 1,051 * 

999-999 325 * 

800-899 438 * 

700-799 727 * 

600-699 1,073 * 

500-599 1,823 * 

400-499 3,406 0.01 

300-399 7,736 0.02 

200-299 21,952 0.07 

100-199 112,299 0.34 

50-99 348,537 1.06 

25-49 842,950 2.58 

15-24 1,089,731 3.33 

10-14 1,207,577 3.69 

5-9 7,877,213 24.07 

1 18,255,577 55.78 

Toplam 32,728,729 100.00 

*: Eðer oran % 0.01'in altýndaysa, * þeklinde gösterilmiþtir. 

237 238



Cell ve J Biol Chem dergilerinde çýkan makaleler, 1981-1998 içinde genellikle % 

100'e yakýn oranlarda atýf almýþlardýr (Yalnýz Cell dergisinde 1998'de çýkan 

makalelerin atýf oraný % 43.03'dür). Bu oranlar ayný dönemde Science dergisi için % 

98.84, Nature dergisi için % 95.00'dir (Garfield, 2000). Tablo 7'de, The Review of 

Scientific Instruments Dergisi'nin 1981-1998 yýllarý arasýndaki performansý 

görülmektedir. 

Tablo 7. The Review of Scientific Instruments Dergisi'nin 1981-1998 yýllarý 

arasýndaki performansý (Garfield, 2000) 

Yýl Toplam Atýf gösterilen Atýf gösterilme 

makale sayýsý makale sayýsý oraný (%) IF deðeri 

1981 406 355 87.42 

1982 397 331 83.35 

1983 316 275 87.00 

1984 411 340 82.71 

1985 542 460 84.86 

1986 645 552 85.57 

1987 444 389 87.59 

1988 571 491 85.97 

1989 753 653 86.71 

1990 806 692 85.85 

1991 490 407 83.04 

1992 1,280 1,071 83.67 1.2880 

1993 622 508 81.66 0.9140 

1994 676 523 77.36 1.0950 

1995 1,190 895 75.20 1.0420 

1996 793 538 67.84 1.1440 

1997 834 418 50.11 1.1550 

1998 868 119 13.71 1.1770 

IF hesaplamalarýnda 2 yýllýk periyotlar kullanýlýyor, çünkü yapýlan atýf analizleri 

göstermiþtir ki, atýflarýn % 25'i makalenin yayýnlandýðý yýl ve sonraki 2 yýllýk 

periyotta gerçekleþmektedir (Garfield, 2003). Primer alanlar moleküler biyoloji 

ve biyokimyadýr (www.isinet.com). 

Etki Faktörü Deðerini Arttýran Sebepler 

Bir derginin IF deðeri nasýl artabilir? Dergi editörü, uluslararasý düzeyde ilgi 

görmeli, orijinal ve yenilik getirecek çalýþmalarýn yayýnlanmasýný saðlamalý, 

sýradan çalýþmalarý kabul etmekten kaçýnmalýdýr. Dergi Editörü ve Danýþma 

Kurulu Üyeleri, uluslararasý düzeyde yayýnlarý ve atýflarý olan bilim adamlarý 

arasýndan seçilmelidir (Garfield, 2003). Christopher (2003), IF deðerini 

etkileyen faktörleri þöyle sýralamýþtýr: 

- Dergiye ulaþým durumu. Sadece ulaþýlabilen makaleler atýf alabilir. Dolayýsý ile 

derginin daðýtýmý, ulaþtýðý okuyucu sayýsý, uluslararasý indeksler tarafýndan 

taranýp taranmadýðý ve online elde edilebilirliði (internet) önemlidir. 

- Derleme makaleler genellikle diðerlerine göre 2 kat daha fazla atýf alýrlar. 

Böylece çok derleme makale yayýnlayan dergiler daha çok atýf alýrlar. 

- Olgu sunumlarý (= case report), en az atýf alan çalýþmalardýr. Çok olgu sunumu 

yayýnlayan dergiler az atýf alýrlar. 

- Makale özetleri ve editöre mektup tipi yayýnlar, IF deðerine katký saðlar. 

- Yöntemlerle ilgili makaleler, genellikle orijinal çalýþmalarla benzer sayýda atýf 

alýrlar. 

- Bir derginin kendi kendini atýf göstermesi (= self-citation), makale okunmadan 

yapýlan atýflar, Ýngilizce yazýlan makaleleri atýf göstermeye olan eðilim ve kalitesi 

düþük çalýþmalarý atýf gösterme, dergide yayýnlanan her makalenin atýf almasýný 

kýsýtlar ve derginin IF deðerini olumsuz etkiler. Ayrýca týbbi makaleler, temel fen 

alanýndaki makaleleri, diðerlerine göre daha fazla atýf gösterirler. 

Bir çalýþmayý atýf gösterme davranýþýnda motivasyonel faktörlerin anlaþýlmasý 

için, atýf ve atýf gösterilme arasýndaki iliþkiye bakýlabilir. Aþaðýdaki faktörlerin 

araþtýrýcýlarý atýf göstermeye yönelltikleri düþünülebilir: çalýþmanýn önceden 

239 240



tanýnma-bilinme durumu, çalýþmada kullanýlan metodolojinin iyi anlaþýlmasý, 

makaleyi atýf göstermeyi gerektirecek haklý nedenler bulma, çalýþmanýn 

doðruluðu, bir derginin kendi kendini atýf göstermesi (= self-citation) ve 

kendini çalýþmayý atýf göstermeye inandýrma (Kaynak: Dr. Eugene Garfield, 

www.isinet.com). 

IF deðeri, sadece ISI bilgi bankasý kapsamýnda olan dergilerdeki atýflarý gösterir; 

ders kitaplarý, monograflar, hükümet raporlarý, manualler, þirket yayýnlarý veya 

kongre kitaplarýný kapsamaz. 2001 yýlý verilerine göre, fen alanýndaki dergilerin 

IF deðerleri, 0 ile 50.34 arasýnda deðiþmektedir (50.34 deðeri için Ann Rev 

Immunol 2000 yýlý dergisi örnek verilebilir, Tablo 3). 

Acil Ýndeks (= Immediacy Index) 

Bu indeks, bir dergide çýkan makalelere o yýl yapýlan atýflarýn, ayný yýl 

yayýnlanan makale sayýsýna oranýdýr. Örnek: Review Scientific Instrument dergisi, 

1998 yýlýnda 167 atýf almýþtýr; bu dergide ayný yýl yayýnlanan makale sayýsý ise 

810'dur. Buna göre belirtilen derginin 1998 yýlýna ait immediacy indeks deðeri, 

167/810 = 0.06 'dýr (Garfield, 2000). 

Sýralanmýþ-Normalize Edilmiþ Etki Faktörü (= Rank-Normalized Impact 

Factor = rnIF) 

Etki faktörü, yetmiþli yýllardan beri oldukça tartýþmalý bir konu olmaya devam 

etmektedir. Özellikle konu kategorileri arasýnda oldukça önemli farklýlýklar 

vardýr. Örneðin, biyokimya/moleküler biyoloji alanýnda en yüksek IF deðeri 

43.4290 iken, ziraat alanýnda 2.4000'dür. ISI, ISIHighlyCited.com sitesinde, en 

fazla atýf alan bilim adamlarýnýn listesini düzenli olarak yayýnlamaktadýr ve bu 

site tüm kullanýcýlara ücretsiz olarak açýktýr. Konu kategorilerindeki farklýlýklar, 

bilim adamlarýnýn çalýþtýklarý alanlarda da görülmektedir. Örneðin, bir doktor 

için ortalama IF deðeri 1.9920 iken, bu deðer bir immunologist için 18.7390 

olabilir. Yaklaþýk 10 kat fark var. Daha sonra rnIF önerilmiþtir (Pudovkin ve 

Garfield, 2004). rnIF, bir konudaki tüm dergilerin istatistiksel olarak sýralarýný 

göstermek ve yorumlamak için kullanýlmaktadýr. 

rnIF Hesaplama (Pudovkin ve Garfield, 2004): rnIf = (K R 

j 

+ 1/K) 

Burada: 

R j: Herhangi bir derginin (j) JCR sýrasý, 

K: Herhangi bir özel kategorideki dergi sayýsý. 

JCR kategorisindeki dergilerin sýralarý deðiþkenlik gösterebilir. Genetics dergisi, 

Genetics & Heredity için JCR kategorosinde 17. sýradadýr. 2000 yýlýnda bu 

kategoride 114 dergi vardý. Bu durumda, Genetics dergisi için rnIF deðeri: 

rnIF = (114 17 + 1)/114 = 0.860'dýr. Bu rakam arttýkça dergi kalitesinin de 

Genetics 

artacaðý ortadadýr. Tablo 3'e baktýðýmýzda görüyoruzki, IF deðerine göre Annu 

Rev Biochem 2. sýradadýr ancak, 1. sýrada olan Annu Rev Immunol'nin IF deðerinin 

% 66.6'sýna sahiptir. Cell Dergisi'nin IF deðeri Annu Rev Immunol'nin yaklaþýk 

yarýsýdýr. Bu durum, Cell Dergisi'nin önemsiz olduðunu göstermez. Halbuki 

rnIF deðerlerine bakýldýðýnda, belirtilen 10 derginin .9900'un üzerinde bir 

deðere sahip olduklarý, yani bunlarýn en iyi dergiler olduklarý görülebilir 

(Pudovkin ve Garfield, 2004). Ancak rnIF deðerinin IF deðerine baðlý olduðunu 

da unutmamak gerekir. 

