00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

mevcut uygulamalar›n do¤rulu¤unun düzenli
olarak kontrol edilmesine hem de muhatap
olunan offset yüklenicisi firmalar›n baflka
ülkelerdeki offset yükümlülükleri kapsam›nda
portföylerinde neler oldu¤u hakk›nda
bilgi sahibi olunmas›na katk› sa¤layacakt›r.
Teknolojik ‹flbirli¤i ve Yat›r›m: Yükleniciler
genellikle offset olarak, ihracata dayal›
offset ifllemleri (geri al›m, karfl› al›m vb.) yerine
ortak üretim veya ortak yat›r›m yapmay› tercih
ederler. Ço¤u zaman da üretim hatt›n›n nakli,
imalat resimlerinin verilmesi veya iflbafl› e¤itimleri
ise teknoloji transferi olarak teklif edilir.
Teknolojik iflbirli¤i türü SK/O faaliyetlerinde
geri ödeme flart›n›n kald›r›lmas›, her ne kadar
teknoloji transferinin önündeki ciddi bir engeli
kald›rm›fl olsa da, zaten ihracat sa¤layacak ifl
paketleri ile birlikte gelecek teknolojik iflbirli¤i ve
yat›r›m tekliflerinin, ifl paketinin gerekli bir parças›
olup olmad›¤›n›n de¤erlendirilmesini zorlaflt›rm›flt›r.
Bu husus, SK/O faaliyetlerinden istenilen
sonuçlar›n al›nmas›nda ciddi risk tafl›yan bir
noktad›r.
Yat›r›m türü offsetler, savunma sanayinin alt
yap›s›n›n desteklenmesinde kritik öneme sahiptir.
Bu nedenle, savunma sanayimiz için hayati
önemi haiz yat›r›m planlamas› yap›lmal› ve yat›-
r›m yap›lacak alanda offseti sa¤layan firmadan
tek kaynak üretici olma haklar› da talep edilmelidir.
Tek kaynak üretici olma hakk›, kurulacak tesisin
istihdam ve idamesini sa¤layacakt›r.
Teknolojik iflbirli¤i ve yat›r›m türü SK/O’lar de-
¤erlendirilirken, nitelikli istihdamda art›fl sa¤layan,
savunma sanayi alan›nda döviz ç›k›fl›n› engelleyen,
On Y›ll›k Temin ve Tedarik Program›
(OYTEP) kapsam›ndaki projelerin altyap›s›n›n
oluflturulmas›na destek veren faaliyetlere a¤›rl›k
verilmelidir. Bu tür faaliyetlerin ihracat flart› yerine
istihdam art›fl› ile iliflkilendirilmesi, hem bir
otokontrol mekanizmas› olacak hem de sektördeki
istihdama katk› sa¤layacakt›r.
Offset
çerçevesinde
talep
edilecek teknolojilerin,
firmalardan
bu konuda bir teklif istenmeden belirlenmifl olmas›;
karmafl›k sistemlerden oluflan savunma
cihaz ve teçhizat›n›n tüm safhalar›na iliflkin teknolojiler
yerine, belirlenmifl yetenek ve kapasitelere
uygun, ulusal politikalar do¤rultusunda edinilmesi
gerekli teknolojilerin talep edilmesi, offsetlerden
azami faydan›n elde edilmesine katk›
sa¤layacakt›r.
Dolayl› (di¤er sanayi) Offset Taahhütleri:
Offset kapsam›nda gerçekleflen y›ll›k ortalama
80 milyon dolarl›k sanayi ürünleri (2. ve 3. kategori)
ihracat›n›n, y›ll›k 100 milyar dolar civar›nda
olan Türkiye’nin toplam ihracat rakam› içerisinde
döviz ç›k›fl›nda dengeleyici bir unsur olarak de-
¤erlendirilmesi fazlas›yla iyimser bir düflünce
iken, sanayi ürünleri ihracat›n›n offset uygulamalar›
d›fl›na ç›kar›lmas›, yerli savunma sanayi flirketleri
aç›s›ndan çok yararl› olmufltur. Halen devam
eden offset sözleflmeleri kapsam›nda, bakiye
olarak yaklafl›k 350 milyon dolar tutar›nda savunma
sanayi alan› d›fl›nda gerçeklefltirilmesi
planlanan offset yükümlülü¤ü bulunmaktad›r. Bu
kapsamdaki offset yükümlülüklerinin savunma
sanayi alan›na (gerekirse belli bir katsay› ile de
azalt›larak) yönlendirilmesi hususu yüklenici firmalar
ile müzakere edilmelidir. Böylece, Müsteflarl›¤›n
ilgi alan› d›fl›nda kalan sanayi alanlar›nda
gerçekleflen faaliyetlerin takibi için harcanan
emekten de tasarruf edilmifl olacakt›r.
SK/O Tekliflerinin De¤erlendirilmesi: ‹lk defa
2000 y›l›nda kullan›lmaya bafllanan ve May›s-
2003 y›l›nda Offset Direktifine giren “offset
35