Hazar World - Sayı: 05 - Nisan 2013
ANALİZ TÜRKMENİSTAN FORUMU’NDAN İZLENİMLER Türkmenistan Forumu’na katılanlar gerçekleştirilen çalışmalardan ve elde edilen verimden oldukça memnun. Turgut Gür Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği Başkanı Şevki Mütevellioğlu T.C. Türkmenistan Büyükelçisi “Türkmenistan’a yatırım için hızlı davranmalıyız” “Türkmenistan ve Türkiye, 20 yıl içerisinde işbirliklerinde bambaşka bir noktaya geldi. 1992 yılının Mayıs ayında gittiğim Aşkabat ile şu anki Aşkabat çok farklı. Türkmenistan ham petrol ve doğal gaz bakımından dünyanın sayılı ülkelerinden bir tanesi, genç bir nüfusa sahip, ihtiyaçları kısıtlı, kaynakları zengin bir ülke. Sanayi, ticaret, ziraat konusunda yeniden yatırım yapıyorlar. Elektrik enerjisini, ham petrolü, doğal gazı, pamuğu, petrokimya ürünlerini ihraç ediyorlar. İhracatı, ithalatının çok üzerinde olan bir ülke. İthalatın büyük kısmını Türkiye’den yapıyorlar, bu yüzden Türkiye’den en fazla ithalat yapılan ülke konumunda. Hazar hattına gelecek olan Türkmen doğal gazı bağlandığı zaman çok büyük bir doğal gaz desteği olacak. Aynı zamanda bu gazı Avrupa’ya da sevk edebileceğiz. Yani biz bir nevi Türkmenistan’ın gaz çıkış terminali olacağız. Türkmenistan’a yatırım için hızlı davranmalıyız.” Doç. Dr. Bekir Günay Hazar Strateji Enstitüsü Uzmanı “Birinci 20 yıla göre ikinci 20 yıl daha planlı gitmek zorunda” “Orta Asya ülkeleri ilk 20 yılı tamamlayan süreçlerinde Sovyetler Birliği’nden ayrılmanın getirdiği ekonomik, kültürel ve sosyal sarsıntılar geçirdiler. Saparmurat Türkmenbaşı ile beraber Türkmenistan bu sürece hızlı şekilde adapte oldu. Türkmenistan da bir süre kendi ayakları üzerinde duramadı. Bu sorunu özellikle Türk tekstil firmalarının ülkeye gitmesiyle aştılar. İkinci 20 yıla geçilirken, temel hedef sermayenin tabana yaygınlaştırılması, Hazar kaynaklarının eşit oranda kullanılmasıydı. Birinci 20 yıla göre ikinci 20 yıl daha planlı gitmek zorunda. Ülkede ciddi bir siyasi istikrar sağlandı ve ekonomik istikrar da buna paralel olarak gidiyor. Türkmenistan’ın petrokimya, tekstil, turizm sektörü planlamalarıyla doğru bir yöne gittiğini söyleyebiliriz. Bu yüzden yatırımcılar bölgedeki insan faktörü üzerine yoğunlaşarak yatırımlarını kalıcı hale getirmeliler.” “Türkiye Türkmenistan’da önemli bir yere sahip ülkeler arasında yer alıyor.” “Türkiye Türkmenistan’da birinci sırada yer alıyor. Gerek Türkmenlerin, gerekse yabancıların çok saygı duyduğu bir konumda. İnşaat sektörü bizim birinci alanımız ve gerçekten çok güzel projeler hayata geçiriliyor. Bu projeler sadece basit inşaatlar değil. Aynı zamanda binalar, yollar, köprüler de inşa ediyoruz. Bakan ve Bakan Yardımcılarının bugün buraya gelmeleri iş adamı ve yatırımcılar açısından da çok iyi oldu, yüz yüze görüşmeler sayesinde yatırımcıların dertleri dinlendi. Aynı zamanda