Layout 2

Devrim ‹çin
DEVR‹MC‹ OKUL
Say›: 221
Yürüyüfl
20 Haziran
2010
Ders: ‹nsan
Haklar›
Sevgili okurlar›m›z, 55 bin kiflilik
büyük koromuzun görkeminin
coflkusuyla hepinizi selaml›yoruz.
55 bin kiflilik koronun oluflumu da
büyük bir dersti hepimiz için. Geçen
hafta söze “insanilik”ten girdik.
Dersimize, onunla ayn› kategoride
ele alabilece¤imiz bir konuyla, “insan
haklar›” konusuyla devam ediyoruz.
‹nsan haklar› nedir?
‹nsan haklar› kavram›, insanl›¤›n
biny›llara uzanan eflitlik,
adalet, özgürlük mücadelesinin
bir kazan›m›d›r. Tarihsel
bir kazan›m olarak da “insan
haklar›” kavram›n› kullanmaya
devam ediyoruz. Bu haklar›n
tarih önünde kal›c›laflmas›
1789’da Frans›z devrimi s›ras›nda
ilan edilen “Haklar Bildirgesi”
iledir. Daha sonra 1948 y›l›nda
Birleflmifl Milletler taraf›ndan kabul
edilen ve insan haklar› denilince
herkesin kaynak gösterdi¤i “‹nsan
Haklar› Evrensel Beyannamesi”
de Frans›z devrimindeki bu bildirgeye
dayan›r.
Bu haklar “do¤al haklar” olarak
kabul edilir ve flöyle tan›mlan›r:
“‹nsan, insan olmak dolay›s›yla
bunlara sahiptir.”
Bu haklar ayn› zamanda “medeni
haklar” olarak nitelenir: “‹nsan,
toplumun bir üyesi olmak dolay›s›yla
bunlara sahiptir.”
Fakat tarihsel geliflim böyle de-
¤ildir.
‹nsan haklar›n›n ilk “resmileflmifl”
hali, 1215 tarihli Magna Charta
Liberatum yani Büyük Özgürlük
Belgesi’ne kadar da uzat›l›r. Sözü
edilen tarihte, ‹ngiliz halk› krall›¤a
karfl› ayaklanm›fl ve kral›n karfl›s›nda
insanlar›n baz› haklara sahip olmas›n›
kabul ettirmifllerdir.
Bu örne¤in de
gösterdi¤i gibi,
“‹nsan›n insan olmaktan
kaynaklanan
haklar›” diye
de tan›mlanan insan
haklar›, hiç de kendili¤inden varolmufl
haklar de¤ildir. Tersine, onlar
da mücadeleyle kazan›lm›flt›r.
‹lk hali de, krall›k, padiflahl›k gibi
mutlak otoriteleri temsil eden iktidarlar
karfl›s›nda elde edilen haklard›r.
‹nsan,
haklar›na
sosyalizmde
kavuflur!
‹nsan haklar›, insanl›k
için dün ne ifade ediyordu,
bugün ne ifade ediyor?
Yukar›da sözünü etti¤imiz Frans›z
devriminin Haklar Bildirgesi,
“‹nsanlar hür ve hakça eflit olarak
do¤arlar, öyle yaflarlar” diye
bafll›yordu. O güne kadar padiflahlar›n
kulu, krallar›n tebas› (uyruklar›,
hizmetkarlar›) olarak kabul edilen,
kaderi onlar›n iki duda¤› aras›ndan
ç›kan ve hiçbir denetime tabi
olmayan hükümlere ba¤l› olan
insanlar›n, sömürücülere, özel mülkiyet
sahiplerine, feodal otoritelere
karfl› eflitli¤i, ka¤›t üzerinde de olsa
kabul edilmifl oluyordu.
Asl›nda o zamanlarda feodalizme
karfl› verilen mücadelelerin öncüsü
burjuvazidir, dolay›s›yla da bu
mücadelelerin sonucu olan bildirgeler
de özünde burjuvazinin haklar›-
n›n damgas›n› tafl›r.
Magna Charta Liberatum, Frans›z
Haklar Bildirgesi, BM ‹nsan
Haklar› Evrensel Beyannamesi gibi
belgeler, burjuva özlerine ra¤men,
ezilenlerin ezenlere karfl› yüzy›llard›r
yürüttükleri mücadelenin bir kazan›m›d›r.
Dünya çap›ndaki bir mücadelenin
sonucuydu. O nedenledir
ki, önemi de uluslararas› çapta olmufltur.
Bu ve benzeri bildirgeler,
tüm ezilen halklar›n tarihsel kazan›-
m› olan mevzilerdir.
Ancak bugün haklar ve özgürlükler
sorununu salt bu bildirgelerin
çizdi¤i çerçeveler içinde ele alamay›z.
Biz hangi insan
haklar›n›, kimlerin
insan haklar›n›
savunuyoruz?
Yukar›da sözünü etti¤imiz
bildirgelerin burjuvazinin
damgas›n› tafl›d›¤›n› belirtmifltik.
Bu damgan›n en bariz
izi, kendini “mülkiyet hakk›”
meselesinde gösterir.
Bu bildirge ve beyannamelerde
“mülkiyet hakk›” da insan haklar›
aras›nda geçer.
Peki sizce mülkiyet hakk› bir insan
hakk› m›d›r?
‹nsan hakk› ne demektir, insan›n
onsuz yapamayaca¤› hakt›r. O
zaman yukar›daki soruyu cevaplamak
için flunu soraca¤›z: ‹nsan
mülkiyetsiz yaflayamaz m›?
Veya yukar›da kulland›¤›m›z tan›m›
hat›rlayal›m; insan haklar›,
“insan›n insan olmak dolay›s›yla
sahip oldu¤u hakt›r”. O zaman da
flunu soral›m: ‹nsan, insan oldu¤undan
beri mi mülkiyet hakk›na sahipti?
Öyle olmad›¤›n› biliyoruz.
‹nsan›n mülkiyetsiz yaflad›¤›n›
ve yaflayabilece¤ini de biliyoruz.
Mülkiyet ve insanl›k birlikte varolmufl
de¤ildir. Mülkiyet insanl›¤›n
tarihinin belli bir aflamas›nda ortaya
ç›km›flt›r. Komünal toplumdan da,
32
Umudu büyütecek, tarihe yeni zaferler