6ZemlLuAt

eddedişleri, işçi sınıfının çıkarlarını ve haklarını
savunmaktaki militan mücadeleleri, onları uluslararası emek
hareketinde ve İkinci Enternasyonalde bütün sol sosyal
demokrat akımlar içinde Bolşevikliğe en yakın devrimci
Marksist eğilim olarak belirledi.
Ancak bu durum, sınırlı sosyalizmin temel sorunlarda
Bolşeviklikten ayrılmaması demek değildi. Sınırlı
sosyalizmin Bolşevikliğin Bulgaristan'a özgü bir tarzı
olduğu ve yapılacak tek işin yeni uluslararası duruma ayak
uydurmak olacağı yolundaki yanlış yorum. Partiye çetin ve
tehlikeli günler geçirtti.
Altı çizilerek vurgulanması gerekir ki. Partiyi 19. yüzyıl
Marksizmi çerçevesinde tutan ve Marksizmi emperyalist
çağa -yani kapitalizmin son aşaması dönemine- uygulayan
Lenin'in değerli katkılarından yararlanmayı engelleyen işte
Partinin ve özellikle Di-miter Blagoev'den başlayarak bütün
liderlerin bu yanlış yorumu oldu. Bu yanlış kavram.
Partimizin bolşevikleşmesini geciktirdi, liderlerin Vladaya
olaylarındaki ve özellikle 9 Haziran 1923 askeri faşist
darbesindeki yanlış tutumlarını doğurdu.
Sınırlı sosyalizmin, özellikle taviz vermeyen sınıfsal
tutumu, Bulgar Menşevizmine karşı mücadelesi ve demir
disiplini ile Bolşevikliğe yakın olduğu bir gerçektir. Ne var
ki, birtakım ilke ve taktik sorunlarında Bolşeviklik ve
Leninizmden ayrıldığı da bir gerçektir.
Sınırlı sosyalizm ile Bolşeviklik arasındaki temel
ayrılıklar nelerdir? Sınırlı sosyalizm, proleter diktatörlüğünü
proleter devriminin temel niteliği olarak kabul etmiyordu.
Bu sorun Parti programında yer almamıştı. Kapitalizmin
yeni evresinin, yani son evresinin başladığını, proleter
devriminin eşiğine gelindiğini kavrayamayan sınırlı
sosyalizm, burjuva sınıfının devrilmesi için silahlı
ayaklanma ve iktidarı ele geçirme sorununu somut olarak
ortaya getirmiyordu.
Parti kuruluşu, örgütlenmesi ve disiplini açısından
364
Leninist parti doktrinine yaklaşmasına rağmen, partinin
devrimde ve iktidar mücadelesindeki işçi sınıfının militan
öncüsü olması konusunda sınırlı sosyalizm Leninist bir tavır
almıyordu. Partimiz, kendini, emekçi halkın bütün öteki
örgütlerini yönetecek, kitlelerle en yakın ilişkiyi kuracak ve
böylece başarılı bir devrimci eylemi sağlayacak güçte bir
Bulgar işçi sınıfı üst örgütü olarak görmüyordu.
Sınırlı sosyalizm, emek hareketinin kendiliğinden
oluşması görüşünden henüz sıyrılamamıştı. Nesnel toplum
kanunlarının kendiliğinden işleyeceğini savunan sosyal
demokrat görüşün etkisin-deydi. Parti, başlıca görevinin
uyarma ve propaganda olduğunu, nesnel işlevi olan
toplumsal gelişme kanunlarını açıklamaktan, işçilere ve
bütün emekçi halka sosyalizm ruhunu aşılamaktan, işçilere
sınıf bilinci vermekten ve işçilerin güncel mücadelelerine
yol göstermekten ibaret olduğunu kabul ediyor, kaçınılmaz
sosyalist devrimin nesnel koşulların ol-gunlaşmasıyla
kendiliğinden gerçekleşeceği görüşünü sürdürüyordu. Parti,
görevinin sadece emekçi halkı örgütlemek, eğitmek ve
günlük mücadelelerini yönetmek, olayları açıklamak
olmayıp, aynı zamanda devrimci eylemin yaratılması ve
yönlendirilmesine katkıda bulunmak, proleter devriminin
hazırlanmasında, örgütlenmesinde ve gelişiminde egemen
unsur olmak zorunluluğunu, kendisinin etkin bir güç
olduğunu anlamıyordu. Bu nedenle de, sert sınıf
çatışmalarının yapıldığı dönemde Parti bir hareketsizliğe
girdi ve ayaklanmış olan kitle bağnaz bir tutumla uzak
kaldı.
Sınırlı sosyalizmin Marksist görüşleri birer doğma
niteliğine sokması sonucu, Parti sekterliğe kaydı ve geniş
halk kitleleriyle ilişki kurması zorlaştı. Örneğin, burjuvaziye
karşı bir sınıf olarak tavizsiz politika izleyen, burjuva
partileriyle çeşitli seçim koalisyonlarına ve burjuva
parlamentosunun "kurucu" yasama görevine haklı olarak
karşı çıkan Parti, bağımsız eylemi doğmaya çevirdi, genel
olarak
365