You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kırgızistan<br />
Kırgızistan çift dilli ve çift alfabeli bir<br />
ülke olması dolayısıyla Kiril alfabesini ve<br />
sokak isimleri ve yönlendirmelerde sıkça<br />
rastlandığı üzere Latin alfabesini birarada<br />
kullanmaya devam ediyor. 1989 yılında ilan<br />
edilen Dil Kanunu’nda Latin alfabesine<br />
geçişle alakalı bir karar alınmamış. Aksine<br />
Kırgızlar, hem Rusça hem de Kırgızca için<br />
Kiril alfabesini kullanmayı tercih ediyor.<br />
1998 yılında göreve gelen Eski Devlet<br />
Başkanı Askar Akayev Latin alfabesine<br />
geçiş için niyetlenmiş ve milli bir komisyon<br />
kurulmasını sağlamış olsa da, hem ekonomik<br />
nedenler hem de Kırgızistan sınırları<br />
içinde yaşayan çok sayıda Slav azınlıklar<br />
yüzünden, devlet yetkilileri ve elitler Latin<br />
alfabesine geçiş konusunda herhangi bir<br />
niyet belirtisi göstermemekteler.<br />
KAZAKİSTAN<br />
2025 İTİBARİYLE<br />
TAMAMEN<br />
LATİN<br />
ALFABESİNE<br />
GEÇECEK.<br />
yasada herhangi bir geçişten bahsedilmemesine<br />
rağmen, 1990 yılındaki bağımsızlığı<br />
takip eden günlerde, Batı ile olan ilişkilerin<br />
pekiştirilmesi amacıyla Latin alfabesine<br />
geçiş tartışılmaya açıldı. Kazaklar için Kiril<br />
alfabesinin daha uygun olduğunu öngören<br />
muhalefetin yoğun baskısına rağmen, 2006<br />
yılında Latin alfabesine geçiş konusunda<br />
parlamento açık niyet gösterdi. Bugün<br />
ise 2025 yılında Latin alfabesine geçişin<br />
tamamlanması öngörülüyor. Cumhurbaşkanı<br />
Nursultan Nazarbayev, Latin alfabesinin<br />
Kazak halkının modern bilgiye ulaşmasında<br />
kilit nokta olacağını belirterek özellikle<br />
de küresel bilim ve eğitim alanındaki<br />
önemini vurguladı. Geçiş döneminde iki<br />
alfabenin bir arada kullanılması öngörülürken,<br />
bu yıl ilkokula başlayan Kazak öğrenciler,<br />
orta öğretimi tamamladıklarında, geçiş<br />
sürecinin bitirilmesi planlanıyor.<br />
Kazakistan<br />
Kazakistan ise Alfabe Reformu’nu hızlandırmış<br />
durumda. 1989 Diller Kanunu’nda<br />
alfabe değişikliği ya da 1995 yılındaki ana-<br />
2<br />
1 Kiril alfabesi uzun yıllardır<br />
bölgede etkin.<br />
2 Kazakistan Cumhurbaşkanı<br />
Nursultan Nazarbayev Latin<br />
alfabesine geçiş sürecinde<br />
temkinli.<br />
3 Alfabe devrimi ile okullarda<br />
Kiril alfabesinin yanı sıra<br />
Latin alfabesi de öğretilmeye<br />
başlanacak.<br />
Başarıdaki Etkenler<br />
Liderlerin kararlılığı, ekonomik destek,<br />
kültürel sebepler, küreselleşme, din ve<br />
siyaset de etkin rol oynayan öğeler… Kendi<br />
siyasi gündemlerine ve ekonomik beklentilerine<br />
göre şekillendirdikleri kararları<br />
konusunda devletler, demografik yapılarını<br />
da göz önünde bulundurarak dil ve alfabe<br />
konusundaki duruşlarını belirlemekteler.<br />
<strong>Hazar</strong> bölgesi’nde latin<br />
ve kiril alfabelerinin<br />
coğrafi konumu<br />
Latin Alfabesi<br />
Kiril Alfabesi<br />
Kiril ve Latin<br />
Alfabesi<br />
Rusya<br />
Kazakistan<br />
Özbekistan<br />
Azerbaycan<br />
TÜRKİYE<br />
Türkmenistan<br />
Kırgızistan<br />
Tacikistan<br />
3<br />
www.hazarworld.com<br />
NİSAN <strong>2013</strong> SAYI <strong>05</strong> 43
Change language