09.11.2014 Views

türkiye'de sel kontrol çalışmaları - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele ...

türkiye'de sel kontrol çalışmaları - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele ...

türkiye'de sel kontrol çalışmaları - Çölleşme ve Erozyonla Mücadele ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

EROZYONU ÖNLEME VE KONTROL YÖNTEMLERİ VE<br />

ORMANCILIK SEMİNERİ<br />

22-25 Şubat 2011 İstanbul<br />

TÜRKİYE’DE SEL KONTROL<br />

ÇALIŞMALARI<br />

Prof. Dr. Hüseyin E. ÇELİK<br />

İÜ Orman Fakültesi İstanbul<br />

hecelik@istanbul.edu.tr


TÜRKĠYE’DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

1. Türkiye’de Erozyonun Kapsamı <strong>ve</strong> Nedenleri<br />

2. Seller <strong>ve</strong> OluĢma Nedenleri<br />

3. Sel Kontrolu Orman Mühendisliği ĠliĢkisi<br />

4. Sel Kontrol Önlemleri<br />

5. Materyal Toplanma Bölümünde Alınacak Önlemler<br />

6. MTB Yatak Islahı (Stabilizasyon)<br />

7. MTB Yamaç Islahı (Stabilizasyon)<br />

8. MTB AGM’nin ÇalıĢmaları<br />

9. MTB DSĠ’nin ÇalıĢmaları<br />

10.TaĢıntı Konisinde Alınabilecek Önlemler<br />

11.Sel Kontrolunda Örgütler Arası ĠĢbirliği<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

2


1. Türkiye’de Erozyonun Kapsamı <strong>ve</strong> Nedenleri<br />

‣ Türkiye dünyada en fazla erozyona uğrayan<br />

G-GD Asya kuĢağında yer alır.<br />

‣ Birim alanda K Amerika’dan 6, Avrupa’dan 17,<br />

Afrika’dan 32 kat fazla toprak kaybeder.<br />

‣ Türkiye’nin % 90’ında çeĢitli Ģiddetlerde, %<br />

60’ında Ģiddetli <strong>ve</strong> çok Ģiddetli erozyon vardır.<br />

‣ Erozyon salt bir toprak aĢınma-taĢınması değil,<br />

<strong>sel</strong>, taĢkın, sedimantasyon, heyelan, çığ gibi<br />

olgulardaki payı ile bir zararlı olaylar zinciridir.<br />

Bu nedenle hızla önlenmelidir.<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

3


1. Türkiye’de Erozyonun Kapsamı <strong>ve</strong> Nedenleri<br />

Erozyon: toprağın aĢınma, taĢınması<br />

Türkiye’de su erozyonu (%99)<br />

rüzgar erozyonu (%1)<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

Su erozyonu<br />

a. Yüzey erozyonu<br />

b. Oyuntu erozyonu<br />

c. Sel yatağı<br />

d. Sel deresi<br />

4


Nallıhan - Ankara


1. Türkiye’de Erozyonun Kapsamı <strong>ve</strong> Nedenleri<br />

Türkiye’de<br />

Orman alanlarının %54<br />

Tarım alanlarının %59<br />

Meraların %64<br />

Orta <strong>ve</strong> Ģiddetli erozyon<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

6


1. Türkiye’de Erozyonun Kapsamı <strong>ve</strong> Nedenleri<br />

Türkiye’de erozyon neden yüksektir?<br />

‣Ortalama yük<strong>sel</strong>ti 1132m> Asya(1050 m)<br />

‣Yük<strong>sel</strong>tisi >1000 m (dağlık) TR’nin % 57’si<br />

‣Kırıklı arazi > TR’nin yarıdan fazlası<br />

‣Eğim > %45 TR’nin % 45’i<br />

‣Jeoloji kolay aĢınır,<br />

‣Anadolu, medeniyetler beĢiği, bitki örtüsü<br />

tahrip edilmiĢ<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

7


2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

Türkiye’nin Ġklim Haritası<br />

H. E. ÇELĠK<br />

İklim kıyılar hariç buharlaşma > yağış<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

