YenileÅim SeferberliÄi ve Küresel Beyin Gücümüz - Savunma ...
YenileÅim SeferberliÄi ve Küresel Beyin Gücümüz - Savunma ...
YenileÅim SeferberliÄi ve Küresel Beyin Gücümüz - Savunma ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ması, bizi özel strateji <strong>ve</strong> politikaları<br />
arayıp bulmaya zorluyor. Küreselleşmenin<br />
fırsatları kadar tehditlerini de<br />
sağduyulu <strong>ve</strong> bilime dayalı yöntemlerle,<br />
ortak aklımızla, tüm kaynak <strong>ve</strong><br />
birikimlerimizi birleştirerek lehimize<br />
çevirmek zorundayız. Bu bağlamda,<br />
yurtdışında oluşmuş olan beyin gücümüzün<br />
bilgi, beceri, yetenek <strong>ve</strong> deneyim<br />
dağarcığını, bu geçişte azami şekilde<br />
değerlendirmemizin bize stratejik<br />
avantaj sağlayacağı ortadadır.<br />
Söylemden Eyleme: Toplumumuz<br />
yenileşim seferberliğine hazırdır <strong>ve</strong><br />
bir an ev<strong>ve</strong>l söylemden ulusal kapsamda<br />
eyleme geçme arzusundadır.<br />
Bu atılım, Ata’mızın “En hakiki mürşit<br />
ilimdir“ ilkesini benimsemiş, bilgi<br />
<strong>ve</strong> bilimle donanmış, yetkin, aydın <strong>ve</strong><br />
çağdaş genç kuşağımız sayesinde başarıya<br />
ulaşacaktır. Onları en <strong>ve</strong>rimli<br />
kılacak ortamları hazırlamak, kurumsal<br />
<strong>ve</strong> yasal engelleri, kısır mevzuatı<br />
<strong>ve</strong> bürokrasiyi söküp atmak, özendirici,<br />
ödüllendirici <strong>ve</strong> düzenleyici politikaları<br />
i<strong>ve</strong>dilikle yerleştirmek, özel<br />
<strong>ve</strong> kamu sektöründe birikmiş sermayemizi<br />
bir araya getirip yenileşim seferberliğine<br />
adamak, birincil görevimizdir.<br />
Aynı zamanda, yurtdışında bulunan<br />
müthiş beyin gücümüzü, bu atılımda<br />
en etkin şekilde değerlendirmemiz<br />
gerekir. Tayvan, Güney Kore, Çin <strong>ve</strong><br />
Hindistan gibi ülkeler, kalkınma hamlelerinde<br />
bu cevheri akılcı yaklaşımlarla<br />
kullanarak kritik avantaj sağlamıştır.<br />
Halen yurtdışında çalışan biliminsanlarımızın<br />
birikim <strong>ve</strong> deneyimlerinden,<br />
sürdürülebilir bilgi <strong>ve</strong> bilim<br />
köprüleri kurarak yararlanılmalıdır.<br />
2004 yılında ABD’de kurulan Türk<br />
Amerikan Biliminsanları <strong>ve</strong> Akademisyenleri<br />
Derneği (Turkish American<br />
Scientist and Scholars Association<br />
(TASSA): www.tassausa.org) bu<br />
misyonu yüklenmiş, Türk Bilimler<br />
Akademisi, Ulusal İnovasyon Girişimi<br />
gibi kurum <strong>ve</strong> derneklerle paydaşlıklar<br />
geliştirmiştir.<br />
Cumhuriyet Tarihimizde Yenileşim:<br />
Tarihimiz halkımızın mucizeler<br />
yaratma yeteneğini tüm dünyaya<br />
ispatladığı örneklerle bezenmiştir.<br />
87 yıl önce Kurtuluş Savaşı’nı zaferle<br />
noktaladıktan sonra girişilen eğitim<br />
seferberliği çağdaş toplumlar arasında<br />
hakkettiğimiz konuma doğru ilerlememizin<br />
miladı sayılabilir. Cumhuriyetin<br />
ilk on yılında toplumsal kalkınma<br />
yolunda ulusal eğitim, altyapı <strong>ve</strong><br />
sanayileşmede kaydedilen ilerleme efsanelere<br />
konu olacabilecek inanılmaz<br />
öz<strong>ve</strong>ri <strong>ve</strong> başarı öyküleriyle doludur 18 .<br />
İkinci on yıl, yani 30’lu yıllarda, piyasa<br />
dinamiklerini göz önünde bulundurarak<br />
kurulan kamu kurumlarının yanı<br />
sıra Ata’mızın ‘sanayi neferlerim’ diye<br />
andığı girişimcilerinin de katkılarıyla<br />
hızlanan ‘sanayi seferberliği’ benzeri<br />
görülmedik bir toplumsal dönüşüm<br />
serü<strong>ve</strong>nine sahne olmuştur. <strong>Savunma</strong><br />
sanayii dahil bir çok sektörde özgün<br />
tasarım <strong>ve</strong> üretime dayalı endüstrinin<br />
temelleri atılmıştır 19 .<br />
Dışa Güdümlü Dönem: İkinci Dünya<br />
Harbi’nden sonra hızını yitiren kalkınma<br />
sürecimiz, dışa güdümlü bir<br />
modele sürüklenmiş, savunma sanayiimiz<br />
dahil olmak üzere birçok sanayi<br />
kolumuz yabancı devlet <strong>ve</strong> şirket<br />
tekellerinin boyunduruğu altına girmiş,<br />
revaçtan düşmüş lisanslarla düşük<br />
katma değerli üretim yapmak zorunda<br />
kalmış, montaj <strong>ve</strong> fasona mahkum<br />
olmuş <strong>ve</strong>ya tamamıyla ortadan<br />
