2010 Yılı Faaliyet Raporu - Sağlık Bakanlığı

2010 FAALİYET RAPORU VE 

2011 ÇALIŞMA PLANI 

T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ 

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ -‐ SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 

T.C. 

SAĞLIK BAKANLIĞI 

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ 

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 

(Sağlık Turizmi Birimi) 

2010 

FAALİYET RAPORU 

VE 

2011 

ÇALIŞMA PLANI 

1





T.C. 

SAĞLIK BAKANLIĞI 

TEMEL SAĞLIK HİZMETLERİ 

GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 


“ Dünü, Bugünü ve Yarını…” 

Hazırlayan: 

Dr. Dursun AYDIN 

T.C. Sağlık Bakanlığı 

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

Sağlık Turizmi Koordinatörü 

T.C. Sağlık Bakanlığı©2010 –Aralık / ANKARA 

2





İÇİNDEKİLER 

ÖNSÖZ 

YÖNETİCİ ÖZETİ 

A-‐VİZYONUMUZ 

B-‐MİSYONUMUZ 

C-‐ARAÇLARIMIZ 

D-‐ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI 2010-‐2014 STRATEJİK EYLEM PLANI 

BİRİNCİ BÖLÜM 

GENEL 

1. SAĞLIK TURİZMİNİN TANIMI 

2. SAĞLIK TURİZMİNİN KAPSAMI 

2.1. Medikal Turizm 

2.2. Termal Turizm ve SPA-‐Wellness 

2.3. İleri Yaş ve Engelli Turizmi 

2.4. SAĞLIK TURİZMİNİ TETİKLEYEN SEBEPLER 

2.4.1. Mali Sebepler 

2.4.1.1. Demografik Gelişmeler ve Bakım Maliyetlerinin Artması 

2.4.1.2. Sağlık Sigortaları Açısından 

2.4.1.3. Sağlık Hizmeti Alan Kişilerin Gelirlerinin Düşmesi Açısından 

2.4.2. Sağlık Hizmetine Erişim ve Bilgilenmenin Artmasına Bağlı Sebepler 

2.4.3. Kalifiye Eleman Eksikliğine Bağlı Sebepler 

2.4.4. Diğer Sebepler 

2.5. SAĞLIK TURİZMİ VE TÜRKİYE 

2.5.1. Genel Bakış 

2.5.2. Türkiye’nin Çevresindeki Potansiyel 

2.5.3. SWOT Analizi 

2.5.4. Ülkemiz Açısından Fırsatlar ve Tehditler 

2.5.5. Türkiye’de Sağlık Hizmeti Sunumunda Yabancı Yatırımcıların Payı 

2.5.6. Performans Göstergeleri 

3. DÜNYADA SAĞLIK TURİZMİNİN DURUMU 

3.1. Rakamlar 

3.2. Dünya Genelinde En Çok Sağlık Turisti Alan 5 Ülke 

3.3. En Çok Sağlık Turisti Gönderen Yerler 

3.4. Bölgemizde En Çok Sağlık Turisti Çeken Ülkeler 

3.5. Diğer Ülkelerde Sağlık Bakanlığı Bünyesinde Sağlık Turizmi Birimi Olan Ülkeler 

4. YOL HARİTASI 

5. SAĞLIK TURİZMİNDE OLMASI GEREKEN ÖNCELİKLERİMİZ 

İKİNCİ BÖLÜM 

SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 

3





6. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 

6.1. Sağlık Turizmi Biriminin Kurulmasındaki Arka plan ve Gerekçe 

6.2. Sağlık Turizmi Biriminin Kurulmasının Yasal Dayanağı 

6.3. Sağlık Turizmi Biriminin Yönetsel Yapısı 

6.3.1. Birim Yapılanması ve Görev Dağılımı 

6.3.2. Sağlık Turizmi Birimi Yönetim Şeması 

6.3.3. Sağlık Turizmi Biriminin Görevleri 

6.3.4. Medikal Turizm Şube Müdürlüğünün Görevleri 

6.3.5. Termal Turizm Spa-‐Wellness Şube Müdürlüğünün Görevleri 

6.3.6. İleri Yaş ve Engelli Turizmi Şube Müdürlüğünün Görevleri 

6.3.7. Yurtdışı Koordinasyon Şube Müdürlüğünün Görevleri 

7. SAĞLIK BAKANLIĞI 2010-‐2014 STRATEJİK EYLEM PLANI 

8. SAĞLIK TURİZMİNDE PAYDAŞLARIMIZ 

8.1. Resmi Paydaşlarımız 

8.2. Sağlık Turizmi Hizmet Sunumundaki Paydaşlar 

8.3. Sağlık Turizminde Diğer Paydaşlar 

9. SAĞLIK TURİZMİ OFİS VE İLETİŞİM VERİLERİ 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

2010 YILI FAALİYET RAPORU 

10. 2010 YILI FAALİYETLERİ 

10.1. NİSAN AYI FAALİYETLERİ 

10.1.1. Planlanan 

10.1.2. Fiili Gerçekleştirilen Faaliyetler 

10.2. MAYIS AYI FAALİYETLERİ 



10.3. HAZİRAN AYI FAALİYETLERİ 



10.4. TEMMUZ AYI FAALİYETLERİ 



10.5. AĞUSTOS AYI FAALİYETLERİ 



10.6. EYLÜL AYI FAALİYETLERİ 



10.7. EKİM AYI FAALİYETLERİ 



10.8. KASIM AYI FAALİYETLERİ 


4






10.9. ARALIK AYI FAALİYETLERİ 



10.10. TÜRKİYE VE DÜNYADA SAĞLIK TURİZMİ ENVANTER ARAŞTIRMASI 

10.11. 2O1O FAALİYET RAPORU EKLERİ 

10.11.1. 2010 Yurtiçi ve Yurtdışı Sağlık Turizmi Kongre ve Etkinlikleri Çizelgesi 

10.11.2. Türkiye Sağlık Turizmi Politikası Değerlendirme Toplantı Tutanağı 

10.11.3. Los Angeles – ABD 3. Uluslar arası Medikal Turizm Kongre Tutanağı 

10.11.4. Kuveyt I. Uluslar arası Medikal Turizm Kongre Tutanağı 

10.11.5. İran – Meşhed I. İslam Ülkeleri Sağlık Turizmi Kongre Tutanağı 

10.11.6. III. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongre Tutanağı 

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

2011 YILI ÇALIŞMA PLANI 

11. SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 2011 YILI ETKİNLİK VE ÇALIŞMALARI 

11.1. BİRİM Yapılanması ve Görev Dağılımı 

11.2. 2010 Faaliyet Raporu 

11.3. 2011 Çalışma Planı 

11.4. Bölgesel / Sektörsel Sağlık Turizmi Çalıştayları 

11.5. Sağlık Turizmi Ulusal Danışma Kurulu Teşekkülü 

11.6. Ulusal Sağlık Turizmi Mevzuat ve Politika Çalışmaları 

11.7. Türkiye Sağlık Turizmi E-‐Bülteni (Türkçe) 

11.8. Türkiye Sağlık Turizmi E-‐Bülteni (İngilizce) 

11.9. Türkiye Sağlık Turizmi Birimi Bilgi Bankası Teşekkülü 

11.10. Türkiye Sağlık Turizmi Birimi Veri Tabanı Teşekkülü 

11.11. Türkiye Sağlık Turizmi Birimi Arşive ve Kütüphanesi 

11.12. Sağlık Turizmi Birimi Yurtdışı İlişkileri ve İşbirliği Çalışmaları 

11.13. Sağlık Turizmi Birimi Basılı ve Görsel Malzemelerini Geliştirme 

11.14. Raporlama 

12. SONUÇ 

5





ÖNSÖZ 

TÜRKİYE’NİN GELECEK VİZYONU; SAĞLIK TURİZMİNDE BÖLGESEL LİDERLİK… 

Yakın zamana kadar pek bilinmeyen ve bilinmediği gibi, üzerinde konuşmaya 

başladığınızda pek çok insan tarafından gerekliliği hususunda şüpheyle bakılan Sağlık Turizmi 

küresel ölçekte hızlı bir gelişme göstermiş ve Ürdün, Hindistan, Panama, Malezya gibi pek çok 

ülkenin turizm girdilerinde çok ciddi oranları temsil etmeye başlamış bulunmaktadır. 

Kısaca; “bireyin sağlık hizmetleri almak amacıyla bir yerden aşka bir yere gitmesi…” 

olarak tanımlanan sağlık turizmi aslında bu yalın ve yalın olduğu kadar da çok anlam ifade 

eden veciz cümlelerin ötesinde büyük anlam ve gerçeklikler taşımaktadır. 

Kitle iletişim araçlarının gelişmesi sonucunda ulaşım ve erişimin kolaylaşması, sınır 

geçişlerinin önceye kıyaslanamayacak kadar sıradanlaşması, sağlık hizmetlerinde geçiş 

dönemi ülkelerinde ki sıçramalar, sunulan hizmetlerin kalite ve fiyat çekicilikleri Türkiye ve 

benzeri durumda olan ülkeleri sağlık turistinin gözünde cazip ülkeler haline getirmiş 

bulunmaktadır. Buna ülkemizin güzelliklerinin de eklenmesiyle artılarla dolu farklı bir durum 

ortaya çıkmaktadır. 

Bununla birlikte ülkemizde bu alanda yapılan çalışmaların tek elden yürütülmesi, 

alanın denetlenebilirliğinin sağlanması, kalite ve akreditasyon çalışmalarının yapılabilmesi ve 

bu alanda çalışma yapacak kurum ve kuruluşlara standart ve normların getirilmesi amacıyla 

kamu cihetinden çalışmalar yapılması zorunluluk arz etmektedir. 

Bu amaca yönelik olarak resmen Mart 2010’da kurulan Sağlık Turizmi Birimimiz 2010 

yılı çalışmalarına başlamış ve yeni olmasına rağmen geriye dönüp baktığımızda çok hızlı 

gelişmiş ve ciddi kazanımlar elde etmiş bulunmaktadır. Bir yanda iç dinamiklerini bir düzene 

koyma diğer yanda hızla gelişen olaylar ve durumlara intibak etme ve bunları yönlendirme 

hususunda oldukça iyi bir noktaya geldiğimizi gururla belirtebiliriz. 

Tabi ki bütün bu çalışmalar ve elde edilen sonuçlarla her şeyin istenen noktaya 

ulaştığını söylemem mümkün değildir; ilk adımlar gayet iyi ve sonuç odaklı atıldıktan sonra 

ikinci aşama olarak 2011 yılına daha derli toplu ve daha hazırlıklı olarak girmeyi hedefleyerek 

bu konuda gerekli çalışmaları yapmış bulunuyoruz. 

Elinizdeki 2010 Faaliyet Raporu, Birimimizin kuruluş yılının faaliyet ve çalışmalarını 

kapsamakta olup çalışmalarımıza ilişkin bir intiba vereceğini umuyorum. Bu formun 

hazırlanmasında katkısı olan ekibime özellikle Danışmanımız Drs. Cemal YILMAZ’a çok 

teşekkür ediyorum. 2011 yılının ülkemiz ve sağlık turizmi sektörü için güzel geçmesini 

temenni ediyorum. 



6





YÖNETİCİ ÖZETİ 

Mart 2010’da Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde 

kurulan Sağlık Turizmi Birimi çok yoğun geçen bir yılı geride bırakmaktadır. Her kuruluş yılına 

özgü süreçlerin yaşandığı bu dönemde Birimimiz özellikle altyapı oluşumu, Birim yapısının 

sağlamlaştırılması, dış ilişkiler, iletişim ağının kurulması ve geliştirilmesi, Birim çalışma alan ve 

kapsamının belirlenmesi, ekip teşekkülü, görev dağılımı gibi pek çok konularla ilgilenmiş 

olmakla birlikte bunlarla sınırlı kalmayarak gerek ulusal gerekse uluslar arası pek çok etkinliğe 

fiilen katılmış ve katkıda bulunmuştur. 

Bu çerçevede Türkiye içerisinde kamu kurum ve kuruluşlarına Birimimizin kuruluşuna 

ilişkin bilgiler verilmiş, yazışmalar yapılmış, başkaları tarafından yapılan toplantılarda 

konuşmalar yapılmış ve tebliğler sunulmuştur. Bu bağlamda Bakanlığımız tarafından 20 Ekim 

2010 tarihinde Ankara Hekimevi’nde düzenlenen ve sektör temsilcilerinin yoğun olarak 

katıldığı toplantı önemli bir yer tutmaktadır. Sektörün büyük ve önemli temsilcilerinin 

katıldığı bu toplantıda Bakanlığımızdan bir Ulusal Sağlık Turizmi Konseyi kurulması, kurulan 

bu Konseyin sektörle Bakanlığımız Sağlık Turizmi Birimi arasında bir köprü olması, söz konusu 

Konseyin, Sağlık Turizmi Birimi koordinasyonu altında çalışması ve sekretarya ve gündeminin 

Birimimizce hazırlanması ve yürütülmesi talep edilmiştir. Ayrıca, ülkemizin Sağlık Turizmi 

alanında uluslar arası tanıtım faaliyet ve çalışmalarının yapılması ve bunun finanssal 

desteğinin sağlanması amacıyla bu Konseyin başkanlığı altında bir Sağlık Turizmi Tanıtım 

Fonu kurulması teklif edilmiştir. 

Aynı etkinlikler uluslar arası alanda da hızla sürdürülmüş ve Sağlık Turizmi alanında 

öneme haiz kongre ve etkinliklere katılınmıştır. Los Angeles’ta (ABD) düzenlenen 3. Dünya 

Sağlık Turizmi ve Küresel Bakım Kongresi, Kuveyt City’de (Kuveyt) düzenlenen 1. Kuveyt 

Sağlık Turizmi Kongresi, Meşhed’de (İran) düzenlenen 1. İslam Ülkeleri Sağlık Turizmi 

Kongreleri bunlara verilecek örnekleri teşkil etmektedir. Buralarda Türkiye tarafından açılan 

stantlar oldukça ilgi görmüş ve sunulan bilgiler büyük bir istekle özümsenmiştir. 

En son 3-‐6 Aralık 2010 tarihleri arasında İstanbul’da Sağlık Turizmi Derneği tarafından 

düzenlenen ve 100 yabancı 200 yerli katılımcının iştirakiyle yapılan 3. Uluslar arası Sağlık 

Turizmi Kongresi’nde de benzer durumlar ortaya çıkmış, gerek yurtdışı gerekse yurtiçi 

katılımcıları müştereken Türkiye’nin Sağlık Turizmi alanında büyük bir potansiyeli bünyesinde 

barındırması hasebiyle bu alanda genelde Türkiye’den özelde ise Bakanlığımız ve Sağlık 

Turizmi Biriminden olan beklentilerini dile getirmişlerdir. 

Bütün bunlar Türkiye’nin Sağlık Turizmi alanında bir devinim içerisinde olduğunu, 

alanda var olan ve gittikçe de hızlanan bir hareketliliğin göstergesi olduğunu ispat 

etmektedir. 

Türkiye’de hızlı gelişen bu alanla ilgili özel bir mevzuatın olmayışı bir takım sıkıntıları 

de beraberinde getirmektedir. Örneğin, Sağlık Turizmi yapan sağlık kuruluşlarında aranması 

gereken özellikler, standartlar, alt yapı gereklilikleri, eleman ve uzmanlarda aranan şartlar 

7





gibi gerek fiziki gerekse bilgi, görgü, tecrübe ve beceriye dayanan ölçütler konusu boşlukta 

durmaktadır. 

Bu nedenle Sağlık Turizmi Birimi olarak 2011 yılında ivedilikle mevzuat ve politika 

oluşumuna öncelik vermek durumundayız. Nitekim 2011 yılı çalışma Planımızda mevzuat ve 

politika oluşumu ağırlıklı konular arasında yer almaktadır. 

