7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Giriş:<br />
KURŞUN İZOTOP ANALİZLERİYLE<br />
BAZI BULUNTULARIN<br />
KAYNAKLARININ BELİRLENMESİ<br />
Alôaddin ÇUKUR*<br />
ŞerefK,-!NÇ<br />
Ahmet SAGIROGLU<br />
Arkeolojik örneklerin üretiminde kullanılan hammaddelerin kaynak<br />
belirleme çalışmaları arkeolojik açıdan önemlidir <strong>ve</strong> elde edilen bilgiler<br />
eski küıtürlerarası ilişkiler <strong>ve</strong> ticaret yollarını belirleme amacıyla kullanılmaktadır(l).<br />
Arkeolojik açıdan Yukarı Fırat havzası Türkiye'nin önemli bölgelerinden<br />
biridir. Bu bölgede yerli <strong>ve</strong> yabancı arkeologlar kazı yapmışlardır<br />
<strong>ve</strong> değerli buluntular bölgedeki müzelerde sergilenmektedir. Yukarı Fırat<br />
havzasında Neolitik Çağ'dan beri değişik kültürler yaşamıştır(2). Ancak<br />
bu bölgede kullanılan hammaddelerin kaynağı hakkında bu güne kadar<br />
kayda değer bir yayın bulunmamaktadır(3-5).<br />
Bronz buluntuların yapımında kullanılan metal <strong>ve</strong> filizlerin kaynaklarının<br />
belirlenmesi için uygun bir bilimsel yöntem bulunmamaktadır(3<br />
10). Eser elementlerden yararlanma değişik araştırıcılar tarafından denenmektedir.<br />
Diğer bir yöntem ise kurşun izotop oranlarından yararlanmadır.<br />
Bronz buluntular <strong>ve</strong> bunların üretiminde kullanılan bakır filizlerindeki<br />
kurşunun izotopik bileşimi fiziksel <strong>ve</strong> metalurjik işlemlerde değişmeden<br />
kaldığı varsayımlanmaktadır(lI-14).<br />
Öte yandan maden yatağının içerdiği elementlerin izotopik yapısı<br />
gözönüne alındığında yatağın her yanında aşağı yukarı aynı olmalı fakat<br />
yataktan yatağa değişmelidir. Ayrıca üretim sürecinde değişmeden kalabilmelidir.<br />
* AlfladdinÇUKUR, Fırat Üni<strong>ve</strong>rsitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü,ELAZIG.<br />
Şeref KUNÇ, Fır~t Üni<strong>ve</strong>rsitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Kimya Bölümü, ELAZIG.<br />
Ahmet SAGJROGLU. Fırat Uni<strong>ve</strong>rsitesi Mühendislik Fakültesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü.ELAZIG.<br />
81