Amiga Dunyasi - Sayi 13 (Haziran 1991).pdf - Retro Dergi

BASIC DERLEYİCİLERİ
A miga'nin diğer dilleri (C, Assembler vs.) ile karşılaştırıldığında, BASIC bir hayli yavaş kalmakta.
Bu sorunu ortadan kaldırmak için, bazı programcı firmalar BASIC programları en hızlı programlama
dili olan makine diline çeviren derleyiciler (compiler) çıkarttılar. Şimdi bu derleyicilerin çalışma
Cem GENCER
Evet, Amiga'da BASIC dili ile çalışmış
olanlar bilirler; program biraz uzamaya
başladığında çalışması yavaşlar. Bunun
sebebi, WorkBench ile birlikte verilen
ABASIC'in compiler değil de, bir
interpreter olması. Şimdi bilgisayara yabancı
olanlar soracak: 'Interpreter ne
demek?'. Interpreter, compiler programlama
dilinin temel çalışma şeklini anlatır.
Compiler'larla, program genellikle bir
text editörüyle yazıldıktan sonra CLI'dan
bazı komutlar kullanarak ya da ayrı bir
program sayesinde makine diline çevrilirler.
Bir programı compile etmek, programın
uzunluğuna göre değişecektir; fakat
genelde bu işlem 2-3 dakika sürer.
Compiler'ların bir ufak dezavantajı varprogramı
bir hayli uzatırlar ve genelde
compile edilen bir programı herhangi
cruncher yardımıyla sıkıştırmak mümkün
değildir. Programın uzamasının sebecompiler'ın,
kullanılan tüm komutların
ne dili karşılıklarını programın sonualt-rutin
olarak yerleştirmesidir. Fakat
bazı compiler'larda bu sistem değiştirilmiştir.
Örneğin HiSoft BASIC, programı
compile edince diğer compiler'lara göre
çok daha kısa bir dosya yaratır. Fakat bunu
çalıştırabilmeniz için, HiSoft
BASIC'in ana disketinde LIBS
di rectory 'sinde yer alan HiSoft Basic.library
dosyasını da compile edilmiş programın
bulunduğu disketin LIBS
directory 'sine aktarmalısınız. Bunun sebebi,
bu gibi compiler'ların BASIC kontlarının
makine dilinde karşılıklarının
sistem library'si (sistem rutinlerinin
-olunduğu alt-rutin paketi) gibi bir dosyada
saklanmasıdır.
Ayrıca compiler'ların pek büyük olma-
Yan bir sorunu daha var: hazırladığınız
dosyaları, ASCII dosya olarak compiler'a
atarma gereği. Bunun anlamı, program
dosyası içinde yazıcı kumanda karakterle
Escape kodları) gibi, ASCII tablosunda
yer almayan kodlan direkt olarak kullanamayışınızdır.
Bunları, ancak DATA satırlarında
sayısal karşılıkları ile tanımladıktan
sonra program içinde READ komutunu
kullanıp okutarak kullanırsınız. Fakat
bu da bir bakıma avantajdır. PC gibi standart
BASIC komutlarıyla çalışan bilgisayarda
mevcut istediğiniz bir BASIC
programı, Amiga'ya aktarıp doğrudan
compile edebilirsiniz. Bu da, bir hayli ha-
şekillerini ve örnek olarak seçtiğimiz iki-üç tanesini inceleyelim.
zır BASIC programa sahip olmanız anlamına
gelmekte.
Amiga BASIC'in değişik bir huyu daha
var; programlan kaydederken SAVE komutunda
hiçbir takı kullanmazsanız, program
dosyanız sıkıştırılarak kaydedilecektir.
Bu sayede programlarınız diskette daha
az yer kaplarlar; ancak bu da,
compiler'lar için sorun çıkanr. Nedeni gayet
açık; dosyalar sıkıştırıldığında, saf
ASCII yazı dosyaları olmaktan çıkarlar.
Böyle bir dosyayı yukarıda da belirttiğim
gibi compiler yüklememekte ısrar edecektir.
Bunun da çözümü gayet basit: Dosyayı
AmigaBASIC'te yükledikten sonra diskete
SAVE "",A komutu ile kaydedin.
Interpreter ise, AmigaBASIC gibi editörü
de üzerinde olan ve hiçbir bekleme süreci
olmadan programları yükledikten
sonra doğrudan çalıştırabileceğiniz bir
programdır. Burada program çalıştırıldığında,
sadece programın işlenen satırı makine
diline çevrilir. Bu, tabii ki büyük bir
hız kaybı oluşturur. Hele bir de programda
alt-rutinler ve dallanmalar (GOTO...,
GOSUB..., CALL...) fazlaysa, program daha
da yavaşlar. Interpreter'lara en güzel
örnek, Amiga BASIC'tir. HiSoft BASIC,
GFA-BASIC ve AC-BASIC ise
compiler'lar arasında yer alır.
Compiler ve interpreter arasında bir bakıma
büyük bir benzerlik vardır; ikisi de
programın işlenmesi gereken satırını karakter
karakter hafızadan okurlar ve bu
karakterlerin doğruluğunu, sıralanışlarını
ve özel işaretlerin yerlerini kontrol ederler.
Ancak bu şartların hepsi yerine gelirse,
o satır makine diline çevrilir. Interpreter,
çevrilen bu satırı hemen çalıştırır; fakat
compiler, makine diline çevrilen bu
satın öncekilerin sonuna gelecek şekilde
hafızaya atar ve bir sonraki satırın kontrollerine
geçer.
Compiler ve interpreter'ların çalışma
şeklini Şekil I ve Şekil II'den de anlayabilirsiniz.
Ayrıca bir program satırı kontrol
edilirken yapılan işlemleri, Şekil IH'teki
akış diyagramında görebilirsiniz.
Gelelim inceleyeceğimiz üç compiler'a;
bunlar AC-BASIC, HiSoft BASIC ve
GFA-BASIC'dir. Niye bunları seçtiğimi
soracak olanlara cevabım gayet basit; diğer
compiler'lar ülkemize gelmediğinden,
pek onlara değinmek istemiyorum. Ayrıca
AMOS gibi standart BASIC dilindekile-
AMIGA DÜNYASI S3