Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KLAS‹K<br />
49. Kitap<br />
KLAS‹K K‹TAPLAR 1<br />
MUKADD‹ME<br />
Osmanl› Tercümesi<br />
‹bn Haldun<br />
Cilt 2<br />
Mütercim<br />
Pîrîzâde Mehmed Sâhib<br />
Haz›rlayanlar<br />
Yavuz Y›ld›r›m<br />
Sami Erdem<br />
Halit Özkan<br />
M. Cüneyt Kaya<br />
ISBN 978-975-8740-61-1 Tk. No<br />
ISBN 978-975-8740-63-5 Cilt No<br />
Birinci Bas›m Aral›k 2008<br />
Yay›n Haz›rl›k ve Dizin Mustafa Demiray<br />
Tasar›m/Kapak Salih Pulcu<br />
Bask› Cilt Gezegen Tan›t›m<br />
Yeflilce Mah. Ulubafl Cad. No: 54 Ka¤›thane ‹stanbul<br />
Vefa Cad. No: 56 34134 Vefa ‹stanbul<br />
Tel 0212 520 66 41 Faks 0212 520 74 00<br />
klasik@klasikyayinlari.com<br />
www.klasikyayinlari.com
‹Ç‹NDEK‹LER<br />
Terceme-i Hâl-i Mütercim-i Kitâb 3<br />
C‹LD-‹ SÂNÎ EZ TERCEME-‹ MUKADD‹ME-‹ ‹BN HALDÛN 9<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelin Üçüncü Fasl›n›n Yirmi Beflinci Fasl›<br />
Ahkâm-› ‹mâmet ve Hilâfette Tavâyif-i fiî‘a’n›n<br />
Mezâhib-i Muhtelifeleri Beyân›ndad›r 11<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelin Üçüncü Fasl›n›n Yirmi Alt›nc› Fasl›<br />
Hilâfet-i Nübüvvetin Mürûr-› Eyyâm ile Mülk ü Saltanata<br />
‹nk›lâb u ‹ntikali Beyân›ndad›r 22<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelin Üçüncü Fasl›n›n Yirmi Yedinci Fasl›<br />
Bey‘at-i Saltanat Lafz›n›n Ma‘nâ-y› Lü¤avî ve Örfîsi Beyân›ndad›r 34<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelde Fasl-› Sâlisin Yirmi Sekizinci Fasl›<br />
Eimme ve Hulefân›n Mans›b-› Hilâfeti Âhara Ahd ü Tefvîz ile<br />
Velîahd Nasb›n›n Ahvâl ü Ahkâm› Beyân›ndad›r 36<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelin Üçüncü Fasl›n›n Yirmi Dokuzuncu Fasl›<br />
Hilâfet-i ‹slâmiyyeye Mahsüs Olan Menâs›b-› Dîniyye Beyân›ndad›r 52<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelin Üçüncü Fasl›n›n Otuzuncu Fasl›<br />
fii‘âr-› ‹mâmet ve Hilâfet Olan Emîru’l-Mü’minîn Lakab›yla<br />
Hulefân›n Telkibi Beyân›ndad›r 64<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Birinci Fasl›<br />
Taife-i Nasarân›n Âyîn-i Ât›llar› Üzre Mezheb-i Bât›llar›nda<br />
Muktedâlar›na Mahsüs Olan B›trîk Lafz› ile Taife-i Efrenc<br />
Miyân›nda Dîn ü Mezheblerinin Reîslerine Itlâk Olan Papa<br />
Lafz›n›n Ma‘nâs› ve Muktedâ-y› Dîn-i Yehûd’un Lakab-›<br />
Menhûsu Olan Kohen Kelimesinin fierh u Beyân›ndad›r 71<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz ‹kinci Fasl›<br />
Merâtib-i Mülk ü Devlet ve Menâs›b-› Saltanat›n Tertîb u Ahkâm› Beyân›ndad›r 78<br />
Mans›b-› Vezâret 81<br />
Mans›b-› Hicâbet 86
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Üçüncü Fasl›<br />
Hazîne-i Devlete ‘id Olan Îrâd›n Cem‘ u Tahsiline ve Mesarif-i Lâzimenin<br />