8


2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

TÜRKİYE'DE ARAZİ KULLANIMI (Bin Ha)<br />

SU1.158<br />

DİĞER 357 2133.385<br />

ÇAYIR + MERA<br />

ORMAN + FUNDA<br />

2.972<br />

1.458<br />

18.533<br />

21.770<br />

TARIM<br />

21.780<br />

6.273<br />

0 5.000 10.000 15.000 20.000 25.000 30.000<br />

I-IV V-VII VIII<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

9


2. Seller <strong>ve</strong> Oluşma Nedenleri<br />

Dünya’da doğal<br />

afetler içinde<br />

<strong>sel</strong>lerin yeri<br />

Maddi kayıp % 30<br />

Sel<br />

9%<br />

CAN KAYBI<br />

Volkan<br />

2%<br />

Fırtına<br />

46%<br />

DSĠ<br />

1955-2002 1308 <strong>sel</strong><br />

1.235 can kaybı<br />

61 bin konut yıkıldı<br />

<strong>ve</strong>ya kullanılamaz<br />

halde<br />

YaklaĢık 2 milyar $<br />

maddi hasar<br />

Deprem<br />

43%<br />

Sel<br />

77%<br />

ETKİLENEN İNSAN SAYISI<br />

Volkan<br />

0%<br />

Fırtına<br />

19%<br />

Deprem<br />

4%<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

10


2. Seller <strong>ve</strong> Oluşma Nedenleri<br />

Sel <strong>ve</strong> TaĢkın Farkı<br />

• Sel, Ģiddetli yağıĢların ardından yanderelerden<br />

gelen <strong>ve</strong> fazla miktarda katı <strong>ve</strong> iri materyal içeren<br />

büyük su kitlesi<br />

• Yanderelerden gelen <strong>sel</strong>lerin ana akarsuya<br />

ulaĢmasıyla vadi boyunca suyun taĢması ise taĢkın<br />

• Yabancı dillerde (Torrent / flood, upstream,<br />

wildbach)<br />

• Farkları: Sel yukarı havzada meydana geliyor, katı<br />

<strong>ve</strong> iri materyal fazla, <strong>sel</strong> materyalle bastığı araziyi<br />

kullanılmaz hale getiriyor.<br />

• Sel <strong>ve</strong> taĢkınlar normal akımların 5-11 bin katı<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

11


2. Seller <strong>ve</strong> Oluşma Nedenleri<br />

Rize - ÇamlıhemĢin<br />

10 dakika sonra…<br />

Ağustos - 2005<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

12


2. Seller <strong>ve</strong> Oluşma Nedenleri<br />

H. E. ÇELİK<br />

TÜRKİYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIŞMALARI<br />

13


2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

H. E. ÇELİK<br />

TÜRKİYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIŞMALARI<br />

14


BÖLGELERE GÖRE TAŞKINLAR 1970-2005<br />

KARADENİZ<br />

GD ANADOLU<br />

D ANADOLU<br />

AKDENİZ<br />

İÇ ANADOLU<br />

B ANADOLU<br />

MARMARA<br />

0 50 100 150 200 250 300 350 400<br />

CAN KAYBI<br />

TAŞKIN SAYISI<br />

DSİ I. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU


2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

%<br />

50<br />

MEVSİMLERE GÖRE TAŞKINLAR (1970-1997)<br />

45<br />

40<br />

35<br />

30<br />

25<br />

20<br />

15<br />

10<br />

5<br />

0<br />

İLKBAHAR YAZ SONBAHAR KIŞ<br />

DSİ I. ULUSAL TAŞKIN SEMPOZYUMU


Sellerin nedenleri<br />

1. Ġklim faktörleri<br />

A. YağıĢ özellikleri<br />

• YağıĢ tipi<br />

• YağıĢ Ģiddeti<br />

• YağıĢ süresi<br />

• YağıĢ dağılıĢı<br />

• YağıĢın hareket yönü<br />

• YağıĢ öncesi toprak nemi<br />

B. Ġntersepsiyon<br />

C. Evaporasyon<br />

D. Transpirasyon<br />

2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

2. Fizyografik faktörler;<br />

A. Havza Özellikleri<br />

• Havza büyüklüğü <strong>ve</strong> formu<br />

• Havza ortalama yük<strong>sel</strong>tisi<br />

• Havza ortalama eğimi<br />

• Havza genel bakısı<br />

• Drenaj durumu<br />

• Toprak tipi<br />

• Arazi kullanımı (Bitki örtüsü)<br />

B. Yatak (mecra) özellikleri<br />

• Yatak geniĢliği <strong>ve</strong> derinliği<br />

• Enkesit formu <strong>ve</strong> alanı<br />

• Yatak eğimi <strong>ve</strong> eğim kırıklıkları<br />

• Kıvrımlılık<br />

• Yatağı oluĢturan malzemenin cinsi<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