Türkiye'deki Durum 

Baysal (2002)'ýn bildirdiðine göre, Türkiye'de toplam 644 akademik dergi vardýr 

(bugün bu sayýnýn 750-850 civarýnda olduðunu tahmin ediyorum). Bunlardan 12 

tanesini TÜBÝTAK, 172 tanesini ise çeþitli üniversiteler yayýnlamaktadýr. Bu 

dergilerin yaklaþýk 200 adedi TÜBÝTAK dizininde yer almaktadýr 

(www.ulakbim.gov.tr). TÜBÝTAK'ýn bir dergiyi kapsamýna alýp taramasý, çeþitli 

kriterlerin yerine getirilmesine baðlýdýr. Bugün Türkiye'de yayýnlanan bilimsel 

dergilerin sadece 5 tanesi SCIE ve SSCI kapsamýndadýr. Bu dergilerin isimleri ve 

1992-2003 yýllarý arasýndaki Etki Faktörü (Impact Factor = IF) deðerleri Tablo 

8'de verilmiþtir. Türkiye'de akademik olarak yükselmek için ISI kapsamýndaki 

dergilerde yayýn yapmak çok önemlidir. Kalitenin yükselmesi için belki bunu 

yapmak zorundayýz, ancak ISI kapsamýndaki Türk Dergilerinin sayýsýnýn 

241 242



artmasý için tüm akademisyenler olarak çaba göstermeliyiz. Bunun için gerekliistenen 

þartlarý yerine getirmenin yaný sýra, dikkat etmemiz gereken baþka 

noktalar da vardýr. Örneðin ISI kapsamýndaki bir dergiye sunmak için makale 

hazýrlarken, eðer bir Türk Dergisi'nde yayýnlanmýþ makaleyi kaynak olarak 

göstermek istersek, Türk Dergisi'nin ismini uluslararasý kýsaltmalara uygun 

yazmalýyýz. Dergi adý yanlýþ yazýldýðý zaman, dolayýsiyla ISI Editörleri bu yanlýþ 

isme ulaþamazlarsa, o derginin atýf sayýsý gerçeðinden daha az çýkacaktýr. Bu 

durum derginin ISI kapsamýna alýnmasýný veya ISI kapsamýnda olan bir 

derginin durumunu muhafaza etmesini zorlaþtýracaktýr. Çünkü performansý 

düþük dergiler zaman içinde ISI kapsamýndan çýkarýlabilmektedir. 

ISI Kapsamýndaki Türk Dergileri Ýle Ýlgili Bazý Bilgiler 

The Turkish Journal of Pediatrics: Hacettepe Üniversitesi yayýnlýyor. Link: 

. 1985 yýlýndan beri SCI tarafýndan taranýyor, ISI 

kapsamýndaki dergilerde 2002 yýlýnda 218 atýf almýþtýr. 1.1.1970-26.2.2005 arasý 

2067 atýf aldýðý görülüyor, ancak bu sayý çeþitli nedenlerle farklý olabilir. Dergide, 

1.1.1985-5.3.2005 arasýnda 1286 makale yayýnlanmýþtýr. Bu dergide yayýnlanan 

makaleler, ISI kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, belirtilen 

dergi adýnýn 8 farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Turkish J Ped, Turk J Ped, 

Turk J Pediat, Turk J Pediot, Turkish J Pediatr, Turkish J Pediatrics, Turkish J 

Pediat, Turk J Pediatr. 

Turkish Journal of Chemistry: TÜBÝTAK yayýnlýyor. Link: 

. 1996 yýlýndan beri SCI tarafýndan taranýyor, 

ISI kapsamýndaki dergilerde 2002 yýlýnda 131 atýf almýþtýr. 1.1.1970-5.2.2005 

arasý 1174 atýf aldýðý görülüyor, ancak bu sayý çeþitli nedenlerle farklý olabilir. 

Dergide, 1.1.1996-5.3.2005 arasýnda 654 makale yayýnlanmýþtýr. Bu dergide 

yayýnlanan makaleler, ISI kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, 

belirtilen dergi adýnýn 18 farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Turk J Chem, 

Turkish J Chem, DogaTurk Kim Derg, Doga T J Chem, Doga TR J Chem, Doga 

Turkish J Chem, Dogaturk Kimya Dergi, Doga TU Kim D C, Doga J Turkish 

Chem, Doga TU Kim D, Doga Turkish Chem J, Doga T Kim D, Doga Kim Ser, 

Doga TU Kim DC, Doga Turkish J Che B. 

Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences: TÜBÝTAK yayýnlýyor. Link: 

. 1997 yýlýndan beri SCI tarafýndan taranýyor. 

ISI kapsamýndaki dergilerde 2002 yýlýnda 130 atýf almýþtýr. 1.1.1970-25.2.2005 

arasý 833 atýf aldýðý görülüyor, ancak bu sayý çeþitli nedenlerle farklý olabilir. 

Dergide, 1.1.1997-5.3.2005 arasýnda 1174 makale yayýnlanmýþtýr. Bu dergide 

yayýnlanan makaleler, ISI kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, 

belirtilen dergi adýnýn 39 farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Turk J Vet Anim 

Sci, Turkish J Vet Animal, Turk J Vet Anim S S3, Turkis J Vet Anim SC, Turk J Vet 

Anim S S2, Turk J Vet Anim S S4, Turk J Vet Anim SC S, Turk J Vet Anim S S1, 

Turkish J Vet Sci, Turkish J Vet Med SC, Doga-Turk J Vet Anim, Doga T J Vet 

Anim, Doga Doga TU Vet Hay D, Doga TU Vet Hay Derg, Doga T Vet ve Hay D, 

Doga Bil Der Vet Hay, Doga T Vet Hay Derg, Doga Bil Derg Vet Ha, Doga Turk 

Veterinerl, Doga Turk Vet Hay De, Doga TJ Vet Anin Sc, Doga Turk Vet ve Hay, 

Doga Vet Haydancilik, Doga TU J Vet Sci, Doga T J Vet Animal, Doga Bilim 

Derg Vet, Doga Vet ve Hayvanch, Doga Vet Hayv Tar Or, Doga Turkey J Vet An, 

Doga TU Vet Hay, Doga Bil Der Vet Har, Doga Vet ve Hayvancl, Doga Tubitak J 

Vet A, Doga Tur Vet Hay Der, TUBITAK T J Vet Anim, TUBITAK J Vet Anim, 

TUBITAK Turkish J Ve. 

Turk Psikoloji Dergisi: Türk Psikologlar Derneði yayýnlýyor. Link: 

www.psikolog.org.tr. 1995 yýlýndan beri SSCI tarafýndan taranýyor. Halen SSCI 

tarafýndan taranan tek Türk dergisidir. 1.1.1970-5.2.2005 arasý 140 atýf aldýðý 

görülüyor, ancak bu sayý çeþitli nedenlerle farklý olabilir. Dergide, 1.1.1995- 

5.3.2005 arasýnda 107 makale yayýnlanmýþtýr. Bu dergide yayýnlanan makaleler, 

ISI kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, belirtilen dergi adýnýn 

6 farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Turk Psikol Derg, Turkish Psychol J, Turk 

243 244



Psikoloji B, Turk J Psychol, Turkish J Psychol, Turk Psikoloji Dergis. 

Hacettepe Bulletin of Social Sciences and Humanities: Hacettepe Üniversitesi 

yayýnlýyor, ancak halen bu derginin yayýnlanýp yayýnlanmadýðý hakkýnda bilgi 

edinilemedi. Derginin Hacettepe Üniversitesi Kütüphanesi'nde sadece Cild 1-9 

arasý ve 1969-1977 yýllarý arasýný kapsayan sayýlarý yer almaktadýr (Kaynak: 

http://www.library.hacettepe.edu.tr/sureli/syh.htm). 1973 yýlýnýn baþýndan itibaren 

SSCI tarafýndan taranmasý durdurulmuþtur. Bu derginin sadece 1970-1972 

yýllarý arasýnda SSCI tarafýndan tarandýðý görülmüþ, 1970 öncesi bilgilere 

ulaþýlamamýþtýr. Bu dönemde sadece 40 makalenin taramaya alýndýðý tespit 

edilmiþtir. 1.1.1970-26.2.2005 arasý 33 atýf aldýðý görülüyor, ancak bu rakam 

çeþitli nedenlerle farklý olabilir. Bu dergide yayýnlanan makaleler, ISI 

kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, belirtilen dergi adýnýn 9 

farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Hacettepe U B Social, Hacettepe U B, 

Hacettepe U Bulteni, Hacettepe B Social S, Hacettepe B Soc Scie, Hacettepe U 

Adm SC, Hacettepe B Soc Dec, Hacettepe B Soci Dec, Hacettepe B. 

