YenileÅim SeferberliÄi ve KÃ¼resel Beyin GÃ¼cÃ¼mÃ¼z - Savunma ...

More documents

Recommendations

Info

Küresel Çekim Merkezleri: Bilgi çağının özkaynağı olan biliminsanları, özgün fikirlerini açık ve etkin bir şekilde paylaşabildikleri çekim merkezlerine, coğrafya gözetmeksizin, yöneliyorlar. Fikirlerinin yenilikçi çözümlere dönüşmesinde kendi yetilerini tamamlayan işinsanlarına, girişimcilere, hukukçulara, risk yönetiminde deneyimli bilirkişilere, yatırımcılara ve diğer kaynaklara kolayca erişebildikleri yöre ve kurumları tercih ediyorlar. Yenilikçi biliminsanlarını ve girişimcileri risk atılımlarına gönüllendiren yerel, yöresel veya ulusal ortamların başlıca özelliği, alışılagelmiş önleyici, kısıtlayıcı ve cezalandırıcı politikalar yerine yönlendirici, destekleyici, özendirici ve ödüllendirici yaklaşımları benimsemeleridir. Çoğunlukla gelişmiş ülkelerde bulunmakla beraber, beyin gücünün toplumsal kalkınmadaki önemini idrak eden gelişmekte olan ülkeler de süratle uluslararası ‘bilgi kentleri’ kurmaktalar. Coğrafya kısıtlaması tanımayan teknoloji bölgeleri, bilim kentleri ve benzer çekim noktaları Brezilya, Çin, Hindistan, Singapur, Tayvan veya Güney Kore gibi ülkelerde, hatta Orta-Dogu’da, petrol sermayesinin finansmanıyla, hızla yükseliyor 4,5 . Yenileşim Kültürü: Bilginin akışkanlığı, gerek sektörler arası, gerekse küresel işbirliklerine yol açıyor. Özel sektörde ‘rekabet öncesi’, savunma sanayiinde ‘gizlilik öncesi’ olarak tanımladığımız aşamada, üniversiteler, özel ve kamu kuruluşları, ve meslek, sektör veya sivil toplum örgütleri arasındaki sınırlar eriyor. ‘Yenileşim kültürü’ denebilecek, farklı sektörden bireyleri ve kurumları buluşturan bu melez çalışma ve yaşam şekli, modern hayata damgasını vuruyor. Aynı hedefi benimseyen ve başarılı sonuca farklı yetenek, yetkinlik, kaynak, sermaye gibi değerleri katanların birlikteliğinden mucizeler doğacağına inanç sonsuz. Öne çıkan örneklerden biri olan “Fusionopolis”, Singapur’da daha önce yaşam bilim cazibe merkezi olarak kurulmuş olan “Biopolis”i, girişimcilik ve risk yatırım ve yöneticiliği açısından tamamlayıcı bir rol oynamak üzere tasarlandı ve Kasım 2008’de işletmeye açıldı. Risk Paylaşımı ve Yenileşimin Finansmanı: Yenileşim ortamlarında yeşeren yüksek riskli/yüksek kazanımlı fikirler, ticaretleşme sürecine, bilimsel ve teknolojik olarak kanıtla başlıyor. Eş zamanlı olarak, fikir hakları, mevzuat engelleri, prototipleme, ürün tasarım ve üretime dönüşüm aşamaları, iş geliştirme ve pazara giriş stratejileriyle sınanarak riskin azalması sağlanıyor. Elbirliği ile ortaya çıkan iş planı sayesinde risk eşiğini aşabilen çözümler, toplumun gereksinim duyduğu ürün, hizmet, süreç veya diğer çözümlere dönüşmek üzere hızla ticaretleşme sürecine giriyor. Genellikle ekosistemin üniversite, teknopark veya Ar-Ge merkezi ayağında doğan ve ön kanıtlanma basamaklarını başarıyla aşan fikirler, kurulu şirketler veya kamu kurumlarına sunuluyor. Bu aşamada lisanslanmayan veya başka bir şekilde sahiplenilmeyenler, girişimcilerin kurdukları başlangıç firmalarının temelini teşkil ediyor, “firma fidanlıkları”nda ekonomik kalkınma