Tertîb u Tekmîline Me’mûr Olan Defterdârlar›n Her Devlette Hâl ü fiân›<br />
ve Rütbe vü Unvân› Beyân›ndad›r 90<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Dördüncü Fasl›<br />
Dîvân-› Sultanî Taraf›ndan Etrâf-› Memâlike Neflr u Isdâr Olunan<br />
Evâmir u Menâflîrin Merâsim-i Tahrîr u Tevki‘i ve Hudûd u Ahkâm›n Tertîb u<br />
Terkimi ‹çin Mevzû‘ Olan Mans›b-› Riyâsetin Keyfiyyet-i Hâli Beyân›ndad›r 95<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Beflinci Fasl›<br />
Cürm ü Cinâyet ‹le Müttehem Olan Ashâb-› fiekaveti Teftîfl ü Ta‘zîre<br />
Me’mûr Olan Hâkim-i Örfî Beyân›ndad›r ki Lisân-› Arabî’de<br />
Hükûmet-i Mezbûre fiurta Unvân›yla Ma‘rûf u Meflhûrdur 103<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Alt›nc› Fasl›<br />
Rûy-› Deryâda Cihâd u Gazâ ‹çin ‹‘dâd Olunan Sefâyin-i Sultaniyye Nizam›na<br />
Me’mûr Olan Deryâ Kapudân› ve Sâir Donanma Ahvâli Beyân›ndad›r 105<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Yedinci Fasl›<br />
Ashâb-› Seyf u Kalemin Mülk ü Devlette Bi-Hasebi’r-Rütbe<br />
Rüchân u Tefâvütü Beyân›ndad›r 112<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Sekizinci Fasl›<br />
Mülûk ü Selâtine Mahsüs Olup Sâir Ricâl-i Devletten<br />
Mümtâz Olduklar› Ziyy ü Hey’et ve Tarz u K›yâfet ve Sâir<br />
fii‘âr-› Devlet ü Saltanat Olan Umûr Beyân›ndad›r 114<br />
Âlet 114<br />
Sikke 118<br />
Tenbîh 121<br />
Hâtem 123<br />
T›râz 127<br />
Fustat ve Siyâc 129<br />
Maksüre-i Salât 130<br />
Duâ fi’l-Hutbe 131<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Otuz Dokuzuncu Fasl›<br />
Tertîb-i Harb u Gazâda Beyne’l-Ümem Cârî Olan Mesâlik ü Mezâhib Beyân›ndad›r 134<br />
Fas›l 137<br />
Fas›l 138<br />
Fas›l 139<br />
Fas›l 139<br />
Fas›l 142<br />
Fas›l 144<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk›nc› Fasl›<br />
Mâye-i Hazîne-i Devlet ve Mâdde-yi Beka-y› Saltanat Olan Cibâyet-i Emvâlin<br />
Kesret ü Vefretine ve Noksan u K›lletine Bâ‘is Olan Umûr Beyân›ndad›r 146
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Birinci Fasl›<br />
Evâhir-i Mülk ü Devlette Emti‘a-i Tüccâra Hadden Ziyâde<br />
Resm ü Teklîf Vaz‘ Olundu¤u Beyân›ndad›r 148<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk ‹kinci Fasl›<br />
Mülûk ü Selâtinin Ticârete Meyl ü Ra¤betleri Ra‘iyyete Muz›rr Olup<br />
Îrâd-› Mukarrerin Kesr u Noksan›na Bâ‘is Oldu¤u Beyân›ndad›r 150<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Üçüncü Fasl›<br />
Ashâb-› Mülk ü Devletin ve A‘vân ü Ensar-› Saltanat›n Kemâl-i Servet ü<br />
Yesârlar› Evâs›t-› Devlette Hâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 153<br />
Fas›l 154<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Dördüncü Fasl›<br />
Mülûk ü Selâtinin Nâsa Bezl Ettikleri Atayâ-y› Mu‘tâdeyi Naks u Ref‘<br />