Turkish Journal of Earth Sciences: TÜBÝTAK yayýnlýyor. Dergi Internet 

sitesinde (http://journals.tubitak.gov.tr/earth/index.php) belirtildiðine gore, 2004 

yýlý baþýndan itibaren SCIE kapsamýna alýnmýþtýr; fakat ISI-Web of Science'ýn 

dergi listesinde bu dergiye henüz rastlanmamýþtýr. Ancak ISI Current Contents 

Physical, Chemical and Earth Sciences (CC/PC&ES) Editörü Rodney Chonka'yla 

yapýlan haberlesme sonucunda, belirtilen derginin Web of Science, CC/PC&ES'i 

kapsayan SCIE tarafýndan taramaya alýndýðý teyit edilmiþ ve yaklaþýk Mart 2005 

baþýndan itibaren belirtilen ürünlerde görüleceði açýklanmýþtýr (5.3.2005 tarihi 

itibariyle henüz yer almadýðý görülmüþtür). 1.1.1970-25.2.2005 arasý 316 atýf aldýðý 

görülüyor, ancak bu sayý çeþitli nedenlerle farklý olabilir. 

Dergi isminin farklý yazýlmasý, ISI kapsamýnda olmayan birçok dergi için de 

geçerlidir. Aþaðýda TÜBÝTAK tarafýndan yayýnlanan ve ISI kapsamýnda 

olmayan iki Türk dergisi buna örnek olarak verilebilir: 

Turkish Journal of Medical Sciences (TÜBÝTAK yayýnlýyor)'de yayýnlanan 

makaleler, ISI kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, belirtilen 

dergi adýnýn 28 farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Turk J Med Sci, Turkish J 

Med Sci, Turk J Med Pharm Dog, Turk J Med Res, Turkish J Med Res, Turk J Med 

Biol Res, Turk J Med Pharm, Turkish J Med Biol R, Turk J Med Biol Res, Turkish 

J Med Sci S, Turk J Med, Turkish J Med Sch IS, Turk J Med Res Res Med S, Doga 

Tr J Med Sci, Doga T J Med Sci, Doga Tip Eczacilik, Doga Turk J Med Sci, Doga 

T Med Sci, Doga Bil Derg Tip, Doga Bilim Dergisi T, Doga TU Saghk Biliml, 

Doga TU Tip Eczacili, Doga TU J Med Sci, Doga Turk Saglik Bil, Doga TU Tip 

Derg, Doga T J Med Pharm, Doga Turkish J Med S. 

Turkish Journal of Botany (TÜBÝTAK yayýnlýyor)'de yayýnlanan makaleler, ISI 

kapsamýndaki dergilerde kaynak olarak gösterilirken, belirtilen dergi adýnýn 26 

farklý þekilde yazýldýðý görülmüþtür: Turk J Bot, Turk J Botany, Turkish J Bot, 

Turk Bot Derg, Turk Bot Dergisi, Doga Turk Bot Derg, Doga Turkish J Bot, Doga 

T J Bot, Doga TU Botanik D, Doga TR J Bot, Doga TU Bot Dergisi, Doga Turk J 

Bot, Doga Bot Derg, Doga TU Botanik, Doga Turk Botanik De, Doga J Bot, Doga 

Turk Bot C, Doga Turk Bot Dergis, Doga TRJ Bot, Doga Turk Bot Derg C, Doga 

Turkish J Botan, Doga TR J Botany, Doga Turk Bot Der, Doga T J Bot Dergisi 

(1.1.1970-5.2.2005 arasý 358 atýf aldýðý görülüyor, ancak bu sayý çeþitli nedenlerle farklý 

olabilir). Bu makalenin yazarý, 01.01.2001 tarihinden beri bu dergide Danýþma 

Kurulu (Advisory Board) üyesidir. 

Görüldüðü gibi, dergi isminin yazýlmasýnda bütünlük olmasý çok önemlidir. 

Zaten ISI, internetde dergi atýflarýyla ilgili tarama yapýlýrken, dergi isimlerinin 

yanlýþ yazýlabileceðini belirtmektedir (ISI Web of Science'in bu konudaki uyarýsý: 

Hint: Look for variants. Papers are sometimes cited incorrectly). TÜBÝTAK'ýn 

yayýnladýðý Türk dergilerinin ISI kapsamýndaki dergilerde aldýðý atýflarla ilgili 

245 246



tarama yapýlýrken, çok fazla sayýda, Doga Bilim Derg, Doga Bil Derg C, A, B, 

TUBITAK Doga Bilim Derg., v.s. gibi isimlere de rastlanmýþ, ancak bunlarýn 

hangi dergiye ait olduðu tespit edilememiþtir. Benzer durumlar diðer dergiler 

için de geçerlidir. Bu tabloya göre ortaya çýkan durum þudur: Dergi ismini 

kaynaklar kýsmýnda yazarken, uluslararasý kýsaltmalar dikkate alýnmalýdýr. 

Türkiye'deki dergilerin genellikle biri Türkçe diðeri Ýngilizce olmak üzere iki 

ismi vardýr. Bundan kaçýnýlmalý, ya tamamen Türkçe isim veya tamamen 

Ýngilizce isim kullanýlmalýdýr, çift isim yukarýdaki örneklerde görüldüðü gibi 

dergi isminin farklý þekillerde yazýlmasýna ve atýf sayýsýnýn düþük çýkmasýna 

neden olabilmektedir. Ayrýca dergi isimleri tespit edilirken, ismin mümkün 

olduðunca kýsa, öz ve dergide yayýnlanacak makale içeriklerine uygun olmasýna 

dikkat edilmelidir. 

Tablo 8. Türkiye'de yayýnlanan, SCIE ve SSCI tarafýndan taranan dergiler ve 

1992-2003 yýllarý arasýndaki Etki faktörü (IF) deðerleri (Kaynaklar: 

www.isinet.com; http://atlas.ulakbim.gov.tr; Baysal, 2002; http://mounier.univtln.fr/rcmo/php_biblio/if2001.html; 

Denkel ve Ark., 1999; Yurtsever ve Ark., 2001; 

http://journals.tubitak.gov.tr/veterinary/abs.htm;http://www.bioreference.net/impact/if 

2001.htm; www.sciencegateway.org/impact/if03sz.htm) 

*Dergi kýsaltmalarý, ISI'nin kullandýðý þekliyle tabloya yazýlmýþtýr. 

**IF deðerlerine ulaþýlamamýþtýr. 

Görüldüðü gibi, IF deðerlerine ulaþtýðýmýz ilk 3 dergimizin IF deðerleri 0.4'ün 

altýndadýr ve 2002 yýlýnda ciddi bir artýþ söz konusudur. Fakat Turk J Ped için 

2003 yýlýnda tekrar bir düþüþ görülmektedir. Düþük IF deðerleri diðer birçok 

dergi için de geçerlidir. Baysal (2002)'ýn bildirdiðine göre, ISI kapsamýndaki 

2,286 derginin IF deðeri 1'in altýndadýr. Yurtsever (2002a)'e göre, Türkiye'deki 

araþtýrmacýlar genellikle IF deðeri düþük olan dergilere makale gönderiyorlar. 

Yurtsever ve Ark. (2002b)'nýn tespitlerine göre, 1998'de Türkiye adresli 

yayýnlarýn en fazla çýktýðý bazý yabancý dergiler þunlardýr: J Appl Poly Sci 

(1998'de Türkiye adresli yayýn sayýsý 221, IF deðeri 0.8860), Transplant Proc (1998'de 

Türkiye adresli yayýn sayýsý 200, IF deðeri 0.7400), Acta Crystallogr C-Cryst Str 

(1998'de Türkiye adresli yayýn sayýsý 184, IF deðeri 0.5570), Water Sci Technol 

(1998'de Türkiye adresli yayýn sayýsý 178, IF deðeri 0.8960), Phytochem (1998'de 

Türkiye adresli yayýn sayýsý 238, IF deðeri 1.1790), Phys Lett B (1998'de Türkiye 

adresli yayýn sayýsý 134, IF deðeri 3.5670). Görüldüðü gibi, Phys Lett B dýþýnda 

diðer dergilerin IF deðerleri genellikle düþüktür. 

1973-1979 yýllarý arasýnda, Türkiye adresli makalelerin çýktýðý dergilerin IF 

deðerleri çok deðiþken olmasýna raðmen, 1979 yýlýndan sonra (2000 yýlýna kadar) 

genel olarak Türk akademisyenlerinin çalýþmalarý, düzenli olarak IF deðeri 

düþük dergilerde yayýnlanmýþtýr (Yurtsever ve Ark., 2002b). Yani Türk 

araþtýrýcýlarýn IF deðeri düþük dergilere yönelmeleri 1979'dan sonra artýþ 

eðilimine girmiþtir. Yurtsever ve Ark. (2002b), 1973-2000 yýllarý arasýnda, 

Türkiye adresli yayýnlarýn aldýðý ortalama atýf sayýsýnýn, yýllara göre gittikçe 

azalma gösterdiðini vurgulamýþlar ve bu durumu þöyle açýklamýþlardýr: “Türk 

araþtýrýcýlar zaman içerisinde kaliteden ödün vererek, daha fazla yayýn yapma eðilimine 

girmiþlerdir”. Münferit olarak bazý yayýnlar çok atýf alabilir; ancak Türkiye adresli 

yayýnlarýn aldýðý ortalama atýf sayýsý 1979-2003 yýllarý arasýnda dalgalanma 

göstermekle beraber, özellikle 1995 yýlýndan sonra bir azalma eðilimi göze 

çarpmaktadýr (Tablo 9). 

