Kanun No. 6102 Kabul Tarihi: 13/1/2011 - Samsun Ticaret ve Sanayi ...
Kanun No. 6102 Kabul Tarihi: 13/1/2011 - Samsun Ticaret ve Sanayi ...
Kanun No. 6102 Kabul Tarihi: 13/1/2011 - Samsun Ticaret ve Sanayi ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
MADDE 1<strong>13</strong>- (1) Acente, acentelik ilişkisinin devamı süresince kendi çabasıyla <strong>ve</strong>ya aynı nitelikteki<br />
işlemler için kazandırdığı üçüncü kişilerle kurulan işlemler için ücret isteyebilir. Bu ücret hakkı, üçüncü<br />
fıkra uyarınca önceki acenteye ait olduğu hâlde <strong>ve</strong> ölçüde doğmaz.<br />
(2) Acenteye belli bir bölge <strong>ve</strong>ya müşteri çevresi bırakılmışsa, acente, acentelik ilişkisinin devamı<br />
süresince bu bölgedeki <strong>ve</strong>ya çevredeki müşterilerle kendi katkısı olmadan kurulan işlemler için de ücret<br />
isteyebilir. Birinci fıkranın ikinci cümlesi burada da uygulanır.<br />
(3) Acentelik ilişkisinin bitmesinden sonra kurulan işlemler için acente;<br />
a) İşleme aracılık etmişse <strong>ve</strong>ya işlemin yapılmasının kendi çabasına bağlanabileceği ölçüde işlemi<br />
hazırlamış <strong>ve</strong> işlem de acentelik ilişkisinin bitmesinden sonra uygun bir süre içinde kurulmuşsa,<br />
b) Birinci <strong>ve</strong>ya ikinci fıkraların birinci cümleleri uyarınca ücret istenebilecek bir işleme ilişkin olarak<br />
üçüncü kişinin icabı, acentelik ilişkisinin sona ermesinden önce acenteye <strong>ve</strong>ya mü<strong>ve</strong>kkile ulaşmışsa,<br />
ücret isteyebilir. Bu ücretin, hâl <strong>ve</strong> şartlara göre paylaşılması hakkaniyet gereği ise, sonraki acente de<br />
uygun bir pay alır.<br />
(4) Acente, ayrıca, mü<strong>ve</strong>kkilinin talimatına uygun olarak tahsil ettiği paralar için de tahsil komisyonu<br />
isteyebilir.<br />
2. Ücrete hak kazanma zamanı<br />
MADDE 114- (1) Acente, kurulan işlem yerine getirildiği anda <strong>ve</strong> ölçüde ücrete hak kazanır. Taraflar bu<br />
kuralı acentelik sözleşmesiyle değiştirebilir; ancak mü<strong>ve</strong>kkil işlemi yerine getirince, acente, izleyen ayın son<br />
günü istenebilecek uygun bir avansa hak kazanır. Her hâlde acente, üçüncü kişi kurulan işlemi yerine<br />
getirdiği anda <strong>ve</strong> ölçüde ücrete hak kazanır.<br />
(2) Üçüncü kişinin işlemi yerine getirmeyeceği kesinleşirse, acentenin ücret hakkı düşer; ödenmiş<br />
tutarlar geri <strong>ve</strong>rilir.<br />
(3) Aracılık edilen sözleşmeyi mü<strong>ve</strong>kkilin kısmen <strong>ve</strong>ya tamamen yahut öngörüldüğü şekliyle yerine<br />
getirmeyeceği kesinleşse bile, acente ücret isteyebilir. Mü<strong>ve</strong>kkile yüklenemeyen sebeplerle sözleşmenin<br />
yerine getirilemediği hâlde <strong>ve</strong> ölçüde acentenin ücret hakkı düşer.<br />
3. Ücretin miktarı<br />
MADDE 115- (1) Sözleşmede hüküm yoksa ücretin miktarı, acentenin bulunduğu yerdeki ticari teamüle,<br />
teamül de mevcut değilse hâlin gereğine göre o yerdeki asliye ticaret mahkemesince belirlenir.<br />
4. Ücretin ödeme zamanı<br />
MADDE 116- (1) Acentenin hak kazandığı ücretin, doğumu tarihinden itibaren en geç üç ay içinde <strong>ve</strong><br />
her hâlde sözleşmenin sona erdiği tarihte ödenmesi gerekir.<br />
(2) Ücret istemi, muacceliyeti <strong>ve</strong> hesaplanması bakımından önemli olan bütün konular hakkında acente<br />
bilgi istediği takdirde mü<strong>ve</strong>kkil bu bilgileri <strong>ve</strong>rmek zorundadır. Ayrıca acente, ücrete bağlı işlemlere ilişkin<br />
defter kayıtlarının suretlerinin de kendisine gönderilmesini mü<strong>ve</strong>kkilinden isteyebilir. Mü<strong>ve</strong>kkil, defter<br />
suretini <strong>ve</strong>rmekten kaçınırsa ya da defterlerin doğruluğu <strong>ve</strong> tamlığı konusunda kuşku duymayı gerektiren<br />
haklı nedenler varsa, acente, ticari defter <strong>ve</strong> belgelerin ilgili kısımlarını ya kendisi inceler ya da bir<br />
uzmana inceletebilir. Mü<strong>ve</strong>kkil buna izin <strong>ve</strong>rmezse sorunu mahkeme duruma en uygun şekilde karara<br />
bağlar.<br />
(3) Bu hükümlerin aksinin kararlaştırılması acentenin aleyhine olduğu ölçüde geçersizdir.<br />
II - Olağanüstü giderlerin karşılanması<br />
MADDE 117- (1) Acente, yükümlülüklerini yerine getirmek için yaptıklarından ancak olağanüstü<br />
giderlerin ödenmesini isteyebilir.<br />
III - Faiz isteme hakkı<br />
MADDE 118- (1) Avans <strong>ve</strong> olağanüstü giderler hakkında 20 nci maddenin birinci fıkrasının ikinci<br />
cümlesi hükmü uygulanır.<br />
IV - Hapis hakkı<br />
MADDE 119- (1) Acente, mü<strong>ve</strong>kkilindeki bütün alacakları ödeninceye kadar, acentelik sözleşmesi<br />
dolayısıyla alıp da gerek kendi elinde gerek özel bir sebebe dayanarak zilyet olmakta devam eden bir üçüncü<br />
kişinin elinde bulunan taşınırlar <strong>ve</strong> kıymetli evrak ile herhangi bir eşyayı temsil eden senet aracılığıyla<br />
kullanabildiği mallar üzerinde hapis hakkına sahiptir.
Change language