Etmeleri Îrâd-› Hazînenin Noksan›na Bâ‘is Olur 157<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Beflinci Fasl›<br />
Cevr ü Te‘addî, Harâb-› ‹mâra Müeddî Oldu¤u Beyân›ndad›r 158<br />
Fas›l 161<br />
Fas›l 162<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Alt›nc› Fasl›<br />
Mebâdi’-i Mülk ü Devlette Mülûk ü Selâtin Nâsdan ‹hticâb Edip<br />
Ne Vechile Hâcib Nasb Olundu¤u ve Evâhir-i Devlette ‹hticâb›n<br />
Ziyâde Olmas› Beyân›ndad›r 164<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Yedinci Fasl›<br />
Devlet-i Vâhidenin ‹ki Devlete ‹nk›sâm› Beyân›ndad›r 167<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Sekizinci Fasl›<br />
Bir Devletin Vakt-i fiebâb› Zâil Olup Mizâc-› Mülke Za‘f-› Tabî‘î Âr›z Oldukda<br />
Re‘y ü Tedbîr ‹le Devâ-Pezîr Olmad›¤› Beyân›ndad›r 170<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin K›rk Dokuzuncu Fasl›<br />
Mülk ü Devlete Terettüb Eden Halel ü Fesâd›n Keyfiyyeti Beyân›ndad›r 172<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Ellinci Fasl›<br />
Mülk ü Devlete Mal Cihetinden Hâs›l Olan Halel Beyân›ndad›r 176<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli Birinci Fasl›<br />
Her Mülk ü Devletin ‹btidâ-y› Zuhûrunda fiey’en-fe-fiey’â Âftâb-› ‹zz ü ‹kbâli<br />
Mürtefi‘ Olarak Gâyet-i ‹rtifâ‘a Vâs›l Olup Hadd-i ‹‘tidâlde Karâr Ettikten Sonra<br />
Tavran-Ba‘de-Tavr Hatt-› ‹stivâdan Zâil ve Ma¤rib-i ‹dbâra Vâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 178<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli ‹kinci Fasl›<br />
Mülk ü Devletin Hudûs ü Teceddüdü Ne Keyfiyyette Vâki‘ Oldu¤u Beyân›ndad›r 182<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli Üçüncü Fasl›<br />
Devlet-i Cedîdenin Mülk-i Kadîm Üzerine Galebe vü ‹stîlâs› Def‘î Olmay›p<br />
Mehl ü Tedrîc ‹le Vâki‘ Oldu¤u Beyân›ndad›r 184
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli Dördüncü Fasl›<br />
Her Devletin Evâhirinde Vefret-i ‹mâr Vâki‘ Olup Ba‘dehû fiiddet-i Kaht u Galâ<br />
ve Kesret-i Mevt ü Helâk Vukü‘u Beyân›ndad›r 188<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli Beflinci Fasl›<br />
Nizam-› Mülk ü Millet ve H›fz-› Memleket ‹çin Bir Kanûn-› Siyâset Tertîbi<br />
Lâz›m Oldu¤u Beyân›ndad›r 190<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli Alt›nc› Fasl›<br />
Âhir Zamânda Zuhûru Muntazar u Mütevakka‘ Olan Mehdî-i Fât›mî Hakk›nda<br />
Ulemân›n Zâhib Oldu¤u Mezâhib ü Mesâlikin Tafsili ve Hakikat-i Hâlin<br />
Keflf ü Tahkiki Beyân›ndad›r 200<br />
Fas›l Fasl-› Sâlisin Elli Yedinci Fasl›<br />
Ahvâl-i Âlem ve Vekayi‘-i Düvel ü Ümeme Dâir Ahkâm-› Nücûmiyye<br />
ve Cifir ve Melhameye Müte‘all›k Umûr-› Garîbe Beyân›ndad›r 227<br />
El-Faslü’r-Râbi‘ Mine’l-Kitâbi’l-Evvel<br />