17


2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

Çıplak alan<br />

Orman<br />

Yağmur damlasının darbe etkisi<br />

Yağmur suyunun infiltrasyonu<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

18


2. Seller <strong>ve</strong> oluşma nedenleri<br />

Bitki örtüsünün yüzey<strong>sel</strong> akıĢa <strong>ve</strong> toprağa sızan su miktarına etkisi<br />

Elmalı Barajı Havzası AraĢtırma Sonuçları (BALCI 1956)<br />

% 18 % 36<br />

% 56<br />

H. E. ÇELĠK<br />

% 82 % 64 % 44<br />

Orman<br />

Çayır<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

Çıplak Toprak<br />

19


3. Sel Kontrolu-Orman Mühendisliği İlişkisi<br />

Erozyon <strong>ve</strong> <strong>sel</strong> <strong>kontrol</strong>u için görevler:<br />

I. Suların yağıĢ havzasından dere yatağına<br />

düzenli geçiĢini sağlamak,<br />

II. Sularla taĢınan katı materyali nicelik <strong>ve</strong><br />

nitelik bakımından normal ölçülere<br />

indirmek,<br />

III. Bu su <strong>ve</strong> materyali yatak boyunca çevreye<br />

zarar <strong>ve</strong>rmeden akıtmak, depolamak, tespit<br />

etmek.<br />

H. E. ÇELĠK<br />

I <strong>ve</strong> II YağıĢ havzasının yamaçlarıyla ilgili,<br />

orman mühendisinin sorumluluk alanı,<br />

III büyük akarsu yataklarında inĢaat<br />

mühendisinin sorumluluk alanı<br />

Ancak dağlık arazilerde yatak yamaç<br />

stabilitesini etkilediği yerlerde orman mühendisi<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

20


MTB<br />

B<br />

TK<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

21


3. Sel Kontrolu-Orman Mühendisliği İlişkisi<br />

3116 Sayılı Orman Kanunu (1937)<br />

Madde 79 : Devlet ormanlarının sınırları içindeki<br />

ırmak <strong>ve</strong> çay kenarlarını <strong>ve</strong> bunların kaynaklarını<br />

tanzim etmek, <strong>sel</strong>lerin husulüne <strong>ve</strong> yer kaymalarına<br />

mani olacak her türlü tahkimat <strong>ve</strong> imalat yapmak<br />

orman idaresinin vazifesidir.<br />

6831 Sayılı Orman Kanunu (1956)<br />

Madde 58 - Devlet ormanlarının hudutları içindeki<br />

ırmak <strong>ve</strong> çay kenarlarını <strong>ve</strong> bunların kaynaklarını<br />

tanzim edecek, <strong>sel</strong>lerin husulüne <strong>ve</strong> yer kaymalarına<br />

<strong>ve</strong> toprak aĢınma <strong>ve</strong> taĢınmalarına mani olacak her<br />

türlü ağaçlamalar <strong>ve</strong> teknik tedbirler orman idaresince<br />

yapılır.<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

H. E. ÇELĠK 22<br />

ÇALIġMALARI


3. Sel Kontrolu-Orman Mühendisliği İlişkisi<br />

5531 Sayılı Orman Mühendisliği, Orman Endüstri Mühendisliği <strong>ve</strong><br />

Ağaç ĠĢleri Endüstri Mühendisliği Hakkında Kanun 2006<br />

4a / 7 nolu bend: (orman mühendisinin<br />

görevleri) ağaçlandırma, erozyonla mücadele,<br />

<strong>sel</strong> <strong>ve</strong> çığ <strong>kontrol</strong>ü, havza amenajmanı, entegre<br />

havza ıslahı <strong>ve</strong> kırsal kalkınma planlama,<br />

projelerinde <strong>ve</strong> uygulama çalıĢmaları yapmak<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

