Kanun No. 6102 Kabul Tarihi: 13/1/2011 - Samsun Ticaret ve Sanayi ...

Kanun No. 6102 Kabul Tarihi: 13/1/2011 - Samsun Ticaret ve Sanayi ... Kanun No. 6102 Kabul Tarihi: 13/1/2011 - Samsun Ticaret ve Sanayi ...

samsuntso.org.tr
from samsuntso.org.tr More from this publisher
21.06.2014 Views

verebilir. Kurtaranın avansı alabilmesi, teminat göstermesine bağlanabilir. Avans ödenmesi hâlinde, 1314 üncü maddede düzenlenen teminat miktarı da bu oranda indirilir. B) İnsan kurtarma I- Kaptanın yükümlülüğü MADDE 1317- (1) Her kaptan, aracını ve araçta bulunan kişileri, ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya bırakmadan, denizde kaybolma tehlikesi altında bulunan her insana yardım etmek zorundadır. (2) Aracın maliki, kaptanın sadece bu yükümlülüğünü ihlal etmesinden dolayı sorumlu olmaz. II- Ücret MADDE 1318- (1) Kurtarılan kişilerin kurtarma ücreti ödeme borcu yoktur. (2) Kurtarmayı gerektiren kaza sırasında, sadece insan kurtarmış olan bir kurtaran, aracın veya diğer eşyanın kurtarılması veya çevre zararının önlenmesi veya sınırlandırılması için faaliyet göstermiş olan kurtarana takdir edilen ücret ve özel tazminattan uygun bir pay istemeye hak kazanır. C) Zamanaşımı MADDE 1319- (1) Bir sözleşmeye dayanıp dayanmadığına bakılmaksızın, kurtarma faaliyeti ile enkazın kaldırılmasından doğan bütün alacaklar iki yılda zamanaşımına uğrar. (2) Bu süre kurtarma faaliyetinin sona erdiği tarihten ve enkazın kaldırılması giderlerinden doğan alacaklar için enkaz kaldırma işinin tamamlandığı tarihten itibaren işlemeye başlar. (3) Kendisine karşı istemde bulunulan kişi, zamanaşımı süresi içinde istemde bulunana yapacağı bir beyanla bu süreyi bir veya birden çok kez uzatabilir. ALTINCI KISIM Gemi Alacakları A) Gemi alacaklısı hakkı veren alacaklar MADDE 1320- (1) Geminin malikine, kiracısına, yöneticisine veya işletenine karşı doğmuş olan aşağıdaki alacaklar sahiplerine “gemi alacaklısı hakkı” verir: a) Ülkelerine getirilme giderleri ve onlar adına ödenmesi gereken sosyal sigorta katılma payları da içinde olmak üzere, gemi adamlarına, gemide çalıştırılmakta olmaları dolayısıyla ödenecek ücretlere ve diğer tutarlara ilişkin istem hakları. b) Geminin işletilmesi ile doğrudan doğruya ilgili olarak karada veya suda meydana gelen can kaybı veya diğer bedensel zararlardan doğan alacaklar. c) Kurtarma ücreti. d) Liman, kanal, diğer su yolları, karantina ve kılavuzluk için ödenecek resimler. e) Gemide taşınan eşya, konteynerler ve yolcuların eşyalarına gelecek olan zıya veya hasar dışında, geminin işletilmesinin sebep olduğu maddi zıya veya hasardan doğan ve haksız fiile dayanan alacaklar. f) Müşterek avarya garame payı alacakları. (2) Birinci fıkranın (b) ve (e) bentlerinde yazılı alacaklar; a) Deniz yolu ile petrol veya diğer tehlikeli ya da zararlı maddelerin taşınması ile bağlantılı olarak ortaya çıkıp da milletlerarası sözleşmelere yahut millî mevzuata göre kusursuz sorumluluk ve zorunlu sigorta ile ya da diğer yollardan teminat altına alınması öngörülen zararların, b) Radyoaktif maddelerden veya radyoaktif maddelerin zehirli ya da patlayıcı maddeler veya nükleer yakıt yahut radyoaktif ürünler ya da atıklardan oluşan diğer tehlikeli maddeler ile bileşiminden kaynaklanan zararların, sonucunu oluşturdukları veya bu zararlardan doğdukları takdirde, sahiplerine gemi alacaklısı hakkı vermezler. (3) Türkiye’de yargı yoluyla ileri sürülen bir alacağın gemi alacaklısı hakkı verip vermediği, Türk hukuku uyarınca belirlenir. B) Gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkı I- Kapsamı

