Agin Temmuz-Agustos

ESK‹ PA⁄N‹K ve ÇOCUKLU⁄UM
Samiye GENÇ
Pa¤nik’in köylere has o büyülü, meyve, çiçek, hayvan
ve insan kokan, s›cak, güzel yaz gecelerinde, tüm torunlar
dedem Fehmi Karahan’›n evinin dam›nda s›ralan›p
oturur, F›rat’›n derinden gelen u¤ultulu sesi ve insan›
rahatlatan serinli¤inin eflli¤inde büyüklerin sohbetlerini
dinlerdik.
O tarihte bizler daha befl alt› yafllar›nda çocuklard›k.
1968-1969 y›llar›ndan bahsediyorum. Elektri¤in henüz
olmad›¤› zamanlard›. Küçük hunilerin genifl taraflar›n›n
lehimlenerek kapat›lmas›yla elde edilen, içine gazya¤›
konulan ç›ralarla ayd›nlan›rd›k geceleri.
Yaz tatillerinde köye gidece¤imiz zamanlar› iple çekerdik.
Geceleyin damda büyükler otururken, biz çocuklar
s›rtüstü yatar, y›ld›zlar› seyrederdik. Ne çok y›ld›z kayard›.
Dilek yetifltiremezdik ço¤una… Bugüne kadar gitti¤im
her yerde o y›ld›zlar› arad›m. Fakat hiç onlar kadar
ço¤una, onlar kadar parla¤›na ve uzansan tutacakm›fl gibi
yak›nda olan›na rastlamad›m. Çocuklu¤umun y›ld›zlar›
belki çocuklu¤umla birlikte eski Pa¤nik’te kald›.
Belki de birer birer kayd›lar bofllu¤a!..
O güzel gecelerden sonra, hepimiz sabah erkenden
kalkar, anneannem Huriye Do¤an’›n yay›¤›n›n etraf›na
üflüflür, yay›g›n bitmesini sab›rs›zl›kla beklerdik. Bu
arada anneannemin yay›¤›n içine bakt›¤› masuradan biz
de merakla bakar ama pek de bir fley göremezdik. Olsun,
yine de bakard›k. Yay›k bitince, o ayran kokan mis gibi
tereya¤› ekmeklerimize sürülür ve ifltahla yenirdi.
Tabii sonra köydeki arkadafllar›m›zla buluflur, onlar›n
ifllerine yard›mc› olur, ayn› zamanda da e¤lenirdik.
Bizim için en büyük ifl g›dikleri otlatmak olurdu. Bazen
de koyunlar› F›rat kenar›na götürür, y›kar, bu arada biz
de çimerdik. Belki de o zamanlar dünyan›n en mutlu çocuklar›
biz olurduk…
Neden oldu¤unu pek an›msam›yorum ama geceleri
kazanlar kurulur, büyük atefller yak›l›r, bulgurlar hafllan›rd›.
Ben en çok közde patl›can ve biber piflirmelerine
sevinirdim. Kaynat›lan bulgurlar› kovalarla damlara tafl›r
büyük bezlerin üzerine sererek kuruturlard›. Hiç sevmesek
de kufllar› kovalama ifli biz çocuklara kal›rd›.
Derken, bir yaz köye gitti¤imizde ‹ngilizlerin geldi-
¤ini ve arkeolojik kaz› çal›flmalar› yapt›klar›n› ö¤rendik.
Bu bizim için çok flafl›rt›c› bir durumdu. Onlar› çok merak
ederdik ama ayn› zamanda çok da çekinirdik. Yak›ndan
görünce “Aaa… bunlar da bizim gibi insanm›fl” dedi¤imizi
hat›rl›yorum. Ama asla yanlar›na yaklaflamazd›k!..
En dikkatimizi çeken fley, onlar›n yapt›klar› ilkel
dufl sistemi olmufltu. Sabah hep birlikte kalkar, kaz› yapt›klar›
yere giderlerdi. Onlar gidince, biz de dufllar›n› incelemeye
koyulurduk. Bir a¤ac›n etraf›n› san›r›m sacdan
bir paravanla kapatm›fllard›. Hemen üstüne plastik bidondan
bir su deposu yerlefltirmifller ve deponun alt›na
huniden yap›lma bir süzgeç takarak bir dufl sistemi oluflturmufllard›.
Her akflam kaz›dan sonra dufllar›n› al›p dinlenirler,
geceleri ellerinde fenerlerle tek s›ra halinde
“ayakyolu”na giderlerdi. Bizim için çok gizemli, merak
uyand›ran insanlard›. Potirik ç›kt›¤› bir gün, tuvaletlerindeki
tuvalet ka¤›d› rüzgârla beraber aç›l›p, metrelerce gö-
¤e do¤ru uçuflmufl ve köycek bu görüntüye anlam verememifltik.
Hatta bir gün köyün harman yerinde yang›n ç›km›fl,
bütün köy, telaflla çeflmeden harman yerine kadar su kovalar›n›
elden ele geçirerek yang›n› söndürmeyi baflarm›fllard›.
‹ngilizlerin de ayn› köylüler gibi yang›n söndürmeye
canla baflla ifltirak etmeleri beni çok etkilemiflti.
Onlar›n en büyük yard›mc›s›, köyün en dobra, en
pervas›z, en ifli olmayan adam› Bekargil’in Hasan A¤abey’di.
Dillerini bilmese de onlarla iyi anlafl›rd›. Öyle ki
geçti¤imiz y›llarda kaz›n›n sorumlusu Bay Richard, Hasan
A¤abey’i ziyarete köye geldi, ikisinin de çok duyguland›klar›na
flahit olduk.
Birkaç y›l sonra kaz› bitti, baraj bitti, o güzelim evler
ki mimarileri çok ilginçti, o yemyeflil bahçeler, yalanc›
cennet gibi güzelim köyümüz, an›lar›m›z, kökümüz,
bir yan›m›z sular alt›nda kald›. Ben sanki çok güzel bir
rüyadan uyand›m. Büyüklerin hüngür hüngür a¤lad›klar›n›
ve yeniden köy kurmak için nas›l çaba sarf ettiklerini
gördüm.
fiimdi önünde masmavi Keban Gölü, yemyeflil ba¤lar›,
bahçeleri ile bugünkü Kaflp›nar Köyü, Mehmet Do-
¤an’›n, nam-› di¤er fiöför Emmi’nin (Hac› Dedem) ve
kadim dostu Muhtar Hüseyin Selçuk’un (Hüseyin Day›’m›n)
eseridir. Onlar›n sayesinde yine çok güzel bir köyümüz
var, nur içinde yats›nlar.
10
a¤›n Temmuz-A¤ustos 2007