23


4. Sel Kontrolu<br />

I. Materyal toplanma bölümünde alınacak<br />

önlemler<br />

a. Yatak stabilizasyonu<br />

TaĢıntı barajı, toprak bent, geçirgen<br />

baraj, çamur deposu, taban kuĢağı <strong>ve</strong><br />

brit, yatak kaplaması<br />

kıyıların stabilizasyonu<br />

b. Yamaç stabilizasyonu<br />

kitle stabilizasyonu, oyuntu ile savaĢ,<br />

yüzey stabilizasyonu<br />

II. Taşıntı konisinde alınacak önlemler<br />

Yatak temizliği, kıyı tahkimi, yatağın<br />

doğrultulması<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

24


Kargılı dere / Aydın Nazilli<br />

H. E. ÇELĠK TÜRKĠYEDE SEL KONTROL ÇALIġMALARI 25


5. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

Sorunlar:<br />

‣ Yatakta kazılma<br />

‣ Kıyı oyulmaları<br />

‣ Heyelanlar<br />

‣ Oyuntular<br />

‣ Yüzey erozyonu<br />

a. Yatak ıslahı<br />

TaĢıntı barajı,<br />

toprak bent,<br />

geçirgen baraj,<br />

çamur deposu,<br />

taban kuĢağı <strong>ve</strong> brit,<br />

yatak kaplaması<br />

kıyıların stabilizasyonu<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

26


6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

Yatak Islahı: TaĢıntı barajı<br />

H. E. ÇELĠK SEL VE ÇIĞ KONTROLU 27


6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

Yatak Islahı: Taşıntı barajı<br />

H. E. ÇELĠK SEL VE ÇIĞ KONTROLU 28


6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

TaĢıntı barajı, kontrbaraj <strong>ve</strong> düĢü havuzu<br />

H. E. ÇELĠK SEL VE ÇIĞ KONTROLU 29


6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

Geçirgen baraj: düĢey aralıklı, yatay aralıklı<br />

H. E. ÇELĠK SEL VE ÇIĞ KONTROLU 30


Toprak bent<br />

6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

Çamur deposu<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

31


6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

32<br />

Taban kuĢağı <strong>ve</strong> brit<br />

H. E. ÇELĠK SEL <strong>ve</strong> ÇIĞ KONTROLU


6. Materyal toplanma bölümünde alınacak önlemler<br />

33<br />

Kıyı stabilizasyonu<br />

H. E. ÇELĠK SEL VE ÇIĞ KONTROLU


7. MT Bölümü Yamaç Islahı<br />

kitle stabilizasyonu<br />

Heyelan<br />

Taşıntı barajıyla heyelan stabilizasyonu (Bernard 1927)


7. MT Bölümü Yamaç Islahı kitle stabilizasyonu<br />

Kayan kitlenin drenajı<br />

Heyelan alanının ayrıntılı etüd <strong>ve</strong> planı<br />

Drenaj sistemi: toplama kanalı, akıtma kanalı


7. MT Bölümü Yamaç Islahı kitle stabilizasyonu<br />

Kazıklar<br />

Kartaltepe-İstanbul


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

Kuru Duvar EĢikler<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

37


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

Aydın ġerabat deresi, kuruduvar eĢikler <strong>ve</strong> bitkilendirme


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

ÇEVİRME HENDEĞİ<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

39


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

Örme çit<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

40


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

Çuvallı Toprak Sedde<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

41


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

Kafes Tel EĢik<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

42


7. MT Bölümü Yamaç Islahı Oyuntu <strong>kontrol</strong>u<br />

HarçlıtaĢ Yapılar<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

43


7. MT Bölümü Yamaç Islahı<br />

Yüzey stabilizasyonu<br />

Örme çitler<br />

Teraslar<br />

Çayırlandırma, ağaçlandırma<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

44


7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

Teraslar: eğimli, eğimsiz<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

45


7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

Teraslar: eğimli, eğimsiz<br />

Eğimsiz teraslar: su ekonomisi <strong>ve</strong> erozyon koruma: kurak<br />

Eğimli teraslar : erozyon koruma: yağıĢlı bölge<br />

Gradoni tipi teras<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

46


Kanallı gradoni<br />

7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

Teraslar: eğimli, eğimsiz


7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

48


7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

Örme çit takviyeli teras<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

49


7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

Teras aplikasyonu – su terazili pergel<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

50


7. MT Bölümü Yamaç Islahı: Yüzey stabilizasyonu<br />

7. MT Bölümü Yamaç Islahı<br />

Kültürel önlemler<br />

OTLANDIRMA<br />

Önce stabilizasyon sağlanır.<br />

Toprak hazırlığı, mevcut bitkiler korunur.<br />

Otlandırma - çalılandırma birlikte<br />

Bazı ot türleri: ayrık, agrostis, festuca,<br />

poayonca, korunga, üçgül, fiğ<br />

Ot ekimi: çizgi ot ekimi, çayır kalıpları,<br />

malçlama.<br />

AĞAÇLANDIRMA<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

51


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

Ağaçlandırma<br />

Erozyon Kontrolu<br />

Rehabilitasyon<br />

YeĢil KuĢak<br />

Özel Ağaçlandırma<br />

Mera Islahı<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

52


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

53


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

Kahramanmaraş-1935<br />

Kahramanmaraş-2009<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

54


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

Akşehir 1965 Akşehir 2009<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

55


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

Isparta Ġli, Senirkent Ġlçesinde 13.7.1995 tarihinde meydana gelen <strong>sel</strong> <strong>ve</strong><br />