Tablo 9. Türkiye adresli yayýnlarýn 1973-2005 (05.03.2005) arasýndaki yayýn ve 

atýf sayýlarý ve makale baþýna alýnan ortalama atýf sayýlarý (www.ulakbim.gov.tr, ISI 

Web of Science, 1970-2004) 

247 248



Yýl 

1973 

1974 

1975 

1976 

1977 

1978 

1979 

1980 

1981 

1982 

1983 

1984 

1985 

1986 

1987 

1988 

Nature, Science v.s. gibi IF deðeri yüksek dergilerde yayýn yapmak çok zordur. 

1970-2005 (17.02.2005) yýllarý arasýnda, Nature Dergisi'nde Türkiye adresli 29 

makale çýkmýþtýr. Ayný dönemde Science Dergisi'nde ise Türkiye adresli 14 

makale yayýnlanmýþtýr. Yine IF deðeri çok yüksek bir týp dergisi olan New Eng J 

Med Dergisi'nde, belirtilen dönem içinde Türkiye adresli 41 makale çýkmýþtýr. 

Bu rakam, IF deðeri 29-40 arasýnda deðiþen Cell dergisi için 4, En çok atýf alan J 

Biol Chem için 13'dür. Ayný dönemde IF deðeri düþük bir dergi olan Biologia 

(1994-2003 arasý IF deðeri 0.05 ile 0.283 arasýnda deðiþiyor) Dergisi'ndeki Türkiye 

adresli makale sayýsý 45'dir. Bu rakam Turk J Chem için 504, Turk J Pediatr için 

1,156'dýr. 

Yayýn 

sayýsý (a) 

218 

248 

232 

237 

204 

352 

333 

425 

386 

429 

471 

519 

455 

288 

616 

879 

Atýf sayýsý 

(b) 

1,448 

1,530 

1,996 

1,843 

1,298 

2,594 

2,740 

3,074 

3,067 

2,688 

2,502 

3,753 

3,104 

2,959 

5,228 

5,600 

Makale 

baþýna 

alýnan 

ort 

atýf 

sayýsý 

(b) / (a) 

6,64 

6,17 

8,6 

7,77 

6,36 

7,37 

8,23 

7,23 

7,94 

6,26 

5,31 

7,23 

6,82 

10,27 

8,49 

6,37 

Yýl Yayýn sayýsý Atýf sayýsý Makale 

baþýna 

alýnan 

ort 

atýf 

sayýsý 

(b) / (a) 

1989 

1990 

1991 

1992 

1993 

1994 

1995 

1996 

1997 

1998 

1999 

2000 

2001 

2002 

2003 

2004 

2005 

1,008 

1,152 

1,394 

1,709 

1,915 

1,965 

1,482 

3,339 

4,579 

5,385 

6,197 

6,423 

7,807 

10,188 

11,990 

14,111 

3,500 

IF deðeri yüksek olan dergilerde makale reddetme oraný çok yüksektir. Abbott 

(AHCI 

Hariç) 

(AHCI hariç, 

05.03.2005) 

6,836 

6,903 

8,142 

11,009 

13,102 

13,833 

12,393 

17,785 

20,556 

20,427 

18,828 

16,308 

11,590 

5,183 

3,357 

132 

6,78 

5,99 

5,84 

6,44 

6,84 

7,04 

8,36 

5,32 

4,49 

3,79 

3,04 

2,54 

1,48 

0,5 

0,28 

- 

(2002)'a göre, Nature Dergisi'nde yayýnlanmak üzere, her hafta sadece biyoloji 

alanýnda ortalama 100 makale sunulmaktadýr. Bu rakam fizik alaný için 60-65'dir. 

Bu makalelerin 2/3'si daha hakemlere gönderilmeden dergi editörleri tarafýndan 

reddedilmektedir. SSCI kapsamýndaki dergilerde de makale reddetme oranlarý 

oldukça yüksektir. Denkel ve Ark. (1999), bu oranýn SCI kapsamýndaki 

dergilerden fazla olduðunu ileri sürmektedirler. Bazý örnekler verirsek: SCI 

kapsamýndaki bir dergi olan Nuclear Physics'de makale kabul oraný % 50 iken, 

SSCI kapsamýndaki dergiler olan Mind Dergisi'nde makale kabul oraný % 4.3 

(1994 yýlý), Brit J Phil Sci için % 8 (1995 yýlý), Amer Econ Rev için % 14 (1974-1999, 

25 yýllýk ortalama), Int J Middle East Stud için ise % 23'dür (1994-1995 yýllarý) 

(Denkel ve Ark., 1999). 

Türkiye'de, ISI kapsamýndaki dergilerde yapýlan yayýn sayýsý sürekli artýþ 

göstermektedir. Örneðin 1974-1988 yýllarý arasýnda Türkiye adresli yayýn 

sayýlarý 204 ile 879 arasýnda deðiþirken, bu rakam 2002'de 10,188'e çýkmýþtýr 

(Kaynaklar: www.ulakbim.gov.tr; ISI Web of Science 1970-2005; TÜBÝTAK Bil Yay 

Teþvik Kitapçýðý, 2003). Ancak yayýn sayýlarý tüm dünyada genel olarak artýþ 

göstermektedir. Örneðin tüm dünyadaki yayýn sayýsý 1974 yýlýnda 432,249 iken, 

bu rakam 2002'de 1,114,055 'e çýkmýþtýr. Türkiye adresli yayýnlarýn tüm yayýnlar 

içindeki payý 1974-1988 arasýnda % 0.054 0.124 aralýklarýnda seyrederken, bu 

pay 2002'de % 0.9144 olmuþ, 2003 yýlýnda ilk defa % 1'in üzerine çýkmýþtýr (% 

1.0217). 

Türkiye adresli 1970 yýlý öncesi yayýnlara ulaþýlamamýþtýr. Yurtsever ve Ark. 

(2002b)'nýn Türkiye adresli yayýnlarla ilgili bazý tespitleri þöyledir: “1973-1999 

yýllarý arasýnda SCI kapsamýndaki dergilerde Türkiye adresli yayýn sayýsý 38,311'dir. 

Bunlarýn 30,252'si tam makale, geriye kalaný makale dýþý (not, mektup, kitap tanýtýmý, 

v.s.) yayýnlardýr. Türkiye'de basýlan ve SCI tarafýndan taranan 3 dergideki (Turk J 

Chem, Turk J Pediatr ve Turk J Vet Anim Sci) makaleler çýkarýldýðýnda, kalan rakam 

ayný dönem için 29,022'dir. 1973-1999 yýllarý arasýnda, Türkiye adresli makale 

249 250



sayýsýnda en fazla artýþ, mühendislik ve temel bilimlerle karþýlaþtýrýldýðýnda, saðlýk 

bilimlerinde gerçekleþmiþtir. Fakat saðlýk bilimlerinde özellikle son dönemlerde tam 

makale dýþý yayýn sayýsýnda önemli bir artýþ söz konusudur. Örneðin, 1999'da saðlýk 

bilimlerinde yayýnlanan 3,343 makalenin 2,447 tanesi tam makaledir (% 26.8'i tam 

makale dýþý). Ayný yýl sýrasýyla mühendislik ve temel bilimlerdeki toplam yayýn-tam 

makale sayýlarý þöyledir: 1,116 1,111 (Tam makale dýþý yayýn oraný % 0.45), 2,010 - 

1,903 (Tam makale dýþý yayýn oraný % 5.32). Saðlýk bilimlerinde yaklaþýk 5 kat fazla 

makale dýþý yayýn yapýlmasý, vaka takdimleri (= case report)'nin fazla olmasýyla 

açýklanabilir”. 