Bununla birlikte Sağlık Turizmi Birimi olarak önümüzdeki bazı sorunları da görmemiz 

ve bunların çözüm yoluna gitmemiz gerekmektedir. Her ne kadar Birim olarak 2010 yılında 

çok ciddi çalışmalar yapmış ve ilerlemeler kaydetmiş olsak ta iş yükünün fazlalığı mevcut 

kadro ve işgücü hacmi ile doğru orantılı bulunmamaktadır. Gelecek yıllarda daha geniş bir 

ölçekte hizmet sunabilmemiz için Birimimizin acil gereksinim duyduğu ilave kalifiye insan 

gücünü tedarik etmemiz gerekmektedir. 

2010 yılında kuruluş aşamasını başarıyla tamamlayan bir Birim olarak 2011 yılına 

oldukça iddialı bir şekilde girmekteyiz. Nitekim bu raporun ikinci bölümünde görüleceği üzere 

2011 Yılı Çalışma Planında gerek Ülkemiz gerekse Bakanlığımız ve Birimimiz için çok önem arz 

eden projeler yer almaktadır. 

2010 yılında göreve başlayan Danışman tarafından yapılan “ Türkiye ve Dünya’da 

Sağlık Turizmi Potansiyel ve Gelişmelerin Araştırılması, Bu Alandaki Çalışmaların Envanterinin 

Çıkarılması” başlıklı araştırma sonucunda elde edilen bulgular ışığında 2011 yılında “ Sağlık 

Turizmi Bilgi Bankası, Veri Tabanı Teşekkülü, Arşiv ve Kütüphane” gibi projelerin yanı sıra 

Birimimizi ve çalışmalarını tanıtıcı görsel ve basılı materyallerin geliştirilmesi, dönemsel 

Türkçe ve İngilizce E-‐Bültenlerin çıkarılması, Uluslar arası işbirliğini geliştirilmesi gibi çok 

önemli konular yer almaktadır. 

Kısacası 2011 yılı gerek Birimimiz için gerekse sektör için oldukça dolu ve yoğun 

geçecek bir yıl olacaktır. Burada Birim olarak yapılması gereken hazırlıkları yaptığımızı ve 

2011 yılına bir yıl öncesinin tecrübe ve deneyiyle girdiğimizi belirtebiliriz. 

Elinizdeki bu çalışma dört ana bölümden meydana gelmektedir 

Birinci Bölümde: Sağlık Turizminin tanımı, kapsamı, Türkiye ve Dünya’da Sağlık 

Turizmine kısa bir bakış; 

İkinci Bölümde: Sağlık Turizmi Birimi olarak, vizyonumuz, misyonumuz, 

araçlarımız, kuruluşumuz, şubelerimiz ve görev tanımları; 

Üçüncü Bölümde: 2010 Yılı Faaliyet Raporumuzda, yapılan faaliyet ve çalışmaların 

kısaltılmış bir şekli; 

Dördüncü Bölümde: 2011 Yılı Çalışma Planımız kapsamında yapacağımız çalışma 

ve etkinliklerin proje formatında izahını bulacaksınız. 

Bunun haricinde Sağlık Turizmi Birimi Danışmanı tarafından yapılan ve Ocak 2011’de 

bir kitap halinde yayınlanacak olan araştırmada Sağlık Turizminin Türkiye ve Dünya’daki 

yansımaları hakkında daha geniş bir bilgi sunulacaktır. 

2011 Yılının Ülkemiz ve tüm paydaşlar için verimli geçmesi en büyük temennimizdir. 

8





A-‐ VİZYONUMUZ 

“ Türkiye’yi Bölgesinde Sağlık Hizmeti 

Sunumu Açısından Cazibe Merkezi 

Haline Getirmek…” 

B-‐ MİSYONUMUZ 

“ Türkiye’de Sağlık Turizmi Mevzuat 

ve Politikalarını Geliştirip Uygulamak 

Suretiyle Alanın Denetim ve 

Düzenlemesi Yapılarak Ülkemiz 

Yararına Artı Değer Oluşturmak…” 

C-‐ ARAÇLARIMIZ 

Vizyon ve misyonumuzu temel alarak belirlenen hedeflerimize ulaşmak için 

2011 Çalışma Yılında değerlendireceğimiz araçlarımız: 

Türkiye Sağlık Turizmi Mevzuat ve Politikasının Belirlenmesi; 

Sağlık Turizmi Birimi Altyapısının Güçlendirilmesi; 

2011-‐2014 Sağlık Turizmi Stratejik Planının Yapılması; 

Stratejik Ortaklarımızın Belirlenmesi (Kamu, Özel Sektör, STK, 

Üniversiteler vb.); 

Ulusal, Bölgesel ve Uluslar arası İşbirliklerinin Kurulması ve 

Geliştirilmesi; 

Türkiye Sağlık Turizmi Konseyinin Teşekkülü. 

9





D-‐ T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI 2010-‐2014 STRATEJİK EYLEM PLANI 

10





11





BİRİNCİ BÖLÜM 

GENEL 

12





1. SAĞLIK TURİZMİ TANIMI 

Çeşitli tanımları olmakla birlikte “Sağlık Turizmi” bireyin sağlık hizmeti almak amacıyla 

bir yerden başka bir yere gitmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımda sağlık hizmeti 

alımının boyutu, kapsamı ve süresi gibi değişkenler tanımın temel unsurlarını 

oluşturmamaktadır. Zira bir günlük dahi olsa ya da yalnız küçük bir ameliyat veya yalnız 

kaplıca ziyareti dahi olsa geniş anlamıyla “Sağlık Turizmi” kapsamına dâhil olmaktadır. 

2. SAĞLIK TURİZMİNİN KAPSAMI 

2.1 Medikal Turizm: Tıp turizmi olarak da adlandırılan bu tür sağlık turizminde birey tıbbi 

tedavi amaçlı olarak hareket etmektedir. Türkiye’de son yıllarda oldukça ileri bir noktaya 

ulaşan özel ve kamu hastanelerimiz ve sağlık kurumlarımız bu tür sağlık turizminde 

özellikle aşağıdaki alanlarda kaliteli ve uygun fiyatla hizmet sunmaktadır: 

İleri tedaviler ( Kardiyovasküler Cerrahi, Radyoterapi, cyberknife vb.) 

Transplantasyon 

İnfertilite ( Tüp bebek İVF uygulamaları ) 

Estetik Cerrahi 

Göz, diş, diyaliz tedavileri vb. 

Hizmet Yeri: Özel Sağlık Kuruluşları 

Hizmet Verenler: Sağlık personel ve özelikle doktorlar 

(Tamamen hekim merkezli hizmet) 

2.2. Termal Turizm ve SPA-‐Wellnes: Ülkemizin sahip olduğu doğal zenginlikler ve hizmet 

altyapısı açısından sağlık turizminin bu türünde oldukça iddialı bir konuma ulaşmamız 

söz konusu olabilir. Sağlık turizminin bu türünde öne çıkan ihtisas dalları şunlardır: 

Kaplıca tedavileri 

Talossoterapiler (deniz suyunda tedavi) 

Hidroterapi (su ile tedavi) 

Balneoterapi (kaplıca suyunda tedavi) 

Peloidoterapi (çamur tedavisi) 

Klimaterapi (iklim tedavisi) 

Hizmet Yeri: Kaplıca ve Spa merkezleri ve yaylalarımız 

Hizmet Verenler: Yardımcı sağlık personeli ve diğer personel 

(Doktora ihtiyaç çok az) 

2.3. İleri Yaş ve Engelli Turizmi: Birleşmiş Milletler ve Dünya Sağlık Örgütü verileri dünya 

nüfusunun hızla yaşlandığını ve bu olgunun yalnız gelişmiş ülkelere has bir olgu değil 

gelişmekte olan ülkelerde de ciddi demografik değişimlerin olduğunu belirtmekte. 

Her ne kadar veriler 50 yaş ve üstünü ileri yaş gurubuna dâhil etse de esas yaşlı 

tanımını 65 ve üzeri olarak düzeltmek daha mantıklı gözüküyor. Bazı ülkelerin toplam 

nüfus içerisindeki oranları % 25’lere ulaştığı gerçeğinden hareketle ileri yaş ve 

engellilere sunulacak hizmetler büyük bir pazara yönelmiş olacaktır. Bu kapsamda 

aşağıdaki hizmetler gündeme gelmektedir: 

13





İleri yaş turizmi ( gezi turları, meşguliyet terapileri ) 

Yaşlı bakımı hizmetleri ( bakım evlerinde veya rehabilitasyon hizmetleri ) 

Klinik otelde rehabilitasyon hizmetleri 

Engelliler için özel bakım ve gezi turları 

Hizmet Yeri: Klinik oteller, tatil köyleri ve bakım evleri v.b 

Hizmet Verenler: Kısa süre eğitim almış sertifikalı lise mezunu 

personeller(Doktora doğrudan ihtiyaç yok) 

2.4. SAĞLIK TURİZMİNİ TETİKLEYEN SEBEPLER 

2.4.1. Mali Sebepler: 

2.4.1.1. Demografik Gelişmeler ve Bakım Maliyetlerinin Artması: 

Özellikle batı ülkelerinde sağlık ve yaşlı bakım hizmetlerinin çok pahalı olması 

sağlık hizmetlerin maliyetleri yükseltmektedir. 

Yaşlı popülasyonu artmakta 

Kronik hastalıkların insidansı artmakta 

Obesite çok önemli problem olmakta ve artmaktadır 

Sağlık hizmetine ulaşma talebi artmakta 

Hasta bekleme listeleri uzamakta 

2.4.1.2. Sağlık Sigortaları Açısından: 

Daha çok kar yapmak istemektedirler 

Daha ucuza hizmet alınabileceğini görmüşlerdir 

Sigortalıların memnun etmek ve kaçırmamak için sağlık turizmine yönelme 

zorunlulukları olmuştur. 

2.4.1.3. Sağlık Hizmeti Alan Kişilerin Gelirlerinin Düşmesi Açısından: 

Özellikle son küresel krizde bu konu daha da önemli olmuştur. 

Herkes her alanda tasarrufa yönelmiştir. 

Daha ucuz ve kaliteli Sağlık hizmetine talep artmıştır. 

2.4.2. Sağlık Hizmetine Erişim ve Bilgilenmenin Artmasına Bağlı Sebepler: 

Bilgi çağında toplumun sağlık konusunda bilgilenmesi artmıştır. 

Toplum bilinçli bir tüketici olmuştur. 

Sosyal haklar seviyesi yükselmiştir 

Çağımızda iletişim ve haberleşme çok yüksek bir seviyeye gelmiştir. 

Ulaşım ve seyahat çok kolaylaşmış ve ucuzlamıştır 

2.4.3. Kalifiye Eleman Eksikliğine Bağlı Sebepler: 

Sağlık hizmetinin sunum kalitesi ve talebi kalifiye elemanla ters orantılı olarak 

artmıştır. 

Gelişmiş batı ülkelerinde talep artmış bekleme listeleri ortaya çıkmıştır 

Gelişmemiş ülkelerde kalifiye eleman ve yüksek sağlık teknolojisi yoktur. 

Kalifiye sağlık hizmeti sunumu minimuma inmiştir. 

14





Sağlık personeli ve yüksek sağlık teknolojisi dünyada hatta ülkemizde belli 

bölgelerde yoğunlaşmıştır. 

2.4.4. D-‐Diğer Sebepler: 

Medya sağlık turizmini hep gündem tutarak tetiklemiştir. 

Sağlık turizminde yeni ortaya çıkan sektör temsilcileri (seyahat acentesi, 

Danışma firma, Havayolları, özel hastaneler vb.) sektörün gelişmesini hep 

tetiklemiştir. 

Tıbbi donanım üreten medikal sektör ve ilaç firmaları belli bölgelerde büyük 

sağlık kuruluşlarından daha çok kar elde etmektedirler. Sağlıkta hızla gelişen 

ileri teknoloji sağlık turizminin vazgeçilmez bir paydaşıdır. 

Gelişmiş ülkelerde eğitim görmüş doktorların tekrar kendi ülkelerine dönmesi 

2.5. SAĞLIK TURİZMİ VE TÜRKİYE 

2.5.1. Genel Bakış 

Türkiye bir yanda gelişmiş sağlık alt yapısı diğer yanda iyi eğitimli kalifiye eleman 

durumu açısından oldukça iyi bir konumda bulunmakta. Buna, sunulan kaliteli 

hizmetlerin ücretinin gelişmiş ülkelere oranla oldukça uygun ve cazip olması ülkemizi 

bu alanda çok iddialı bir konuma getirmektedir. Bununla birlikte ülkemizin uluslar 

arası arenada hak ettiği sağlık turisti payını yeterince alabildiğini söylemek oldukça 

güçtür. Bu bağlamda aşağıdaki SWOT analizi güçlü ve zayıf yönlerimizi ortaya 

koymaktadır. 

2.5.2. Türkiye’nin Çevresindeki Potansiyel 

BÖLGE 

NÜFUS 

Komşu Ülkeler 

Türk Cumhuriyetleri 

Ortadoğu Ülkeleri 

Batı Avrupa Ülkeleri 

Doğu Avrupa Ülkeleri 

Toplam 

144.637.759 

69.940.050 

87.605.941 

185.595.949 

224.171.723 

711.951.431 

15





2.5.3. SWOT Analizi 

Güçlü Yönlerimiz 

Zayıf Yönlerimiz 

• Özel sağlık kurumlarımızın çoğunun 

Batıyla yarışabilecek seviyeye gelmesi 

• Sağlık personelinin (doktor, hemşire vb.) 

sayısal azlığı 

• JCI ile akredite olmuş hastane • Hükümet Politikamız yok 

sayısı(42)açısından dünyada 2. • Sağlık turizmi mevzuat düzenlemesi yok 

sıradayız. 

• Sağlık Turizmi açısından Kurumsal yapımız 

• Termal kaynaklarımıza Avrupa’da yok 

1.sırada Dünyada ise 7. sırada • Yabancı doktor çalıştırılma imkânı yok 

• Ülkemizin uygun iklimi, tarihi ve 

turistik uygarlıklar merkezi 

• Yetişmiş ara genç eğitim eleman eksik 

(yetiştirilebilir) 

• Ülkemiz çevresinde 712.000.000’luk 

bir topluluğa hitap edebilecek 

• Yabancı dil eğitimi zayıf, dil bilen personel 

az, 

merkezi bir konumdadır. 

• Sağlık Turizminde, devlet, STK ve sektör 

• Genç nüfus ve eğitilebilirlik ile ciddi temsilcilerinin işbirliği tam sağlanamadı 

bir iş gücü potansiyeline sahibiz • Sağlık Turizmi imkânlarımızın yurtdışında 

• Nitelikli insan kaynaklarımız 

tanıtımı yetersiz. 

• Sağlık hizmet maliyetimiz düşük • Tanıtım eksikliğimiz var 

2.5.4. Ülkemiz Açısından Fırsatlar ve Tehditler 

Fırsatlar 

• Ülkemize bilgi ve tecrübe transferi 

(know-‐how) yasal düzenlemeleri 

temel prensipler 

• İş istihdamı (sağlık personeli ve 

diğer personeller) 

• Ekonomik kazanım(ülkeye döviz 

girdisi) 

• Yeni yatırımlar(yaşlı tatil köyleri 

kaplıcalar, hastaneler v.b) 

• Yurtdışında Sosyal ve siyasal güç 

kazanımı (Lobi Gücü) 

• Özel sağlık sektörünün finansal 

yapısının güçlenmesi 

• Ülkemize Yabancı Sermaye girişi 

• 

Tehditler 

• Sağlık profesyonelleri (özellikle doktorlar) 

güçlenen özel sağlık sektörüne kayar. (temel 

prensip) 

• Özel sağlık kurumlarında talep artar (sağlık 

hizmetlerinin maliyeti yükselir) 

• Yurtdışından bulaşıcı Hastalık yayılabilir. 

(NDM-‐1 Hindistan’dan yayıldı) Tbc, Aids’li 

hastalar gelebilir. 

• Özel sağlık sektörü kendi halkımıza(GSS) 

hizmet sunmaktan vazgeçebilir. 

