00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

de¤erlendirme formülü”, proje ödemesi nedeniyle
oluflacak döviz ç›k›fl›n›n, proje ödemeleriyle
orant›l› olarak yurt içine döndürülmesini hedef almakta
idi. Uygulamada görülen s›k›nt›lar nedeniyle
proje ödemelerinden ba¤›ms›z hale getirilen
mevcut formül yine de, teknolojik seviyeye
bak›lmaks›z›n proje kapsam›ndaki yerli katk›y›,
yat›r›m› eflit görmekte ve içeri¤i ba¤lay›c› nitelikte
olmayan ihracat taahhütlerinin y›llara sari dengeli
gerçekleflmesini k›ymetlendirmektedir. Tekliflerin
içeri¤ini dikkate almadan sadece matematiksel
puanlanmas›n› sa¤layan “De¤erlendirme
Formülü” tekliflere nicelik olarak de¤er vermekte,
nitelik olarak de¤erlendirmemektedir. Tekliflerin
niteliklerinin de de¤erlendirilece¤i bir analitik de-
¤erlendirme yöntemi ile projede hedeflenen yerli
katk› alanlar›na a¤›rl›klar verilebilir ve söz konusu
sektörde daha fazla bilgisi olan uzman personelin
katk›s›ndan da fayda sa¤lanabilir.
SSM taraf›ndan yürütülen projelerin de¤erlendirilmesinde
SK/O teklifleri, yüklenici firman›n
seçiminde çok kritik bir öneme sahip olmaya devam
etmektedir. Yüklenici adaylar›n›n SK/O Yönergesi
ve ilgili teklife ça¤r› dosyas›nda belirtilen
SK/O yükümlülüklerine iliflkin zorunlu kriterleri
zaten flarts›z kabul etmesi gerekti¤inden tekliflerin
de¤erlendirilmesine iliflkin yukar›da belirtilen
çekinceler ortada oldu¤u sürece, teklif de¤erlendirme
a¤›rl›klar›nda SK/O puan› a¤›rl›¤›n›n çok
yüksek olmas› teknik ve kalite aç›s›ndan düflük
olan sistemlerin öne ç›kmas›na neden olabilir.
Bu nedenle teklif de¤erlendirmelerinde SK/O
puan›ndaki a¤›rl›¤›n düflürülerek (%30 ve alt›)
bu a¤›rl›¤›n teknik, teslimat süresi ve maliyet hususlar›na
kayd›r›lmas› de¤erlendirilmelidir.
Yerli Firmalar›n SK/O Yükümlülü¤ü: Offset
talep eden di¤er ülkelerin uygulamalar› incelendi¤inde,
genellikle devlet taraf›ndan yerli olmayan
firmalar muhatap al›nmaktad›r. SK/O Yönergesi
ise, sözleflme bedeli 10 milyon ABD Dolar›n›
geçen her sözleflmede yüklenicisinin yerli
veya yabanc› oldu¤una bak›lmaks›z›n %6 oran›nda
bir teminat mektubu vermesini zorunlu k›lmaktad›r.
Bu durum, %50’si yerli kaynaklarla
karfl›lanaca¤› belli olan projelerde (örn. yaz›l›m
projeleri) yüklenicilerin ilave bir teminat mektubu
masraf›na girmesine neden olmaktad›r. Yüklenicisi
yerli firma ve yerli katk› oran›n›n %50’den
fazla olaca¤› projelerde, teminat mektubu almak
yerine, son teslimat ödemesi yap›lmadan önce
SK/O taahhütlerin gerçekleflme durumunun de-
¤erlendirilmesini müteakip bakiye SK/O taahhüdüne
karfl›l›k gelen miktar üzerinden bir teminat
mektubu al›nmas›, proje maliyetlerinin düflmesinde
etkili olacakt›r. Ana yüklenicisi yerli firma
olan projelerde, SK/O yükümlülü¤ünün yerli firmalar
eliyle yabanc› firmalara transfer edilebilece¤i
hususu, yerli firmalar›n projelere teklif vermede
karfl›laflt›¤› güçlüklere bir yenisini eklemifltir.
Offset ‹mkânlar› ve Yerli Savunma Sanayi
fiirketleri: Savunma sanayi d›fl›ndaki ürün ve
hizmetlerin ihracat›n› offset kapsam› d›fl›nda tutan
SK/O Yönergesi ayn› zamanda savunma sanayinde
faaliyet gösteren firmalar›m›za olan güvenin
de göstergesidir. Türk savunma sanayi firmalar›n›n
mevcut imkân ve kabiliyetlerini gelifltirmelerini
teminen, offset yükümlüsü firmalar ile
iflbirli¤i (lisans, know-how, Ar-Ge vb.) faaliyetlerine
girmelerine öncelik verilmelidir. ‹flbirli¤i projelerinde
ihracat garantisi ve tek kaynak üretici
hakk› al›nmas› veya sat›c› firman›n kendi ülkesinde
veya üçüncü bir ülkede Türk flirketinin altyüklenici
olarak pay almas› halindeki offset kredileri
teflvik edilmelidir.
Offset f›rsatlar›ndan yararlanmak isteyen yerli
firmalar›m›z da, sanayi kat›l›m› ve offset konular›n›
takip edecek en az bir personel ihdas etmelidirler.
Bu personel, yürürlükteki offset mevzuat›na
hakim, offset yükümlüsü firmalar›n faaliyet
alanlar›yla kendi firmas› aras›nda iflbirli¤i
alanlar›n› tespit edip karfl›l›kl› fayda üretebilecek
donan›ma sahip olmal›d›r.
Offsetten Vazgeçmek: Afla¤›da belirtilen
durumlar söz konusu oldu¤unda offsette esneklik
sa¤lanmas› veya vazgeçilmesi de düflünülmelidir:
36