SSCI ve AHCI kapsamýndaki dergilerde, Türkiye adresli yayýnlar, SCIE'e göre 

oldukça düþüktür. Fakat SSCI ve AHCI kapsamýndaki dergilerde tüm dünyada 

çýkan yayýn sayýsý, SCIE kapsamýndaki dergilere göre de zaten düþüktür. SSCI 

kapsamýndaki dergilerde Türkiye adresli makale sayýsý, 1970-1999 yýllarý 

arasýnda yýllýk 16 (1971'de) ile 215 (1998'de) arasýnda deðiþmiþ, belirtilen dönem 

içinde Türkiye adresli toplam yayýn sayýsý ise 1,916 olmuþtur. SSCI'e giren yayýn 

itibariyle Türkiye, 1998 yýlýnda dünyada 33. sýradayken, SCI için ayný yýl 27. 

sýrayý almýþtýr (Yurtsever ve Ark., 2001). SSCI'de Türkiye adresli makale sayýsý 

2000'de 246, 2001'de 356, 2002'de 351, 2003'de 528 ve 2004'de 525 olmuþtur. Yayýn 

sayýsý 2003 ve 2004'de artmýþtýr. AHCI kapsamýndaki dergilerde ise Türkiye 

adresli makale sayýsý 1985'de 8, 1998'de 29 'dur (Denkel ve Ark., 1999). Tüm 

dünyada SSCI kapsamýndaki dergilerde çýkan yayýn sayýsý, 1985'de 124,785; 

1998'de 141,609'dur. Bu rakamlar ayný dönem itibariyle AHCI için 117,848 ve 

111,398'dir (Denkel ve Ark., 1999). Dünyada 2004 yýlý SSCI sayýsý ise 132,592'dir. 

Türkiye ve Dünya 'daki Bazý Üniversitelerde Durum Türkiye'deki bazý 

üniversitelerin 2002 ve 2003 yýllarýnda ISI kapsamýndaki dergilerde yapýlan yayýn 

sayýlarý Tablo 10'da verilmiþtir. Üniversitelerimizin yayýn sayýsý belirlenirken, X 

University, University X ve üniversiteye özgü isimlere göre tarama yapýlmýþtýr. 

Eðer Üniversitelerin isimleri yazarlar tarafýndan farklý yazýlmýþsa, bu tip yayýnlar 

maalesef tespit edilememiþtir; dolayýsýyla o üniversitenin yayýn sayýsý 

gerçeðinden farklý hesaplanmýþ olabilir. Taranan üniversite isimleri için bakýnýz: 

http://www.ulakbim.gov.tr/servisler/yayinveatiftarama/siralama/universite.uh ml 

Çünkü üniversite isimleri yazarlar tarafýndan çok farklý þekillerde 

yazýlabilmektedir. Ayrýca, Tek bir makalede deðiþik üniversitelerden yazarlar 

olabilir, bu durumda bir yayýn farklý üniversitelere ait olabilir. Dolayýsýyla 

Üniversite yayýn sayýsý toplamýyla Türkiye toplamý farklý çýkabilir. 2002 yýlý 

verilerine göre Ankara adresli 3,099 (% 32.48), Ýstanbul adresli 2,202 (% 23.04) ve 

Ýzmir adresli 755 (% 7.91) yayýn çýkmýþtýr (Üç büyük þehirde, 2002 yýlýnda 

Türkiye'deki tüm yayýnlarýn % 63.48'i çýkmýþtýr). 2003 yýlý verilerine göre ise, 

Ankara adresli 3,843 (% 30.76), Ýstanbul adresli 2,822 (% 22.58) ve Ýzmir adresli 

1,054 (% 8.43) yayýn çýkmýþtýr (Üç büyük þehirde, 2003 yýlýnda Türkiye'deki tüm 

yayýnlarýn % 61.78'i çýkmýþtýr) (Kaynak: ISI Web of Science 1999-2004). 2001 yýlý 

verilerine göre, öðretim üyesi baþýna düþen yayýn sayýsý bakýmýndan, ilk 10 

üniversite þöyle sýralanmýþtýr: Bilkent, Koç, ODTÜ, Hacettepe, Baþkent, 

Boðaziçi, Sabancý, ÝTÜ, Fatih ve Iþýk Üniversitesi (Tablo 8). 

251 252



Tablo 10. Türkiye ve dünyadaki bazý üniversitelerin ve TÜBÝTAK'ýn 1999 - 2003 

yýllarý arasýnda, ISI kapsamýndaki dergilerde yaptýklarý yayýn sayýlarý 

(Kaynaklar: www.ulakbim.gov.tr; ISI Web of Science 1999-2003; 

http://www.ulakbim.gov.tr/servisler/yayinveatiftarama/siralama; 

Http://sciserv3.ulakbim.gov.tr/wos) 

Yýllara göre yayýn sayýlarý 

]Üniversite 1999 2000 2001 2002 2003 Öðr. Üyesi 

baþýna düþen 

Yayýn sayýsý (2001) 

Hacettepe 873 928 945 1,009 1,051 0,708 

Ýstanbul 553 609 753 938 1,150 0,283 

Ankara 572 538 631 708 894 0,388 

ODTÜ 379 419 503 514 590 0,740 

ÝTÜ 385 403 453 500 502 0,560 

Ege 320 271 339 477 593 0,276 

Gazi 296 281 349 425 561 0,253 

Atatürk 104 101 208 423 574 0,210 

Dokuz Eylül 165 194 285 310 393 0,290 

Fýrat 125 122 164 282 351 0,270 

Çukurova 132 131 147 259 324 0,250 

Marmara 192 185 195 258 282 0,230 

Selçuk 82 107 156 237 265 0,200 

Baþkent 137 112 126 229 236 0,700 

Akdeniz 87 108 141 207 253 0,320 

Mersin 26 25 95 191 287 0,292 

Erciyes 120 141 154 211 316 0,360 

Bilkent 189 200 199 208 235 0,800 

Boðaziçi 155 164 211 204 214 0,670 

Ondokuz Mayýs 128 115 141 180 257 0,250 

Gaziantep 62 84 97 177 195 0,470 

KTÜ 149 115 145 177 200 0,230 

Ýnönü 84 100 116 159 246 0,320 

Uludað 120 107 110 159 221 0,129 

Yüzüncü Yýl 65 68 85 150 190 0,216 

Süleyman D. 38 45 75 153 217 0,173 

Trakya 61 73 109 133 139 0,240 

Dicle 46 78 78 123 158 0,195 

Cumhuriyet 66 57 75 119 159 0,200 

Osmangazi 76 66 85 118 162 0,255 

Celal Bayar 48 65 72 117 128 0,202 

Anadolu 47 84 88 114 110 0,176 

Kýrýkkale 21 49 74 110 140 0,331 

Pamukkale 45 48 71 104 125 0,264 

Kocaeli 79 75 91 97 157 0,276 

Yýldýz Teknik 63 47 69 86 82 0,154 

Koç 53 61 48 84 98 0,770 

Adnan Menderes 36 27 56 79 124 0,252 

Harran 23 39 66 75 114 0,324 

Gaziosmanpaþa 11 12 19 62 74 0,126 

Afyon Kocatepe 5 19 23 54 85 0,068 

Abant Ýzzet Baysal23 27 17 54 98 0,074 

Sakarya 31 36 32 50 77 0,096 

Mustafa Kemal 9 8 12 51 71 0,063 

Karaelmas 13 20 25 56 92 0,092 

Kafkas 14 13 28 49 66 0,280 

Fatih 25 35 50 47 74 0,510 

Sabancý 15 25 41 44 52 0,590 

Sütçü Ýmam 24 11 34 44 26 0,088 

Onsekiz Mart 5 20 28 42 42 0,193 

Balýkesir 19 17 32 39 52 0,129 

Niðde 37 23 20 31 46 0,117 

Kadir Has 0 7 20 26 25 0,290 

Atýlým 0 1 10 20 32 0,200 

Muðla 8 2 9 19 25 0,076 

Yeditepe 10 14 11 18 36 0,104 

Dumlupýnar 0 5 10 16 15 0,130 

Iþýk 6 12 14 15 22 0,500 

Çankaya 0 6 16 15 16 0,250 

Galatasaray 0 2 4 7 4 0,065 

Bilgi 3 8 4 7 16 0,071 

Doðuþ 0 3 1 7 17 0,020 

Bahçeþehir 0 2 3 7 10 0,066 

Maltepe 0 4 2 6 13 0,029 

Kültür 9 6 2 4 9 0,013 

Beykent 0 0 1 3 6 - 

Haliç 0 0 0 3 1 0,000 

Mimar Sinan 7 1 1 2 0 0,003 

Ýstanbul Ticaret 0 0 1 1 0 - 

Ufuk 0 0 0 0 0 0,000 

Yaþar 0 0 0 0 1 0,000 

Okan 0 0 0 0 0 0,000 

Ýzmir Ekonomi 0 0 1 2 0 - 

Çað 0 0 0 0 1 0,000 

TÜBÝTAK 113 142 185 139 117 - 

253 254



Not: Türkiye'nin % olarak dünya bilimindeki yeri (2003 için): % 1.0217. Türkiye ilk 

defa % 1'in üzerine çýkmýþtýr. 

Yurtdýþýndaki Bazý Üniversiteler 

Harvard Üniv (ABD) 

Toronto Üniv (Kanada) 

Oxford Üniv (Ýngiltere) 

Yale Üniv (ABD) 

Berlin Üniv (Almanya) 

Birmingham Ü. (Ýngiltere) 

Liverpool Üniv (Ýngiltere) 

New York Üniv (ABD) 

Leicester Üniv (Ýngiltere) 

Tulane Üniv (ABD) 

Exeter Üniv (Ýngiltere) 

2002 yýlý yayýn sayýsýO ülkedeki 

yayýnlar içindeki payý (%)2003 yýlý 

yayýn sayýsýO ülkedeki yayýnlar 

içindeki payý (%) 

Not 1:Türkiye ve yurtdýþýndaki bazý üniversiteler, 2002 yýlýndaki yayýn sayýlarýna göre 

sýralanmýþlardýr. 