ajanslarının ve iş meleklerinin girişim sermaye yatırımlarıyla filizleniyorlar. Bu serpilme süreci, ürün veya firmaların riskini asgariye indirecek deneme ve çalışmalara odaklanıyor. Geleceğin endüstrisinin temelini oluşturan bu “filiz firmalar”, ortaklıklar kurarak büyüme yolunu seçiyor veya risk iştahını tatmin edebilecekleri sektör şirketlerine satış için pazarlanıyor. Amerika Birleşik Devletleri’nde Yenileşim Amerika Birleşik Devletleri’nin ekonomik süper-gücüne bilim ve teknoloji rüzgarlarını arkasına alarak eriştiği bilinmektedir. Daha yakından incelendiği takdirde, asıl sihirli formül, Amerikan toplumunun girişimci ruhunu, bilim ve teknolojiye dayanan yenileşim iradesiyle birleştirebilmiş olduğunda bulunmaktadır 6 . Diğer yandan, bilim ve teknolojiyi her türlü iç ve dış tehditlere karşı bir savunma yöntemi olarak benimsemeleri de bugünkü Ar-Ge kültürünün ve yapılanmasının ardında yatan gerçek olarak karşımıza çıkıyor. Son yarım asırda, dünyanın her köşesinden gelen biliminsanlarını ve girişimcileri cezbetmelerinin ve kucaklamalarının, diğer ülkeleri imrendiren birçok başarı öyküsünün temelinde yattığı görülüyor. Bilime dayalı kalkınmayı ağırlık merkezine oturtmuş olan bu düzenin, artık ABD toplumunun genlerine işlemiş olduğunun farkına varılıyor. ABD’de endüstri devrimi, İngiltere’yle eşzamanlı olarak 18. yüzyılın ortalarında başlamış ve ilk üniversitelerin kurulmasına paralel gelişmiştir. Bağımsızlığını kazandığı 1776 yılından itibaren ABD, büyüyen ekonomik gücünü, eğitime ve bilime yatırım yaparak pekiştirmiştir. 19. yüzyılın son çeyreğinden itibaren, özellikle İç Savaş sırasında, teknolojinin savunmadaki önemini kavrayan ABD, o devirde kurulan eyalet üniversitelerine toprak hibe ederek, benzeri görülmemiş bir akademik seferberliği tetiklemiştir. Bu dalgayı, aynı yüzyılın sonralarında çok sayıda özel üniversitenin (Stanford Üniversitesi’1881, Drexel Üniversitesi’1881, Rensselaer Politeknik Enstitüsü’1894 vs) kurulması takip etmiştir. Yüz yılı aşkın bir süre önce yaşanan bu süreç, ülkemizde 90’lı yıllardan itibaren sayıları artan devlet ve vakıf üniversitelerinin ardı ardına kurulmasını andıran ilginç bir tarih sayfasıdır. Dikkat çeken husus, yeni üniversite kurucularının pek çoğunun bilgi ve bilimin toplumsal refaha dönüşeceğine inanmış girişimciler olmasıdır. Birinci Dünya Harbi’nde bilim ve teknolojinin savunmada öneminin öne çıkmasından ders alan ABD Cumhurbaşkanı Franklin D. Roosevelt, ilk Bilim Danışma Kurulu’nu 1933’te kurmuştur. Bu kurul, Büyük Buhran’a (Great Depression) bilime yatırım yaparak cevap verilmesini ileri sürmüş; fakat, öneri yasalaştırılamamıştır 7 . İkinci Dünya Harbi’nin kazanılmasında, bilim ve teknolojinin oynadığı can alıcı rol 8 , 1945 yılında Vannevar Bush’un ABD Cumhurbaşkanı’na sunduğu “Bilim, Sonsuz Sınır” adlı raporla 9 (Science, the Endless Frontier), ABD devlet politikalarında temel ve uygulamalı bilimlerin önemini perçinlemiş, Ulusal Bilim Kurumu (Nati- Savunma Sanayii Gündemi 13
