Bildiriler - Spor Bilim

görülse ve hatta bu biçimleri ile formal eğitimde öğretilseler bile: aynı neticeyi vermeyeceklerdir.
Çünkü biri “nota” çalacaktır, öbürü ustasından öğrendiği ve ruhundan, yüreğinden süzülerek
gelen, pehlivanların teriyle birlikte akan ezgileri üfleyecektir. Biri notaya aktarılan ritmi birebir
vuracak, oysa öbürü pehlivanın kalp atışını hızlandırıp yavaşlan bazen sektiren efsunu biliyor,
bunu duyuruyor olacaktır… Dedikleri gibi – “şeytan ayrıntıda gizlidir” ya da “farkı detaylar
yaratır”… Hangi türden olursa olsun - müzik sanatsal ifadeden yoksun bir biçimde düşünülemez.
Düşünülürse o müzik gerçek müzik olmaktan uzak olur.
Ayrıca önemli bir konu daha - geleneksel müziğimizde ustalık göstergesi sayılan ve
hazırlık ya da ara geçiş niteliğinde, düşünülerek, derinden hissedilerek çalınan, görece özgür bir
serbest yorum alanı olan taksim, peşrev v.b. gibi Batı'daki cadenza'ya benzer bölümler, sözüm
ona“notaya alındıktan sonra” ya da benim ifademle adeta “notaya hapsedildikten sonra” aynı tadı
ve zenginliği, aynı güzelliği yakalayabilecek, özellikle de dinleyende, emprovizasyonun ya da
doğaçlamanın o anda sadece orada biricik ve tekrarlanamaz biçimde seslendiriliyor olmasının
verdiği aynı estetik hazzı uyandırabilecek midir? Bu soruları yalnız geleneksel müziğimiz
bağlamında değil, bir zamanların oldukça popüler türlerinden olup günümüzde artık pek çoğu
klasikleşen alt-akımları ile jazz ve benzer eksende gelişen türler konusunda da sorup, düşünüp
değerlendirebiliriz.
Kısaca özetlemek gerekirse, Kırkpınar ve benzeri tarihi ve geleneksel uygulamalarda,
ustadan çırağa aktarılan, öğretilenler yalnızca iyi çalgı çalmakla sınırlı değildir,
sınırlandırılmamalıdır. Bu süreçte doğal olarak, aktarılan muhteva her yönü ile çok kıymetli tarihi
ve kültürel bir mirastır. Nesilden nesle, ustadan çırağa geleneksel yolla iletilen, aktarılan tüm bu
ve benzeri sosyo-kültürel örüntüler, müzikal-kültürel davranış kodları, bu müziği ve çevresindeki
olayları kavrayış ve değerlendirme biçimleri, tüm bu yüzyıllara dayalı birikim, özgün müzikal
doku yöresel, hatta mahalli özellik taşıyan dünya görüşünün ta kendisidir. Korunması gereken de
asıl bu her yönüyle biricik olma durumu, bu durumun yarattığı olağanüstü zenginliktir.
Kendimizi, bize öyle ya da böyle zaman zaman “bilimsellik budur” diye empoze edilen ve
bilinçli ya da bilinçdışı zihnimize “doğrular” olarak yerleştirilen, benimsetilen pek çok yanlıştan
ve önyargıdan arındırmalı; sorgulamadan kabul etmeye alışkın hale getirildiğimiz ancak içten içe
cevaplarının biraz farklı olduğunu iyi bildiğimiz konulara daha geniş, daha derin, daha özgür bir
gözle bakabilmeliyiz …
Kırkpınar'da, er meydanında, yiğit pehlivanlarımızın öteden beri peşrev çekip güreşe
daldıkları o mistik yerde duyduğumuz sesler, yüreğimizi coşturanlar, yalnızca davul-zurnalar
değildir... Sarayiçi'nin o parlak güneşinin altında, ustaların elinde, kan ter içinde kendilerinden
geçercesine çalınan davullar, üflenen zurnalar, asırlar ötesinden aktarılan, özenle korunması,
sahip çıkılması gereken özgün, örgün müzikal-kültürel özümüz, kıymetli mirasımızdır…
Kaynakça
Yarman, Ozan, “Türk Musıkisinin Kısa bir Tarihçesi”, İstanbul, 2002.
Rastall, R., “Some English Consort-groupings of the Late MiddleAges”, 1974.
Woodfill, W. L., “Musicians in English Society from Elizabeth to Charles I”, Princeton,
1969.
Ökten,T., “Kaba Zurna ve Metodu üzerinde Ön Çalışmalar”, İTÜ.S.B.E Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1996.
Yörük, Ü., “Kaba Zurnanın Türk Müziğindeki Yeri ve Önemi”, İTÜ.S.B.E.
YayınlanmamışYüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2001.
http://www.turkishmusicportal.org/page.php?id=31&lang2=tr
http://www.turkishmusicportal.org/page.php?id=30&lang2=tr
http://www.edirnekirkpinar.com/davul_zurna.htm
http://www.edirnehaber.org/atunca_detay.php?subaction=showfull&id=1215412128
http://www.edirnetv.com/koseyazilari/beyazit-sansi/kirkpinar-sevdalilari-kirpinarikonustu
http://www.edirneden.com/goster.php?id=354 (Günalan, B., Kırkpınar'da ses ve ritm:
Davul ve Zurna)