Not 2: Yayýn sayýlarýna, tam makale (= full text article), derleme makale (= review 

article), araþtýrma notu veya kýsa bildiri (= short communication), editöre mektup (= 

letter to the editor), dergilerde yayýnlanan kongre özetleri (= meeting abstract), kitap 

tanýtýmý (= book review) v.s. gibi her türlü yayýn dahil edilmiþ, yayýn tiplerinin ayrýca 

analizi yapýlmamýþtýr. 

Not 3: Ýstanbul Üniversitesi'nin yayýn sayýsý 2003 için tam olarak tespit edilememiþtir. 

Tüm yazarlar “Istanbul Univ” diye adres belirtmiyorlar, bazýlarý da “Univ Istanbul” 

yazýyorlar. Bu þekilde tarama yapýnca, Ýstanbul'daki baþka üniversitelere ait yayýnlar da 

listelenebilmektedir. Örnek: Eðer adreste “X Univ, Istanbul” diye yazýlmýþsa, bu adres 

“Univ Istanbul” olarak bulunmaktadýr; halbuki bu tip adres verilen yayýnlar Ýstanbul 

Üniversitesi'ne ait deðildir. 

Not 4: 2003 yýlý AHCI kapsamýndaki makaleler, Kasým 2003'e kadar yayýnlanan 

makaleleri kapsamaktadýr. 

Not 5: Yurtdýþý Üniversitelere ait yayýn sayýlarýna, AHCI kapsamýndaki makaleler 

dahil deðildir. 

Bazý ülkelerde 1999-2003 yýllarýnda ISI kapsamýndaki dergilerde yapýlan yayýn 

sayýlarý ise, Tablo 11'de verilmiþtir. 

Tablo 11. Bazý ülkelerin 1999 - 2003 yýllarý arasýnda ISI kapsamýndaki dergilerde 

yapýlan yayýn sayýlarý (www.ulakbim.gov.tr; ISI Web of Science 1999-2003; 

http://www.ulakbim.gov.tr/servisler/yayinveatiftarama/siralama; 

Http://sciserv3.ulakbim.gov.tr/wos). 

Ülke 

ABD 

Ýngiltere 

Japonya 

Almanya 

Fransa 

Kanada 

Çin 

Ýtalya 

Ýspanya 

Avustralya 

Rusya 

Hollanda 

Hindistan 

G. Kore 

Ýsveç 

Ýsviçre 

Brezilya 

Belçika 

Polonya 

Tayvan 

Ýsrail 

Türkiye 

Danimarka 

Avusturya 


1999 2000 2001 2002 2003 Dünya 

bilimine katký 

oraný (%) (2003) 

386,321 

104,052 

80,995 

82,280 

58,018 

45,439 

25,045 

37,786 

26,356 

26,792 

28,773 

23,713 

18,515 

14,032 

17,728 

16,571 

12,085 

12,355 

10,268 

10,089 

11,561 

6,197 

9,187 

8,888 

394,586 

108,333 

83,953 

83,136 

58,470 

46,402 

32,037 

39,043 

26,593 

27,930 

29,043 

24,224 

18,772 

15,364 

18,107 

17,306 

13,534 

12,401 

10,967 

10,726 

11,924 

6,423 

9,629 

8,839 

387,671 

103,886 

82148 

82745 

56929 

45,612 

37,444 

40,004 

27,769 

27,664 

26,812 

23,874 

19,678 

17,817 

18,214 

16,787 

14,050 

12,544 

12,060 

11,904 

11,748 

7,807 

9,455 

9,416 

394,312 

103,882 

85,888 

83,870 

57,487 

46,967 

42,150 

41,574 

29,493 

28,886 

27,538 

25,199 

20,935 

19,600 

18,517 

17,350 

16,128 

13,230 

12,679 

12,650 

12,344 

10,188 

9,681 

9,479 

408,566 

113,570 

93,441 

90,835 

61,455 

50,050 

51,120 

46,821 

32,021 

32,004 

27,537 

27,815 

23,562 

23,328 

19,547 

19,271 

17,350 

14,641 

14,491 

14,297 

15,496 

12,515 

10,936 

10,541 

33.35 

9.27 

7.63 

7.41 

5.02 

4.09 

4.17 

3.82 

2.61 

2.61 

2.25 

2.27 

1.92 

1.90 

1.60 

1.57 

1.41 

1.19 

1.18 

1.17 

1.26 

1.02 

0.89 

0.86 

255 256



Ülke 

Finlandiya 

Yunanistan 

Meksika 

Norveç 

Y. Zelanda 

Arjantin 

Çek Cum. 

Macaristan 

G. Afrika 

Singapur 

Portekiz 

Ukrayna 

Mýsýr 

Þili 

Ýran 

Romanya 

Slovakya 

Bulgaristan 

Hýrvatistan 

Nijerya 

Pakistan 

Kuveyt 

Irak 

8,464 

5,431 

5,342 

5,712 

5,528 

5,015 

4,823 

4,568 

4,756 

3,621 

3,534 

4,604 

2,438 

2,150 

1,191 

1,933 

2,221 

1,707 

1,380 

862 

682 

657 

58 


1999 2000 2001 2002 2003 Dünya 

bilimine katký 

oraný (%) (2003) 

8,741 

6,073 

5,660 

5,834 

5,479 

5,389 

5,016 

4,987 

4,611 

4,248 

3,804 

4,462 

2,589 

2,401 

1,469 

2,105 

2,102 

1,682 

1,452 

877 

641 

567 

56 

8,810 

6,482 

6,312 

6,077 

5,478 

5,478 

5,178 

4,900 

4,704 

4,616 

4,129 

4,387 

2,706 

2,414 

1,790 

2,142 

2,185 

1,589 

1,453 

748 

640 

569 

85 

Tüm dünyada ISI kapsamýndaki dergilerde: 1999 : 973,136; 2000 : 956,418 ; 2001 

: 999, 603 ; 2002 : 1,114,055 ; 2003 : 1,224,872; 2004: 1,146,065 (AHCI hariç); 

2005 (05.03.2005'e kadar, AHCI hariç): 269,851 adet yayýn çýkmýþtýr. 

Not 1: Ülkeler, 2002 yýlýndaki yayýn sayýlarýna göre sýralanmýþlardýr. 

Not 2: AHCI kapsamýndaki makale sayýsý, 2003 yýlý için Kasým ayýna kadar olan 

sayýlardýr; dolayýsý ile 2003 yýlý rakamý deðiþebilir. 

8,874 

7,058 

6,259 

6.206 

5,530 

5.713 

5,541 

4,984 

4,977 

4,969 

4,606 

4,251 

2,872 

2,694 

2,392 

2,381 

2,200 

1,706 

1,541 

848 

798 

586 

81 

9,610 

8,310 

9,409 

6,613 

5,833 

5,829 

6,157 

5,386 

5,029 

5,792 

5,485 

4,229 

3,285 

3,047 

3,275 

2,641 

2,262 

1,827 

1,808 

867 

888 

620 

100 

0.78 

0.68 

0.77 

0.54 

0.48 

0.47 

0.50 

0.44 

0.41 

0.47 

0.45 

0.34 

0.27 

0.25 

0.27 

0.21 

0.18 

0.15 

0.15 

0.07 

0.07 

0.05 

0.008 

ISI Kapsamýndaki Trakya Üniversitesi Adresli Yayýnlarýn 1980 - 2005 Yýllarý 

Arasýndaki Durumu 

ISI kapsamýndaki dergilerde Trakya Üniversitesi adresli yayýn sayýlarý, 1980- 

1993 yýllarý arasýnda 0 ile 6 arasýnda seyretmiþ, fakat 1994 yýlýndan sonra bir artýþ 

eðilimine girmiþtir. Yýllýk yayýn sayýsý 1997 yýlýna kadar (1997 hariç) en fazla 13 

olmuþtur. Yayýnlarýn büyük bir kýsmýnýn (% 84.63'nün) Týp ve Fen Edebiyat 

Fakültelerinden çýktýðýný görüyoruz. Tablo 12'de bu durum açýkça 

görülmektedir. 

Tablo 12. 1980- 2005 yýllarý arasýnda ISI Kapsamýndaki Trakya Üniversitesi adresli 

yayýnlarla ilgili bazý veriler (www.ulakbim.gov.tr, ISI Web of 

Science,http://sciserv3.ulakbim.gov.tr/wos, (www.ulakbim.gov.tr, ISI Web of Science, 

http://sciserv3.ulakbim.gov.tr/wos, http://www.ulakbim.gov.tr/servisler/yayinveatiftarama/siralama/; 

ISI Web of Science) 

Fakülte ve 

bölümler 

Týp Fak. 

Fen-Ede. Fak. 