• Malpraktislere yasal yaptırım etkin değil 

(Hukuki Riskler) 

• Rakip Ülkelerden gelecek rekabet baskısı 

16





2.5.5. Türkiye’de Sağlık Hizmeti Sunumunda Yabancı Yatırımcıların Payı 

İlan Tarihi Sağlık Kurumu Yabancı Sermayedar Ülkesi Hisse 

Oranı(%) 

10 Aralık 2009 Medical Park Hastaneler 

Grubu 

Caryle ABD 40 

27 Eylül 2008 Şafak Hastaneler Grubu Hygeia Yunanistan 50 

11 Ocak 2008 Acıbadem 

Almond Holding BAE 54 

Sağlık Hizmetleri 

19 Nisan 2007 Dentistanbul Hastanesi Global Evironment 

Fund 

ABD 100 

01 Ocak 2010 Dünya Göz Hastanesi National Bank of 

Kuwait 

27 Ağustos 2010 Memorial Hastanesi İngiliz Argus Capital 

Katar Yatırım Borsası 

Kuveyt 

%20 İngiltere 

%20 Katar 

30 

40 

2.5.6. Performans Göstergeleri 

PERFORMANS 

GÖSTERGELERİ 

MEVCUT 

DURUM 

2008 G 

ULAŞILMAK İSTENEN 

PERFORMANS 

HEDEFLERİ 

2014 T 

1. Sağlık alanında yapılan yeni ikili işbirliği 

anlaşma/protokol sayısı 

Toplam: 54 20 tane yeni protokol/ 

İşbirliği sayısı 

2. Sektör ve STK’larla sağlık turizmi alanında işbirliği 4 7 

yapılan kurum/kuruluş sayısı 

3. Sağlık turizmini üstlenecek tesislere ait 

uluslar arası standartlar 

4. Ülkemizde bir yılda eğitim verilen yabancı sağlık 310 500 

personeli sayısı 

5. Ülkemizde bir yılda ücretsiz tedavi edilen yabancı 223 500 

hasta sayısı 

-‐-‐-‐ 

Standartlar 

Oluşturulacak 

6. Yurtdışı kongreler III. Türk-‐Afgan 5 adet 

Sağlık 

Haftası 

7. Yurtdışında kurulan ve işletilen sağlık 

birimleri sayısı 

3 6 

17





3. DÜNYADA SAĞLIK TURİZMİNİN DURUMU 

3.1. Rakamlar 

Sağlık turizmi her yıl %35 büyüyor 

Sektörde dönen ciro:100 milyar USD/yıl 

Yıllık düzenlenen yaklaşık toplantı sayısı: 15/yıl 

Yayınlanmış eser-‐kitap sayısı: yaklaşık10 

Profesyonel yayınlanan süreli yayın: 7 

3.2. Dünya Genelinde En Çok Sağlık Turisti Alan 5 Ülke 

Panama 

Brezilya 

Malezya 

Kosta Rica 

Hindistan 

3.3. En Çok Sağlık Turisti Gönderen Yerler 

Gelişmemiş ülkeler(Sudan, Somali, Afganistan, Libya v.b) 

Temel Sebep: Sağlık hizmetlerinin yetersizliği ve personel azlığı 

Asya Ülkeleri(Pakistan, Irak, Suriye v.b) 

Temel Sebep: Sağlık hizmetlerinin yetersizliği ve personel azlığı 

Sağlık Hizmetinin pahalı olduğu ülkeler (Amerika, Avrupa) 

Temel Sebep: Sağlık hizmeti pahalı ve hasta bekleme listeleri uzun 

Yaşlı Nüfusu çok olan ülkeler 

Temel Sebep: Yaşlı Nüfusunun çok olması ve personel yetersizliği, bakım 

maliyetlerinin yüksek olması 

3.4. Bölgemizde En Çok Sağlık Turisti Çeken Ülkeler 

Türkiye 

Ürdün 

İran 

Mısır 

İsrail 

Güney Kıbrıs Rum Kesimi 

3.5. Diğer Ülkelerde Sağlık Bakanlığı Bünyesinde Sağlık Turizmi Birimi Olan Ülkeler 

Malezya 

Hindistan 

İran 

Ürdün 

Mısır 

Kosta Rica 

18





4. YOL HARİTASI 

Sağlık Bakanlığının sağlık turizmi politika metni oluşturulmalı, 

Sağlık turizmi standardı ve mevzuatı hazırlanmalı ve sektör denetlenebilir olmalı, 

Yetişmiş kalifiyeli eleman için eğitime ve sertifikasyona önem verilmeli 

Yabancı doktor çalıştırılması yasalaşmalı, 

Sağlık Turizmi konusu sektör, sivil toplum örgütleri ve kamu işbirliği ile birlikte 

değerlendirilmeli ve yönetilmeli, 

Sağlık Turizmi Stratejik eylem planı hazırlanmalı, 

Sağlık turizmi açısında Bakanlık Kurumsal yapılanmasını tamamlamalı ve Birim 

güçlendirilmeli, 

Türkiye ulusal sağlık turizmi danışma kurulu veya ajansı oluşturulmalı, 

İç ve dış da Sağlık Turizmi Sektöründeki gelişmeler takip edilmeli, 

Bu alanda yapılan tüm çalışmalar izlenmeli ve raporlanmalı, 

5. SAĞLIK TURİZMİNDE OLMASI GEREKEN ÖCELİKLERİMİZ 

Kendi vatandaşlarımız 

Çevremizdeki dost ve kardeş ülkeler 

Siyasal ve sosyal açıdan işbirliği yapacağımız Ülkeler ( Afrika, Doğu Avrupa, Orta Asya 

Ülkeleri vb.) 

Diğer Ülkeler ( ABD, Çin, Uzakdoğu vb.) 

19





İKİNCİ BÖLÜM 

SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 

Kuruluşu, Yasal Dayanağı, Birimleri ve Çalışma Yöntemi 

20





6. T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 

6.1. Sağlık Turizmi Biriminin Kurulmasındaki Arka plan ve Gerekçe 

Küresel bir olgu haline gelen bireyin sağlık amacıyla bir yerden başka bir yere intikal 

etmesi pek çok ülke için önemli bir Pazar olarak görülmekte ve buna göre sağlık politikaları 

oluşturulmaktadır. Türkiye gerek gelişmiş sağlık altyapısı gerekse yetişmiş kalifiye eleman 

açısından bu sahanın iddialı ülkeleri arasında yer almakla birlikte bu alanda hak ettiği payı 

alamamaktadır. Diğer yanda bu alana yönelen sağlık kurumlarının ve diğer ilgililerinin belirli 

standartlara sahip olmaları ve iç dinamiklerini oluşturarak bu alanda hizmet sunumuna 

başlamaları bir zorunluluk olarak ortaya çıkmaktadır. Alandaki gelişmelerin gerisine 

düşmemek ve sorunların birikmesini beklememek için Sağlık Bakanlığı nezdinde bir ayrı bir 

birimin kurulması ve sektörün sıhhatli gelişmesini düzenleme gereksinimi baş göstermiş 

bulunmaktadır. 

6.2. Sağlık Turizmi Biriminin Kurulmasının Yasal Dayanağı 

31 Mart 2010 tarih ve B100TSH000000 Sayı ile Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık 

Hizmetleri bünyesinde resmen kuruluşu tamamlanan “SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ” ile Ülkemizde 

Sağlık Turizmi alanında sunulan hizmetlerin tek elden denetimlerinin yapılabilmesi ve 

yönlendirilebilmesi, özel ve öncelikli sağlık programlarının geliştirilip uygulanabilmesi, Sağlık 

Turizmi hizmetlerinin ülkemizde standardize edilmesi ve tek elden yönlendirilebilmesi için 

farklı ve özel bir programına yaklaşımın gerekliliğine işaretle; 

210 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile değişik 181 sayılı Sağlık Bakanlığının 

Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 9. Maddesi doğrultusunda 

Temel Sağlık Hizmetleri Müdürlüğü bünyesinde Sağlık Turizmi ile ilgili faaliyetleri yürütmek 

üzere; 

1. Medikal Turizm; 

2. Termal Turizm, SPA-‐Wellness; 

3. Yurtdışı Koordinasyon; 

4. İleri Yaş ve Engelli Turizmi 

Bölümlerinden teşekkül ettirilen Sağlık Turizmi Biriminin kurulma aşamaları tamamlanmış 

bulunmaktadır. 

6.3. Sağlık Turizmi Biriminin Yönetsel Yapısı 

6.3.1. Birim yapılanması ve Görev Dağılımı: 

Genel Koordinatör başkanlığında tüm birim görevlileri toplanır ve hafta boyunca 

yaptıkları çalışma ve elde ettikleri ürüne ilişkin koordinatöre rapor sunarlar. Gelecek haftanın 

çalışma ve faaliyetleri görüşülür. Ürün ve sonuç odaklı çalışılır. Şube müdürleri ve diğer 

görevliler Genel Koordinatörce kendilerine verilen görevleri yürütürler. Birim tarafından yıl 

boyunca yapılacak çalışmaların yer aldığı 2011 Çalışma Planı, titizlikle uygulanır. 

21





6.3.2. Sağlık Turizmi Birimi Yönetim Şeması: Birim yönetim şeması şu şekildedir; 

BAKAN 

MÜSTEŞAR 

MÜSTEŞAR 

YARDIMCISI 

GENEL MÜDÜR 

KOORDİNATÖR 

İdari İşler 

Danışmanlık Hizmetleri 

Hizmetleri 

Medikal Turizm Şube 

Müdürlüğü 

Termal Turizm, SPA& 

Wellness Şube Müdürlüğü 

İleri Yaş ve Engelli 

Turizmi Şube 

Müdürlüğü 

Yurtdışı Koordinasyon 

Şube Müdürlüğü 

Sekretarya & Veri giriş desteği 

6.3.3. Sağlık Turizmi Biriminin Görevleri: 

Sağlık Turizmi Birimi; Yurt Dışı Koordinasyon Şube Müdürlüğü, Medikal Turizm Şube 

Müdürlüğü, Termal Turizm Spa-‐Wellnes Şube Müdürlüğü ve İleri Yaş ve Engelli Turizmi Şube 

Müdürlüğünden oluşmaktadır. Birimin çalışmaları İdari İşler, Danışmanlık ve Sekretarya 

çalışmaları ile desteklenmekte olup birimin genel çalışmaları aşağıdakilerden meydana 

gelmektedir; 

a. Sağlık turizmiyle ilgili mevzuat çalışmalarını yapmak, 

b. Sağlık turizmi kapsamında hizmet verecek sağlık kurum ve kuruluşlarının 

planlamasını yapmak ve bu kurumlara sağlık turizmi açısından gerekli izinleri 

vermek, 

c. Sağlık turizmi ile ilgili kuruluşları sağlık hizmetleri açısından değerlendirmek, 

d. Sağlık turizmi ile ilgili kurum ve kuruluşların kayıtlarını tutmak ve planlamak, 

e. Termal turizmi ile ilgili kaplıcaları, içme merkezlerini ve iklim kür merkezlerini 

sağlık turizmi hizmetleri açısından değerlendirmek, 

f. Yaşlı ve engelli turizmi ile ilgili konaklama ve sağlık merkezlerini sağlık turizmi 

hizmetleri açısından değerlendirmek, 

g. Sağlık turizmi ile ilgili sağlık personelinin eğitimini organize etmek ve sertifika 

vermek, 

22





h. Yurt dışından Türkiye’ye tedavi amaçlı gelecek hastaların hasta kabul kriterlerini 

oluşturmak ve bu hastaların talep ve şikâyetlerini incelemek, 

i. Sağlık turizmi ile ilgili Resmi kurumlar ve Bakanlıklar arası koordinasyonu 

sağlamak, 

j. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız için Türkiye’de tedavi olma ve ileri yaş 

sürecini geçirme konusunda çalışmalar yapmak, 

k. Yurt içinde ve yurt dışında sağlık turizmiyle ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan bilgi, 

görgü ve teknolojik açıdan faydalanılması için çalışmalar yapmaktır. 

6.3.4. Medikal Turizm Şube Müdürlüğünün Görevleri: 

a. Medikal turizmi kapsamında hizmet verecek sağlık kurum ve kuruluşlarının 

planlamasını yapmak ve bu kurumlara sağlık turizmi açısından gerekli izinleri 

vermek, 

b. Medikal turizmi ile ilgili kuruluşları sağlık hizmetleri açısından değerlendirmek, 

c. Medikal turizmi ile ilgili kurum ve kuruluşların kayıtlarını tutmak ve planlamak, 

d. Medikal turizmi ile ilgili sağlık personelinin eğitimini organize etmek ve sertifika 

vermek, 

e. Medikal turizmi ile ilgili Resmi kurumlar ve Bakanlıklar arası koordinasyonu 

sağlamak, 

f. Mevzuat çalışmalarını yapmak, 

g. Hizmetlerle ilgili verilen diğer görevleri yapmak, 

6.3.5. Termal Turizm Spa-‐Wellnes Şube Müdürlüğünün Görevleri: 

a. Termal turizmi ile ilgili kaplıcaları, içme merkezlerini, Spa-‐Wellnes ve iklim kür 

merkezlerini sağlık turizmi hizmetleri açısından değerlendirmek, 

b. Termal, Spa-‐Wellnes turizmi ile ilgili kurumlar ve kuruluşlarla koordinasyonu 

sağlamak, 

c. Termal, Spa-‐Wellnes turizmi ile ilgili kurum ve kuruluşların kayıtlarını tutmak ve 

planlamak, 

d. Termal, Spa-‐Wellnes turizmi ile ilgili kuruluşları sağlık hizmetleri açısından 

değerlendirmek, 

e. Termal, Spa-‐Wellnes turizmi kapsamında hizmet verecek tesislerin planlamasını 

yapmak, 



6.3.6. İleri Yaş ve Engelli Turizmi Şube Müdürlüğünün Görevleri: 

a. İleri yaşlı ve engelli turizmi ile ilgili konaklama ve sağlık merkezlerini sağlık turizmi 

hizmetleri açısından değerlendirmek, 

b. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız için Türkiye’de tedavi olma ve ileri yaş 


23





c. İleri yaşlı ve engelli turizmi ile ilgili kurum ve kuruluşların kayıtlarını tutmak ve 

planlamak, 

d. İleri yaşlı ve engelli turizmi kapsamında hizmet verecek sağlık kurum ve 

kuruluşlarının planlamasını yapmak, 

e. İleri yaşlı ve engelli turizmi ile ilgili kurumlar ve kuruluşlarla koordinasyonu 

sağlamak, 



6.3.7. Yurtdışı Koordinasyon Şube Müdürlüğünün Görevleri: 

a. Yurt dışından Türkiye’ye tedavi amaçlı gelecek hastaların hasta kabul ölçütlerini 

oluşturmak ve bu hastaların talep ve şikâyetlerini incelemek, 

b. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız için Türkiye’de tedavi olma ve ileri yaş 


c. Yurt içinde ve yurt dışında sağlık turizmiyle ilgili kişi, kurum ve kuruluşlardan bilgi, 

görgü ve teknolojik açıdan faydalanılması için çalışmalar yapmaktır. 

d. Sağlık turizmi ile ilgili Resmi kurumlar ve Bakanlıklar arası koordinasyonu 

sağlamak, 

e. Hizmetlerle ilgili verilen diğer görevleri yapmak, 

f. Sağlık turizmiyle ilgili mevzuat çalışmalarını yapmak. 

