24.07.2014 Views

00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

taahhütlerinin gerçeklefltirilmesi hususunda proaktif<br />

bir politikan›n gereklili¤idir. Offset taahhütlerinin<br />

gerçeklefltirilmesi konusunda, yüklenicilerden gelecek<br />

teklifleri beklemek yerine, proaktif bir tutum<br />

sergilemek ve yüklenicilere belirli bir proje portföyü<br />

sunmak önem arz etmektedir. Bu sayede offset taahhütlerini<br />

savunma sanayinin ihtiyaçlar› do¤rultusunda<br />

daha etkin flekilde kullanmak mümkün olabilecektir.<br />

Özellikle offset kapsam›ndaki teknolojik<br />

iflbirli¤i faaliyetlerinde baflar› elde edilebilmesi için,<br />

önceden belirlenmifl hedef teknolojilerin al›nmas›<br />

yönünde çal›fl›lmas› gerekmektedir.<br />

Yukar›da belirtildi¤i gibi, Türkiye’de karfl›l›kl› ticaret<br />

konusunda daha acil ve önemli olan ikinci sorun<br />

ise sivil al›mlardaki karfl›l›kl› ticaret uygulamalar›d›r.<br />

Bu noktada temel sorun, Türkiye’nin sivil<br />

al›mlar konusunda herhangi bir karfl›l›kl› ticaret<br />

stratejisinin bulunmamas›d›r.<br />

Küreselleflme sürecinin de<br />

etkisiyle dünya ekonomisindeki<br />

genel trend; uluslararas›<br />

ticaretin serbestlefltirilmesi,<br />

sermayenin, mal<br />

ve hizmetlerin serbestçe<br />

dolafl›m› önündeki engellerin<br />

kald›r›lmas› do¤rultusundad›r.<br />

Bu ba¤lamda karfl›-<br />

l›kl› ticaret kimi çevrelerce, mal<br />

ve hizmetlerin uluslararas› serbest<br />

dolafl›m›na karfl› bir engel olarak görülmektedir.<br />

Nitekim Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) de baflta<br />

offset olmak üzere karfl›l›kl› ticaret tekniklerini serbest<br />

ticareti k›s›tlay›c› bir mekanizma olarak de¤erlendirmektedir.<br />

Özellikle sivil al›mlar söz konusu oldu¤unda<br />

DTÖ rekabette yaln›zca fiyat ve kalite koflullar›n›n<br />

belirleyici olmas›na önem vermektedir.<br />

DTÖ üyesi ülkelerden bir bölümünün imzalam›fl oldu¤u<br />

Kamu Al›mlar› Anlaflmas› (Agreement on Government<br />

Procurement) kamu al›mlar› ile ilgili olarak<br />

yerli üreticileri kay›rmayan ve yabanc› rakiplere<br />

ayr›mc› uygulamalar öngörmeyen yasal düzenleme<br />

ve prosedürlerin yap›lmas›n› amaçlamaktad›r.<br />

Bu çerçevede söz konusu anlaflmay› imzalayan<br />

devletler, kamu ihalelerinde yüklenici seçiminde<br />

herhangi bir flekilde offset, yerli katk› vb. karfl›-<br />

l›kl› ticaret ifllemini zorunlu tutmayacaklar›na dair<br />

taahhütte bulunmaktad›rlar. Kamu Al›mlar› Anlaflmas›<br />

henüz Türkiye taraf›ndan imzalanmam›flt›r.<br />

Kald› ki söz konusu anlaflman›n 16. maddesi, geliflmekte<br />

olan ülkeler için bir aç›k kap› b›rakmakta<br />

ve geçifl sürecinde sivil al›mlarda bu ülkelerin offset<br />

uygulamas›n›n mümkün olabilece¤ini belirtmektedir.<br />

Nitekim ‹srail devleti söz konusu madde<br />

hükmüne istinaden, anlaflmay› imzalam›fl olmas›-<br />

na ra¤men, halen sivil al›mlarda offset uygulamas›na<br />

devam etmektedir.<br />

Türkiye, geliflmekte olan bir ülke olarak dünyada<br />

önemli bir ithalatç› konumundad›r. Kamu kurumlar›<br />

taraf›ndan her y›l milyonlarca Dolarl›k d›fl<br />

al›m yap›lmakta, ancak bu al›mlarda herhangi bir<br />

karfl›l›kl› ticaret ya da offset mekanizmas› öngörülmedi¤inden,<br />

söz konusu al›mlar nedeniyle d›fl ticaret<br />

dengesinde büyük aç›klar meydana<br />

gelmektedir.<br />

D›fl ticaret dengesinde y›llard›r<br />

sürekli büyüyen aç›klar<br />

veren Türkiye, karfl›l›kl›<br />

ticaret uygulamalar› konusunda,<br />

büyük çapl› d›fl<br />

al›mlar gerçeklefltiren bütün<br />

kamu kurum ve kurulufllar›n›<br />

içine alacak bir<br />

strateji gelifltirmelidir.<br />

D›fl Ticaret Müsteflarl›¤› (DTM)<br />

taraf›ndan yay›nlanan Türkiye D›fl Ticaret<br />

Stratejisi doküman›nda “karfl›l›kl› ticaretin bir<br />

flekli olan offset uygulamalar›n›n, d›fl ticaretin gelifltirilmesi<br />

kapsam›nda önemli bir araç olarak de-<br />

¤erlendirildi¤i” ifade edilmektedir. 9 Yine DTM taraf›ndan<br />

yay›nlanan 2004-2006 ‹hracat Stratejik Plan›’nda<br />

da karfl›l›kl› ticaretin Türkiye’nin ihracat›n›n<br />

artt›r›lmas›ndaki rolüne vurgu yap›lmaktad›r.<br />

Di¤er taraftan sivil al›mlarda offset uygulamalar›na<br />

yönelik olarak DTM taraf›ndan 98/27 ve<br />

2007/6 say›l› tebli¤ler yay›nlanm›fl ve bedeli 5 milyon<br />

Dolar› aflan uluslararas› ihalelerde offset al›nmas›<br />

öngörülmüfltür. 10<br />

9<br />

10<br />

D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›, Türkiye D›fl Ticaret Stratejisi, 2005-2010-2015-<br />

2023.<br />

D›fl Ticaret Müsteflarl›¤›, ‹hracat stratejik Plan› 2004-2006, Ankara,<br />

2004, s.19.<br />

42

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!