onal Science Foundation) gibi akademik ve özel sektöre araştırma ve geliştirme fonu sağlayan çeşitli kurumların temellerinin atılmasına neden olmuştur. 1958 yılında Sovyetler Birliği’nin Sputnik uydusunu başarıyla uzaya fırlatması, ABD’nin uzayda üstünlüğünü kaybetme telaşı içinde, Savunma İleri Araştırma Proje Ajansı’nın (Defense Advanced Research Projects Agency – DARPA) kurmasına neden olmuştur. DARPA, bilimsel ve teknolojik sürprizleri öngörmek, hatta bilimsel sürprizler yaratabilecek yüksek riskli/yüksek kazanımlı Ar-Ge takımlarını ve projeleri mimlemek ve süratle karar verip işe girişmek için gerekli çevik yapıda kurulmuştur. İnternet ve GPS dahil olmak üzere bugün yaşamımızın ayrılmaz parçası olan çözümlerin pek çoğu, DARPA fonlarıyla yola çıkmıştır. Son ekonomik krizde de bilime yapılan yatırım (American Recovery and Reinvestment Act 2009) alışılagelmiş boyutları dahi aşmıştır 10 . Diğer bir bakış açısından, ABD’nin ekonomik başarısı, işe girişme iradesindedir. Bu sır, bilim ve teknolojinin stratejik öncelikler çerçevesinde, uzun vadeli ve yeterli kapsamda yatırımlarla tutarlı ve kararlı bir şekilde desteklenmesi ve girişimciliği özendiren ve destekleyen politika ve yasal düzenlemelerin hızla hayata geçirebilmesinde saklıdır. Amerikan toplumunun merkeziyetçi yaklaşımlara direnci ve serbest düzene yatkınlığı, zaman içinde çok sesli ve zengin içerikli bir yüksek eğitim, bilim ve teknoloji Ar-Ge alt ve üstyapısının evrimine neden olmuştur. Dağınık ve dağıtık görüntüsüne rağmen Ar-Ge, işlev, yönetim, standardizasyon-kalite, denetim-düzenleme veya finansmanını yüklenmiş olan federal, eyalet veya yerel sektör ile meslek kurum ve örgütlerin birbirlerini tamamlayıcı görevleri yüklendiklerini ve büyük hedefler, özellikle tehditler veya sürprizler karşısında uyumlu güç birlikleri kurabildiklerini izlenmektedir. Duruma ayak uydurabilen, esnek ve çevik örgütlenme kabiliyeti, deneyimlerle evrilmiş yönetişim (governance) yöntemlerinde ve kurumların sürekli kendini yenileyebilen ve hakketme kıstaslarına dayanan kadrolarında aranabilir. Diğer can alıcı husus ise bu ekosistemi oluşturan kurum ve kuruluşların bilimsel izleme, ölçme, denetleme ve değerlendirme kıstas ve standartlarını benimsemiş olmaları ve bu nedenlerle uyum içinde hareket edebilmeleridir. Amerikan kültürünün risk alan ve yenilgiye uğrayan bireye gösterdiği hoşgörüyü de unutmamalıyız. Son yarım asırda, imrendirici yenileşim öykülerine imza atmasının ve biliminsanlarının ve girişimcilerin çekim merkezi olmasının en önemli bir nedeni, ‘girişim sermayesi’ni beceriyle kullanabilen ve değerlendirebilen bir neslin yetişmesi ve risk yatırımlarının kurumsallaşmış bir sektör haline gelmiş olmasıdır. ‘Yenileşimin finansmanı’ konusunda ABD küresel anlamda en etkin ve yetkin kuşağı yetiştirmiştir. Yarım asırlık sürecin 2000’li yıllarda yavaşlaması ve ekonomik göstergelerin ABD’nin küresel rekabette mesafe kaybettiğine işaret etmesiyle, Ulusal Yenileşim Girişimi (National Innovation Initiative), Rekabet Konseyi (Council on Competitiveness) ve benzer örgüt ve kurumlar devreye girdi. Halen yenileşimi olumsuz etkileyen yapısal engeller ve kısıtlamalar gözden geçiriliyor ve çareler aranıyor. Örneğin, disiplinler arası ve kurumlar arası ortaklıkları ve