Ma‘lûm Ola, Mukaddime Unvân›yla Ma‘rûf Olan Kitâb-› Evvel Alt› Fas›l Üzerine<br />
Ma‘küd u Müretteb Olup ve Her Fas›l Dahî Fenn-i Târîhin Usül-i Mühimmesini<br />
Hâvî ve Fusül-i Adîdeyi Muhtevî Olmakla Hâlen Bu Mahalde Fusül-i Sitte-i<br />
Mezkûreden Üç Fas›l Tamâm Olup Dördüncü Fasla fiürû‘ Olundu.<br />
Ve ‹flbu Fasl-› Râbi‘ Büldân ve Müdün ü Emsar ve Sâir Umrân-› Hadarîye Dâir<br />
Etvâr ile Ona Tâbi‘ ve Müte‘all›k Umûr Beyan›ndad›r. Bu Fas›l Dahî Fusül-i<br />
Sâb›ka Gibi Usül ü Fürû‘u Hâvî Nice Ebvâb u Fusülü Müfltemildir 249<br />
Fas›l Kitâb-› Evvelin Dördüncü Fasl›n›n Evvelki Fasl›<br />
Mülk ü Devletin Vücûdu Müdün ü Emsar›n Hudûsünden Esbak u Akdem Olup<br />
Temeddün ü Temassur Devlet ü Saltanattan Sonra Hâdis Oldu¤u Beyân›ndad›r 251<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in ‹kinci Fasl›<br />
Tabî‘at-› Mülk ü Devlet, Ricâlini Beriyye vü Bâdiyeden Müdün ü Emsara<br />
Nüzûle Dâ‘î Oldu¤u Beyân›ndad›r 254<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Üçüncü Fasl›<br />
K›lâ‘-› Azime ve Husün-› Menî‘a ve Sâir Ebniye-i Refî‘an›n Teflyîd ü Binâs›,<br />
E‘âz›m-› Mülûk ü Selâtinin Kuvvet ü ‹ktidârlar›yla Hâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 255<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Dördüncü Fasl›<br />
Ba‘z-› K›lâ‘ u Husün ve Sâir Mebânî-i Âliye Ziyâde Azim Olmakla<br />
Devlet-i Vâhide, Binâs›na Kâfil ü Kâfî Olmad›¤› Beyân›ndad›r 257<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Beflinci Fasl›<br />
Bir Belde vü Medînenin ‹btidâ Vaz‘ u Binâs›nda Mürâ‘ât› Vâcib ü Lâz›m Olan<br />
Mesalihin, ve Ri‘âyeti Terk ü ‹hmâl Olundukda Hâdis Olan Mefâsidin Beyân›ndad›r 259<br />
Fas›l 262
Fas›l Fusül-i Kitâbdan Fasl-› Râbi‘in Alt›nc› Fasl›<br />
Bi’t-Tül ve’l-Arz Sahîfe-i Ma‘mûre-i Arzda Vâki‘ Mesâcid-i Mükerreme<br />
ve Me‘âbid-i Mu‘azzama Beyân›ndad›r 263<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Yedinci Fasl›<br />
Ma¤rib-Zemîn ve Memâlik-i ‹frîk›yye’de Müdün ü Emsar›n<br />
Kalîl Oldu¤u Beyân›ndad›r 276<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Sekizinci Fasl›<br />
Millet-i ‹slâmiyyede K›lâ‘ u Husünun Düvel-i Sâlifeye Nisbetle<br />
Kalîl Oldu¤u Beyân›ndad›r 278<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Dokuzuncu Fasl›<br />
Taife-i Arab’›n Teflyîd ü Te’sîs Etti¤i Bilâd u Emsar, Esra‘-› Evkatta<br />
Harâb Olup Ekall-i Kalîli ‹mâr Üzre Müstemirr Oldu¤u Beyân›ndad›r 280<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Onuncu Fasl›<br />
Bilâd ü Emsar Ma‘mûr Olduktan Sonra Ne Vechile<br />
Harâba Müflrif Oldu¤u Beyân›ndad›r 281<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Birinci Fasl›<br />
Müdün ü Emsar›n Birbirinden Tefâzul u Tefâvütü, Ahâlîsinin Vüs‘at-i Me‘âfl ve<br />
Kesret-i Refâhlar› Nisbeti Üzre Vâki‘ Olup ve Sûk u Bâzâr›n Revâc› Müdün ü<br />
