Türkiye Biyogaz Potansiyeli Raporu - Türk-Alman Biyogaz Projesi

Türkiye'de biyogaz yatırımları için geçerli koşulların ve potansiyelin değerlendirilmesi
4.3.2. Tarımsal Artıklar
Türkiye’nin toplam yüzey alanı, 78 milyon hektar civarındadır [15]. Toplam tarım arazilerinin miktarı
24,4 milyon hektardır ve bunun da 4,25 milyon hektarını nadas alanları oluşturur [35]. Tarım
arazilerinin 2010 yılı kullanım durumlarına göre yüzdelik dağılımıŞekil 20’de verilirken, ilçe bazında
arazi kullanım dağılım haritası Şekil 21’de gösterilmiştir. TUİK, 2010 [35] verilerine göre 16,3 milyon
hektar alan tahıl ve diğer bitkilerin üretimi için kullanılırken, 8 milyon hektar sebze üretimi ve 30,5
milyon hektar meyve ve diğer baharat bitkilerinin üretimine ayrılmıştır.
20. yüzyıl boyunca nüfus artışından kaynaklanan baskı, tarım arazilerinin genişletilme çabaları için
ormanların yok edilmesine ve erozyon nedeniyle iyi kalite toprağın yitirilmesine neden olmuştur. 1920li
yıllarda 8 milyon hektar olan ekili tarım arazileri alanı, 1952 yılı itibari ile 19 milyon hektara ve 1991 yılı
itibari ile yaklaşık 28 milyon hektar genişliğine ulaşmıştır. 1981 yılından beri, nadasa bırakılan
arazilerin miktarca fazla olması, üretimi sınırlamaktadır. 1981 yılları civarında, devlet nadas arazileri
üzerine yem bitkileri ekimini desteklemiş ve ekimin iki katına çıkarılması için çalışmalar yapmıştır.
Devlet ayrıca, uzun dönemli arazi kullanımı politikasını da ele almıştır. Fakat tüm bu reformlar, devletin
yetersiz çalışmaları, alternatif bitki seçeneklerinin olmayışı ve bazı çiftçilerin geçimlerini sağlamak
dışında pek az seçeneği olması sebepleriyle, bir takım engellerle karşılaşmıştır. Karayolu ağının
genişlemesi, sulama sistemlerinin gelişmesi ve yayın hizmetlerinin genişlemesi, arazi kullanımının
nihai iyileştirilmesi için umut olmaya devam etmektedir [15].
Ne yazık ki, Türkiye’de pek çok çiftçi ekilen bitkilere yeterli sulama olanağı sağlananaması problemi ile
karşılaşmaktadır. Yağışlar genelde, hemen gerisinde sıralanan dağlar nedeniyle kıyı kesimlerine
düşmeye meyillidir. Buna rağmen, Anadolu Platosu dağlarla çevrili olduğundan en az yağış burdaki
tarım arazilerine ulaşmaktadır. Yağış, bölgeler üzerinde büyük farklılıklar gösterse de, geniş alanlar
için yeterli değildir. Dahası yağışlar yıldan yıla dalgalanmalar gösterdiğinden, bu durum hasatta da
dalgalanmalara sebebiyet vermektedir. Sulamanın yetersizliği, sulama sistemi ana ekipmanlarının
kurulumu ile toprak seviyesi ve çiftlik drenajı arasında ciddi gecikmelere neden olmaktadır. Dahası
sulaması yapılabilen arazilerden maksimum verim alınması için uygun bitki ekimi ile alakalı araştırma
ve çiftçi eğitimleri yetersizdir [15].
3% 13%
17%
67%
Tahillar ve diger
ürünlerle ekili alan
nadas alani
sebze ekili alan
meyve, baharat
bitkileri ekili alan
Şekil 20: Tarım arazilerinin kullanım yüzdesi dağılımı. Kaynak: [35].
36