7. SAĞLIK BAKANLIĞI 2010 – 2014 STRATEJİK EYLEM PLANI 

Bakanlığımız Stratejik Eylem Planında (Hedef 2.9.2) “Türkiye’yi bölgesinde sağlık 

hizmeti sunumu açısından cazibe merkezi haline getirmeyi” hedeflemektedir. Ayrıca; 

Sektör ve STK’larla sağlık turizmi alanında işbirliği yapılması, 

Sağlık turizmini yürüten ve yürütecek tesislere ait ölçütler belirlenerek denetimlerinin 

sağlanması, 

Termal-‐kaplıca turizmine sahip bölgelerde kamu-‐özel sektörün yurt dışı sağlık turizmi 

çalışmalarına destek olunması, 

Medikal turizm kamu-‐özel sektörün yurt dışı sağlık turizmi çalışmalarına destek 

olunması, 

Hasta kabulünde ve tedavi sırasında yaşanan sorunların en aza indirilmesi için 

çalışmalara devam edilmesi önemle belirlenmiş bulunmaktadır. 

8. SAĞLIK TURİZMİNDE PAYDAŞLARIMIZ 

8.1. Resmi Paydaşlarımız 


T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı 

T.C. Enerji Ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı 

T.C. Dış İşleri Bakanlığı 

T.C. Ulaştırma Bakanlığı 

24





T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 

Dış Ticaret Müsteşarlığı 

Devlet Planlama Teşkilatı 

8.2. Sağlık Turizmi Hizmet Sunumundaki Paydaşlar 

Sağlık Kurumları 

Seyahat Acenteleri 

Turizm Sektörü 

Aracı ve Danışman Firmalar 

Ulaşım Sektörü 

İletişim ve Bilişim Sektörü 

İnşaat Sektörü(yeni yatırımlar) 

8.3. Sağlık Turizminde Diğer Paydaşlar 

Sağlık profesyonelleri(doktorlar) 

Yardımcı sağlık personelleri(hemşire, sağlık memuru, teknisyen v.b) 

Yatırımcılar 

Diğer hizmet sunucuları(memur, tercüman, hasta bakıcı v.b) 

9. SAĞLIK TURİZMİ OFİS VE İLETİŞİM VERİLERİ 

Sağlık Turizmi Birimi, Sağlık Bakanlığının Ek Hizmet Binasında faaliyetlerini 

yürütmektedir. Adres ve iletişim verileri; 


Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 


Meşrutiyet Caddesi 

Konur 2 Sokak no: 37/9 

06440 Kızılay ANKARA 

Tel. 0312 – 416 82 91 

Faks: 0312 – 416 82 95 

Web: www.saglik.gov.tr/saglikturizmi 

E-‐posta: saglikturizmi@saglik.gov.tr 

25





ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

2010 YILI FAALİYETLERİ 

Nisan – Aralık 

26





10.1. NİSAN AYI FAALİYETLERİ 

10. 2010 YILI FAALİYETLERİ 

10.1.1. Planlanan: 

Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğüne bağlı olarak 1 Nisan 2010 tarihinde resmen 

kurulan Sağlık Turizmi Birimi bu tarih itibarıyla çalışmalarına başlamıştır. 

10.1.2. Fiili Gerçekleştirilen Faaliyetler: 

Ülkemizde hızla gelişen sağlık turizmi sektörünü kontrol altına alınması, 

standartlarının belirlenmesi, planlanması ve güçlü bir şekilde yapılandırılması ve 

sektöre danışmanlık yapması ile ilgili çalışmalara başlanıldı. 

Birime bağlı 4 alt şube planlanması yapıldı. Medikal (Tıp) Turizmi şubesi, Kaplıca ve 

SPA-‐Wellnes Turizmi Şubesi, Yaşlı ve Engelli Turizmi Şubesi, Yurtdışı İlişkiler Şubesi. 

Birime Sağlık Bakanlığı merkez yerleşkesi dışında Kızılay Konur Sok. No:37 Ek Binada 

bir birim tahsis edildi ve taşınma işlemleri başlatıldı. 

Tahsis edilen hizmet binası telefon, internet, mobilya, perde ve temizlik işleri gibi 

işlemler tamamlandı. 

Sağlık Turizmi ve birimin yapılanmasıyla ilgili sunum Sayın Genel Müdür Dr. Seracettin 

ÇOM ve Sayın Müsteşar Prof. Dr. Nihat TOSUN’A arz edildi. 

Birimde çalışacak ekip ve çalışma programı ile ilgili çalışmalar başlatıldı. 

Birimde çalışacak olanların görevlendirme yazıları takip edildi. 

10.2. MAYIS AYI FAALİYETLERİ 


Sağlık Turizmi Birimine görevlendirilecek olan personellerin görevlendirmesinden önce birim 

koordinatörü Dr. Dursun AYDIN’ ın resmi görevlendirmesinin tamamlanması planlanması, 

Birimin eksikleri (bilgisayar, kırtasiye vb.) temin edilmesi, Birimin yıllık eylem planı ve çalışma 

programının çıkartılması, Birimin çalışma usul ve esasları ile ilgili yönerge çalışmalarının 

başlatılması, Birim içinde görev bölümü ve çalışma planının çıkartılması, Birim hakkında 

sektöre ve basına bir resmi açıklama (sözlü veya yazılı bir basın bildirisi ile) yapılması, İlgili 

sektör temsilcileri ve STK’larla ilk tanışma ve bilgilendirme toplantısının yapılması, Acil 

çalışılacak mevzuat başlıklarının belirlenmesi, Sektör ve STK’ larla yapılacak çalıştay ve 

toplantıların program taslağının çıkartılması planlanmıştır. 


Yapılan planlama kapsamında Mayıs ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 

gerçekleştirilmiş bulunmaktadır: 

Sağlık Turizmi Birimi ile ilgili resmi yazışmaları yapabilmek için İdari ve mali İşler Daire 

Başkanlığından 04.05.2010 tarih ve 2286 sayılı yazı ile yazışma Kod Numarası alındı. 

27





Sağlık Turizmi Birimi Termal Turizm (kaplıcalar) alanında çalışmalara başladı. Turizm 

ve Kültür Bakanlığına 11.05.2010 tarih ve 23658 sayılı resmi yazı ile mevcut Termal-‐ 

Spa Welness Merkezlerinin otel listeleri istendi. 

Sağlık Turizmi Biriminin kurulması ile ilgili 07.05.2010 tarih ve 23308 resmi yazı ile 

Sağlık Bakanlığı merkez teşkilatına duyurusu yapıldı. 

26.05.2010 tarih ve 25174 sayılı yazı ile 81 il Valiliğine Sağlık Turizmi Birimi ve birim 

iletişim bilgileri duyurusu yapıldı. 

Sağlık Turizmi Birimi 07.05.2010 tarih ve 23343 sayılı resmi yazı ile @saglik.gov.tr 

uzantılı resmi elektronik posta adresi (saglikturizmi@saglik.gov.tr) alındı ve 

Birimimize Bakanlığın web sitesinde ayrı bir web sayfası açıldı ve yayına girdi. 

(www.saglik.gov.tr/saglikturizmi) 

Sağlık Turizmi Birimine ait resmi web sayfası için Bakanlık web sayfasında 

yayınlanmak üzere çalışmalara devam edildi. 

Sağlık Turizmi Birimi 18.05.2010 tarih ve 24382 sayılı yazı ile Kültür ve Turizm 

Bakanlığı Araştırma ve Eğitim Genel Müdürlüğüne Türk Tabipleri Birliği arasında 

14.01.2010 tarihinde yapılan Sağlık-‐Kültür ve Turizm Eğitim konulu protokolün bir 

nüshası istenildi. 

13.05.2010 tarih ve 24028 sayılı yazı ile Sağlık Turizmi Biriminden talep edilen proje 

planları Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Ar-‐Ge Birimine bildirildi. 

25.05.2010 tarih ve 24919 sayılı yazı ile Sağlık Turizmi Birimi ile Kanada arasında 

yapılabilecek işbirliği görüşleri Kalite Eğitim ve Koordinasyon Birimine bildirildi. 

27.05.2010 tarih ve 25282 sayılı yazı ile Dış İlişkiler Daire Başkanlığı’na Türkiye-‐İsrail 

ekonomik istişare toplantısı ile ilgili görüş bildirildi. 

29.05.2010 tarihinde Antalya ili Hetex Anfaş Fuarcılığın düzenlemiş olduğu 2010 yılı 

3.Sağlık, Spa-‐Wellness, Talasso, Termal ve Medikal Turizm Fuarı danışma kurulu 

davetlerine katılım sağlandı. Fuarda birimimizin kuruluş, amaç ve eylem planları 

hakkında katılımcılara Termal Turizm SPA-‐Wellness Şube Müdürü Orhan TUNCER 

tarafından bilgi verildi. 

Sağlık Turizmi Biriminin kuruluşu ve iletişim bilgileri merkez ve taşra teşkilatına 

duyurusu yapıldı. 

Birimimizin mobilya, teçhizat ve odaların donanımı tamamlandı. 

Birimimizde şuan 2 devlet memuru ve 1 temizlik personeli olmak üzere 3 çalışan var. 

Türk Tabipler Birliği Odası’nın düzenlediği Turizm Hekimliği Sertifikası Birimimizce 

değerlendirildi. Makama arz edildi. 

a) TTBO ile Kültür ve Turizm Bakanlığı arasında yapılan protokol incelendi. 

b) Böyle bir sertifikanın TTBO verilemeyeceğine kanaatine varıldı. 

c) Turizm Hekimliği Sertifikasının Bakanlığımızca organize edilmesi gerektiği 

belirlendi. 

d) Konu ile ilgili çalışmalar başlatıldı. 

10.3. HAZİRAN AYI FAALİYETLERİ 


28





Sağlık turizmi politikasının oluşturulması ve birimimiz hakkında Sayın Bakanımıza sunum 

yapılması, Birimimizin çalışma Standartları ve İş akış şemasının oluşturulması, Birimimizin 31 

Aralık 2010 tarihine kadar çalışma programının yapılması, Eksik olan Birim çalışanlarının 

görevlendirilmelerinin yapılması ( acilen 1 memur-‐1 tabip gerekiyor), Birimimizin Sağlık 

Turizmi sektör temsilcileri ve ilgili Sivil Toplum Kuruluşları ile tanışması ve ön değerlendirme 

toplantılarının yapılması, ( Ankara, İstanbul, Bursa ve Adana’dan talep olması nedeni ile 

öncelikli olarak buralarda toplantı yapılması) ve Mevzuat çalışmalarına başlanılması şeklinde 

planlama yapılmıştır. 


Yapılan planlama kapsamında Haziran ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 


Sağlık turizmi politikasının oluşturulma çalışmalarına devam edildi ve Sağlık Turizmi 

Birimi hakkında Sayın Bakanımız ve Sayın Müsteşarımıza yapılması planlanan sunum 

çalışmalarına devam edildi. 

Sağlık Turizmi Birimi çalışma Standartları ve İş akış şemasının oluşturulma 


Sağlık Turizmi Biriminin 31 Aralık 2010 tarihine kadar çalışma programının yapılması 


Eksik olan Birim çalışanlarının görevlendirilmelerinin yapılması ( acilen 1 memur-‐1 

tabip gerekiyor) çalışmalarına devam edildi. 

Mevzuat çalışmalarına başlanıldı. 

Kalite Eğitim ve Koordinasyon Birimi Eğitim Şubesin 25.06.2010 tarih ve 28641 sayılı 

yazısında istenilen 2009 yılı HİE Sonuç Raporuna yeni açılmasından dolayı cevap 

verilemedi. 

Ar-‐Ge Biriminin 07.06.2010 tarih ve 26527 sayılı yazısında istenilen 2010-‐2014 

Performans Programı Hazırlanarak bildirildi. 

İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığından Birim telefon hatlarının yetersiz olmasından 

dolayı hat isteminde bulunuldu. 

Kalite Eğitim ve Koordinasyon Biriminin 28.05.2010 tarih ve 25553 sayılı yazısında 

istenilen Hizmet içi Eğitim Planı ve Eğitim Sonuç Raporu Taslağı hazırlanarak bildirildi. 

10.4. TEMMUZ AYI FAALİYETLERİ 


Sağlık turizmi politikasının oluşturulma çalışmalarına devam edildi ve Sağlık Turizmi Birimi 

hakkında Sayın Bakanımız ve Sayın Müsteşarımıza yapılması planlanan sunum çalışmalarına 

devam edilmesi, Sağlık Turizmi Birimi çalışma Standartları ve İş akış şemasının oluşturulma 

çalışmalarına devam edilmesi, Sağlık Turizmi Biriminin 31 Aralık 2010 tarihine kadar çalışma 

programının yapılması çalışmalarına devam edilmesi ve Sağlık Turizmi Birimi Mevzuat 

çalışmalarına devam edilmesi planlanmıştır. 


Yapılan planlama kapsamında Temmuz ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 


29





Mevzuat çalışması için Saha değerlendirmeler ve önerileri almak üzere İllerde 

toplantılara katılım sağlanması planlanarak Makama arz edilmek üzere plan 

hazırlandı. 

Sağlık Turizmi ile ilgili Yurtiçinde ve Yurtdışındaki kongrelere katılımı planlanması 

yapıldı ve Makama arz edilmek üzere hazırlandı. 

Şehir içi ve Şehirlerarası aşağıda belirtilen toplantılara katılım sağlandı. 

- İstanbul İli (TUHETO Sağlık Turizmi Danışma Kurulu Toplantısı) 

- Bursa İli ( Sağlık Turizmi Çalıştayı) 

- Kültür ve Turizm Bakanlığı (Sağlık Turizmi ve Sağlık Turizmi Birimi hakkında) 

Sağlık Turizmi Politikası ve Sağlık Turizmi Birimi sunum çalışmalarına devam edildi. 

Birim ihtiyaçları ve personel görevlendirilmesi tamamlandı. 

Sağlık Bakanlığı Merkez teşkilatından ve taşradan gelen muhtelif yazılara cevap 

verildi. 

Sağlık turizmi politikasının oluşturulma çalışmalarına devam edildi ve Sağlık Turizmi 

Birimi hakkında Sayın Bakanımız ve Sayın Müsteşarımıza yapılması planlanan sunum 


Sağlık Turizmi Birimi çalışma Standartları ve İş akış şemasının oluşturulma 


Sağlık Turizmi Biriminin 31 Aralık 2010 tarihine kadar çalışma programının yapılması 


Eksik olan Birim çalışanlarının görevlendirilmelerinin yapılması ( 1 tabip gerekiyor) ile 

ilgili çalışmalara devam edildi. 

İdari İşler Daire Başkanlığına Telefon hatlarının açılması ile ilgili resmi yazı yazıldı. 

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun başlattığı ve istediği 

isim olarak Sağlık Turizmi Koordinatörü Dr. Dursun AYDIN ismi verilerek Sağlık Turizmi 

İş Konseyi çalışmalarında yer alacağı bildirildi. 

Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı DTM İhracat Genel Müdürlüğünün 22.07.2010 

tarih ve 28900 sayılı yazısında Sağlık Turizmi Toplantı Davetine Sağlık Turizmi 

Koordinatörü Dr Dursun AYDIN’IN katılım sağlayacağı bildirisi yapıldı. 

Kalite Eğitim ve Koordinasyon Birimi 07.07.2010 tarih ve 30872 sayılı yazısında 2010 

yılı ilk 6 ve son 6 aylık Beklenti Raporu hazırlanarak bildirildi. 

Dış İlişkiler Daire Başkanlığının 14.07.2010 tarih ve 6377 sayılı yazısında BAE Sağlık 

Turizmi ile ilgili Ülkemize davet edilmesi ile ilgili 3 ayrı derneğe resmi yazı yazılarak 

gelecek heyeti karşılayıp karşılayamayacakları ve 2 özel hastane ismi istenildi. 

Kalite Eğitim ve Koordinasyon Birimi 15.07.2010 tarih ve 31684 sayılı yazısında 

istenilen 2010 yılı 1. Altı aylık Hizmet içi Eğitim Raporu yapılmadığı bildirildi. 

30.06.2010 tarih ve 408432 sayılı Sağlık Turizmi Derneği yazısında düzenlenecek 

Sağlık Turizmi Kongresinin duyurusunun yapılması için 81 İl Valiliğine resmi olarak 

bildirildi. 

