00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

önemli oldu¤u kadar, savunma sanayiinin gelifltirilmesi
aç›s›ndan da önem arz etmektedirler.
Savunma sanayiinde do¤rudan yabanc› yat›-
r›mlar› teflvik edebilmenin ve yeni teknolojilere
sahip olabilmenin en önemli yollar›ndan birisi
offset uygulamalar›d›r. Savunma projelerinden
kaynaklanan offset yükümlülüklerinin, verimli ve
etkin bir flekilde kullan›lmas› durumunda, savunma
sanayiinde önemli yat›r›mlar›n yap›lmas›n›n
sa¤lanmas› ve yeni teknolojilerin elde edilmesi
mümkündür.
Offset uygulamalar›nda do¤rudan
yabanc› yat›r›mlar› teflvik edebilmek
için her fleyden önce,
1991’den bu yana SSM’nin
offsete iliflkin bütün düzenlemelerinde
var olan ve savunma
sanayiindeki do¤rudan
yabanc› yat›r›mlar›, savunma
ürünleri ihracat›-
na göre ikincil öncelikli
sayan yaklafl›m›n de-
¤ifltirilmesi gerekmektedir.
Bu konuda gelifltirilecek
yeni yaklafl›m,
offset uygulamalar› çerçevesinde
savunma sanayiinde
yap›lacak yat›r›mlar›n ve teknolojik iflbirli¤i
faaliyetlerinin savunma ürünleri ihracat›yla eflde¤er
düzeyde olmas› esas›na dayanmal›d›r. Zira
gerekli fizibilite çal›flmalar› sonucunda yap›lacak
yat›r›mlar›n ve al›nacak teknolojilerin, baflar›l›
offset örneklerinde oldu¤u gibi ileride ihracat
art›fl›na neden olmas› kaç›n›lmazd›r.
2007 Yönergesi’nde, offset yüklenicisi firman›n
yerli mi yabanc› m› olaca¤›na iliflkin aç›kça
bir hüküm bulunmamaktad›r. Yönerge’nin bütününden
anlafl›lan, sanayi kat›l›m›/offset sözleflmesinin
de ana yüklenici firma ile imzalanaca¤›-
d›r. Yerli firmalardan, yaln›zca proje kapsam›nda
yerli katk› miktar›n› art›rmas› beklenebilir; kendisine
ya da bir baflka yerli firmaya teknoloji transferi
yapmas› beklenemez. Ayn› flekilde firman›n
kendi yat›r›m›n› geniflletmesi de offset aç›s›ndan
herhangi bir anlam ifade etmemektedir. Dolay›-
s›yla, böyle bir yaklafl›m, offset yüklenicisinin yabanc›
bir firma olmas› halinde ülkemize gelebilecek
do¤rudan yabanc› yat›r›mlar› ve teknolojik
kazan›mlara engel olacakt›r.
Savunma sanayiinde yabanc› yat›r›mlar›n ve
teknoloji transferinin desteklenmesinin önündeki
engellerden biri de offset düzenlemeleri kapsam›nda
söz konusu faaliyetler için öngörülen katsay›lar›n
düflük olmas›d›r. 2007 Sanayi Kat›l›-
m›/Offset Uygulamalar› Yönergesi’nde savunma
sanayiinde do¤rudan yabanc› yat›r›m için 2, teknolojik
iflbirli¤i için öngörülen en yüksek katsay›
ise 3 olarak belirlenmifltir. Bu rakamlar,
ço¤u durumda yeni yat›r›mlar›n
gerçeklefltirilmesini ve önemli
teknolojilerin ülkemize kazand›-
r›lmas›n› teflvik edici olmaktan
uzakt›r. Katsay› mekanizmas›n›n
mant›¤›, offset
yüklenicisinin normal
koflullarda gerçeklefltirmeyi
düflünmeyece¤i
bir faaliyeti,
katsay›n›n sa¤lad›¤›
teflvikle, gerçeklefltirmesini
mümkün k›lmak
ve bu sayede ülke aç›s›ndan
önem arz eden yat›-
r›mlar›n gerçeklefltirilmesini ve
teknolojilerin kazan›lmas›n› sa¤lamakt›r. Bu nedenle,
katsay›lar›n offset yüklenicisi firmalar aç›-
s›ndan yeterince teflvik edici olmas› gerekmektedir.
Halihaz›rda % 30’lar düzeyinde olan yurtiçi
savunma tedari¤i oran›n›n 2010 y›l›na kadar %
50 seviyesine, savunma ürün ve hizmet ihracat›-
n›n da 2011 y›l›nda y›ll›k 1 milyar ABD Dolar›’na
ç›kar›lmas› hedeflenmektedir. Bu hedeflere ulafl›labilmesi
için, önceli¤i belirlenen konularda yat›r›m
yap›lmas› (ortak flirket kurulumu, mevcut
flirketlere ortak olma gibi) veya teknoloji kazand›r›lmas›
gereklidir. Ortak giriflimler yoluyla ülke-
48