You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
özellikler ve üretim ile birlikte değişen rezervuar<br />
içindeki basınç ve mayi dağılımı belirlenebilmekte;<br />
böylelikle rezervuarın iyi bir şekilde sağılıp<br />
sağılamadığı anlaşılabilmektedir. Aynı zamanda,<br />
simülatörler ile rezervuar için değişik üretim<br />
senaryoları oluşturularak, rezervuardan<br />
maksimum kurtarımın hangi senaryo ile elde<br />
edilebileceği belirlenebilmektedir.<br />
Rezervuar ve kuyu analizi veri tabanı programı<br />
ile hem sahanın hem de sahadaki her bir<br />
kuyunun üretim performansı kuyunun faaliyete<br />
geçmesinden itibaren gözlenmekte, kuyu kesiti,<br />
logları, operasyonları ile performansı aynı anda<br />
görülebilmektedir.<br />
Ayrıca, “Decline Curve Analysis” yapılarak,<br />
hem kuyunun, hem de tüm sahanın ileriye<br />
yönelik üretim tahminleri yapılabilmektedir. Yeni<br />
açılan kuyularda yapılan kuyu testleri, gelişmiş<br />
bilgisayar programları ile değerlendirilerek saha/<br />
kuyu, üretim/rezerv tahmini yapılabilmektedir.<br />
Kuyu loglarından elde edilen etken gözeneklilik,<br />
su doymuşluğu gibi rezervuar parametreleri,<br />
rezerv hesaplamalarında çok büyük önem<br />
taşımaktadır. Bu amaçla, kuyulara ait mevcut<br />
log verileri dijital ortamlara aktarılarak gelişmiş<br />
software programları kullanılmak suretiyle proses<br />
edilerek gerekli parametreler elde edilmektedir.<br />
Tüm bu teknolojik ve bilimsel gelişmeler<br />
kullanılarak yapılan çalışmalar sonucunda,<br />
yeni üretim kuyularının lokasyon tespiti, yeni<br />
üretim zonlarının belirlenmesi, mevcut kuyuların<br />
performanslarını iyileştirmek için uygun uyarma<br />
metodlarının tespiti, gerekiyorsa sahada ikincil<br />
üretim metodlarından uygun olanının belirlenmesi<br />
ve saha üretimi değerlendirilmesi daha kolay<br />
yapılabilmektedir.<br />
AR-GE Teknolojileri<br />
<strong>TPAO</strong>, teknolojideki hızlı gelişimi takip<br />
edebilme ve kazanma amacıyla, arama,<br />
sondaj, kuyu tamamlama, üretim ve araştırma<br />
merkezindeki teknoloji yatırımlarına büyük<br />
ölçüde ağırlık vermiştir. Araştırma Merkezi<br />
teknolojide kazandığı bu donanım gücünü bilgi<br />
birikimi ile birleştirerek, petrol arama ve üretim<br />
faaliyetlerinde laboratuvar destekli AR-GE<br />
projelerine yansıtmaktadır.<br />
Araştırma Merkezinin Teknolojileri<br />
• İzotop Jeokimyası,<br />
• Dijital Karot Görüntü Analizleri,<br />
• Kaynak Kaya Kinetik Parametrelerinin Tayini,<br />
• Yüzeyden Prospeksiyon Belirleme Tekniği,<br />
• Toprak Gazı Analizleri,<br />
• Düşük Vakumlu Elektron Mikroskobu,<br />
• Karot Gama Ray Logu,<br />
• Otomatik İnce Kesit Cihazı,<br />
• Rezervuar Şartlarında Katı Madde Faz<br />
Davranışının Belirlenmesi,<br />
• Arayüzey Gerilimi ve Değme Açısı Ölçümü,<br />
• Laboratuvar Koşullarında Karot Öteleme<br />