toprak akmaları sırasında, ilçe merkezinde 74 vatandaĢımız hayatını<br />

kaybetmiĢ, 46 kiĢi yaralanmıĢ, 195 ev yıkılmıĢ <strong>ve</strong> 125 bina hasar görmüĢtür.<br />

2602 ha. sahada erozyon <strong>kontrol</strong>u çalıĢması <strong>ve</strong> 490 ha. mera ıslah çalıĢması<br />

yapılmıĢtır.<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

56


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

1980 yılı ilkbaharında<br />

Seyhan nehrinin bir kolu olan<br />

<strong>ve</strong> Seyhan baraj gölüne<br />

dökülen Çakıt Çayı taĢmıĢ E-5<br />

karayolunu <strong>ve</strong> demiryolunu<br />

tahrip etmiĢ. Adana ilini ise<br />

tehdit eder konuma gelmiĢtir.<br />

Adana Çakıt Çayı Projesi<br />

Niğde Bor <strong>ve</strong> UlukıĢla ile Adana Pozantı Ġlçeleriyle 39 köyü<br />

içine alan Çakıt Çayı Erozyon Kontrol Projesi 1982 yılında<br />

uygulamaya baĢlanmıĢtır.<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

57


8. MTB AGM’nin çalışmaları<br />

Ġzmir KarĢıyaka Erozyon Kontrolu Projesi<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

58


9. MTB DSİ’nin çalışmaları<br />

Yatak <strong>ve</strong> yamaç ıslahı<br />

Denizli – Çivril – Irgıllı yan dereleri<br />

Aydın – Nazilli ġerabat deresi<br />

Isparta – Uluborlu – Kuru <strong>ve</strong> GüreĢyeri<br />

dereleri<br />

Yatak ıslahı<br />

Erzincan Vasgirt dere<br />

Hatay – Ġskenderun – AĢkarbeyli dere<br />

Manisa – Salihli – Yenipazar dere<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

59


9. MTB DSİ’nin çalışmaları: Senirkent<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

60


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları<br />

Kuru duvar eĢik


9. MTB DSİ’nin çalışmaları<br />

AlaĢehir Horzum Embelli Dere


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları<br />

Geçirgen tersip bendi


9. MTB DSİ’nin çalışmaları<br />

Çok amaçlı seki


9. MTB DSİ’nin çalışmaları


9. MTB DSİ’nin çalışmaları<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL ÇALIġMALARI<br />

72


73<br />

10. Taşıntı Konisinde Alınabilecek Önlemler<br />

Yatak temizliği<br />

Kıyıların tahkimi<br />

Kıyı duvarları yapımı<br />

Yatağın doğrultulması<br />

H. E. ÇELĠK SEL <strong>ve</strong> ÇIĞ KONTROLU


11. Sel Kontrolunda Örgütler Arası İşbirliği<br />

Teknik anlamda <strong>sel</strong> <strong>kontrol</strong> çalıĢmaları 1950’ler<br />

OGM <strong>ve</strong> DSĠ<br />

1960-69 arası iki örgüt de hem yamaç, hem yatak<br />

ıslahı<br />

1969’dan itibaren AGM <strong>ve</strong> DSĠ arasında iĢbirliği<br />

protokolü<br />

ĠĢbirliği: yatak ıslahı DSĠ, yamaç ıslahı AGM<br />

1995 MASK, 1998 AGM-DSĠ iĢbirliği protokolü<br />

2007 AGM, OGM <strong>ve</strong> DSĠ Çevre <strong>ve</strong> Orman<br />

Bakanlığına bağlı<br />

Ağaçlandırma <strong>ve</strong> Erozyon Kontrolu Eylem Planı<br />

2008-2012<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

74


Poligon deresi Yukarı Havza Islahı:<br />

AGM + DSĠ : Teras, ağaçlandırma <strong>ve</strong> ıslah sekileri


H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

76


TEġEKKÜRLER<br />

H. E. ÇELĠK<br />

TÜRKĠYE'DE SEL KONTROL<br />

ÇALIġMALARI<br />

77

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!