00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

Sistem entegratörlü¤ü üzerinde son y›llarda
uzmanlaflan Havelsan, özellikle G-S›n›f› Firkateyn
Savafl Yönetim Sistemi (GENES‹S) ve Helikopter
Simülatörleri (HELS‹M) projeleri ile biliflim
ve elektronik sektöründeki firmalardan faydalanarak
bu sektörlerdeki küçük ölçekli firmalar›n
projelere kat›l›m›n› desteklemektedir.
Roketsan firmas›n›n üretimine de 80 civar›nda
yerli yan sanayi firmas› katk› sa¤lamaktad›r
ve yan sanayinin Roketsan’›n toplam cirosu içindeki
pay› % 21,9’dur.
Askeri elektronik sektöründe yer alan Aselsan’›n
ise, onayl› 154 yan sanayi firmas› ile çal›flmas›na
ra¤men d›fl kaynak kullan›m›na istenilen
düzeyde önem vermedi¤i, toplam cirosu içinden
yan sanayiye verilen iflin pay›n›n % 1,5 civar›nda
olmas›ndan anlafl›lmaktad›r.
Havac›l›k ve Uzay konusunda faaliyet gösteren
TAI (TUSAfi Havac›l›k ve Uzay Sanayii
A.fi.)’nin kulland›¤› yan sanayinin toplam ciro
içindeki pay›, son y›llarda yapt›¤› çal›flmalar neticesinde,
% 13,5 olmufltur. Buradan nitelikli
hammadde ve elektronik girdilerin yüksek oranda
oldu¤u üretimlerde, yurtiçine daha az miktarda
ifl verildi¤i anlafl›lmaktad›r. 8
TAI, son y›llarda alm›fl oldu¤u siparifller neticesinde,
mevcut üretim kapasitesinde s›k›nt›lar
yaflamas› nedeniyle, son üç y›ld›r yan sanayi ile
iflbirli¤ine önem vermektedir. Bu kapsamda,
özellikle Boeing için üretilen sivil uçak parçalar›-
n›n yan sanayiye verilmesi amac›yla, 25 Nisan
2005 tarihinde kendi tesislerinde bir sergi düzenlemifltir.
TAI, bu tarihten itibaren yan sanayi firmalar›
ile çal›flmalar› daha da art›rmak için yönetim
organizasyonunda da de¤ifliklikler yaparak
d›fl kaynak kullan›m› stratejisini oluflturmufltur.
Bu strateji do¤rultusunda TAI, kendi kabiliyet ve
kapasitesi d›fl›nda kalan ve TAI’de yapt›r›lmas›
maliyet etkin olmayan iflleri, tercihen yerli yan
sanayi olanaklar›n› de¤erlendirerek temin etmesi,
milli sanayinin savunma sanayiine entegrasyonu
aç›s›ndan di¤er ana savunma firmalar›na
örnek olmal›d›r.
D›fl Kaynak Kullan›m› ‹le Mevcut Milli
Sanayinin Savunma Sanayiine Entegrasyonu
Sorunlar:
Türkiye’de savunma sanayiinin kurulmas› ve
gelifltirilmesine yönelik Türk Savunma Sanayii
vizyonu do¤rultusunda bilinçli olarak son 23 y›ld›r
sürdürülen çabalar sonucu uluslararas› düzeyde
tecrübe kazanm›fl, özgün teknoloji ve
ürün gelifltirme yetene¤ine sahip firmalar›n yer
ald›¤› bir “üst katman” oluflturulmufltur. Bu katmanda
a¤›rl›kl› olarak, TSKGV ve kamunun hissedar
oldu¤u ve projelerde milli ana yüklenici
olarak görev alan büyük ve orta ölçekli firmalar
yer almaktad›r.
Milli sanayi kat›l›m›n›n art›r›lmas› konusunda
duruma bakt›¤›m›zda, projelerde milli ana yüklenici
rolünü üstlenen firmalar aç›s›ndan de¤erlendirildi¤inde,
ilgili projede birlikte çal›flacaklar› yan
sanayileri ve birlikte çal›flma modelini seçmekte
özgür b›rak›lmalar› ilk bak›flta bir avantaj olarak
görülmektedir. Ancak, tedarik makamlar›nca takip
edilebilir olmayan yan sanayi derinli¤i, ana
yükleniciler, yani üst katman firmalar› taraf›ndan
da bilinir ve takip edilebilir durumda de¤ildir. Yan
sanayi seçimini do¤ru yapabilmek ve uygun birlikte
çal›flma modellerini uygulayabilmek ana
yüklenici taraf›nda bilgi-iletiflim teknolojileri olanaklar›yla
desteklenmifl seçme, izleme, gelifltirme
ve yönetim ifllevlerine sahip bütünsel bir sistemin
varl›¤›n› gerektirmektedir. Konsorsiyum ya
da altyüklenici modellerinde projede rol alan fir-
8
Savunma Sanayii – KOB‹ ‹flbirli¤i Konferans›, 13-14 Kas›m 2006 - Ankara
28