You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
l Araştırmaya konu olan vakaların<br />
gerçekleştiği şirketlerin<br />
önemli bir kısmı bağımsız denetim<br />
hizmeti almasına rağmen<br />
bağımsız denetim prosedürlerinin<br />
suistimal vakalarının ortaya<br />
çıkarılmasındaki rolü oldukça<br />
düşüktür. Araştırmada bağımsız<br />
denetim ile tespit edilen suistimal<br />
vakaları sadece %3 iken, rastlantı<br />
sonucu ortaya çıkan suistimal vakalarının<br />
oranı ise %7’dir. Bağımsız<br />
denetim bir şirket için kurumsal<br />
yönetim açısından çok önemli<br />
bir yere sahip olmakla birlikte, bu<br />
araştırmadaki sonuçlar bağımsız<br />
denetimin suistimal vakalarını<br />
ortaya çıkarma açısından önemli<br />
bir mekanizma olmadığını ortaya<br />
koymuştur.<br />
l Araştırma suistimal ile mücadeleye<br />
ilişkin etkin kontrollerin<br />
şirketler tarafından kullanılmadığını<br />
göstermiştir. Örneğin,<br />
proaktif veri gözetimi ve analizi<br />
mağdur olan şirketlerin sadece<br />
%35’i tarafından uygulanırken,<br />
bu kontrollerin varlığı kayıpların<br />
%60 azalmasına ve %50 oranda<br />
suçun daha erken tespitine yardımcı<br />
olmuştur. Diğer az kullanılan<br />
kontroller (sürpriz denetimler,<br />
suistimal ile mücadele eden bir<br />
ekibin kurulması veya suistimal<br />
risk değerlendirme çalışmaları<br />
gibi) kayıpların azaltılmasında ve<br />
suçun erken tespitinde olumlu rol<br />
oynamaktadır. Şirket yönetimleri<br />
suistimal ile mücadele konusunda<br />
para harcarken, oluşturulacak<br />
olan kontrollerin etkinliğini ve bu<br />
kontroller ile suçluda yakalanma<br />
korkusunu ne kadar arttıracağını<br />
dikkate almalıdır.<br />
l Araştırmada suistimal suçunu<br />
işleyen çalışanların büyük ço-<br />
ğunluğu bu suçu ilk defa işlemektedir.<br />
Bu araştırmaya konu olan<br />
vakalardaki suçluların sadece<br />
%5’i daha önceden bu suçu işlemiş<br />
iken, %82’si bu suçu işlememiştir.<br />
İş başvurularında adayın<br />
geçmişine dönük yapılan araştırmalar<br />
adayların belirlenmesinde<br />
önemli bir yöntem olmakla birlikte,<br />
suistimal suçu işlemeye olan<br />
yatkınlıkların değerlendirilmesinde<br />
yardımcı olamayabilir. Araştırma,<br />
birçok suçlunun istihdam<br />
edildikleri kurumlarda suistimal<br />
suçunu işlemeden önce uzun yıllar<br />
çalıştıklarını göstermektedir.<br />
Bu nedenle, işe alım sürecinden<br />
sonra proaktif olarak çalışanların<br />
sürekli takibi ile olası risklerin<br />
değerlendirilmesi, suistimal vakalarının<br />
tespit edilmesinde etkili<br />
bir yöntem olacaktır.<br />
l Suistimal suçu işleyen çalışanların<br />
bir çoğu normalde sahip<br />
olabilecekleri yaşam standardının<br />
üstünde olmaları veya müşteriler<br />
veya tedarikçilerle normal olmayan<br />
ölçülerde yakın ilişki içinde<br />
olmaları gibi işledikleri suçu ele<br />
verecek davranış özellikleri gösterirler.<br />
Araştırmaya konu olan<br />
vakaların %92’sinde, suçun ortaya<br />
çıkarılmasından önce suçu ele<br />
verecek en az bir ortak davranış<br />
belirlenmiştir. Bu nedenle diğer<br />
faktörlerle birlikte düşünüldüğünde<br />
suistimali ortaya çıkarabilecek<br />
bu davranışlara ilişkin tüm<br />
ilgili tarafların (şirket sahipleri ve<br />
yönetimi, çalışanlar, iç ve dış denetçiler<br />
gibi) farkındalığı eğitimler<br />
ile arttırılmalıdır.<br />
Araştırmanın yukarıda özetlediğimiz<br />
sonuçları dikkate alındığında<br />
Türk şirketlerinin bu<br />
çalışmadan alacağı çok fazla<br />
ders olduğu açık. Hem ACFE’nin<br />
vakaları incelendiğinde hem de<br />
Türkiye’nin Uluslararası Şeffaflık<br />
Örgütü’nün (Transparency Inter-<br />
national) yaptığı 2013 yılı Yolsuzluk<br />
Algısı çalışmasında 177 ülke<br />
arasında 53 üncü sırada yer alması<br />
Türkiye’de suistimal gerçeğini<br />
ortaya koyuyor.<br />
Suistimal doğası itibariyle iş<br />
dünyasında ve toplumda konuşulmayan<br />
veya konuşulmasından<br />
kaçınılan büyük bir tehlike. Bu<br />
tehlikenin etkilerini azaltabilmek<br />
için bu konunun açıklıkla konuşulması<br />
ve sürekli mücadele edilmesi<br />
gerekiyor.<br />
Association of Certified Fraud<br />
Examiners (ACFE)<br />
Çalışanların<br />
yaptıkları<br />
suistimaller<br />
iş dünyasının<br />
küresel bir<br />
sorunu.<br />
Suistimal<br />
suçunu<br />
işleyenlerin<br />
kullandıkları<br />
yöntemler ve<br />
şirketlerin<br />
suistimal riskine<br />
karşı aldıkları<br />
önlemler<br />
ülkeden ülkeye<br />
farklılıklar<br />
gösterse de,<br />
araştırma<br />
sonucunda elde<br />
edilen veriler<br />
küresel açıdan<br />
oldukça tutarlı.<br />
Bu tutarlılık,<br />
suistimal<br />
riskinin önemini<br />
ve yaygınlığını<br />
ortaya<br />
koyuyor.<br />
ACFE suistimal ile mücadelede dünyanın en<br />
itibarlı mesleki kuruluşudur. ACFE dünyada<br />
70.000’den fazla üyesi ile dünya genelinde suistimali<br />
azaltan çalışmalar yapmakta ve suistimal inceleme<br />
uzmanlığı mesleğine olan kamu güvenini<br />
tesis etmektedir.<br />
SONBAHAR 2014 TKYD / 47
Change language