KAPAK MEHMET UZER MTA GENEL MÜDÜRÜ “ENERJİ SORUNU EN ÖNEMLİ PROBLEMİMİZ” “Ülkemizde sürdürülebilir ve ucuz enerji arzını sağlamak, enerjide dışa bağımlılığı önemli oranda azaltmak, enerji girdilerinden kaynaklanan cari açığı azaltmak, istihdam ve yerli ekonomiye katkı sağlaması açısından yerli kömür kaynaklarımızın elektrik üretimindeki payını dünya ortalamaları olan yüzde 40’lara ve birincil enerji arzı içerisindeki payını da yüzde 30’lara çıkarmak önemli. Enerji sorunu bugün ve yakın gelecekte ülkemizin karşı karşıya olduğu önemli problemlerin başında geliyor.” düzeye indirgeniyor. Yeni nesil teknolojiler sayesinde daha az kömür tüketilerek daha çok elektrik de üretilebiliyor. Son yıllarda, özellikle Kyoto Protokolü’nün AB ülkeleri tarafından kabul edilmesiyle enerjide farklı politikalar geliştirildi. Anlaşmaya taraf olan ülkeler sera gazı emisyonlarını azaltmaya veya sınırlamaya yönelik ulusal enerji politikaları benimsedi. Fosil yakıt kökenli enerji kaynaklarından vazgeçileceği, yenilenebilir enerji kaynaklarına ağırlık verileceği gibi algılar oluşturuldu ancak gerçekte pek çok ülke ağırlıklı olarak fosil yakıtları kullanmaya devam etti. Avrupa Birliği ülkelerinde de kömür tüketimi yüksek gaz fiyatları nedeniyle artış gösterdi. TÜRKİYE KÖMÜRDEN NE KADAR FAYDALANIYOR? Peki Türkiye dünyanın en çok büyüyen enerji kaynağı kömürden ne kadar yararlanıyor? Ülkemizde, Maden Tetkik Arama’nın (MTA) 20<strong>05</strong> yılından itibaren yaptığı çalışmalarla birlikte toplam kömür rezervi 14,4 milyar tona ulaştı. Bu rakam dünya kömür rezervlerinin yaklaşık yüzde 1,7’sine denk geliyor. Yerli kömür kaynağının 12.7 milyar tonunu linyit, 1,3 milyar tonunu taşkömürü oluşturuyor. Üretim, tüketim ve rezervlerin son durumu göz önünde bulundurulduğunda kömür açısından Türkiye önemli bir potansiyele sahip. Ancak enerji arzı büyük ölçekte dışarıdan gelen kaynaklardan sağlanıyor. Oysa kömür ülkemizde fazlasıyla mevcut. Türkiye’de linyit rezervinin yaklaşık yüzde 46’sı Afşin-Elbistan havzasında bulunuyor. En önemli taşkömürü rezervleri ise Zonguldak ve civarında. Bununla birlikte Türkiye’deki linyitin büyük kısmının ısıl değeri düşük olduğundan termik santrallerde kullanımı ön plana çıkıyor. 2011 yılında yaklaşık 76 milyon tonluk üretim miktarı düşünüldüğünde, ülkemizde mevcut kömürün 174 yıl yetebileceği hesap ediliyor. Kömürün yüzde 80’den fazlası elektrik üretiminde, kalan kısmı ise sanayide ve konutlarda kullanılıyor. Ülkemizde elektrik üretiminde kömürün payı yüzde 26 oranında. Bunun yüzde 16’sı yerli kömür kaynaklı. Enerjide kömür dışında yüzde 44 doğal gaz, yüzde 22 hidrolik ve diğer kaynaklardan yararlanılıyor. Enerji Bakanlığı’nın yeni politikasıyla yerli kaynakların elektrik üretimindeki kullanımının artırılması ve bu oranın dünya ortalaması olan yüzde 40’lara çıkarılması hedefleniyor. Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak için, 2009 yılında uygulamaya konulan “Elektrik Enerjisi Piyasası Arz Güvenliği Strateji Belgesi” ile 2023 yılına kadar, tüm yerli kömür potansiyelinin ekonomiye kazandırılması amaçlanıyor. Bu kapsamda elektrik enerjisi üretim kapasitesinin 100 bin MW’a, yerli kömürden elektrik üretimi kapasitesinin de 30 bin MW’a çıkarılması hedefleniyor. Halihazırda Türkiye’deki yerli kömür bazlı termik santral kurulu gücü 8,140 MW civarında. 2023 hedeflerine ulaşabilmek için, mevcut kapasiteye ek olarak, 22 bin MW’lık ek kapasiteye ihtiyaç duyuluyor. Linyit ve taşkömürü rezervinin elektrik üretiminde kullanılması amacıyla özellikle kamu-özel sektör yatırım modeli üzerinde çalışmalar yapılıyor. SON 11 YILDA TÜRKİYE’DE DOĞAL GAZDAN ELDE EDİLEN ELEKTRİK ENERJİSİ 10 KAT ARTTI 1990 yılında kömürden üretilen elektrik enerjisi, 19,6 milyar kWh’ı linyit, 0,6 milyar kWh’ı da taş kömüründen olmak üzere toplam 20,2 milyar kWh olarak gerçekleşmiş iken 2011 yılında bu değer 38,7 milyar TÜRKİYE’DE ELEKTRİK ÜRETİMİNDE ENERJİ KAYNAKLARININ PAYLARI % 1 % 2,1 % 1,5 Rüzgar % Jeotermal 0,4 % 0,3 Taş Kömürü Fuel Oil % 10 Linyit İthal Kömür % 16,9 Asfaltit % 22,8 Hidrolik Biogaz % 0,2 LPG % 0,1 % 0,1 Nafta % 44,7 Doğal gaz Diğerleri % 0,0 Motorin % 0,0 20
1 1 Kömür, Roma İmparatorluğu’ndan beri başlıca ticaret maddeleri arasında bulunuyor. 2 Dünyanın en büyük kömür üreticilerinden Amerika’nın yıllık çıkardığı kömürün piyasa değeri 20 milyar doların üzerinde. 3 Türkiye’de önümüzdeki dönemde pek çok kömür santrali kurulması planlanıyor. 3 2 www.hazarworld.com NİSAN <strong>2013</strong> SAYI <strong>05</strong> 21
Change language