Türkmenistan’dan gelenlere şirketlerimizi tanıttık. Bu açıdan da çok büyük bir katkı oldu. Genelde son derece verimli ziyaretler oldu. Bence çok başarılı bir forumdu.” Avni Demirci Ziraat Bankası (Türkmen-Türk Tacircilik Bankası) Genel Müdürü “Türkmenistan potansiyeli yüksek ve önemli bir ülke” “Ziraat Bankası olarak 1993 yılından beri Türkmenistan’da faaliyet gösteriyoruz. Yaklaşık 200 personelle şimdilik dört vilayette toplam yedi noktada hizmet veriyoruz. Türkmenistan potansiyeli yüksek ve önemli bir ülke, Türkiye’nin geçmiş bağlarıyla ilgili önemi var. Türkmenistan’daki müteahhitlik hizmetlerinin yüzde 80’i Türk müteahhitler tarafından yapılıyor. Bu da ayrıca Türkmenistan’ı Türkiye tarafından önemli bir aktör konumuna getiriyor. Bankamız Türkmenistan ve Türkiye arasında bağların gelişmesi ve Türkmenistan’ı dış dünyaya, uluslararası arenaya açma konusundaki görevini başarıyla yürütüyor. Ziraat Bankası; Türkmenistan, Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Rusya ve İran’da var. Bundan sonraki stratejimiz ise oradaki bankalarımızın kendi içinde genişlemesidir.” 34
% 98 Sefa Gömdeniz Türk-Türkmen İş Konseyi Başkanı Besim Şişman Türkiye Petrolleri A.O. Genel Müdür Yardımcısı “Bu büyüklükte bir forum ilk defa yapılıyor ve bunun başarılı olması bizim için çok önemli” “Bu forum tecrübemizin uluslararası alanda ilgili kurumlara aktarılması ve Türkmenistan’daki projelerin daha çok bilinmesi için fırsat yarattı. Bu büyüklükte bir forum ilk defa yapılıyor ve bunun başarılı olması bizim için çok önemli. Ayrıca bundan sonraki forumların devamı açısından da önemli. Yüksek teknoloji konusunda büyük yatırımlar var, fabrikalar kuruluyor, bu fabrikaların ekipman ve makine konuları var. Türkmenistan kendi müteahhitlik firmalarını yarattı ve onlar da çok büyük işler yapıyorlar. Onlarla da ilgili de güzel bir durum var, çoğu Türk firmaları ile işbirliği yapılıyor. Malzeme alımlarını Türkiye’den yapıyorlar. İşte bu yüzden burada bizim ürünlerimizi iyi tanıtmamız lazım.” Ronald Nash Türkmenistan- İngiltere Ticaret ve Sanayi Konseyi Eş Başkanı “DEVLET TARAFINDAN DESTEKLENEN KALKINMA HAMLESİ TÜRKMENİSTAN’I CAZİP KILIYOR” “Türkmenistan’a yatırımın devam etmesinin sebebinin enerji sektörü olduğunu düşünüyorum. Türkmenistan’ın büyük miktarda doğal gaz kaynağı bulunuyor. Ayrıca devlet tarafından desteklenen kalkınma programı da ülkeyi cazip hale getiriyor. Orta Asya’daki gaz rezervleri ve iki ayrı boru hattı birçok devlet için çok önemli. Boru hatları iki açıdan çok büyük öneme sahip. Doğal gaz kaynakları gün geçtikçe vageçilmez bir hale geliyor ve önümüzdeki yıllarda gaza olan ihtiyacımız artacak. Asya ile Batı Avrupa’nın bu yüzden Türkmenistan’ın ürettiği doğal gaza ulaşabilmesi önümüzdeki yıllar da daha da önemli bir hale gelecek.” “Türkmenistan’ın itici gücü üreteceği hidrokarbon olacak” “Önümüzdeki