Dış İlişkiler Daire Başkanlığının 01.07.2010 tarih ve 7140 sayılı yazısında Sağlık Turizmi 

Derneğinin düzenleyeceği 3. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresinin Yurtdışına 

duyurulması onaylandı. 

İdari İşler Daire Başkanlığına 30.06.2010 tarih ve 408432 sayılı Sağlık Turizmi Derneği 

yazısında belirtilen 3. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresinin web sayfasında 

duyurulması hakkında yazı yazıldı. 

30





30.06.2010 tarih ve 408432 sayılı Sağlık Turizmi Derneği yazısında belirtilen 3. Uluslar 

arası Sağlık Turizmi Kongresinin web sayfasında duyurulması hakkında yazı ajanslara 

resmi olarak bildirildi. 

10.5. AĞUSTOS AYI FAALİYETLERİ 


Sağlık turizmi politikası oluşturuldu ve Sağlık Turizmi Birimi hakkında Sayın Bakanımız ve 

Sayın Müsteşarımıza sunum yapılması, Sağlık Turizmi Biriminin Yurtiçi ve Yurtdışı 

düzenlenecek olan Sağlık Turizmi toplantılarına katılım sağlanması, Birimimizin 31 Aralık 

2010 tarihine kadar çalışma programının düzenleme çalışmalarına devam edilmesi, mevzuat 

çalışmalarının başlatılması, eksik personel görevlendirmelerinin planlanması, yurtiçi ve 

yurtdışı toplantılara katılım sağlanması ve ekli listedeki yurtdışı Kongre toplantı programının 

onayının alınması planlanmıştır. 


Yapılan planlama kapsamında Ağustos ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 


Sağlık Turizmi Birimi Mevzuat Çalışmaları Sayın Bakanımıza birim sunumu yapıldıktan 

sonra çalışmaların başlatılmasına karar verildi. 

Birimimizin 31 Aralık 2010 tarihine kadar çalışma programının düzenleme 


Sağlık Turizmi Politikası ve Sağlık Turizmi Birimi sunum çalışmalarına devam edildi. 

Sağlık Turizmi Biriminin Yurtiçi ve Yurtdışı düzenlenecek olan Sağlık Turizmi 

toplantıları listesi oluşturuldu ve katılım sağlanması çalışmalarına devam edildi. 

Kuveyt Sağlık Bakanlığı ile sağlık turizmi konusunda görüşmelere devam edildi. 

Birleşmiş Arap Emirliklerinin Ülkemizde Sağlık turizminden yaralanması ve tedavi 

olması amaçlı Dubai Başkanlığında oluşturulacak bir heyeti Ankara ve İstanbul 

illerinde belirlenen hastanelere ziyaret davetinde bulunuldu. 

Sağlık Turizmi Derneğinin düzenlediği 3. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongresine destek 

verildi.(Kongre duyuruları yapıldı) 

22-‐24.09.2010 tarihleri arasında ABD-‐ Los Angeles şehrinde gerçekleşecek Dünya 

Medikal turizm ve Global Sağlık Kongresine ve 09-‐10.10.2010 tarihleri arasında 

KUVEYT’ de düzenlenecek Medikal Turizm Kongresine katılım sağlanarak, resmi onay 

yazısı Onaya sunuldu. 

Şube Müdürü Orhan TUNCER ve Sağ. Memuru Bünyamin CEYLAN yıllık izinlere ayrıldı. 

10.6. EYLÜL AYI FAALİYETLERİ 


STK’ların çalışmalar hakkında görüşlerinin alınması, Los Angeles’ta düzenlenen Uluslar arası 

Sağlık Turizmi Kongresine katılım, Adana’da Sağlık Turizmi Çalıştayına katılım, Birimimizde 

Danışmanlık hizmetinin alınması, Birimin gereksinim duyduğu sekreter alımının makam 

bildirilmesi planlanmıştır. 

31






Yapılan planlama kapsamında Eylül ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 


Bakanlığımızın resmi web sitesinde www.saglik.gov.tr/saglikturizmi şeklinde 

birimimize ait bir bölüm oluşturuldu. 

Sağlık Turizmi politikası sunum çalışmalarını sektör ve STK’ lara web sayfasında görüşe 

sunuldu. Buralardan gelen görüşler doğrultusunda sunum çalışmalarına yön 

verilecektir. 

Birleşik Arap Emirliklerinden gelen, Ülkemizden Sağlık turizmi alanında yaralanması ve 

hastalarının tedavi olması amaçlı yazıya istinaden bir çalışma başlatıldı. Bununla ilgili 

tüm yurt genelinde resmi-‐üniversite ve özel hastanelere gelen yabancı hastalar için 

hasta envanter formu gönderildi. Hastanelerden ülkemize yurt dışından gelen hasta 

envanteri çıkartılması istenildi. Çalışmaların Ekim ayı sonunda bitirilmesi planlanıyor. 

22-‐24 Eylül 2010 ABD’de düzenlenen “III. Dünya Global Sağlık ve Medikal Turizm 

Kongresi”ne Koordinatör Dr. Dursun AYDIN’ nın katılımı gerçekleştirildi. (Ayrıca rapor 

ektedir.) 

30 Eylül -‐ 03 Ekim 2010 tarihleri arası Adana’da Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR 

Başkanlığında “Ortadoğu ülkelerinin Adana ve Bölgesinde Sağlık Turizmi Açısından 

Önemi” Çalıştay’ına Koordinatör Dr. Dursun AYDIN ve şube müdürü Orhan TUNCER 

katılım sağlamıştır. 

07-‐09 Ekim 2010 tarihleri arasında Kuveyt’te gerçekleşecek olan Medikal Turizm 

kongresine katılımı ile ilgi resmi yazışmalar ve onay makama arz edilerek onay alındı 

ve katılım sağlanması gerçekleştirilecek. 

Birimimizde uluslar arası sağlık turizmi araştırmaları yapılması için danışmanlık 

hizmeti alımı yapıldı. 

30 Eylül 2010 tarihinde II. Ankara Turizm ve Tanıtma Konseyine koordinatör Dr. 

Dursun AYDIN ve şube müdürü Orhan TUNCER katılım sağlamıştır. 

Birimde personel eksikliğin giderilmesi için görevlendirmelerin makama arz edildi. (Şu 

an için 2 personel görevlendirilmesi tamamlandı). 

Birimimizin rutin muhtelif yazışmaları yapıldı. 

10.7. EKİM AYI FAALİYETLERİ 


Sağlık Turizmi politika sunumu çalışmalarının sektör ve STK’ lara görüşe sunulması, Sağlık 

Turizmi Birimi ve politikası sunumuna son şeklinin verilmesi, Birimde personel eksikliğin 

giderilmesi için görevlendirmelerin makama arz edilmesi, (Şu an için 3 personel 

görevlendirilmesi tamamlandı), Birime Bakanlık dışından yabancı dil bilen alanında tecrübeli 

bir danışman alınması, 22-‐24 Ekim 2010 ABD’de düzenlenen III. Dünya Medikal Turizm 

kongresine Koordinatör Dr. Dursun AYDIN’ nın katılım sağlaması şeklinde planlama 

yapılmıştır. 


Yapılan planlama kapsamında Eylül ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 


32





Birleşik Arap Emirliklerinin, yurttaşlarının Ülkemizde Sağlık turizminden yaralanması 

ve tedavi olması amaçlı yazısına istinaden bir çalışma başlatıldı. Bununla ilgili tüm yurt 

genelinde resmi-‐üniversite ve özel hastanelere gelen yabancı hastalar için hasta 

envanter formu gönderildi. Hastanelerden ülkemize yurt dışından gelen hasta 

envanteri çıkartılması istenildi. Çalışmaların Ekim ayı sonunda bitirilmesi planlanıyor. 

22-‐24 Eylül 2010 ABD’de düzenlenen III. Dünya Medikal Turizm kongresine 

Koordinatör Dr. Dursun AYDIN’ nın katılım sağlaması gerçekleştirildi.(Raporları 

ektedir.) 

30 Eylül 2010 tarihinde Adana’da Prof. Dr. Necdet ÜNÜVAR Başkanlığında Ortadoğu 

ülkelerinin Adana ve Bölgesinde Sağlık Turizmi Açısından Önemi Çalıştay’ına katılım 

sağlandı. 

Birimde çalıştırılacak sekreter talebi makama arz edildi. 

Birimimizin rutin muhtelif yazışmaları yapıldı. 

30 Eylül 2010 tarihinde II. Ankara Turizm ve Tanıtma konseyine Dr.Dursun AYDIN 

katıldı. 

20.10.2010 tarihinde Ankara Hekim evinde “Sağlık Turizmi Politikası Değerlendirme 

Çalışmaları” toplantısı sektör ve STK’ ların katılımı ile gerçekleştirildi. 

09.10.2010 tarihleri arasında Kuveyt’te gerçekleştirilen “Medikal Turizm Kongresi”ne 

Katılım sağlandı. 

14.10.2010 tarihinde İstanbul İlinde (DEİK) “Dış Ekonomik İşleri Kurulu” toplantısına 

katılım sağlandı. 

20-‐24.10.2010 tarihleri arasında Antalya İlinde gerçekleştirilen “3. Ulusal Sağlık 

Kurultayı”na katılım sağlandı. 

Birimde çalıştırılacak sekreter talebi üzerine personel eksikliği giderildi. 

26 Ekim 2010 tarih ve 10975 sayılı Dış İlişkiler Daire Başkanlığının ilgili yazısına 

istinaden 02-‐04.11.2010 tarihinde İran Meşhed’de gerçekleştirilecek 1. İslam Ülkeleri 

Sağlık Turizmi Konferansına Dr. Dursun AYDIN’nın katılım sağlaması ile ilgili resmi 

görevlendirme yazışmaları gerçekleştirildi. 

11 Ekim 2010 tarih ve 40636 sayılı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgi yazısına 

istinaden Ülkemizdeki sağlık turizmine ilişkin verilerin tamamlaması amacı ile Medikal 

Turizm Anketi çalışmalarına başlanıldı. 

Avrupa Birliği Koordinasyonu Daire Başkanlığını 24.09.2010 tarih ve 1516 sayılı 

yazısına istinaden gerçekleştirilecek olan ATAUM Eğitim programına Sağlık Turizmi 

Birimi Koordinatörü Dr. Dursun AYDIN ve Şb. Md Orhan TUNCER’in isimleri bildirildi. 

20 Ekim 2010 tarihinde Müsteşar Yardımcısı Ömer Faruk KOÇAK’ın katılımı ile Ankara 

hekimevi’nde STK ile Sağlık Turizmi Toplantısı gerçekleştirilmiştir. 

Sağlık Turizmi Birimi danışmanı olarak Drs. Cemal YILMAZ hizmet alımı ile 3 aylık 

görevine başlamıştır. 

22 Ekim 2010 tarih ve 42592 sayılı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Personel 

Daire Başkanlığının ilgili yazısında Birimimize İleri Yaş ve Engelliler Şube Müdürlüğüne 

Şb.Müd. Alaattin TORUN’un görevlendirildiği bildirilmiştir. 

22 Ekim 2010 tarih ve 42603 sayılı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgi 

yazısında Sağlık Turizmi Biriminin Yetki Tahsisinin Genel Müdür Yardımcısı Uzm. Dr. 

Bekir KESKİNKILIÇ’a bağlandığı bildirilmiştir. 

33





16 Eylül 2010 tarih ve 38448 sayılı ile başlatılan Yurtdışı Hasta Envanter Form 


Sağlık Turizmi Biriminde görev yapması için talep edilen Birim sekreterliğine İkbal 

YILMAZ görevine başlamıştır. 

10.8. KASIM AYI FAALİYETLERİ 


Kasım ayında İran’da yapılacak kongreye katılma, DPT’nin anket çalışmalarına destek olma, 

AB Koordinasyon Başkanlığının ATAUM programına katılım, Danışmanlık çalışmaları, yabancı 

hasta envanter çalışmaları, sağlık turizmi mevzuat çalışmaları, görevlilerin tayinleri 

hususunda planlamalar yapıldı. 


Yapılan planlama kapsamında Kasım ayı içerisinde aşağıdaki faaliyetler fiili olarak 


02-‐04.11.2010 tarihleri arasında İran Meşhed’de gerçekleştirilen İslam Ülkelerinde 

Sağlık Turizmi Konferansına, Sağlık Turizmi Biriminden Dr. Dursun AYDIN katılım 

sağlamıştır. Toplantı ile ilgili Rapor ekte yer almaktadır. 

11 Ekim 2010 tarih ve 40636 sayılı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünün ilgi 

yazısında Devlet Planlama Teşkilatı’nın talep ettiği Ülkemizdeki sağlık turizmine ilişkin 

anket çalışmalarının tamamlanması için çalışmalara devam edildi. 

Avrupa Birliği Koordinasyonu Daire Başkanlığını 24.09.2010 tarih ve 1516 sayılı 

yazısına istinaden gerçekleştirilen ATAUM Eğitim programına katılım sağlandı. 

Sağlık Turizmi Birimi danışmanı olarak göreve başlayan Cemal YILMAZ Uluslar arası 

Sağlık Turizmi Sektörü hakkında araştırma ve çalışmalarına devam etti. Kasım ayına 

ait raporu ekte yer almaktadır. 

16 Eylül 2010 tarih ve 38448 sayılı ile başlatılan 81 İl valiliğine gönderilen Yurtdışı 

Hasta Envanter Form çalışmaları toplanıldı. İstatistikî çalışmalarına ve raporlamaya 

başlanıldı. 

Sayın Bakanımıza sunulacak olan Sağlık Turizmi Politika çalışması tamamlanarak, 

makamdan randevu talebinde bulunuldu. 

Sağlık Turizmi Biriminde görev yapan Bayram KOÇ v.h.k.i. kadrosu alarak görevine 

kadrosu ile tekrar başlamıştır. 

10.9. ARALIK AYI FAALİYETLERİ 


2010 Faaliyet Raporunun hazırlanması, 2011 Çalışma Planının hazırlanması, 3. Uluslar arası 

Sağlık Turizmi Kongresine katılınması, Makamın bilgilendirilmesi, Bursa bölgesel sağlık turizmi 

programına katılınması, 2011 yılı danışmanlık hizmeti alımında devam edilmesi planlanmıştır. 

10.9.2. Fiili Gerçekleştirilen Çalışmalar: 

34





Birimimizin kurulduğu tarih itibarıyla Aralık 2010 tarihine kadarki süreyi kapsayan ilk 

yılın Faaliyet Raporu çıkarılmış ve bu raporda Birimimizce yapılan tüm etkinlik ve 

çalışmaların dökümü yapılmıştır. 

2011 yılında yapacağımız tüm çalışmalar yeni bir yaklaşımla ele alınmış, sonuç odaklı 

çalışmalara daha fazla yoğunlaşıp daha az zamanda daha fazla ürün almak amacıyla 

tüm çalışmalar bir proje kapsamında değerlendirilerek kurgulanması da buna uygun 

olarak yapılmıştır. 

Ülkemizin sağlık turizminin tanıtımına katkıda bulunan 3. Uluslar arası Sağlık Turizmi 

Kongresine katılınmış, İstanbul’da 3-‐6 Aralık 2010 tarihleri arasında 100 yabancı 200 

yerli katılımcının iştirakiyle yapılan bu kongrede Birimimiz hakkında sunumlar 

yapılmıştır. 

8-‐10 tarihleri arasında Bursa’da yapılan ve Bursa Valiliği, Bursa Büyükşehir Belediyesi, 

Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü, İl Sağlık Müdürlüğü, TÜRSAB Bölge Temsilciliğinin yanı 

sıra pek çok kurum ve kuruluşun katılımıyla yapılan bölgesel çalışmaya katılım 

sağlanmıştır. 

Olumlu tecrübe edilen Danışmanlık hizmet alımının 2011’de de devam etmesi için 

gerekli yazışmalar yapılmıştır. 

Birim içerisinde daha önce yapılan görev dağılımı yeniden değerlendirilmiş ve 

güncellenmiştir. Böylece 2011 yılında daha etkin bir çalışma hedeflenmiştir. 