Emsar›n K›llet ü Kesret-i ‹mâret ile Tefâvütlerine Râci‘ Oldu¤u Beyân›ndad›r 282<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On ‹kinci Fasl›<br />
Müdün ü Emsarda Zehâyir u Erzâk›n Es‘âr› Beyân›ndad›r 286<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Üçüncü Fasl›<br />
Ehl-i Bâdiye ve Sükkân-› Beriyyenin Müdün ü Kurâ ve Emsar-›<br />
Ma‘mûrede Sükûn u ‹kametten ‹mtinâ‘lar› Beyân›ndad›r 289<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Dördüncü Fasl›<br />
Ma‘mûre-i Vesî‘a-i Arzda Vâki‘ Âmme-i Aktar u Etrâf›n Fakr u G›nâda<br />
Muhtelifü’l-Ahvâl Olmas›, Bilâd u Emsar Nisbeti Üzre Cârî Oldu¤u Beyân›ndad›r 290<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Beflinci Fasl›<br />
Bilâd ü Emsarda Mezra‘a vü Mer‘â Makülesi Ba‘z-› Akar Temellükü<br />
ve Ondan Hâs›l Olan Menâfi‘ u Avâyid Beyan›ndad›r 292<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Alt›nc› Fasl›<br />
Ehl-i Emsardan A¤niyâ vü Mütemevvilînin Ba‘z-› Ashâb-› Câha<br />
‹ntisâb ü ‹stinâda Muhtâc Olduklar› Beyan›ndad›r 294<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Yedinci Fasl›<br />
Büldân ü Emsarda Tavr-› Hadâret Üzre Her Husüsta Nizam u Kemâl<br />
Husülü Mülk ü Devlete Tâbi‘ Olup ve Mülk ü Saltanat›n<br />
‹mtidâd ü Bekas›yla Dâim u Râsih Oldu¤u Beyân›ndad›r 295
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Sekizinci Fasl›<br />
Tena‘um u Tereffühte Kemâl, Kesret-i ‹mâretin Gâyeti ve Ömr-i Tabî‘îsinin<br />
Nihâyeti Olup Lezâyiz-i Nefsâniyyeye ‹nhimâk ü ‹flti¤âl,<br />
Zevâl-i Mülke Alâmet Oldu¤u Beyân›ndad›r 299<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in On Dokuzuncu Fasl›<br />
Her Devlette Dâru’l-Mülk-i Hükûmet ve Kürsî-i Memâlik-i Saltanat Olan<br />
Bilâd ü Emsar, Devletin Zevâl ü ‹nk›râz›yla Harâb Oldu¤u Beyân›ndad›r 303<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Yirminci Fasl›<br />
Sanâyi‘in Ba‘z›s› Bilâda Mahsüs Oldu¤u Beyân›ndad›r 307<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Yirmi Birinci Fasl›<br />
Ba‘z-› Bilâd-› Ma‘mûrede Dahî Beriyye-Niflîn Olan Kabâil ü Aflâyir Miyân›nda<br />
Cârî Oldu¤u Üzre Asabiyyet Mevcûd Olup Ahâlîsi Beynlerinde Harb u K›tâl<br />
ve Ceng ü Cidâl Vâki‘ Oldu¤u Beyân›ndad›r 308<br />
Fas›l Fasl-› Râbi‘in Yirmi ‹kinci Fasl›<br />
Ehl-i Bilâd ü Emsar›n Tekellüm Ettikleri Lisân u Lü¤at Beyân›ndad›r 310<br />
El-Faslü’l-Hâmis Mine’l-Kitâbi’l-Evvel<br />
Kitâb-› Evvelin Beflinci Fasl› Esbâb-› Me‘âfl Olan Kesb ü San‘at ve Sâir<br />
Onlara Müte‘all›k Ahvâl-i Ümmet Beyân›ndad›r. Bu Fas›l Dahî Nîce Mesâil-i<br />
Mühimmeyi Hâvî Fusül-i Adîdeyi Muhtevî Olup Her Biri G›dâ-y› Rûh<br />
ve Mâye-i Feyz Fütûhtur 313<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Evvelki Fasl›<br />