Test Sistemi,<br />
• Benzinde Oksijenli Bileşikler, Biyodizelde Yağ<br />
Asitleri Tayini için Gaz Kromotograf Kullanımı,<br />
• Motorinde ve Çevre Örneklerinde Poli<br />
Aromatik Hidrokarbonların (PAH) Tayini için<br />
Yüksek Basınç Sıvı Kromotograf Kullanımı,<br />
• Bilgisayar Destekli Çamur-Çimento<br />
Test Sistemleri,<br />
• Arazide ve Kuyubaşında Mobil Laboratuvarı,<br />
• Motorinde Oksidasyon Kararlılığı Tayini,<br />
• ICP-MS Cihazı,<br />
• FTIR Cihazı,<br />
• Toplam Tortu Cihazı,<br />
• Mevcut Gom Tayin Cihazı,<br />
• Mikro Karbon Kalıntısı Tayin Cihazı,<br />
• Yağlama Özelliği Tayin Cihazı.<br />
Jeofizik Metodlarla Veri Toplama<br />
Sismik Veri Toplama<br />
Ortaklığımızın Jeofizik Operasyonlar Müdürlüğü<br />
bünyesinde bulunan 3 adet sismik ekip ile “Sismik<br />
Veri Toplama” çalışmaları yürütülmektedir.<br />
Sismik-1 ekibimiz enerji kaynağı olarak<br />
“Vibroseis” yöntemini kullanmakta olup, GPS<br />
sistemine sahip 5 adet M26 HD/623 B P tipi<br />
vibratöre sahiptir. Sismik-1 ekibimizde Sercel-428<br />
XL kayıt ekipmanı kullanılmakta olup, genellikle<br />
3 boyutlu sismik çalışmalarında kullanılan toplam<br />
2.500 kanal ve yedek ekipmanları ile birlikte 12<br />
alıcı hattı, 120 alıcı kanalı olmak üzere aktif<br />
1.440 kanal 3B sismik veri toplama kapasitesine<br />
sahiptir.<br />
Sismik-2 ekibimiz ise enerji kaynağı olarak<br />
“Dinamit” kullanmaktadır. Enerji kaynağının<br />
yerleştirilmesinde 14 adet Iveco 6x6 sondaj<br />
kamyonu kullanılmaktadır. Sismik-2 ekibimizde<br />
kayıt cihazı olarak Sercel-408 UL sistemi<br />
kullanılmakta olup, ekibimiz 2 boyutlu sismik<br />
veri toplamanın yanında, toplam 2.300 kanal ve<br />
yedek ekipmanlarıyla birlikte 12 alıcı hattı, 120<br />
alıcı kanalı olmak üzere aktif 1.440 kanal 3B<br />
sismik veri toplama kapasitesine sahiptir.<br />
Sismik-3 ekibimiz ise enerji kaynağı olarak<br />
“Vibroseis” yöntemini kullanmakta olup, GPS<br />
sistemine sahip 5 adet NOMAD 65 tipi vibratöre<br />
sahiptir. Sismik-3 ekibimizde Sercel-428 XL<br />
kayıt ekipmanı kullanılmakta olup, genellikle 3<br />
boyutlu sismik çalışmalarında kullanılan toplam<br />
2.500 kanal ve yedek ekipmanları ile birlikte<br />
12 alıcı hattı 120 alıcı kanalı olmak üzere aktif<br />
1.440 kanal 3B sismik veri toplama kapasitesine<br />
sahiptir.<br />
Topoğrafya ekipmanları olarak tüm sismik<br />
ekiplerimizde, “Leica GPS System 1.200”<br />
kullanılmakta olup, EGHAS yazılımı ile gerekli<br />
kalite kontrol ve ön planlama işlemleri yapılmakta,<br />
tüm ara safhalarda “Kalite Kontrol” prosedürleri<br />
uygulanmaktadır.<br />
Ayrıca, Sismik Veri Toplama Hizmetleri<br />
kapsamında; Sismik Saha Dizaynı, Topografik<br />
Kontrol, Kayıt Kontrol ve Statik Hesabı çalışmaları<br />
da yapılmaktadır.<br />
36 <strong>TPAO</strong> <strong>2010</strong> <strong>TPAO</strong> <strong>2010</strong> 37