Sağlık Hizmetlerinde İdarenin ve Hekimlerin ... - Gazi Üniversitesi

Yrd. Doç. Dr. M. Savaş BAYINDIR
karşı dava açması ve idarenin kamu görevlisine rücu davası açması dolaylı bir yol
olduğundan usul ekonomisi bakımından sakıncalı görülebilir.
Anayasa’nın 40. maddesine göre, “kişinin, resmî görevliler tarafından vâki
haksız işlemler sonucu uğradığı zarar da, kanuna göre, Devletçe tazmin edilir.
Devletin sorumlu olan ilgili görevliye rücu hakkı saklıdır.”
Anayasa’nın 129. maddesine göre, “memurlar ve diğer kamu görevlilerinin
yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları, kendilerine
rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak
idare aleyhine açılabilir”.
DMK’nın 12. maddesine göre, “Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya
tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa, bu zararın ilgili memur tarafından
rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır”. Bu hüküm idare ile kamu görevlisi
arasındaki sorumluluk ilişkisini düzenlemektedir. 12. maddenin 1. fıkrası, kamu
görevlisine görevini itina ile yapmasını ve Devlet malını korumasını, 2. fıkra ise
bunun sağlanamadığı durumda idarenin gördüğü zararın memur tarafından ödeneceği
düzenlenmiştir. 12. maddeye göre kamu görevlisi bir Devlet malına zarar verirse
bu malın bedelini ödemekten sorumludur. Bu halde zarar gören üçüncü kişiden
bahsedilemez. Fakat memurun “görevini dikkat ve itina ile yerine getirmemesi”
nedeniyle üçüncü kişilere zarar verilmiş olabilir.
DMK’nın 13. maddesine göre, “kişiler, kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili olarak
uğradıkları zararlardan dolayı bu görevleri yerine getiren personel aleyhine değil,
ilgili kurum aleyhine dava açarlar”. Bu hüküm bir usuli düzenlemedir. Sorumluluk
kapsamı “kamu hukukuna tabi görevlerle ilgili ortaya çıkan zararlardır”. Personel
demekle kapsam geniş 72 , kamu hukukuna tabi görevler denilerek ise kapsam dar
tutulmuştur.
Anayasanın 40. maddesi ve onun izdüşümü olan DMK 12. maddesi, esasa
ilişkin hükümlerdir. Bu hükümlere dayanılarak sağlık hizmetlerinden doğan
zararlardan dolayı idareyi sorumlu tutmak ve yargı yolunun idari yargı olduğunu
söylemek yeterlidir. Devlet Memurları Kanunu’nun 13. maddesi ise Anayasa’nın
129/5 hükmünün izdüşümüdür ve bu hükümler usuli düzenlemelerdir. Benzer ilişki
72
Başbakan ve bakanlar ile mahalli idarelerin, özerk kuruluş ve kurumların seçilmiş organları
sorumluluk kapsamı dışındadır. Lutfi DURAN, Türk Kamu Personelinin Mali Sorumluluğu,
s.11, “129/5’deki diğer kamu görevlileri kavramı, Bakanları da kapsamakta”dır. GÜRAN, Sait;
Anayasa’nın 128 ve 129 uncu Maddeleri Yönünden Kamu Görevlileri İle Bakanların Durumu,
AİD, C. 17, S. 3, 1984, s. 34.
572 Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XI, Sa.1-2, Y.2007