kalkmıştır 20 . Özellikle savunma sanayiinin<br />
dışa güdümlülüğün sakıncaları,<br />
1974 Kıbrıs Buhranı ile açığa çıkmıştır.<br />
80’li yıllarda hızlanan Türk Silahlı<br />
Kuv<strong>ve</strong>tleri’ni güçlendirme çalışmaları<br />
sonucu, 1985 yılında kurulan <strong>Savunma</strong><br />
Sanayii Müsteşarlığı, savunma bilim<br />
<strong>ve</strong> teknolojilerinde yetenek <strong>ve</strong> bilgi<br />
dağarcığı geliştirme <strong>ve</strong> üretimi arttırma<br />
sorumluluğunu yüklenmiştir.<br />
Aynı yıllarda eğitim <strong>ve</strong> bilim dünyamız<br />
da benzer bir dönem yaşamış <strong>ve</strong><br />
batıdan alınan yüzeysel modeller, toplumsal<br />
gerçeklerimize <strong>ve</strong> değerlerimize<br />
uyarlanmadan kabullenilmiştir<br />
21 . Hazır çözümler, bilim <strong>ve</strong> teknolojide<br />
özgün katkılar yapmanın zahmetine,<br />
yeni tasarımın kendini kabul<br />
ettirme sürecinde <strong>ve</strong>rilen çetin mücadeleye<br />
yeğlenmiştir. Bu yıllarda, hayli<br />
biliminsanımız yurtdışında çalışmayı<br />
tercih etmiş; eğitim için gidenlerin<br />
büyük kısmı, dönüşlerini ertelemişlerdir.<br />
Geride bıraktığımız bu devrin<br />
izleri hala öğretim sistemimizi etkilemekte<br />
<strong>ve</strong> reform çağrıları giderek<br />
artmaktadır 22 . Küresel sıralamalarda<br />
sadece beş üni<strong>ve</strong>rsitemizin dünyadaki<br />
ilk beş yüz üni<strong>ve</strong>rsiteler listesine 23 girebilmiş<br />
olması da yukarıda değindiğimiz<br />
dışa bağımlılık devrinin sonuçlarıdır.<br />
Gerek yüksek eğitimde kendini<br />
ispat etmiş üni<strong>ve</strong>rsiteler, gerekse son<br />
yıllarda hizmete giren vakıf <strong>ve</strong> devlet<br />
üni<strong>ve</strong>rsiteleri özgün yaklaşımlarla,<br />
çağdaş akademik kıstasları yakalamaya<br />
çaba göstermekte <strong>ve</strong> iyi örneklerin<br />
sayısı hızla artmaktadır. Yüksek öğretimde<br />
kurumsal yapının özerkleşmesine<br />
paralel olarak, girişilecek yenilikçi<br />
akademik atılımlar ile küresel konumumuzun<br />
süratle iyileşeceği açıktır.<br />
Başarı Öykülerimiz: Gerek bilim <strong>ve</strong><br />
teknoloji geliştirmede gerekse sanayide<br />
yukarıda bahsettiğimiz dönemde<br />
uğradığımız kan kaybına rağmen,<br />
dünyada, ses getiren başarılar sergilenmiştir.<br />
Yurtdışından ilgi <strong>ve</strong> bazen<br />
gıpta ile izleyebildiğimiz örnekler arasında,<br />
Eskişehir’de Anadolu Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
<strong>ve</strong> Osman Gazi Üni<strong>ve</strong>rsitesi’nin<br />
yörede kümelenmiş seramik <strong>ve</strong> malzeme<br />
sektörü <strong>ve</strong> yerel sanayi <strong>ve</strong> ticaret<br />
odalarıyla kurduğu işbirliği sayesinde<br />
sunduğu sanayi Ar-Ge’siyle tümleşmiş<br />
endüstriyel doktora programı,<br />
Orta Doğu Teknik Üni<strong>ve</strong>rsitesi’nin<br />
Teknopark’ında savunma sanayii fonları<br />
ile desteklenen genç firmaların<br />
yabancı medyada konu edilen başarı<br />
öyküleri, Avrupa Birliği tarafından<br />
desteklenen E-Biltem (Ege Üni<strong>ve</strong>rsitesi<br />
Bilim <strong>ve</strong> Teknoloji Uygulama<br />
<strong>ve</strong> Araştırma Merkezi) mükemmeliyet<br />
merkezini sayabiliriz. İlginç bir<br />
bilim köprüsü örneği olarak, “Sağlık<br />
için İzmir” teması altında kurulmakta<br />
olan İNOVİZ’den söz etmek yerinde<br />
olabilir. İNOVİZ, Ege Serbest Bölgesi<br />
A.Ş., İzmir Kalkınma Ajansı, Ege<br />
Bölgesi Sanayi Odası <strong>ve</strong> yöresel sağlık<br />
sektörünün Ege <strong>ve</strong> Dokuz Eylül Üni<strong>ve</strong>rsiteleri<br />
ile İzmir Yüksek Teknoloji<br />
Enstitüsü’nün kurduğu konsorsiyumla<br />
birleşmiş <strong>ve</strong> TASSA üyelerinin katılımıyla<br />
2009 yılı başlarından itibaren<br />
çalışmaya başlamıştır. Program odakları,<br />
sağlık bilim <strong>ve</strong> teknolojilerinde<br />
Ar-Ge, teknoloji transferi <strong>ve</strong> uluslararası<br />
yüksek lisans <strong>ve</strong> doktora derecesinden<br />
oluşmaktadır.<br />
Son yıllarda sanayimiz kalite devrimini<br />
başarıyla gerçekleştirmiş öncü<br />
sektörlerimiz, Ar-Ge’ye dayalı özgün<br />
<strong>Savunma</strong> Sanayii Gündemi 15