(Fizik) 

(Kimya) 

(Biyoloji) 

(Matematik) 

Ziraat Fak. 

Müh. Mim. Fak. 

(Makine Müh.) 

(Mimarlýk) 

Çorlu Müh. Fak. 

(Çevre Müh.) 

(Ýnþ Müh.) 

(Makine Müh.) 

Eðitim Fak. 

Teknik Eðitim Fak. 

Ýktisadi Ýdari Bil. Fak. 

Toplam 

1980-2005 

(5.3.2005) 

Yýllarý Arasý 

Yayýn 

Sayýsý 

550 

221 

97 

56 

39 

29 

106 

24 

21 

3 

9 

4 

3 

2 

1 

0 

0 

911 

% 

60.37 

24.26 

10.64 

6.15 

4.28 

3.18 

11.63 

2.63 

2.30 

0.33 

0.99 

0.44 

0.33 

0.22 

0.11 

0 

0 

2005 

(05.3.2005 

Yayýn 

Sayýsý 

32 

12 

3 

7 

2 

0 

5 

3 

3 

0 

1 

0 

0 

1 

1 

0 

0 

54 

Öðr. Üyesi 

Sayýsý 

(31.12.2004) 

175 

79 

12 

19 

19 

6 

94 

28 

14 

7 

17 

5 

7 

4 

24 

3 

19 

Öðr. Üyesi 

baþýna düþen 

yayýn sayýsý 

(2004) 

0.81 

0.37 

0.50 

0.68 

0.47 

0.17 

0.30 

0.14 

0.14 

0.28 

0.12 

0.20 

0.14 

0 

0 

0 

0 

257 258



Tablo 12'de, ISI Kapsamýnda Trakya Üniversitesi adresli yayýnlarýn 1980-2005 

yýllarý arasýndaki durumu ayrýntýlý olarak verilmiþtir. Trakya Üniversitesi'nin 

sosyal bölümlerinden ISI kapsamýndaki dergilerde sadece 1 (bir) yayýn çýkmýþtýr 

(05.03.2005 tarihi itibariyle). Gerçi 1980-2004 yýllarý arasýnda SSCI kapsamýndaki 

dergilerde Trakya Üniversitesi adresli 19 yayýn görünüyor; ancak bu 19 yayýndan 

15 tanesinin Týp Fakültesinden, 2 tanesinin Trakya Üniversitesi Armaðan 

Dönertaþ Enegelli Çocuklar Eðitim Merkezi'nden, 1 tanesinin ise Mimarlýk 

Bölümü'nden çýktýðýný görüyoruz. Yurtsever ve Ark. (2002b)'ý, yayýn sayýlarý 

hakkýnda þu görüþleri öne sürmektedirler: “Yayýn sayýlarýyla ilgili bilgi verilirken 

amaç, kurumlarýn veya kiþilerin salt sayýsal ölçütlere dayanarak bir sýralamasýný 

yapmak deðil, Türkiye'de bilimin son yýllardaki geliþmesindeki dinamiklerin bir 

saptamasýný yapmaktýr. Sýralamalardan kaçýnýlmasýnýn temel nedeni, yayýn sayýsý veya 

kiþi baþýna düþen yayýn ve atýf sayýlarý gibi tek bir kýstasa dayanan karþýlaþtýrmalarýn 

yayýnlarýn niteliðine iliþkin birçok etkeni örtüyor olmasý ve doðal olarak da ciddi hatalarý 

içermesidir. Farklý kýstaslarýn hangi formüllerle birleþtirileceði konusunda oluþmuþ bir 

genel görüþ de yoktur”. 

Trakya Üniversitesi akademisyenleri adres verdiklerinde genel olarak Trakya 

University yazmalarýna raðmen, University of Trakya, Faculty Tekirdag, 

University Traka, TU, University Tekirdag, Trakia University, Thrace 

University, University of Thrace, Turku Univ, Trankya Univ, Trakya Medical 

Fak, Tekirdag University, Democritus Univ of Thrace, Trakya U, Univ Thrakien, 

Trakaya Univ, Edrine, v.s. gibi yanlýþ adres vermeler de olmaktadýr. Ayrýca ev 

adreslerini veren, Adrese Edirne diye þehir ismi yazmayan veya üniversite ismi 

vermeden direkt fakülte ismi yazan araþtýrýcýlar da vardýr (ISI Web of Science 

1980-2005). Bu gibi durumlarda makale sayýlarý yanlýþ hesaplanabilmektedir. 

Ancak bu þekilde adresleri hatalý verilen bazý makalelerin tam metinlerine 

ulastýðýmizda, adres hatalarýnýn olmadýðý görülmüþtür. Doðru olaný Trakya 

University veya Türkçe yazýyorsak Trakya Universitesi'dir. Aksi halde Trakya 

Üniversitesi adresli yayýn sayýsý eksik çýkmaktadýr. Çünkü trakia, traka, trakaya 

diye tarama yapýlmaz. Benzer durumlar, diðer üniversiteler için de geçerli 

olabilir. Trakya Üniversitesi adresli yayýnlara ulaþmak için sadece Trakya Univ 

veya Univ Trakya kelimelerini kullanýlarak tarama yapýlmakta ve dolayisiyle 

adresi farklý yazýlan yayýnlara ulaþýlamamaktadýr. 

Makale Yazýmý ve Dergi Seçiminde Dikkat Edilecek Bazý Hususlar 

Uluslararasý dergilerin editörleri, danýþma kurulu üyeleri ve hakemleri, bazý 

genel noktalara çok dikkat ederler. Yazar, makalesini dergiye göndermeden önce 

aþaðýdaki sorularý kendine sorabilir: 

- Çalýþmanýn yapýlma gerekçesi nedir? Çalýþmanýn yapýldýðý alanda hangi boþluk 

doldurulmaya çalýþýldý? Çalýþmanýn yapýldýðý alanda, daha önce yapýlan 

çalýþmalarýn içinde bu çalýþmanýn yeri nedir? 

- Çalýþma bilime bir katký saðlýyor mu? 

-Çalýþmada kullanýlan metodolojinin uluslararasý geçerliliði var mý? 

- Çalýþmada hangi sonuçlar bulundu? Bu sonuçlar ne anlam taþýyor ve ne gibi bir 

önemi olabilir? 

- Bulunan sonuçlarýn daha önce yapýlmýþ benzer çalýþmalardan elde edilen 

sonuçlarla benzerlik veya farklýlýklarý var mý? Varsa nelerdir ve bunlarýn 

muhtemel nedenleri ne/neler olabilir? 

- Kaynaklarda verilen literatürler uluslararasý düzeydemi? Dünyanýn herhangi 

bir yerindeki bir okuyucu bu literatürlere kolay ulaþabilirmi? 

- Çalýþmanýn dil kalitesi nasýldýr? Çalýþma profesyonel bir dille yazýlmýþmý? 

Doðaldýr ki, detaya inildiðinde çok daha fazla dikkat edilmesi gereken noktalar 

vardýr; bunlar genel olabileceði gibi (Makale baþlýðý ve özet kýsmý metni iyi yansýtýyor 

mu, anahtar kelimeler iyi seçilmiþ mi, metinde fazla tekrar var mý, makalenin 

organizasyonu nasýl?, v.s.), o alana-disipline has özellikler de olabilir. Makalenin 

kaynaklar bölümündeki referans sayýsýný gereksizce arttýrmak doðru deðildir. 

Tipik bir araþtýrma makalesi, 25-35 arasýnda referans göstermektedir. ISI Web of 

Science'de makale tararken ekrana gelen makale özetlerinde yazar anahtar 

259 260



kelimelerine ilave olarak “keywords plus” yer almaktadýr. Bunlar ISI tarafýndan 

konulmakta ve atýf gösterilen makalelerin baþlýklarýndan türetilmektedir (E. 

Garfield, www.isinet.com). 

Günümüzde bazý dergiler spesifik konularda yayýn yaptýklarý için, hazýrlanan 

makaleye en uygun derginin seçimi çok önemlidir. Birçok makalenin sadece o 

derginin yayýn alanýna girmediði için reddedildiði çok görülen bir durumdur. 

Ayrýca artýk birçok dergi sadece online olarak makalelerin gönderilmesini 

istemektedir, bu konuyu da araþtýrýp ona göre davranmak gerekir. Bazý dergiler 

hakem isimleri de istemektedirler. Hakem isimleri verirken dikkatli olmak ve 

uluslararasý yayýn ve atýflarý olan uzmanlarýn isimlerinin sunulmasý yararlý 

olacaktýr. 

Sonuç 

Bu çalýþmadaki amaç, okuyucuyu rakamlara boðup, sadece sayýsal veriler vermek 

deðildir. Türk akademisyenler arasýnda son yýllarda çok konuþulur hale gelen ISI 

'nin tarihsel geliþimi ve dergi seçim kriterleri hakkýnda bilgi vermek, ISI 

kapsamýndaki Türk dergilerini tanýtmak ve Türkiye'nin ISI kapsamýndaki 

dergilerde yapýlan yayýnlarýyla ilgili bazý sayýsal veriler sunmak ve bunlarý 

yorumlamaktýr. Türkiye'deki bazý üniversitelerin yaptýklarý yayýn sayýlarý 

verilirken, o üniversitedeki öðretim üyesi baþýna düþen yayýn sayýsý da dikkate 

alýnmalýdýr. Ancak bu parametre de tek baþýna yeterli deðildir; yayýn sayýlarýna 

etki eden birçok faktör vardýr. 