sektörler arası paydaşlıkları özendiren Ar-Ge fonları hızla artıyor. Fikir hakları ve mülkiyetleri gibi yenileşimin hassas dengelerini koruyan yasalar, bilgi toplumunun şartlarına göre tekrar ele alınıyor 11 . Üniversitelerin ve araştırma merkezlerinin, 1980’de çıkan bir kanun sayesinde devlet fonlarıyla geliştirilen teknolojilerin fikir mülkiyetine sahip çıkmasıyla kurulan Teknoloji Aktarım Ofisleri’nin girişimci yapıya kavuşmaları için çeşitli modeller deneniyor 12 . Üniversiteler ve araştırma kurumlarında yapılan buluşların hızla ticaretleşebilmesi için farklı özyetkinlikleri birlikte çalışmaya özendiren programlar devlet 13 ve özel vakıflar 14 tarafından destekleniyor. Görüldüğü gibi yenileşim seferberliğiyle Amerikan toplumu, kaybetmekte olduğu üstünlüğünü tekrar kazanmak için azimle çalışıyor. Türkiye’de Yenileşim Seferberliği ve Yurtdışındaki Beyin Gücümüzün Katkısı Dünyanın 17. büyük ekonomisi olan Türkiye’nin küresel yenileşim ölçütlerinde ilk 50 arasına girememesi, endişelendirici bir durum arz etmekle beraber, toplumsal araştırmalar, halkımızın yenileşime hevesinin ve yatkınlığının akranlarımızdan üstün olduğunu kanıtlayan umutlu sonuçlar vermektedir. Ar-Ge harcamalarının GSMH içindeki payı hala %1 altındadır; fakat, artış hızı ümit vericidir ve %2 civarında seyreden Avrupa ortalamasına doğru tırmanması planlanmaktadır. Belki en umut verici yön, halk arasında ve medyada giderek artan çözümcü, olumlu ve yenilikçi ifadelerin, soruna odaklı çaresiz ve kötümser söylemin yerini süratle almasıdır. Diğer yandan, özgün ve özerk sanayinin, toplumsal kalkınma ve ulusal egemenliğimizin vazgeçilmez şartı olduğu toplumun her kesiminde kabul edilmesidir. Güçlü Türkiye’ye Doğru Yenileşim Seferberliği ve Yurtdışındaki Beyin Gücümüz: Yurtdışından izlenebildiği kadarıyla, son yıllarda zenginleşen yenileşim altyapımızı oluşturan sivil toplum, meslek ve sektör örgütleri, üniversiteler, kamu kurumları, basın ve yayın organları, yenileşim kavramlarının yaygınlaşması için başarılı kampanyalar başlattılar 1,15,16 . Böylelikle, yenileşimin toplumsal kalkınmamızın can damarı olduğu bilinci süratle yerleşmiş bulunuyor. Güçlü Türkiye’ye giden yolun rüştünü ispat etmiş, özgün tasarımları ve yüksek kaliteli üretimi ile küresel rekabete soyunmuş bilgi toplumundan geçtiği, artık toplumsal benliğimize işlemiş durumda. Bu aşamayı, ulusal çıkarlarımız doğrultusunda, toplumsal gerçeklerimizi göz önüne alarak, sanayi devrinde yapılmış yatırımları ve birikimleri sahiplenerek, kendimize özgü yaklaşımlarla ve kendi uzmanlarımızla gerçekleştirmenin en sağlıklı ve sürdürülebilir yol olduğu konusunda fikir birliği mevcut 17 . Bilgi toplumuna geçişimizin, gelişmiş ülkelere benzemeyeceği de muhakkak. Başlangıç noktamızın farklı ol- 14 Ekim 2009
Page 1: Yenileşim Seferberliği ve Kürese
Page 5 and 6: ürünlerle yurtdışı pazarların
Page 7 and 8: tadır. Teknolojinin diğer temel v
Page 9: 14. Coulter Translational Research

YenileÅim SeferberliÄi ve KÃ¼resel Beyin GÃ¼cÃ¼mÃ¼z - Savunma ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?

YenileÅim SeferberliÄi ve KÃ¼resel Beyin GÃ¼cÃ¼mÃ¼z - Savunma ...