MADDE 1321- (1) Gemi alacağı, sahibine, gemi ve eklentisi üzerinde kanuni rehin hakkı verir. (2) Gemi malikinin mülkiyetinde bulunmayan eklentiler rehnin kapsamına girmez. Bir sigorta sözleşmesine göre donatana ödenecek sigorta tazminatı rehnin kapsamında değildir. (3) Rehin, geminin zıyaı veya hasara uğramasından dolayı donatanın üçüncü kişilere karşı sahip olduğu tazminat istemini de kapsar. Müşterek avarya hâllerinde feda edilen veya hasara uğrayan şeyler için verilen tazminat, gemi alacaklıları için, tazminatın karşılık olduğu şeyler yerine geçer. (4) Devlet, il özel idaresi, belediye ve köy ile diğer kamu tüzel kişilerine ait olup, denizde menfaat sağlamak amacına tahsis edilmeyen veya fiilen böyle bir amaçla kullanılmayan gemiler üzerinde kanuni rehin hakkı doğmaz. Şu kadar ki, bu tüzel kişiler, gemi alacaklılarına karşı gemi ve eklentisinin, alacakların doğduğu yolculuk sonundaki değeri gemi alacaklıları arasında kanuni sıralarına göre paylaştırılmış olsa idi, alacaklılara düşecek miktar ne idi ise, o alacaklılara karşı o oranda öncelikle sorumlu olurlar. (5) Gemi alacağının verdiği kanuni rehin hakkı, gemiye zilyet olan herkese karşı ileri sürülebilir. II - Temin ettiği alacaklar MADDE 1322- (1) Gemi alacaklılarının rehin hakkı ana parayı, faizi, takip ve yargılama giderlerini aynı surette temin eder. (2) Gemi bir donatma iştiraki tarafından işletildiği takdirde gemi alacaklarına, bir tek donatanın mülkiyetindeymiş gibi karşılık oluşturur. III- Önceliği MADDE 1323- (1) 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (a) ilâ (e) bentlerinde yazılı gemi alacaklılarının sahip olduğu kanuni rehin hakkı, gemi üzerinde tescil edilmiş veya edilmemiş olan bütün kanuni ve akdî rehin haklarıyla ayni yükümlülüklerden önce gelir. (2) 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde yazılı gemi alacaklılarının haiz bulundukları kanuni rehin hakkı, gemi üzerinde tescil edilmiş veya edilmemiş olan bütün kanuni ve akdî rehin haklarıyla ayni yükümlülüklerden sonra gelir. (3) Karaya oturmuş veya batmış bir geminin, seyrüsefer güvenliği veya deniz çevresinin korunması amacıyla kamu kurumları tarafından kaldırılması hâlinde, bunun giderleri, bütün gemi alacaklarından önce ödenir. IV- Sırası MADDE 1324- (1) Gemi alacağının hakkının verdiği kanuni rehin haklarının sırası, 1320 nci maddede gemi alacaklısı hakkı verdiği açıklanan alacakların sırasına göre belirlenir; şu kadar ki, 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (f) bendinde sayılan gemi alacaklıları hakkında 1323 üncü maddenin ikinci fıkrası hükmü saklıdır. (2) Yalnız kurtarma ücreti alacağının verdiği kanuni rehin hakkı, bu alacağın doğumuna sebebiyet veren faaliyetin yapıldığı tarihten evvel gemi üzerinde doğmuş olan bütün diğer rehin haklarından önce gelir. Kurtarma ücreti alacağının verdiği kanuni rehin haklarından sonra doğanlar, evvel doğanlardan önce gelir; bu hükmün uygulanmasında her bir kurtarma faaliyetinin sona erdiği tarih esastır. (3) 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (d) ve (e) bentlerinde öngörülen gemi alacakları kendi aralarında eşit hakka sahiptirler. V- Devri ve intikali MADDE 1325- (1) Gemi alacağının devri veya intikali ile bu alacağın verdiği kanuni rehin hakkı da devredilmiş veya intikal etmiş olur. VI- Düşmesi MADDE 1326- (1) 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (a) ilâ (e) bentlerinde sayılan gemi alacaklılarının sahip oldukları rehin hakkı, gemi alacağının doğduğu tarihten itibaren geçecek bir yılın sonunda düşer; meğerki, bu sürenin geçmesinden evvel gemi ihtiyaten haczedilmiş ve bunun sonucunda cebrî icra yolu ile satılmış olsun. Bu bir yıllık süre; a) 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde sayılan alacaklar bakımından, alacaklının gemiden ayrılması tarihinde, b) 1320 nci maddenin birinci fıkrasının (b) ilâ (e) bentlerinde sayılan alacaklar bakımından, kanuni rehin hakkıyla teminat altına alınan alacakların doğduğu tarihte, işlemeye başlar.