R›zk u Kesbin fierh u Hakikati ve Kesb ü Kâr, A‘mâl-i Befleriyyenin<br />
K›ymeti Oldu¤u Beyân›ndad›r 315<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin ‹kinci Fasl›<br />
Vücûh-i Kesb ve Turuk-› Me‘âfl Beyân›ndad›r 319<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Üçüncü Fasl›<br />
Hizmet, Me‘âfl-› Tabî‘îden Olmay›p Emr-i Te‘ayyüflte<br />
As›l Olmad›¤› Beyân›ndad›r 321<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Dördüncü Fasl›<br />
A‘mâk-› Arzda Medfûn u Mahzûn Olmak Üzre Zu‘m Olunan Defâyin ü<br />
Künûzdan Taleb-i Mâl Edip Onunla Te‘ayyüfl Kayd›na Düflmek,<br />
Vetîre-i Me‘âfl-› Tabî‘îden Hâriç Oldu¤u Beyân›ndad›r 323<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Beflinci Fasl›<br />
Rütbe vü Câh, Bâ‘is-i Tevfîr-i Milk ü Mâl Olup Tahsil-i Yüsr ü G›nâya<br />
Vesîle Oldu¤u Beyân›ndad›r 329
Fas›l Fasl-› Hâmisin Alt›nc› Fasl›<br />
Kesb-i Mâl ve ‹hrâz-› fieref Ekseriyâ Temelluk ve Huzû‘ Ashâb› ‹çin Hâs›l Olup<br />
Bu Huluk ile Tehalluk, Esbâb-› ‹zz ü Sa‘âdetten Ma‘dûd Oldu¤u Beyân›ndad›r 331<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yedinci Fasl›<br />
Umûr-› Dîni ‹kamet Edip Kazâ ve Fetvâ ve Tedrîs ve ‹mâmet ve Hitabet<br />
ve Te’zîn ve Bunlar›n Emsâli Hidemât-› Dîniyyede Müstahdem Olan Ricâlin<br />
Ekseriyâ Kesb ü Me‘âfltan Hisseleri Kalîl Oldu¤u Beyân›ndad›r 336<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Sekizinci Fasl›<br />
Filâhat ü Zirâ‘at, Kurâda Sâkin Zu‘afâ-y› Re‘âyâ ve Sevr ü Bakar ile<br />
fiakk-› Zemîn Eden Fukarâya Mahsüs Oldu¤u Beyân›ndad›r 338<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Dokuzuncu Fasl›<br />
Kesb ü Me‘âfla Vesîle Olan Ticâretin Ma‘nâs› ve Turuk u Esnâf› Beyân›ndad›r 339<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Onuncu Fasl›<br />
Tâcir, Bir Metâ‘› Beled-i Âhara Nakl Etmek Beyân›ndad›r 340<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Birinci Fasl›<br />
R›zk› ‹htikâr Tarîk›yle Habs ü ‹ddihâr Beyân›ndad›r 342<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On ‹kinci Fasl›<br />
Es‘ârda H›sb ü Rehâ, Tüccâr u Muhtekirîne Muz›rr Oldu¤u<br />
Beyân›ndad›r 346<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Üçüncü Fasl›<br />
Meslek-i Ticârete Sülûk, Nâsdan Kimin Hâline Münâsib ve Terki<br />
Kime Muvâf›k Oldu¤u Beyân›ndad›r 346<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Dördüncü Fasl›<br />
Ashâb-› Ticâret, Kibâr-› Devletin Ahlâk-› Haseneleriyle Mütehall›k Olmay›p<br />
Himmet ü Mürûetten Ba‘îd Olduklar› Beyân›ndad›r 348<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Beflinci Fasl›<br />
Hiref ü Sanâyi‘in Cümlesi Üstâddan Ahze Mevküf Olup Kesb ü Te‘allüm<br />
ile Hâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 350<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Alt›nc› Fasl›<br />
