00SSM Dergi Nisan 2008 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı

lar›n› sa¤layacak teflviklerle yönlendirmeyi
amaçlamaktad›r.
Offset Uygulamalar›n›n etkinlefltirilmesi
için baz› öneriler
Bu politika kapsam›nda getirilen olumlu yöndeki
bu de¤iflikliklere ilaveten, baz› ilave tedbir
ve uygulamalar›n da yürürlü¤e konulmas›n›n
Türk Savunma Sanayiinin uluslararas› alandaki
rekabet gücünün art›fl›n› ve uluslararas› pazarla
entegrasyon sürecini h›zland›raca¤› de¤erlendirilmektedir:
1. Halen firmalar›n offset yükümlülükleri olmad›-
¤› halde fazladan gerçeklefltirdikleri offsetler
gerçeklefltirildikleri tarihten itibaren 5 y›ll›k süre
içerisinde firman›n do¤acak taahhütlerine
say›l›rken, yükümlülüklerde oldu¤u gibi, bu
süre için bir eskalasyona tabi tutulmamakta,
ayr›ca firmaya ihale aflamas›ndan veya offset
yükümlülü¤ünün do¤mas›ndan çok önce gerçeklefltirdi¤i
bu offset için ilave bir katsay› da
verilmemektedir. Bu durum firmalar›n offset
kredisi sisteminde, Türk Savunma Sanayii firmalar›
ile sa¤l›kl› bir iflbrili¤i iliflkisine girmelerinin
önünde ciddi bir engel yaratmaktad›r.
Tecrübelerin gösterdi¤i üzere, yabanc› firma
ile sözleflmenin yürürlü¤e girmesinden sonra
bafllayan bu tür iflbirlikleri, tedarik sözleflmesi
sona erdi¤inde b›çak gibi kesilmektedir. Bu
ise Türk Savunma Sanayiinin geliflmesinde
s›k›nt› do¤urmaktad›r. K›sa süreli ve salt ihaleyi
kazanmak için, maliyeti de proje bedeline
eklenmifl olarak, gerçekleflen bu tür offset ifllemleri
rekabetçi bir alt yap›y› imkans›z hale
getirmektedir. Bu durum ayr›ca ihale sürecinde
tekliflerin de¤erlendirilmesinde de offset
kredisi olan firmalar aleyhinedir. Teklif sahibi
firmalar›n ayn› tür ve miktar offseti teklif ettikleri
bir durumda bu firmalardan birisi teklif etti¤i
offseti ister teklif tarihinden önce gerçeklefltirmifl
olsun, ister gelecekte gerçeklefltirmeyi
taahhüt etsin, aralar›nda herhangi bir
fark olmamakta; iki teklif de ayn› de¤erde kabul
edilmektedir. Oysa ki teklif sahibi firmalardan
biri bu teklifini daha önce (örn. 3 y›l önce)
gerçeklefltirmifl, bir baflka deyiflle zaten elini
tafl›n alt›na koymuflken, di¤eri sadece gelecekte
yerine getirece¤i bir taahhütte bulunmaktad›r.
Bu sebeple offset kredisi uygulamas›nda firman›n
offseti gerçeklefltirdi¤i tarihle, offset yükümlülü¤ünün
do¤du¤u tarih (tedarik sözleflmesinin
yürürlü¤e girdi¤i tarih) aras›ndaki her
y›l için ilave bir katsay› (tam veya küsüratl› katsay›
uygulanabilir) verilmesi veya bu tutarlar›n
belli bir eskalasyon formülü ile eskale edilmesi
yararl› olacakt›r. Bu Türkiye’nin offset taahhütlerinin
art›fl› yan›s›ra ve bundan daha da
önemli olarak rekabet (fiyat/kalite) baz›nda
gerçekleflecek bu iflbirliklerinin daha sa¤l›kl›
ve uzun süreli olmas›na katk› sa¤layacak ve
Türk Savunma Sanayii firmalar›n› rekabetçi bir
ortamda dünya pazarlar›yla entegre edecek
süreci h›zland›racakt›r.
2. SSM’in yürürlükteki Yönerge kapsam›nda uygulad›¤›
katsay›lar›n azami miktarlar›n›n gelinen
noktada düflük kald›¤› gözlemlenmektedir.
Ayr›ca, ilave katsay›lar›n belirlenen azami
katsay›lara ulafl›ld›¤›nda bir anlam› kalmamaktad›r.
Bu sebeple, Yönergede yer alan
uygulanabilir katsay›lar›n üst s›n›r›n›n kald›r›lmas›
offset gerçekleflmelerini art›racakt›r. Üst
limitin sektörler baz›nda kald›r›lmas› da düflünülebilir.
Böylece SSM aç›s›ndan Stratejik
Plan hedeflerini gerçeklefltirmede seçici bir
araç olarak offsetleri daha etkin bir kullan›m
imkan› da do¤acakt›r.
3. SSM nezdinde offset taahhüdü bulunan firmalar›n
taahhütleri ve bu taahhütlerinin gerçekleflme
durumlar›n›n düzenli bir flekilde
güncellenerek SSM’in internet sitesinde yay›mlanmas›
özellikle, offset kapsam›nda yurt
d›fl›na ihracat yapmak isteyen yada teknoloji
transferine ihtiyaç duyan küçük ve orta ölçekli
iflletmeler için imkan yaratacakt›r. Bu tür firmalar,
offset taahhüdü bulunan firmalarla
do¤rudan temasa geçerek kendilerini tan›ta-
22