dönemde Türkmenistan’ın itici gücü üreteceği hidrokarbon olacak ve dönüşüm bununla sağlanacak. Bizim Türkiye Petrolleri olarak bölgeye ilgimiz 90’lı yıllarda başladı fakat birtakım teknik sıkıntılar, politik konjonktür sebebiyle ciddi bir adım atamadık. Bugün, bu forum bir vesile oldu bizim için. Türkmenistan dışında bölgede Şah Deniz’de, doğal gaz ve petrol boru hatlarında Türkiye Petrolleri var. Biliyorsunuz büyük petrol ve enerji projeleri devletin desteği ile yürüyor ve biz bu desteği çok yakinen arkamızda hissediyoruz. Bize düşen ise bu desteği hak edecek bir enerji ile çalışmak ve bu bölgede başarılı olmak. Geleceği planlarken enerji ithal etmeyen Türkiye hedefi koyduk. Bu yüzden içeride yatırımlarımıza ciddi bir şekilde devam edeceğiz. Dışarıda da ciddi ve planlı yatırımlar yapmamız gerek. Odak bölgelerimiz Afrika ve Afganistan gibi daha çok riskli bölgeler çünkü artık politik şartların oturduğu ülkelerden çok büyük kazanımlar elde edemiyorsunuz.” Veysel Türkel İGDAŞ Uluslararası Proje Direktörü “Biz buradan tüm iş adamlarına açık çek veriyoruz” “İGDAŞ İstanbul’da yatırımlarını yüzde 98 mertebesinde tamamladı. Dolayısıyla İGDAŞ her türlü departmanı ile ciddi manada bilgi birikimi ve deneyime sahip ve bunu özellikle komşu ülkelerde değerlendirmek istiyoruz. Komşu ülkelerin başında da Türk Cumhuriyetleri’nden Azerbaycan, Türkmenistan, Özbekistan gelmekte. Özbekistan’dan örnek verecek olursak, bizim şartlarımızda iki milyar metreküp gaz tüketmesi gerekirken 6 milyar gaz tüketiyor. Bugün İstanbul’un yıllık tüketimi 4 milyar metreküp, tamamen israf oluyor. Biz şunu teklif ettik onlara; biz altyapıyı tamamlayalım siz de bu gazı bize verin. Ancak burada İGDAŞ’ın kamu sektöründe olması nedeniyle bazı çıkmaz noktalar var, bunu da işbirliği kurarak aşmak istiyoruz. Biz buradan tüm iş adamlarına açık çek veriyoruz. Biz bilgi birikimine tecrübeye sahibiz, ve bu bölgede sizlerle beraber yatırım yapmak istiyoruz.” www.hazarworld.com NİSAN 2013 SAYI 05 35
- Page 1 and 2: HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜSÜ YAYINI
- Page 3 and 4: ÖNSÖZ YÖNETİM İmtiyaz Sahibi H
- Page 5 and 6: 24 52 ANALİZ REFORMCU Bir EKONOMİ
- Page 7 and 8: IMF: Azerbaycan ekonomisi en hızl
- Page 9 and 10: Türkiye-Rusya Bölgesel Kalkınma
- Page 11 and 12: 16 17 18 19 20 21 22 23 24 12. Tür
- Page 13 and 14: Kazakistan 2050’ye Hazırlanıyor
- Page 15 and 16: 2 3 4 5 2 milyar dolardan fazla Tü
- Page 17 and 18: önerinin somut bir kuruluş halind
- Page 19 and 20: Kömür, petrol ve doğal gazın ta
- Page 21 and 22: üretimlerinin yüzde 60’ından f
- Page 23 and 24: 1 1 Kömür, Roma İmparatorluğu
- Page 25 and 26: TÜRKİYE’NİN EN ÇEVRECİ TERM
- Page 27 and 28: www.hazarworld.com NİSAN 2013 SAYI
- Page 29 and 30: ekonomisinde dış yardımlar, yaba
- Page 32 and 33: ANALİZ 70 mİlyar dolarlık 30
- Page 34 and 35: ANALİZ Dış Ekonomik İlişkiler