Hiref ü Sanâyi‘in Kemâli, ‹mâret-i Bilâd ile Hâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 351<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Yedinci Fasl›<br />
Bilâd ü Emsarda Hiref ü Sanâyi‘in Sebât ü Kemâli Ol Beldelerde Vâki‘ ‹mâretin<br />
K›dem-i Ahdi ve Tül-i Emedi Sebebiyle Hâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 353<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Sekizinci Fasl›<br />
Hiref ü Sanâyi‘in Kesret ü Cevdeti, Taliblerinin Kesret ü Ra¤betlerine<br />
Mevküf Oldu¤u Beyân›ndad›r 356<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin On Dokuzuncu Fasl›<br />
Bilâd ü Emsar Harâba Müflrif Oldukda Hiref ü Sanâyi‘e K›llet ü Noksan<br />
Terettüb Etti¤i Beyân›ndad›r 357
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirminci Fasl›<br />
Taife-i Arab Hiref ü Sanâyi‘e Ehil Olmay›p Beynlerinde Matlûb<br />
ve Memleketlerinde Mer¤ûb Olmad›¤› Beyân›ndad›r 358<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Birinci Fasl›<br />
Bir Kimse ‹çin Sanâyi‘den Bir San‘atta Meleke-i Tâmme ve Mahâret-i Kâmile<br />
Hâs›l Olduktan Sonra San‘at-› Uhrâda Mahâret ü Mümâreset Husülü<br />
Kalîl Oldu¤u Beyân›ndad›r 360<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi ‹kinci Fasl›<br />
Hiref ü Sanâyi‘in Usül ü Mühimmât› Beyân›ndad›r 361<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Üçüncü Fasl›<br />
San‘at-› Filâhat ü Zirâ‘at Beyân›ndad›r 363<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Dördüncü Fasl›<br />
San‘at-› Binâ ve Tarh-› Ebniye Beyân›ndad›r 364<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Beflinci Fasl›<br />
San‘at-› Nicâret Yani Dülgerlik San‘at› Beyân›ndad›r 369<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Alt›nc› Fasl›<br />
San‘at-› Hiyâtat ve Hiyâket Beyân›ndad›r 371<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Yedinci Fasl›<br />
S›nâ‘at-› Tevlîd Yani Ebelik San‘at› Beyân›ndad›r 373<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Sekizinci Fasl›<br />
San‘at-› T›bb›n Fâidesi ve Ona Bilâd ü Emsarda ‹htiyâc Olunup<br />
Beriyye vü Bâdiyede Ondan ‹sti¤nâ Hâs›l Oldu¤u Beyân›ndad›r 377<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Yirmi Dokuzuncu Fasl›<br />
Hatt u Kitâbet Sanâyi‘-i ‹nsâniyyeden Bir San‘at-› fierîfe Oldu¤u Beyân›ndad›r 381<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Otuzuncu Fasl›<br />
San‘at-› Virâkat Yani Mücellidlik San‘at› Beyân›ndad›r 391<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Otuz Birinci Fasl›<br />
San‘at-› G›nâ ve Mûsiki Beyân›ndad›r 393<br />
Fas›l Fasl-› Hâmisin Otuz ‹kinci Fasl›<br />
Sanâyi‘de Hazk u Mahâret, Husüsen San‘at-› Hisâb u Kitâbet,<br />
Sahibine Akl u Kemâl Îrâs Etti¤i Beyân›ndad›r 400<br />
D‹Z‹N 403