10.10. TÜRKİYE VE DÜNYADA SAĞLIK TURİZMİ ENVANTER ARAŞTIRMASI 

“Türkiye ve Yurtdışı Sağlık Turizmi Potansiyel ve Gelişmelerinin Araştırılması, Bu Alandaki 

Çalışmaların Envanterinin Çıkarılması, Veri Tabanının Oluşturulması ve Raporlamalarına 

Yönelik Danışmanlık” kapsamında Danışman Drs. Cemal Yılmaz tarafından yürütülen 

çalışmalar son aşamasına gelmiş bulunmaktadır. Bu bağlamda araştırma aşağıdaki bölüm ve 

aşamalardan meydana gelmekte olup araştırmanın nihai raporu bir kitap halinde Ocak 

2011’de yayınlanacaktır: 

Birinci ve İkinci Bölümde: Literatür çalışması yapılarak Ülkemizde, Sağlık Turizmi 

alanında bu zaman kadar yapılan ve halen yapılmakta olan çalışmalar konusunda 

literatür taraması yapılmış ve yurtdışı ve özelliklede yurt içinden olmak üzere 

materyal toplama ve belirleme yönüne gidilmiştir. Ülkemizde bu alanda yapılan 

çalışmaların çok azlığı, bir diğer ifadeyle neredeyse bulunmaması nedeniyle, mevcut 

çalışmalarımızın önemi bir kez daha ortaya çıkmaktadır. Sağlık Turizmi dünya 

genelinde yeni bir olgu olarak tanımlanmakla birlikte hızla yayılan ve önemli bir 

sektör haline gelme ve potansiyeline sahip olması açısından gelecek yıllarda daha 

fazla araştırmaların yapılması, veri tabanlarının oluşturulması, bulguların işlenmesi, 

arşivlerin kurulması gibi pek çok çalışmaları tetiklemesi beklenmektedir. Yapılan bu 

çalışmayla gerek yurtiçi gerekse yurtdışında elde edilen deneyimlerin bir 

35





harmanlaması yapılmış ve buradan elde edilen bilgi ve bulgular mevzuat ve politika 

çalışmaları konusunda yararlı olması düşünülmüştür. 

Araştırmanın üçüncü bölümünde yoğunluklu olarak Sağlık Turizminin yurtdışı boyutu 

ele alınmış bu alanda yapılan kongre ve etkinlikler takip edilmekle mümkün 

olabildiğince bu etkinliklere katılım ve buradan elde edilen belge ve bilgilerin 

derlenmesi yönüne gidilmiştir. Bu bağlamda 7-‐10 Ekim 2010 tarihleri arasında 

Kuveyt’te yapılan Kuveyt I. Uluslar arası Medikal Turizm Kongresi’ne katılınarak bu 

kongreden Ortadoğu bölgesi hakkında oldukça faydalı bilgilerle dönülmüş, Bölge 

ülkelerde ki Sağlık Turizmi uygulama ve örnekleri hakkında incelemelerde 

bulunulmuştur. İnternetten sağlık turizmi ile ilgili litaratür taranması yapılmaktadır. 

Diğer yandan Sağlık Turizmi alanında uluslar arası arenada Bakanlığımızca katılınılan 

III. Dünya Medikal Turizm Kongresi gibi diğer kongre ve etkinliklerden elde edilen bilgi 

ve belgelerde birimimiz içerisinde merkezi bir yerde toplanarak arşiv oluşturma 

kapsamına alınmıştır. 

Ocak 2011’de nihai rapor şekline getirilecek olan araştırmanın bulgu ve edinimleri gerek 

kamu gerekse sektörle yapılacak bir toplantıda tartışılarak tarafların geri bildirimleri alınacak 

ve bilahare kitap haline getirilecektir. 

36





2010 FAALİYET RAPORU EKLERİ 

10.11.1 . 2010 Yurtiçi ve Yurtdışı Sağlık Turizmi Kongre ve Etkinlikleri Çizelgesi 

10.11.2 Türkiye Sağlık Turizmi Politikası Değerlendirme Toplantı Tutanağı 

10.11.3 Los Angeles – ABD 3. Uluslar arası Medikal Turizm Kongre Tutanağı 

10.11.4 Kuveyt I. Uluslar arası Medikal Turizm Kongre Tutanağı 

10.11.5 İran – Meşhed I. İslam Ülkeleri Sağlık Turizmi Kongre Tutanağı 

10.11.6 III. Uluslararası Sağlık Turizmi Kongre Tutanağı İstanbul 

37





EK 10.11.1 

2010 YURTİÇİ VE YURTDIŞI SAĞLIK 

TURİZMİ KONGRE VE ETKİNLİKLERİ 

ÇİZELGESİ 

38





10.11.1. 2010 YURTİÇİ VE YURTDIŞI SAĞLIK TURİZMİ KONGRE VE 

ETKİNLİKLERİ ÇİZELGESİ 

YURTİÇİ 

ETKİNLİK TARİHİ KONGRE ADI KONGRE YERİ 

20-‐24 Ekim 2010 3. Ulusal Sağlık Kurultayı Antalya 

3-‐6 Aralık 2010 3. Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresi İstanbul 

10-‐12 Aralık 2010 3. Ulusal Spa&Wellness Kongresi Antalya 

YURTDIŞI 

ETKİNLİK TARİHİ KONGRE ADI KONGRE YERİ 

28-‐30 Ağustos 2010 2. Sağlık Turizmi Kongresi Güney Afrika 

22-‐24 Eylül 2010 

Dünya Medikal Turizm ve Global Sağlık 

Kongresi 

ABD 

09-‐10 Ekim 2010 Medikal Turizm Kongresi Kuveyt 

12-‐15 Ekim 2010 

Uluslar arası Medikal Seyahat, Sağlık ve 

Emeklilik Zirvesi 

Filipinler 

27-‐29 Ekim 2010 Sağlık Turizmi Konferansı Malezya 

14-‐17 Kasım 2010 

Yurtdışı Sağlık Hizmetleri Ve Sağlık Turizm, 

2. Uluslar arası TEMOS kongresi Almanya 

6-‐9 Aralık 2010 Uluslararası Sağlık Kongresi BAE 

39





EK 10.11.2. 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ POLİTİKASI 

DEĞERLENDİRME TOPLANTI TUTANAĞI 

20 Ekim 2010 

Hekimevi -‐ ANKARA 

40





10.11.2. TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ POLİTİKASI DEĞERLENDİRME TOPLANTI 

TUTANAĞI 

I. TOPLANTI TARİHİ : 20-‐10-‐2010 Saat 10.00 – 13.00 

II. TOPLANTI YERİ 

: ANKARA HEKİMEVİ 

III. KATILIMCILAR 

: 

1. Ömer Faruk KOÇAK (T.C. Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı); 

2. Dr. Dursun AYDIN (T.C. Sağlık Turizmi Koordinatörü); 

3. Drs. Cemal YILMAZ (T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Danışmanı); 

4. Burcu Bumin TİBET (T.C. Dışişleri Bakanlığı İkinci Kâtibi); 

5. Aysel BİNLER (T.C. DPT-‐ Devlet Planlama Teşkilatı Uzmanı); 

6. Dr. Harun KOÇAK (T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı Daire Başkanı); 

7. S. Mete ÖZBALABAN (T.C. Dış Ticaret Müsteşarlığı Uzmanı); 

8. Ruşen YILDIRIM (TOBB, DEİK/SAİK Başkanı); 

9. Ali GÖKÇEK (THY-‐Türk Hava Yolları Uzmanı); 

10. Emrullah KİRİŞÇİ (THY-‐Türk Hava Yolları A.O. Ankara Satış 

Müdürü); 

11. Uğur YILMAZ (THY-‐Türk Hava Yolları A.O. Uzmanı); 

12. Mine Y. ÇELİKOĞLU (TOBB ETÜ Hastanesi Uluslar arası Hasta Hizm). 

13. Ali RENDAN (TÜRSAB Genel Merkez Danışmanı); 

14. Dr. Mahir TURAN (Medical Park Gurubu Genel Müdürü); 

15. Filiz ÜNALAN (Bayındır Sağlık Gurubu İletişim/Pazarlama 

Koordinatörü); 

16. Yeşim ÖZÜTÜRK (Akredite Hastaneler Derneği Yöneticisi); 

17. Aslı AKYAVAŞ (Anadolu Sağlık Merkezi-‐Uluslar arası Hizmetler 

Müdürü); 

18. Oğuz ENGİZ (Medicana Hastaneleri Genel Müdürü); 

19. Dr. Hüseyin ÇELİK (Acıbadem Hastanesi Müdürü/ Adana Sağlık 

Turizmi Derneği Başkanı); 

20. Rengin Y. AKILLIOĞLU (Acıbadem Sağlık Gurubu Genel Md. Yrd. ABD 

Koordinatörü); 

21. İffet Erçil KAYA (Sağlık Turizmi Derneği Genel Koordinatörü); 

22. Levent ÖZTÜRK (Ankara Özel Güven Hastanesi Kurumsal Pazar 

Geliştirme Sorumlusu); 

23. Nejla İLKER (Ankara Özel Güven Hastanesi Kurumsal 

Pazarlama Anlaşmalı Kurumlar Sorumlusu); 

24. Ebru ÇELİK (Ankara Özel Güven Hastanesi Kurumsal 

Pazarlama Anlaşmalı Kurumlar Sorumlusu); 

25. İrfan GÜVENDİ (Lokman Hekim Hastanesi Genel Müdürü); 

26. Haluk ÖZSARI (İstanbul Üniversitesi Hastaneler Genel Müdürü); 

27. Bekir METİN (Türkiye Sağlık Vakfı Genel Sekreteri); 

28. Şirinbay DURDYYEV (Sema Hastanesi Uluslar arası Ofis Sorumlusu). 

41





IV. AÇILIŞ: 

Toplantı Müsteşar Yardımcısı tarafından açıldıktan sonra katılımcılara toplantının 

amacına ilişkin genel bir bilgi verilerek; Sağlık Turizmi alanında çalışma yapan tarafların, 

paydaşların ve oyuncuların görüşlerinin alınması, Alanın konum, koşul ve beklentilerine 

cevap veren yetkin bir Türkiye Sağlık Turizmi Politikasının oluşturulması, Sektörün geleceği, 

Türkiye’nin bu alandaki potansiyelinin yanı sıra karşılaşabileceği olası risk unsurları, Devlet 

tarafından yapılacak planlamaya olan gereksinim, Sağlık Turizminin dış ticaret kapsamında 

değerlendirilmesi, Sağlık Turizmi alanında yatırımlar ve Sivil Toplum Kuruluşlarıyla olan 

işbirliği ve ortak çalışmanın önemi gibi konulara dikkat çekildi. 

Müsteşar Yardımcısı katılımcıların görüşlerini çok önemsediğini bu nedenle, Meclis’te 

toplantıya katılma zorunluluğu olmasaydı, bu toplantıya sonuna kadar katılmayı çok istediğini 

ifade etti. 

V. SEKTÖR TEMCİLERİNİN GÖRÜŞLERİ: 

I. Oturum 

Toplantının birinci oturumunda Sayın Müsteşar Yardımcısı katılımcılara söz vererek 

sırasıyla görüşlerini aldı. Bu bağlamda beyan edilen görüşler şu şekildedir; 

Filiz ÜNALAN (Bayındır hastanesi): Kuzey Irak, Mısır gibi Ortadoğu ülkelerinin yanı sıra 

Ukrayna gibi ülkelerin sağlık turizmi açısından önem taşıdığını ifade ederek 

kendilerine sınırlı oranda da olsa yurtdışından 50-‐60 hasta geldiğini, Türkiye deneyimi 

kavramını artık hayata geçirmenin gerektiğini, önceki toplantıların önemli olmakla 

birlikte kalıcı adımlara geçilmediğini ve akredite hastanelerle olan işbirliğine vurgu 

yaptı. 

Yeşim ÖZÜTÜRK (Akredite Hastaneler Derneği): Mevzuat çalışmalarının netleşmesi, 

Kurulan Sağlık Turizmi Koordinatörlüğünün herkesle iyi diyalog içerisine girmesi, 

sahanın gereksinim duyduğu yönetmeliğin oluşturulması, yapılan düzenlemelerin orta 

yerde kalmaması ve bunların takip edilmesi gerektiği üzerinde durdu. 

Aslı AKYAVAŞ (Anadolu Sağlık Gurubu): 5-‐6 yıl önce bu alanda çalışmaya 

başladıklarını, şu an sürekli olarak 400 civarında yabancı asıllı hastanın tedavisini 

yaptıklarını, özellikle kanser tedavisi üzerinde yoğunlaştıklarını, hizmet sunumunda 

mevzuattan kaynaklanan bir takım sorunlarla karşılaştıklarını, örneğin Vize sorununu 

çözmek için bir hastalarının Kocaeli Emniyet Müdürlüğüne taşınması gibi çok tuhaf bir 

uygulamayla karşılaştıklarını, buna benzer konularda ciddi engel gördüklerini, turistik 

bir destinasyon olmasına rağmen Türkiye’nin sağlık turizmi alanında yurtdışında çok 

ta iyi tanınmadığını, sağlık turizmi alanında Türkiye’nin tanınması için bir bütçe 

ayrılmasını, tanıtım giderlerinin bu bütçeden sağlanmasını, Türkiye’nin yalnız SPA ile 

değil sağlık turizmi alanında da büyük oyuncu olmasını, zira ülkemizin potansiyelinin 

çok yüksek olmasının bunu haklı kılacağını ifade etti. 

Hüseyin ÇELİK (Acıbadem Hastanesi): Bölgesel bazda ilk Sağlık Turizmi Derneğini 

alandaki paydaş ve oyuncularla Adana’da kurduklarını, sağlık turizminin artık bir 

42





devlet politikası haline dönüşmesini, Bakanlığın özel sektörü ve bu alanda yapılan 

çalışmaları bir rakip ve kendine tehdit unsuru olarak görmemesi gerektiğini, özel 

sektörün karşılaştığı engellerin ortadan kaldırılması ve yolun açılmasını, Sağlık 

Bakanlığının tutucu değil daha açık bir politika takip etmesini, Türkiye’ye döviz 

getirecek bir alanda cesur davranılması gerektiğini, Türkiye’de pazarın daraldığını, 

burada oluşacak istihdamı, dünya genelinde konjonktürsel gelişmelerin iyi takip 

edilmesini, ihracat kalemleri içerisinde sağlık turizminin de dahil edilmesini, 

yabancıların Türkiye’yi içten tanımalarında sağlık turizminin iyi bir araç olacağını, 

Sağlık Bakanlığının daha ziyade denetleyici bir görev üstlenmesini ve Sivil Toplum 

Kuruluşlarının bu alanda alabilecekleri olası görevlerin önemini belirtti. 

Müsteşar Yardımcısı, sektörde Sağlık Bakanlığına karşı böyle bir algının bulunmasının 

üzüntü verici olduğunu, hâlbuki Sağlık Bakanlığının tutumunun belirtilen bu algıdan 

daha farklı ve bilakis daha destekleyici ve olumlu olduğunu ifade etti. 

Rengin Yiğitbaş AKILLIOĞLU (Acıbadem): Yeni başladığını, THY ile çalıştıktan sonra bu 

sektöre geçtiğini, dökümleri incelediğini, Wellness/SPA altyapısının iyi gelişmediğini, 

tanıtımın öne çıkması gerektiğini, sağlık turistlerine vize konusunda ayrıcalıkların 

sağlanmasını ve hatta hiçbir ücret alınmamasını, Türkiye’nin bir sağlık merkezine 

dönüşmesini, Dubai Almanya örneklerine bakılmasını, Türkiye’nin akredite hastaneler 

açısından 2009’da dünya birincisi olduğunu belirtti. 

Müsteşar Yardımcısı, Rengin hanımın belirttiği konuların çok önemli olduğunun altını 

çizerek bunun süreci tetiklediğini ve sağlık turizmi politikasının oluşmasının önemine 

işaret etti. 