- Page 38 and 39: HAZAR ANALİZ “ Kaya Gazı” Ara
- Page 40 and 41: HAZAR ANALİZ decek olursak; Doğu
- Page 42 and 43: ANALİZ HAZAR’Iи аlfaбе REFO
- Page 44 and 45: ANALİZ 1989-90 yıllarında kullan
- Page 46 and 47: RÖPORTAJ 44
- Page 48 and 49: RÖPORTAJ BP’nin 100. yılını k
- Page 50 and 51: LIFE STYLE RUSYA’DA YÜKSELEN MAR
- Page 52 and 53: LIFE STYLE 1 İstanbul Doors Group
- Page 54 and 55: MARKA 52
- Page 56 and 57: MARKA Kazakistan’daki üniversite
- Page 58 and 59: LIFE STYLE BUGÜN, KADINLARIN... D
- Page 60 and 61: SEYAHAT Doğu komşumuzun; “Düny
- Page 62 and 63: SEYAHAT 1 2 3 Chahar Bağ’ın aş
- Page 64 and 65: KÜLTÜR SANAT ÜLKEMİZİN VE SERG
- Page 66 and 67: SUMMARY/ краткое излож
- Page 68 and 69: SUMMARY/ краткое излож
- Page 70 and 71: SUMMARY/ краткое излож
- Page 72 and 73: SUMMARY/ краткое излож
- Page 74: SUMMARY/ краткое излож
ANALİZ<br />
TÜRKMENİSTAN FORUMU’NDAN İZLENİMLER<br />
Türkmenistan Forumu’na katılanlar gerçekleştirilen çalışmalardan ve elde<br />
edilen verimden oldukça memnun.<br />
Turgut Gür<br />
Türkiye Turizm<br />
Yatırımcıları Derneği<br />
Başkanı<br />
Şevki Mütevellioğlu<br />
T.C. Türkmenistan<br />
Büyükelçisi<br />
“Türkmenistan’a<br />
yatırım için hızlı<br />
davranmalıyız”<br />
“Türkmenistan ve Türkiye, 20 yıl<br />
içerisinde işbirliklerinde<br />
bambaşka bir noktaya geldi.<br />
1992 yılının Mayıs ayında gittiğim<br />
Aşkabat ile şu anki Aşkabat çok<br />
farklı. Türkmenistan ham petrol<br />
ve doğal gaz bakımından<br />
dünyanın sayılı ülkelerinden bir<br />
tanesi, genç bir nüfusa sahip,<br />
ihtiyaçları kısıtlı, kaynakları<br />
zengin bir ülke. Sanayi, ticaret,<br />
ziraat konusunda yeniden<br />
yatırım yapıyorlar. Elektrik<br />
enerjisini, ham petrolü, doğal<br />
gazı, pamuğu, petrokimya<br />
ürünlerini ihraç ediyorlar. İhracatı,<br />
ithalatının çok üzerinde olan bir<br />
ülke. İthalatın büyük kısmını<br />
Türkiye’den yapıyorlar, bu<br />
yüzden Türkiye’den en fazla<br />
ithalat yapılan ülke konumunda.<br />
<strong>Hazar</strong> hattına gelecek olan<br />
Türkmen doğal gazı bağlandığı<br />
zaman çok büyük bir doğal gaz<br />
desteği olacak. Aynı zamanda bu<br />
gazı Avrupa’ya da sevk<br />
edebileceğiz. Yani biz bir nevi<br />
Türkmenistan’ın gaz çıkış<br />
terminali olacağız.<br />
Türkmenistan’a yatırım için hızlı<br />
davranmalıyız.”<br />
Doç. Dr. Bekir Günay<br />
<strong>Hazar</strong> Strateji<br />
Enstitüsü Uzmanı<br />
“Birinci 20 yıla göre<br />
ikinci 20 yıl daha<br />
planlı gitmek<br />
zorunda”<br />
“Orta Asya ülkeleri ilk 20 yılı<br />
tamamlayan süreçlerinde<br />
Sovyetler Birliği’nden<br />
ayrılmanın getirdiği ekonomik,<br />
kültürel ve sosyal sarsıntılar<br />
geçirdiler. Saparmurat<br />
Türkmenbaşı ile beraber<br />
Türkmenistan bu sürece hızlı<br />
şekilde adapte oldu.<br />