<strong>ve</strong>rebilir. Kurtaranın avansı alabilmesi, teminat göstermesine bağlanabilir. Avans ödenmesi hâlinde, <strong>13</strong>14<br />

üncü maddede düzenlenen teminat miktarı da bu oranda indirilir.<br />

B) İnsan kurtarma<br />

I- Kaptanın yükümlülüğü<br />

MADDE <strong>13</strong>17- (1) Her kaptan, aracını <strong>ve</strong> araçta bulunan kişileri, ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya<br />

bırakmadan, denizde kaybolma tehlikesi altında bulunan her insana yardım etmek zorundadır.<br />

(2) Aracın maliki, kaptanın sadece bu yükümlülüğünü ihlal etmesinden dolayı sorumlu olmaz.<br />

II- Ücret<br />

MADDE <strong>13</strong>18- (1) Kurtarılan kişilerin kurtarma ücreti ödeme borcu yoktur.<br />

(2) Kurtarmayı gerektiren kaza sırasında, sadece insan kurtarmış olan bir kurtaran, aracın <strong>ve</strong>ya diğer<br />

eşyanın kurtarılması <strong>ve</strong>ya çevre zararının önlenmesi <strong>ve</strong>ya sınırlandırılması için faaliyet göstermiş olan<br />

kurtarana takdir edilen ücret <strong>ve</strong> özel tazminattan uygun bir pay istemeye hak kazanır.<br />

C) Zamanaşımı<br />

MADDE <strong>13</strong>19- (1) Bir sözleşmeye dayanıp dayanmadığına bakılmaksızın, kurtarma faaliyeti ile enkazın<br />

kaldırılmasından doğan bütün alacaklar iki yılda zamanaşımına uğrar.<br />

(2) Bu süre kurtarma faaliyetinin sona erdiği tarihten <strong>ve</strong> enkazın kaldırılması giderlerinden doğan<br />

alacaklar için enkaz kaldırma işinin tamamlandığı tarihten itibaren işlemeye başlar.<br />

(3) Kendisine karşı istemde bulunulan kişi, zamanaşımı süresi içinde istemde bulunana yapacağı bir<br />

beyanla bu süreyi bir <strong>ve</strong>ya birden çok kez uzatabilir.<br />

ALTINCI KISIM<br />

Gemi Alacakları<br />

A) Gemi alacaklısı hakkı <strong>ve</strong>ren alacaklar<br />

MADDE <strong>13</strong>20- (1) Geminin malikine, kiracısına, yöneticisine <strong>ve</strong>ya işletenine karşı doğmuş olan<br />

aşağıdaki alacaklar sahiplerine “gemi alacaklısı hakkı” <strong>ve</strong>rir:<br />

a) Ülkelerine getirilme giderleri <strong>ve</strong> onlar adına ödenmesi gereken sosyal sigorta katılma payları da içinde<br />

olmak üzere, gemi adamlarına, gemide çalıştırılmakta olmaları dolayısıyla ödenecek ücretlere <strong>ve</strong> diğer<br />

tutarlara ilişkin istem hakları.<br />

b) Geminin işletilmesi ile doğrudan doğruya ilgili olarak karada <strong>ve</strong>ya suda meydana gelen can kaybı<br />

<strong>ve</strong>ya diğer bedensel zararlardan doğan alacaklar.<br />

c) Kurtarma ücreti.<br />

d) Liman, kanal, diğer su yolları, karantina <strong>ve</strong> kılavuzluk için ödenecek resimler.<br />

e) Gemide taşınan eşya, konteynerler <strong>ve</strong> yolcuların eşyalarına gelecek olan zıya <strong>ve</strong>ya hasar dışında,<br />

geminin işletilmesinin sebep olduğu maddi zıya <strong>ve</strong>ya hasardan doğan <strong>ve</strong> haksız fiile dayanan alacaklar.<br />

f) Müşterek avarya garame payı alacakları.<br />

(2) Birinci fıkranın (b) <strong>ve</strong> (e) bentlerinde yazılı alacaklar;<br />

a) Deniz yolu ile petrol <strong>ve</strong>ya diğer tehlikeli ya da zararlı maddelerin taşınması ile bağlantılı olarak ortaya<br />

çıkıp da milletlerarası sözleşmelere yahut millî mevzuata göre kusursuz sorumluluk <strong>ve</strong> zorunlu sigorta ile ya<br />

da diğer yollardan teminat altına alınması öngörülen zararların,<br />

b) Radyoaktif maddelerden <strong>ve</strong>ya radyoaktif maddelerin zehirli ya da patlayıcı maddeler <strong>ve</strong>ya nükleer<br />

yakıt yahut radyoaktif ürünler ya da atıklardan oluşan diğer tehlikeli maddeler ile bileşiminden kaynaklanan<br />

zararların,<br />

sonucunu oluşturdukları <strong>ve</strong>ya bu zararlardan doğdukları takdirde, sahiplerine gemi alacaklısı hakkı<br />

<strong>ve</strong>rmezler.<br />

(3) Türkiye’de yargı yoluyla ileri sürülen bir alacağın gemi alacaklısı hakkı <strong>ve</strong>rip <strong>ve</strong>rmediği, Türk<br />

hukuku uyarınca belirlenir.<br />

B) Gemi alacağının <strong>ve</strong>rdiği kanuni rehin hakkı<br />

I- Kapsamı

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!