DSÄ° Genel MüdürlüÄü 2010 Yılı Faaliyet Raporu - Devlet Su Ä°Åleri ...
DSÄ° Genel MüdürlüÄü 2010 Yılı Faaliyet Raporu - Devlet Su Ä°Åleri ...
DSÄ° Genel MüdürlüÄü 2010 Yılı Faaliyet Raporu - Devlet Su Ä°Åleri ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>2010</strong> Yılı <strong>Faaliyet</strong> <strong>Raporu</strong><br />
her iki <strong>Genel</strong> Müdürlükçe birlikte devam ettirilmiştir. Bu çalışmalar, söz konusu sulama kooperatiflerinin<br />
kurulmasını teşvik etmek, tesislerin inşaatını yapmak ve işletmeye geçtikten sonraki faaliyetlerini yürütmek<br />
amacıyla DSİ, Toprak-<strong>Su</strong> ve Ziraat Bankası arasında akdedilen 03/03/1966 tarihli ve daha sonra revize edilen<br />
31/12/1973 tarihli işbirliği protokolü ile gerçekleştirilmektedir.<br />
<strong>Su</strong>lama kooperatiflerine ait hizmetlerde DSİ <strong>Genel</strong> Müdürlüğü yapacağı tesislerle ilgili teknik ve ekonomik<br />
fizibilite raporlarını hazırlamak, yeraltı suyu işletme sondaj kuyularını açmak, işletilecek kuyuların elektrifikasyon<br />
tesislerini projelendirmek ve inşasını yapmak, kuyulara uygun motopompları tespit ederek temin ve<br />
montajı işlemlerini gerçekleştirmekle görevlendirilmiştir. <strong>Su</strong>lama kooperatifleri ise DSİ <strong>Genel</strong> Müdürlüğü’nce<br />
inşa edilen tesisleri devralmak ve sulama şebekeleri ile bakım ve onarımlarını yaparak yeraltı suyu sulama<br />
tesislerinin işletmesini yapmakla yükümlüdür.<br />
<strong>Su</strong>lama kooperatifleri adına mülga Köy Hizmetleri <strong>Genel</strong> Müdürlüğü’nce yapılan sulama tesisleri inşaatları<br />
bedelsiz olmakla beraber, DSİ <strong>Genel</strong> Müdürlüğü’nce açılan işletme sondaj kuyuları, inşa edilen kuyu başı elektrifikasyon<br />
tesisleri ve motopomp bedelleri geri ödemeye tabidir. Söz konusu tesislerin bedelleri faizsiz olarak<br />
hesaplanmakta ve Bakanlar Kurulu Kararı gereği DSİ <strong>Genel</strong> Müdürlüğü’nce hazırlanan bir devir sözleşmesi ile<br />
tesisler kooperatiflere devredilmektedir. Devir sözleşmeleri önceleri tesislerin ilk 5 yılı ödemesiz 25 yılı geri<br />
ödemeli, 30 yıllık bir işletme süresini kapsamaktaydı. Bu süre içerisinde işletme sondaj kuyuları 1 defa, motopomplar<br />
ise iki defa yenilenmekteydi. Ancak 26/06/1997 tarihli Başbakanlık Olur’u ile devir sözleşmelerinde<br />
yeni bir düzenlemeye gidilmiş ve daha önce inşa edilen tesislerin hakkı saklı kalmak kaydıyla bu tarihten sonra<br />
inşa edilen tesislerde geri ödeme süreleri ilk üç yılı ödemesiz ve 12 yılı eşit taksitler halinde olmak üzere 15 yıla<br />
indirilmiştir. Böylelikle tesislerdeki kuyu ve motopomp yenilemeleri kaldırılmış ve yenileme ihtiyacı bulunması<br />
ve kooperatifin talebi olması halinde yenilemenin bedeli mukabilinde yapılacağı kabul edilmiştir.<br />
• <strong>Su</strong>lama kooperatiflerine ait yeraltı suyu sulamalarında 31/12/<strong>2010</strong> tarihine kadar 11.235 kuyuda<br />
452.238 hektar arazinin sulanması sağlanmıştır. Ülkemizde halen faaliyette bulunan takriben 1.368<br />
adet sulama kooperatifinin dağılımında yoğunluk Konya, Isparta, Eskişehir, Kayseri, Edirne, Samsun,<br />
İzmir DSİ Bölge Müdürlüklerinde yer almaktadır.<br />
• İnşa edilen yeraltı suyu sulama tesisleri 6200 sayılı Kanun gereğince sulama kooperatiflerine<br />
devredilmektedir. 31/12/<strong>2010</strong> tarihine kadar tevsi işleri dahil olmak üzere 2.043 adet ünitede 10.383<br />
adet kuyu ile 427.899 hektar alanı sulayacak kapasitedeki yeraltı suyu sulama tesisinin devir işlemleri<br />
yapılmıştır.<br />
• 31/12/<strong>2010</strong> tarihi itibari ile DSİ YAS <strong>Su</strong>lamaları, Kamu YAS <strong>Su</strong>lamaları ve YAS <strong>Su</strong>lama Kooperatiflerinin<br />
aracılığıyla 13.242 adet işletme sondaj kuyusundan net 551.810 hektar alan yeraltı suyundan sulanmaktadır.<br />
Ülkemizde yeraltı suyu sulama projelerinin ele alınmasından itibaren en fazla gelişme sulama<br />
kooperatiflerinde olmuş ve kooperatif sulamalarının toplam yeraltı suyu sulamaları içindeki payı<br />
%82’ye ulaşmıştır. Yeraltı suyu sulama alanlarının toplamı, DSİ tarafından sulamaya açılan alanların<br />
içinde yaklaşık %17’lik bir pay oluşturmaktadır.<br />
Köy Hizmetleri <strong>Genel</strong> Müdürlüğü’nün kapanmasından sonra, DSİ ve KHGM’ce ortaklaşa yapılan YAS <strong>Su</strong>lama<br />
Kooperatiflerinin yarım kalan sulama inşaatlarının tamamlanması amacıyla, Resmi Gazete’nin 05/08/2005<br />
tarih ve 25897 sayısında yer alan, 2005/9173 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, yeraltı suyu sulama kooperatiflerine<br />
ait sulama şebekeleri, kooperatif yönetimlerinden de talep gelmesi halinde, bedeli karşılığında<br />
<strong>Devlet</strong> <strong>Su</strong> İşleri tarafından gerçekleştirilebilecektir.<br />
3.8.2. Halk YAS <strong>Su</strong>lamaları<br />
Çiftçilerin 167 sayılı Kanun esaslarına göre kullanma belgesi alarak yaptığı ferdi sulamalar bu<br />
çerçevededir.31/12/<strong>2010</strong> tarihine kadar özel sulama yapılması ve içme-kullanma, sanayi suyu için 195.750<br />
adet kullanma belgesi verilmiş olup, münferit şahıs sulamaları için 3,106 km 3 (milyar m 3 ) yeraltı suyu tahsis<br />
edilmiştir.<br />
46