Türkmenistan da bir süre kendi<br />
ayakları üzerinde duramadı. Bu<br />
sorunu özellikle Türk tekstil<br />
firmalarının ülkeye gitmesiyle<br />
aştılar. İkinci 20 yıla geçilirken,<br />
temel hedef sermayenin<br />
tabana yaygınlaştırılması, <strong>Hazar</strong><br />
kaynaklarının eşit oranda<br />
kullanılmasıydı. Birinci 20 yıla<br />
göre ikinci 20 yıl daha planlı<br />
gitmek zorunda. Ülkede ciddi<br />
bir siyasi istikrar sağlandı ve<br />
ekonomik istikrar da buna<br />
paralel olarak gidiyor.<br />
Türkmenistan’ın petrokimya,<br />
tekstil, turizm sektörü<br />
planlamalarıyla doğru bir yöne<br />
gittiğini söyleyebiliriz. Bu<br />
yüzden yatırımcılar bölgedeki<br />
insan faktörü üzerine<br />
yoğunlaşarak yatırımlarını kalıcı<br />
hale getirmeliler.”<br />
“Türkiye<br />
Türkmenistan’da<br />
önemli bir yere<br />
sahip ülkeler<br />
arasında yer<br />
alıyor.”<br />
“Türkiye Türkmenistan’da<br />
birinci sırada yer alıyor. Gerek<br />
Türkmenlerin, gerekse<br />
yabancıların çok saygı duyduğu<br />
bir konumda. İnşaat sektörü<br />
bizim birinci alanımız ve<br />
gerçekten çok güzel projeler<br />
hayata geçiriliyor. Bu projeler<br />
sadece basit inşaatlar değil.<br />
Aynı zamanda binalar, yollar,<br />
köprüler de inşa ediyoruz.<br />
Bakan ve Bakan Yardımcılarının<br />
bugün buraya gelmeleri iş<br />
adamı ve yatırımcılar açısından<br />
da çok iyi oldu, yüz yüze<br />
görüşmeler sayesinde<br />
yatırımcıların dertleri dinlendi.<br />
Aynı zamanda<br />
Türkmenistan’dan gelenlere<br />
şirketlerimizi tanıttık. Bu açıdan<br />
da çok büyük bir katkı oldu.<br />
Genelde son derece verimli<br />
ziyaretler oldu. Bence çok<br />
başarılı bir forumdu.”<br />
Avni Demirci<br />
Ziraat Bankası<br />
(Türkmen-Türk<br />
Tacircilik Bankası)<br />
Genel Müdürü<br />
“Türkmenistan<br />
potansiyeli yüksek<br />
ve önemli bir ülke”<br />
“Ziraat Bankası olarak 1993<br />
yılından beri Türkmenistan’da<br />
faaliyet gösteriyoruz. Yaklaşık<br />
200 personelle şimdilik dört<br />
vilayette toplam yedi noktada<br />
hizmet veriyoruz.<br />
Türkmenistan potansiyeli<br />
yüksek ve önemli bir ülke,<br />
Türkiye’nin geçmiş bağlarıyla<br />
ilgili önemi var.<br />
Türkmenistan’daki müteahhitlik<br />
hizmetlerinin yüzde 80’i Türk<br />
müteahhitler tarafından<br />
yapılıyor. Bu da ayrıca<br />
Türkmenistan’ı Türkiye<br />
tarafından önemli bir aktör<br />
konumuna getiriyor. Bankamız<br />
Türkmenistan ve Türkiye<br />
arasında bağların gelişmesi ve<br />
Türkmenistan’ı dış dünyaya,<br />
uluslararası arenaya açma<br />
konusundaki görevini başarıyla<br />
yürütüyor. Ziraat Bankası;<br />
Türkmenistan, Azerbaycan,<br />
Kazakistan, Özbekistan, Rusya<br />
ve İran’da var. Bundan sonraki<br />
stratejimiz ise oradaki<br />
bankalarımızın kendi içinde<br />
genişlemesidir.”<br />
34