İffet Erçil KAYA (Sağlık Turizmi Derneği): derneğin 2005 yılında kurulduğunu, 

sektördeki kopuklukları gidermek amacıyla çalışmalar yaptığını, Sağlık Bakanlığının 

çeşitli çalışmalarında bulunduğunu, sektörde bulunanlarla Bakanlığın sürekli ve 

düzenli ara toplantıları yapmasını, mevcut mevzuat ve yasanın kullanılabilir hale 

getirilmesini, sigorta sorunlarının çözülmesini, körfez ülkelerinden gelen talepleri iyi 

değerlendirilmesini, Türkiye’nin sağlık turizmi alanında ekip halinde çalışmasını ve bir 

danışma kurulu kurulmasının önemini ifade etti. 

Burcu Bumin TİBET (Dış İşleri Bakanlığı): Dış İşleri Bakanlığı bünyesinde sağlık turizmi 

çalışmalarının kendi çalışma alanına girdiğini, buraya katılmaktan amacının 

görüşülenleri not almak ve ilgili birim ve kişilere iletmek olduğunu, talep gelmesi 

durumunda konuyu dış temsilciliklerimize ulaştırabileceklerini ve yapılan çalışmanın 

yararlı ve gerekliliğini altını çizdi. 

Müsteşar Yardımcısı Dış temsilciliklerimizin konuya bakış ve desteğinin önemli ve 

faydalı olduğunu belirterek bu konuda sektörün içerisinde gerekli ön 

değerlendirmelerin yapılmasına işaret etti. 

Aysel BİNLER (DPT): Mevcut hastanelerin aktif olarak çalıştığını, sorunun yeni 

hastanelerde olduğunu, sektörde çalışma yapacaklara yol gösterilmesi gerektiğini, 

Sağlık Bakanlığının ilke ve mevzuatlarının iyi incelenmesi gerektiğini, Sigorta 

43





konusunun gerekli ihtimamla ele alınmasını, malpraktis konusunun önemli olduğunu, 

sektörün hassas olması ve Sağlık Bakanlığının gereken denetimleri yapmasını, aracı 

kurumların belirli bir standart kapsamında işlevlerinin tanımlanmasını zira bunların 

doğrudan hasta getirilmesinde öne çıkacaklarını ve esas işi bu aracı kuruluşların 

yapacaklarını, bu konunun aslında arada kalmış bir konu olduğunu ifade etti. 

Haluk ÖZSARI (İstanbul Üniversitesi): Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü kurmak suretiyle 

Sağlık Bakanlığının bu işe sahip çıkmasının önemi, sektördeki çalışmaların artık 

kurumsallaşması, kamusal koordinatörlüğün daha bir ön plana çıkması, Hizmet ve 

sigorta kurumları gibi paydaşların belirlenmesi, aracı şirket boyutu, koordinatörün 

çalışmaları, toplantıların önemli olmakla birlikte artık temenniler boyutunu aşıp 

somut adımlara yönelinmesi, stratejik bir planın yapılması, standardizasyona doğru 

gidilmesi, hizmet ağının genişletilmesi, bir finansman modelinin oluşturulması, uluslar 

arası tanıtımın iyi örgütlenmesi, bu alanda yeterli öğretim üyesi bulunması nedeniyle 

sağlık turizminin üniversitede lisans, yüksek lisans eğitiminin verilmesi, YÖK Yüksek 

Öğretim Kurumu nezdinde konunun ele alınması, İstanbul Üniversitesinin bu 

çalışmaların kendi bünyesinde yapılması için hazır olması, bazı hastanelerimizde 65 

bin kişinin çalışması, Azerbaycan, Gürcistan, Rusya ve Suriye Üniversiteleriyle ortak 

çalışma konuları, bundan sonra artık 2020’nin konuşulması gerektiği, Türkî 

Cumhuriyetlerden gelen hastaların iyi tıp, Avrupa’dan gelen hastaların Erken tıp, 

Amerika’dan gelen hastaların ucuz tıp için geldiklerini, kişisel emeklerle bu hale 

geldiklerini, kendilerinin Kara Kuvvetleri konumunda olduklarını Sağlık Bakanlığının 

Hava Kuvvetleri gibi yeri geldiğinde desteklemesi gerektiğini ve tek vücut olunmasının 

zaruretini ifade etti. 

Müsteşar Yardımcısı: amaçlarının bu olduğunu, kısa vadede zaten bir şeylerin 

yapıldığını ama orta ve uzun vadede sağlık turizmi politikasının tespit edilmesi 

gerektiğini, Sağlık Bakanlığının önceliğinin Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları 

olduğunu, kendi yurttaşlarımızın sağlık düzeyinin yükseltilmesi gerektiğini, bununla 

birlikte geleceğe yönelik bu tür çalışmaların yapılmasını, bunun aynı zamanda bir 

küresel sorumluluk olduğunu, bunu yaparken Türkiye’de sağlık hizmetlerinin 

aksamaması ve kötüye gitmemesini, her şeyi hesaba katarak politika oluşturulmasını, 

devlet politikasının bu düşünceyle iki taraflı olarak oluşturulmasını ve 2023 ve ötesine 

bakılmasını belirtti. 

Ali RENDAN (TÜRSAB): TÜRSAB’ın 1972 yılında yasayla kurulduğunu, kuruluşundan bu 

yana 35 yıl geçtiğini, kendi bünyelerinde sağlık turizmi konusunda yeni birim 

oluşturulduğunu, sağlık turizmi alanında yapılan çalışma ve gelişmenin iyi bir fırsat 

olduğunu, Sağlık Bakanlığının bu çalışmaların içerisinde olmasının önemini, Sayın 

Müsteşarın söylediklerine katıldıklarını, sahil turizminde de yabancılara çok öncelik 

verip iç turizmi ihmal ettiklerini ama şimdi iç pazara öncelik verdiklerini, bu alanda 

tanıtım ve pazarlamanın önemini ifade etti. 

Ankara Güven Hastanesi Yetkilisi: Bu alanda bir planlamanın olmadığına, kısa vadeli 

çalışmalar yapıldığına, orta ve uzun vadeli planlama ve çalışmalara gerek 

duyulduğuna, iç turizmin ihmal edilmemesi gerektiğine, dış sağlık turizmi 

44





çalışmalarının kendi çalışmalarıyla ilerlediğine ve koordinasyonun Sağlık Bakanlığı 

tarafından sağlanması gerektiğine işaret etti. 

Oğuz ENGİZ (Medicana): Kapsamlı çalışmalarını tapılması, bu çeşit toplantılarını daha 

çok düzenlenmesi ve sayının artırılması, toplantılar önemli olmakla birlikte bunun 

sorunları çözmede yeterli olmadığı, kamu kurumlarının sektörsel gelişmeye seyirci 

kalmamaları ve tribünden bakmamaları, SB-‐Sağlık Turizmi Koordinatörlüğünün etkin 

kılınması, Başbakanın Sağlık Turizmi alanındaki gelişmelerden tam olarak bilgi sahip 

olmadığı aksi takdirde Başbakanın bu çeşit gelişmelerle çok ilgili olduğu, Turizm Bakan 

ve Bakanlığının konuya kayıtsız kalmaması gerektiği üzerinde durdu. 

Mahir TURAN (Medical Park Gurubu Genel Müdürü): Sağlık Bakanlığının sektörde 

sunucu olamayacağını, daha ziyade denetleyici ve düzenleyici olarak davranacağını, 

diğer katılımcılar tarafından dile getirilen vize konusunun (sorununun) çok önemli 

olduğunu ve bu konuda Dış İşleri Bakanlığı ile görüşülmesi ve bir eşgüdüm 

sağlanmasını, bürokratik engellerin ortadan kaldırılmasıyla Türkiye’nin küresel sağlık 

turizmi pastasından ciddi pay alabileceğini, örneğin Afganistan’dan düzenli olarak 

tedavi amacıyla 4-‐5 uçağın Hindistan’a kalktığını, hâlbuki bu hastaların Türkiye’de 

tedavilerinin daha tercihe şayan olduğunu, tanıtım alanında ortak bir bütçe 

oluşmasını, örneğin geçtiğimiz yıl ne kadar tanıtıma harcadık bunun rahatlıkla 

bulabilmek için veri tabanı oluşturulmasını, ortak bir bütçe olmadığı için pek çok 

etkinliğin yapılamadığını ve tek elden koordinasyonun önemini belirtti. 

Dr. Dursun AYDIN (Sağlık Turizmi Koordinatörü): Sağlık Bakanlığı Stratejik Eylem 

Planı’nda Sivil Toplum Kuruluşlarıyla işbirliğinin öneminin altının çizildiğini, bu amaçla 

konuyla alakalı belirlenecek 6-‐7 STK ile çalışılacağını, bununla beraber diğer paydaş ve 

oyuncuların çalışmalara katılımlarının öneminin altını çizdi. 

Bekir METİN (Türkiye Sağlık Vakfı Genel Sekreteri): Şahıs olarak 30 yıldır uluslar arası 

alanda çalıştığını, sağlık alanının önemli bir alan olduğunu, Devlet Planlama 

Teşkilatı’nın görüşlerini önemsediğini ve bunlara katıldığını, sorunun büyük oranda 

eşgüdümsüzlükten kaynaklandığını, bu kadar süreden sonra Sağlık Bakanlığı 

bünyesinde Sağlık Turizmi Biriminin kurulmasıyla bir ışığın göründüğünü ve bu 

durumun Sağlık Bakanlığının bu konuda kararlığının bir delili olduğunu ve diğer 

paydaşların da belirlenerek çalışmalara katkı sağlamaya davet edilmelerini ifade etti. 

Ruşen YILDIRIM (DEİK / SAİK Başkanı): Atılan adımların önemli olduğunu, bununla 

birlikte yalnız temennilerle sınırlı kalmamasını, Sağlık Bakanlığının çok fazla öne 

çıkmamasını, tanıtım işine karışmamasını ve bunun TÜRSAB’a bırakılmasını ve Sağlık 

Bakanlığının rolünün sınırlı olması gerektiğinin altını çizdi. 

Ali GÖKÇEK (THY Uzmanı): THY olarak bir yıldır tıbbi turizmi desteklediklerini, destek 

konusunda bazı kırmızıçizgilerinin bulunduğunu, örneğin SPA/Wellnes’in destek 

kapsamları dışında kaldığını, yalnız Medikal Turizmi desteklediklerini, THY’nin 

denetleyici olmadığını, yalnız destekçi olduğunu, pazarlama faaliyetleri içinde 

olmadıklarını ve olamayacaklarını, kongre ve tıp turizmine destek verebileceklerini, 

sektör oyuncusu olmadıklarını ve kimi destekleyecekleri konusunda bazen soru 

45





sorduklarını ve yapılacak mevzuatın bu konudaki çalışmalarını oldukça 

kolaylaştıracağını belirtti. 

Şirinbay DURDYYEV (Sema Hastanesi): Daha önce pek çok toplantıya katıldıklarını, 

çözüm konusunda somut bir şeylerin yapılmadığını, Sağlık Bakanlığının çalışmalarda 

destek vermesini, yurtdışı tanıtımdaki eksikliklerini, örneğin Orta Asya’da Türkiye’nin 

sağlık düzeyinin bu denli yüksek olduğunun bilinmediğini, Orta Asyalı hastaların 

Türkiye’ye karşı büyük ilgilerinin olduğunu, kendisinin bu toplantıya teklif etmeye 

değil daha ziyade dinlemeye geldiğini belirterek sağlık turizmi alanında eşgüdümün 

önemine işaret etti. 

Emrullah KİRİŞÇİ (THY Ankara Satış Müdürü): Tüm konuların konuşulduğunu, Sağlık 

Bakanlığının Stratejik Eyle Planının yapılmasının gerekliliğini, Turizm ve Dış İşleri 

Bakanlıklarıyla ortak çalışmanın önemini, artık Türk devletinin de ticari düşünmeye 

başladığını, paranın olduğu yere gidilmesini, artık her şeyi tanıtmaktan vazgeçip belirli 

alanlarda tanıtıma yoğunlaşılmasını, denetim kurgusunun iyi yapılmasını, yabancı 

hastaya hizmette dil konusunun ele alınmasını gündeme getirdi. 

Harun KOÇAK (Dış Ticaret Müsteşarlığı): Bu yıl içerisinde Dış Ticaret Müsteşarlığı 

olarak yaptıkları Sağlık Turizmi toplantısıyla bundan böyle kendilerinin de bu alanda 

müdahil olduklarını, alanda ciddi potansiyel gördüklerini, bu alanda çalışmak için 

üstlerinden talimat aldıklarını, yurtdışında sektörü nasıl destekleyebiliriz sorusuna 

cevap aradıklarını, uluslar arası toplantıları desteklediklerini, bu konuda teknik 

çalışma başlattıklarını, üstleri tarafından onaylanırsa eğer 2011 yılını uygulama yılı 

olarak gördüklerini, yurtdışı taleplerini nereye yönlendirileceğinin belirlenmesini, 

toplantıdan somut sonuçların çıkmasını temenni ettiklerini, aslında kendilerinin 

geçtiğimiz Ağustos ayında düzenledikleri toplantının bu toplantıdan sonra olmasının 

daha faydalı olacağını, buna rağmen bu çeşit toplantıların sonuçlarının güzel 

olacağına inandıklarını ve kısacası Dış Ticaret Müsteşarlığı olarak bu sahada 

kendilerinin de var olduklarını vurguladı. 

Dr. Dursun AYDIN (Sağlık Turizmi Koordinatörü): Şu anda Sağlık Turizmini tüm bölüm 

ve ihtisas alanlarıyla tartışmadıklarını, bu toplantını ağırlık noktasını tıp (medikal) 

turizmin oluşturduğunu, bu açıdan da Sağlık Bakanlığının konuyla doğrudan ilgili 

olduğunu, kendisinin 10 yıldır Sivil Toplum çalışması yaptığını, alanın sorunlarını bilen 

bir kişi olarak bu konunun şu an artık olgun hale geldiğini, Sağlık Bakanlığı Sağlık 

Turizmi Birim olarak avantajlarının bu alanda tek bir muhatap kanal olmaları 

olduğunu, önceden bu alanda muhatap bulma konusunda karşılaşılan sorunları artık 

bertaraf edildiğini, şu anda tek bir koordinatörlüğün ve 4 alt şubenin var olduğunu, 

Sağlık Bakanlığının bu işte düzenleyici olarak bulunduğunu, şimdi artık icraat 

zamanının geldiğini, Sağlık Turizmi Politika ve Mevzuatının yapılmasının 

zorunluluğunu, 2011’de sektörle işbirliği içerisinde çalışmanın daha da geliştirilmesini 

ve entegre çalışılmasını, Dış İşleri Bakanlığının kesinlikle bu çalışmaların içerisinde 

olmasını, aynı şekilde ilgili Sivil Toplum Kuruluşlarının da katılmasını, her ne kadar 

önceleri yalnız kamu ve STK’lar olara çalışmayı düşünmüş olsalar da bunun Kamu + 

Sektör + STK’lar olarak uyarlanmasını, bundan böyle yalnız laf değil icraat 

46





beklediklerini, Sağlık Turizmi alanında çözülmesi gereken sorunlar olduğunu, bunlar 

arasında yabancı hekim çalıştırmanın olduğunu, bilindiği üzere önceki yasa ve 

mevzuata göre yalnız Türklerin doktorluk yapabildiklerini ve bu durumunda toplumsal 

gelişim ve gereksinimleri karşılamaya yetmediğini ifade etti. 

II. Oturum 

Birinci oturumda katılımcılar görüşlerini belirttikten sonra verilen arayı müteakiben 

karşılıklı olarak görüş alışverişinde bulunuldu ve öneriler serdedildi. Bunları ve bunlara 

verilen cevapları şu şekilde özetlemek mümkündür: 

Sektör: Saklık Bakanlığı işin kalite boyutuyla mevzuat konusuna ağırlık vermeli. Ayrıca 

hukuki durumla akreditasyon konusunu ele almalı. Örneğin; kimler sağlık turizmi 

hizmeti verebilir, bunun kalite standartları nelerdir, sağlık turizmi yapan hastane ve 

sağlık kurumlarının akreditasyon ölçütleri ne olmalıdır vb… 

Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü: Malezya örneği bizim için öğretici olur. 

