![7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı](https://img.yumpu.com/29704480/84/500x640/7-arkeometri-sonualara-toplantasa-1991-ka-1-4-lta-1-4-r-ve-turizm-bakanlaaa.jpg)
7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
7. Arkeometri Sonuçları Toplantısı [1991] - Kültür ve Turizm BakanlıÄı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Çizelge 4. Kaplama Amaçlı Kullanılan Taşların XRD Analiz Snnuçları<br />
ÖrnekNn<br />
Analiz Sonucu<br />
A, Feldspat+ Kil + Mika<br />
A" Feldspat + Kil + Kuvars + Feıo,<br />
A7<br />
Kalsedon(lifsel kriptokristalen kuvars)<br />
Mermerin ana bileşeni kalsiyum karbonattır. Her üç taş da mermer<br />
değildir. Döşemede kullanılan (A,) Korkuteli'nde bulunan bir tür sert parlak<br />
taştır. Ortalama 0, i mm boyutlu tanelerden oluşmuştur. Karbonat, kil<br />
mineralleri <strong>ve</strong> opak mineral esas bileşendir. Kuvars <strong>ve</strong> mika az oranda<br />
bulunmaktadır. A 6 rıo'lu örnek ise ahmeri atik <strong>ve</strong>ya porfido rosso antieo<br />
isimli Mısır'ın Duham Dağı'nda ocaklan bulunan kırmızı porfirdir <strong>ve</strong> volkanik<br />
bir kayadır. Kırmızı renk içeriği demir oksitten kaynaklanmaktadır.<br />
Mikroskopik çalışmalar iri fenokristallerden <strong>ve</strong> hamur maddesinden oluştuğunu<br />
göstermektedir. Pljyoklas, hornblend, biotit <strong>ve</strong> ozit esas mineralleri<br />
oluşturmaktadır. Hamur maddesi yoğun demir oksitlidir. Az oranda<br />
da kuvars, opak miıieral <strong>ve</strong> kil mineralleri içermektedir. Ayrıca çok az<br />
oranda volkanik. kaya parçası bileşime girmiştir. A, no'lu örnek, kalsedon<br />
bileşimindedir. Ince kesit çalışması, parelel sönmeli lifler halinde izlenen<br />
mikrokristalen kuvars kristallerinden oluştuğunu göstermektedir. %1-2<br />
oranında opak mineral içermektedir. Bu sonuçlar da göstermektedir ki,<br />
Ayasofya'nın inşasında masraflardan kaçınılmamış <strong>ve</strong> Bizans topraklarının<br />
her tarafından süsleme amaçlı değişik taşlar kullanılmıştır.<br />
Sonuç olarak, XRD analizleri bize Ayasofya'nın inşasında kullanılan<br />
harç <strong>ve</strong> döşeme taşlarının yapısını aydınlatmada oldukça yararlı sonuçlar<br />
<strong>ve</strong>rmektedir. Bu analiz sonuçları, ince kesit incelemeleri ile oldukça<br />
uyum göstermiştir. Harç imalinde iki ayrı ocağın kirecinin kullanıldığını,<br />
kaplamada da mermerle birlikte ender bulunan değişik taşların da kullanıldığı<br />
anlaşılmaktadır.<br />
KAYNAKLAR<br />
ı. Hayat Arısiklopedisi, i. Cilt, Hayal Yayınları, İstanbul, 1980.<br />
2. Ana Britannica Ansiklopedisi, Cilt 3, Ana Yayıncılık A.ş. 1986.<br />
3. İhsan Erzi (Ayvansarayi Hafız Hüseyin) Camiierirniz Ansiklopcdisi, Tercüman Yayınları 1stanbul.<br />
ı 98<strong>7.</strong><br />
4. İslam Ansiklopedisi, Cilt 2, M.E.B. Devlet kitapları. Milli Eğilim Basımevi. İstanbul 1979.<br />
5. Adnan Turani "Dünya Sanat Tarihi" Türkiye İş Bankası Kültür Ynyınlart TTK basımevi. Ankara<br />
1983.<br />
80
Change language