Teþekkür 

Bu makalenin hazýrlanmasýnda, e-mail ile gönderdiði bilgilerle destek olan ve katký 

saðlayan, ISI'de görevli Sn Julie ALLEY, ISI 'nin Almanya ve Ortadoðu sorumlusu 

Sn. Heidi MULLER; gönderdiði 2002 yýlý ISI kitapçýðýyla katký saðlayan, ISI'nin 

Orta Doðu ve Afrika (Fransýzca Konuþulmayan Ülkeler) mali sorumlusu Sn. Jeroen 

PRINSEN ve Turk J Earth Sci ile ilgili bilgileri gönderen ISI Current Contents 

Physical, Chemical and Earth Sciences (CC/PC&ES) Editörü Sn. Rodney 

CHONKA'ya teþekkür ederim. Ayrýca, makaleyi dikkatlice okuyarak deðerli önerilerde 

bulunan Trakya Üniversitesi Týp Fakültesi Öðretim Üyesi Sn Dr. Bülent Sabri 

CIGALI'ya teþekkürlerimi sunarým. 

Kaynaklar: 

® ® 

A. ISI 'nin kullandýðý indeksler: SCI-Expanded, SSCI ve AHCI: Tarihsel geliþim, bugünkü durum ve etki 

faktörü (IF). OrLab Online Mikrobiyoloji Dergisi 2 (5): 1-21, 2004. 

Link: http://www.mikrobiyoloji.org/pdfler/702040501.pdf 

- http://www.publist.com/ 

- Cawkell Ae, Garfield E. "Institute for Scientific Information" Chapter 15 of A Century of Science Publishing, 

p.149-160, Ed. E.H. Fredriksson, IOS Press, 2001. 

Link: http://garfield.library.upenn.edu/reversepub.html 

- Heidi Muller. Territory Executive Germany & Middle East Thomson ISI-UK, kiþisel haberleþme. 

- http://www.isinet.com/ 

- http://atlas.ulakbim.gov.tr/ (Bu siteden bazý üniversiteler ve bazý Resmi Kuruluþlar yararlanabilir) 

- ISI Current Contents, Journal Coverage. As of January 2002. Thomson-ISI, UK, 195 S, 2002 

- Gross PLK, Gross EM. College libraries and chemical education. Science. 66: 385-389, 1927. 

- Brodman E. Methods of choosing physiology journals. Bull Med Libr Assn. 32: 479-483, 1944. 

- Garfield E. The use of JCR and JPI in measuring short and long term journal impact. Croation Med J. 41 (4): 

368-374, 2000. 

Link: http://www.garfield.library.upenn.edu/papers/croatianmedj41(4)p368-374y2000.pdf 

-Garfield E. Citation indexes to science: a new dimension in documentation through association of ideas. 

Science 122 (3159): 108-111, 1955. 

Link: http://garfield.library.upenn.edu/essays/v6p468y1983.pdf 

-Garfield E. "The Impact of Cumulative Impact Factors". Proceedings of the 8th IFSE Conference, Barcelona, 

1995, p.58-81. Presented at the Eighth International Conference of the International Federation of Science 

Editors, Barcelona, July 9-13, 1995. Talk partially based on: "Impressions of Spanish Research Output as seen in 

the ISI Science Indicators Report." July 1995. Link: 

http://www.garfield.library.upenn.edu/papers/impactofcumimpfacs.pdf 

- Garfield E. "How can impact factors be improved?" British Medical Journal, 313 (7054) p. 411-413, 1996b. 

Link: http://www.garfield.library.upenn.edu/papers/bmj313(7054)p411y1996.html 

- Baysal B. Türkiye'de bilimsel dergiler. 21. Yüzyýlda bilimsel yayýncýlýk: Hedefler ve Yaklaþýmlar 

Sempozyumu Kitabý. S. 6-15, 2002. TÜBÝTAK Yay., Ankara. 

Link: http://journals.tubitak.gov.tr/kitap/sempozyum/index.html 

- Garfield E. The use of Journal Impact Factors and Citation Analysis for evaluation of science, (Utah)". 

Presentation at the 41st Annual Meeting of the Council of Biology Editors, Salt Lake City, UT. May 4, 1998a. 

- Garfield E. "The use of Journal Impact Factors and Citation Analysis for evaluation of science, (Oslo)". 

Presentation (Unpublished) - at "Cell Separation, Hematology and Journal Citation Analysis" Mini Symposium 

in tribute to Arne Bøyum, Rikshospitalet, Oslo, April 17, 1998b, No:441. 

- Garfield E. The meaning of the impact factor. Int J Clin Health Psychology. 32 (2): 363-369, 2003. Link: 

http://www.garfield.library.upenn.edu/papers/meaningofif2003.pdf 

- Christopher MM. The impact factor: Getting a grip. Vet Clin Pathol 32 (3): 68-100, 2003. 

Link: http://www.vetclinpathjournal.org/VOL32/VCP3203_098-100.pdf 

- http://mounier.univ-tln.fr/rcmo/php_biblio/if2001.html 

- James Testa. Director, Editorial Development, Thomson-ISI, USA; Link: http://www.isinet.com/ 

- Denkel A, Kaðýtçýbaþý Ç, Pak NK, Pamuk Þ. Türkiye'de sosyal bilimlerin uluslararasý yayýn performansý. 16 S. 

TUBA Yayýnlarý. Ankara, 1999. Link: http://www.tuba.gov.tr/kitap15.html 

- Yurtsever E, Gülgöz S, Yedekçioðlu ÖA, Tonta M. Sosyal bilimler atýf dizininde (SSCI) Türkiye: 1970-1999. 

261 262


142 S. TUBA Yayýnlarý. 2001, Link: http://www.tuba.gov.tr/kitap29.htm 

- http://journals.tubitak.gov.tr/veterinary/abs.htm 

- http://www.bioreference.net/impact/if2001.htm 

- Yurtsever E. Türkiye'de bilimsel yayýn potansiyeli. 21. Yüzyýlda bilimsel yayýncýlýk: Hedefler ve Yaklaþýmlar 

Sempozyumu Kitabý. S. 42-55, 2002a. TÜBÝTAK Yay., Ankara. 


- Yurtsever E, Gülgöz S, Yedekçioðlu ÖA, Tonta M. Saðlýk Bilimleri, Mühendislik ve Temel Bilimlerde 

"Türkiye'nin Uluslararasý Atýf Dizinindeki Yeri 1973-1999". TUBA Yayýnlarý. 2002b, Ankara. 

- http://www.ulakbim.gov.tr/ 

- Abbott A. How Nature are selected? 21. Yüzyýlda bilimsel yayýncýlýk: Hedefler ve Yaklaþýmlar Sempozyumu 

Kitabý. pp. 30-41, 2002. TÜBÝTAK Yay., Ankara. 


- ISI Web of Science. 

- TÜBÝTAK Bilimsel Yayýnlarý Teþvik Programý Kitapçýðý, 74 S, Ankara, 2003. 

Link: http://www.tubitak.gov.tr/pdtdb 

- http://www.ulakbim.gov.tr/servisler/yayinveatiftarama/siralama 

- http://sciserv3.ulakbim.gov.tr/wos 

- Garfield E. Citation Indexing. New York: John Wiley & Sons, 1979. 

- Garfield E. The significant scientific literature appears in a small core of journals. The Scientist. 10 (17), Sept. 

17, 1996a. 

- Pudovkin AI and Garfield E. "Rank-normalized Impact Factor: A way to compare journal performance across 

subject categories" Presented at the American Society for Information Science and Technology Annual 

Meeting, Providence, RI. November 17, 2004 . 

Published in Proceedings of the 67th Annual Meeting of the American Society for Information Science & 

Technology, vol:41, p.507-515, 2004. 

Link: http://garfield.library.upenn.edu/papers/asistranknormalization2004.pdf 

Veya http://garfield.library.upenn.edu/papers/ranknormalizationasist2004published.pdf 

- http://www.library.hacettepe.edu.tr/sureli/syh.htm 

ISI'nin kurucusu Dr. Eugene GARFIELD 

Adres: 

President & Founding Editor. The Scientist. 3535 Market Street, Suite 200 Philadelphia, PA 19104, U.S.A. 

Tel: 00 1 215 243 2205 - Fax: 00 1 215 387 1266 

e-mail: garfield@codex.cis.upenn.edu 

Kiþisel Ýnternet Adresi: http://www.garfield.library.upenn.edu 

263

SCI-EXPANDED, SSCI, AHCI ve ETKÄ° FAKTÃRÃ ... - Ulakbim

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

SCI-EXPANDED, SSCI, AHCI ve ETKÄ° FAKTÃRÃ ... - Ulakbim