42 hastane akredite olmuş Hastaneler Malezya Sağlık Bakanlığı tarafından 

desteklenmekte, tavsiye edilmektedir. Bununla birlikte sağlık turizmi yapmak 

isteyenleri yasal olarak engelleyemezsiniz. 

Sektör: Türkiye’nin sağlık turizmi alanında tanıtımı için Turizm Bakanlığı ile iletişime 

geçip görüş alınmalı ve destek istenmeli. Örneğin Akredite Hastaneler Birliği tanıtım 

için 1 milyon TL tahsis ediyorsa Turizm Bakanlığı’da belli bir bütçe tahsis etmeli. THY 

tanıtıma, uçaklarında konuya ait dergi ve tanıtım broşürleri dağıtmak suretiyle katkıda 

bulunabilir. 

THY: Kâğıttan ziyade e-‐mail şeklinde olabilir. Basılı bilgilerin dağıtımı konusunda bir 

takım aşılması gereken sıkıntılar ortaya çıkabilir. 

Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü: Tüm sorunları bir toplantıda, bir masa da 

çözemeyebiliriz. Çalışmalarda üç konuyu nazarı itibara almak lazım: 

1. Ürünün tanımlanması; 

2. Sahada paydaş ve oyuncuların belirlenmesi ve bunların desteklenmesi; 

3. Tanıtım faaliyetlerinden Turizm Bakanlığının sorumlu olması nedeniyle 

buradan yola çıkarak konunun ele alınması. 

Biz Sağlık Bakanlığı olarak Turizm Bakanlığının çalışma alanına müdahale edemeyiz. 

Tanıtım alanında Sağlık Bakanlığı olarak yapabileceğimiz, SB web sayfasına bu konuya 

ilişkin bilgiler koymak olabilir. 

Sektör: Türkiye’de şu an dağınık ve eşgüdümsüz olarak yapılan çalışmaları belli bir 

düzene koymak için bir “SAĞLIK TURİZMİ DANIŞMA KURULU” kurmalıyız. Buraya 

katılacak/davet edilecek oyuncu ve paydaşlar iyi tanımlanmalı. Şu anda özel 

sektörden çok fazla katılımcı var bunları azaltmalı ve temsilini buna uygun olarak 

yapmalı. Bu konsey Sağlık Bakanlığı tarafından koordine edilmeli. Diğer yandan biz 

olaya hep kurumlar açısından bakıyoruz. Yabancı hastaların haklarının korunmasını da 

dikkate almak zorundayız. Bu bağlamda sektör olarak; 

o Sağlık Turizminin medyada hak ettiği yeri alması, 

47





o Sektörün lojistik bilgi yönüyle desteklenmesi, 

o Belirlenen çalışma alanlarında ihtiyaç duyulan ekiplerin kurulması, 

o Yurtdışından kaliteli yabancı doktorların Türkiye’de istihdamları konusunun ele 

alınması gibi konulara eğilmemiz gerekmektedir. 

Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü: Yurtdışından hekim istihdamı ülkemiz 

için önemli bir konu olarak gündemdeki yerini muhafaza etmektedir. Ülkemizdeki 

hekim sayısı bağlamında kamuda çalışan hekim oranının % 70’ten aşağı düşmemesi, 

kamu sağlık hizmetlerinin kalitesinin korunması açısından büyük önem taşımaktadır. 

Sektör: Sağlık Bakanlığının özel sektörü bir tehdit olarak algıladığı yönünde 

intibalarımız var. Bu, var sayılan tehditler tüm Türkiye için değil Sağlık Bakanlığının 

kendisi için tehdit olarak algılanmakta. Diğer yandan Türkiye’nin bir Sağlık Turizmi 

Politikası oluşturması gerekir. Bu politikanın yalnız Sağlık Bakanlığına değil tüm Türk 

Devletine ait bir politika olması gerekir. Bununla birlikte bizim önce kendi aramızda 

Sağlık Bakanlığı ve sektör temsilcileri olarak görüşüp gerekirse bir taslak hazırlamak 

ve daha sonra gerek kamu gerekse özel sektörden diğer ilgili taraflarla ortak bir 

politika oluşumuna doğru yönelmemiz gerekmekte. Diğer yandan sektör olarak şu 

noktalara eğilmek gerekmekte; 

o Yurtdışında bekleme listelerinin çokluğu nedeniyle Türkiye’nin altyapısının 

değerlendirilmesi, 

o Geri ödemeler, 

o Global kriz, 

o Sektörsel işbirliği, 

o Yasal düzenlemeler, 

o Rekabet durumu, 

o Sağlık turizminde sosyo-‐kültürel boyut, 

o Sektörün zayıf yönlerinin tespiti, 

o Sektörün desteklenmesi, 

o Taşradan şehirlere hasta akımı, 

o Hastanın yerinde tedavisi. 

Sağlık Bakanlığı Sağlık Turizmi Koordinatörü: Bakanlık yaşlı turizmine sıcak 

bakmaktadır. Sağlık turizmi politikası önce Sağlık Bakanlığı düzeyinde ele alınmalı 

daha sonra genele şamil olacak şekilde yürütülmeli. Sektörden, Sağlık Turizmi 

Danışma Kurulu yönündeki talep uygun bir talep olup Bakanlığımızca 

değerlendirilecektir. 

48





VI. TAVSİYE KARARLARI, SONUÇ VE KAPANIŞ 

Sektörün yoğun ilgi gösterdiği toplantıda şu talep ve kararlar alınmıştır; 

1. Türkiye Sağlık Turizmi Koordinasyon görevi: Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri 

Genel Müdürlüğü bünyesinde kurulan Sağlık Turizmi Koordinatörlüğünün bu alanda 

atılan çok önemli ve büyük bir adım olması hasebiyle bundan böyle Koordinatörlüğün 

Sağlık Turizmi alanında ki çalışmalarda etkin bir şekilde öne çıkması, eşgüdüm 

sağlaması, denetleyici görev üstlenmesi; 

2. Daimi Sağlık Turizmi Sektör Toplantısı: Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü ile eşgüdüm 

içerisinde bu çeşit toplantıların süreklilik kazanması ve dönemsel olarak yapılması, 

Koordinatörlüğün toplantı eşgüdümün sağlaması ve gündemini hazırlaması; 

3. Türkiye Sağlık Turizmi Danışma Konseyi: “Türkiye Sağlık Turizmi Danışma Kurulu” 

kurulması, üyelerinin ve çalışma koşullarının belirlenmesi ve bütün bu çalışmaların 

Sağlık Bakanlığınca koordine edilmesi; 

4. Türkiye Sağlık Turizmi Yurtdışı Tanıtım Bütçesi: Sağlık Turizmi alanında ülkemizin ve 

altyapısının tanıtımının koordineli yapılabilmesi ve bu etkinliklerin finanse 

edilebilmesi için sektör ve kamu işbirliği ile ortak bir bütçenin oluşturulması; 

5. Türkiye Sağlık Turizmi Veri Tabanı: Çalışmaların daha etkin yürütülebilmesi ve elde 

edilen tecrübe ve birikimlerin kaybolmaması için sektör ve kamu işbirliği içerisinde 

ortak bir veri havuzunun oluşturulması, bilgilerin ve istatistiklerin burada toplanması, 

tahlillerin yapılması ve ülkemizin yararına olacak şekilde değerlendirilmesi; 

6. Türkiye Sağlık Turizmi Politika ve Mevzuat Proje Çalışmaları: Sağlık bakanlığı Temel 

Sağlık Hizmetleri Sağlık Turizmi Koordinatörlüğü altında kamu, sektör temsilcileri, 

üniversite ve Sivil Toplum Kuruluşları temsilcilerinden oluşan bir çalışma gurubunun 

oluşturularak ivedilikle gerekli politika ve mevzuatın yapılması için çalışmalara 

başlanması yönünde görüşler bildirilmiş, kararlar alınmıştır. 

49





EK 10.11.3. 

LOS ANGELES – ABD 3. ULUSLAR ARASI 

MEDİKAL TURİZM KONGRE TUTANAĞI 

22-‐29 Eylül 2010 

Los Angeles -‐ ABD 

50





10.11.3. LOS ANGELES – ABD III. ULUSLAR ARASI MEDİKAL TURİZM 

KONGRE TUTANAĞI 

1-‐RAPORU HAZIRLAYANIN; 

a) Adı Soyadı Dr. Dursun AYDIN 

b) Görev Yeri Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

c) Mesleği ve Unvanı Sağlık Turizmi Birimi Sorumlusu 

d) Sicil numarası 

2-‐PROGRAMIN: 

a) Adı III. Dünya Medikal Turizm ve Küresel Sağlık Bakım Kongresi 

b) Tarihleri ve Süresi 22-‐24 Eylül 2010 tarihleri arasında 3 gün 

c) Ülke – Şehir Los Angeles -‐ ABD 

d) Konusu III. Dünya Medikal Turizm ve Küresel Sağlık Bakım Kongresi 

3-‐PROGRAMA KATILAN TÜRK VE YABANCILAR: 

Türkler: 

Dr. Dursun Aydın (Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık 

Turizmi Birimi Sorumlusu), Prof. Dr. Zeki Karagülle (İstanbul Üniversitesi), Rahşan Acar, 

Fatma Yüceler, Banu Ataman (Medicana Hastanesi Yurtdışı İlişkiler Sorumlusu), Dr. Cüneyt 

Ersoy (Aid Assistance), İlyas Benveniste (Acıbadem Hastanesi), Emin Çakmak (THTDC), Ceylan 

Sönmez, Tuğbay Aktaş (Deutsche Krankenhaus Universal Hospitals Group), Dilek Tan (T.C. 

Los Angeles Başkonsolosluğu), Metin Oğuzmert (Saiful Bouget), Kemal Canlar (Global Benefit 

Option). 

Yabancılar: 

70’i aşkın ülkeden 1500 civarında büyük bir katılımın gerçekleştiği III. Dünya medikal 

Turizm ve Küresel Sağlık Bakım Kongresi oldukça görkemli ve doyurucu idi. Sağlık Turizmi 

alanında gerek altyapı gerekse hasta ve sağlık turisti potansiyeli açısından önem taşıyan 

ülkelerin tamamına yakınının katıldığı bu kongre dünya genelinde çok önemli bir kongre 

olarak değerlendirilmekte. Kongre katılımcılarını şu ana bölgeler içerisinde değerlendirmek 

mümkündür; 

Kuzey Amerika Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada 

Güney ve Latin Amerika Brezilya, Arjantin, Şili, Panama, Kosta Rika, Meksika 

vb… 

Ortadoğu 

Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, 

Bahreyn, Katar, Mısır ve Ürdün vb… 

Uzak Doğu 

Kore, Malezya, Tayland, Singapur ve Hindistan vb… 

Avrupa 

Türkiye, Almanya, İspanya, Danimarka, Belçika, 

Yunanistan vb… 

51





Not: Afrika ve Orta Asya bölgelerinden katılım olmadı. Bu bölgeler özellikle Türkiye için 

hem stratejik hem de ekonomi açıdan önem arz eden ülkelerdir. 

4-‐PROGRAMI DÜZENLEYEN KURULUŞLAR: 

Kongre, Türkiye’de de tanınan ve başarılı bir girişimci olan Bayan Renee Marie 

Stephan’ın başkanlığını yaptığı Medikal Turizm Derneği tarafından düzenlenmiş olup dünya 

genelinde yapılan en kapsamlı ve başarılı kongreler arasında sayılmaktadır 

5-‐TÜRKİYE’YE GETİRİLEN DÖKÜMANLAR; 

Kongre katılımcılarından elde edilen sağlık turizmi alanında yazılı ve görsel 

malzemeler. 

6-‐TÜRK PERSONELİNE KARŞI İLGİLİ KURULUŞLARIN TUTUMU: 

Türkiye’ye kongre boyunca memnun edici bir ilgi vardı. 

7-‐KARŞILAŞILAN GÜÇLÜKLER: 

Türkiye, yurtdışı katılımlara daha fazla önem vermeli ve genel tanıtımdan daha ziyade 

özel alanlarda tanıtıma ağırlık vermeli, bu yönde tanıtım malzemeleri hazırlamalı. Diğer 

yandan kongre organizasyonuyla ilgili bulgularımızı şu şekilde özetlemek mümkündür; 

1. Her ne kadar çok profesyonel ve güzel organize edilmiş olsa dahi bazı eksiklikler 

dikkati çekiyordu. Örneğin, 5 ayrı salonda aynı anda konferansların düzenlenmiş 

olması buralara katılımlarda azalmalara sebebiyet verdi. 

2. Diğer yandan stant organizasyonları gayet iyi idi. Hizmet sunucular olarak hastaneler 

ayrı sınıflandırılmıştı. Buralardaki danışmanlar fevkalade gayret sarf ediyorlardı. 

3. En popüler ülke standı Dubai, Panama ve İsrail stantları idi. Ayrıca Kore, Brezilya, 

Guantanamo ve Amerika’dan çok büyük ve ciddi hastaneler katıldılar. 

8-‐ DAHA SONRA GİDECEK OLANLARA ÖNERİLER: 

Sağlık Turizmi Konusunun süreklilik arz etmesi nedeni ile konusuna hakim, bilgili ve 

yeterli derecede yabancı dil bilen görevlilerin istihdam edilmesi önem arz etmektedir. 

9-‐ PROGRAM SONUCUNDA ALINAN BELGE: 

Kongre katılım sertifikası. 

10-‐PROGRAMIN KONUSU HAKKINDA RAPOR: 

Medikal Turizm olgusunun dün, bugün ve geleceğinin tüm ayrıntıları ile ele alındığı 

kongrede örnek uygulamalar, ülke deneyimleri, yıllık elde edilen gelir, sağlık turizminin 

altyapısı gibi konuların yanı sıra özellikle şu ana konular öne çıktı; 

52





a. Sağlık Turizminin bütünleşik bir yapıda ele alınması ve bu konuda gelecek 

yansımaları, 

b. Wellness konusunun daha ayrıntılı olarak ele alınması ve hak ettiği önemin 

gösterilmesi, 

c. Kısmen de olsa yaşlı turizminin, dünya genelinde demografik yapılardaki 

değişim ve gelişmelerden dolayı artan yaşlı sayısına paralel olarak, bir orta ve 

uzun vade olgusu olarak ele alınmasının önemi, 

d. Hastanelerin klasik hizmet anlayışından daha kaliteli ve üstün teknoloji donatılı 

hizmet anlayışına evrilmesi ve bu bağlamda fiyat kalite dengesinin iyi 

oturtulması, 

e. Sağlık Turizminin artık modern yaşam kapsamında şu an büyük bir sanayi ve 

sektör haline geldiği ve bunun gelecek yıllarda daha da artacağı, genişleyeceği 

ve küreselleşeceği öngörüleri, bu öngörülerden yola çıkarak ülke, kurum ve 

kuruluşların politika ve mevzuatlarını yeniden ele almaları, 

f. Küreselleşen dünyada mal ve hizmet alım ve kullanımının artık küresel bir olgu 

haline dönüştüğü, bununda beraberinde ülkeler, topluluklar, kurumlar ve 

kişiler arasında daha sıkı işbirliklerini, fikir, tecrübe ve görüş alışverişi artırımını 

getirdiğini, buna uygun hareket eden ülke ve kurumların zamanın ruhuna 

uygun gelişme göstereceklerini aksi takdirde olay ve gelişmelerin geriye 

düşme gibi bir riskle karşı karşıya bulundukları, 

g. Sağlık Turizmi hizmet sunumunun, vizyon ve misyonu olan bir konsept haline 

getirilerek bu bağlamda müşteri odaklı çalışılması, 

h. Kamu sağlık harcamalarının inanılmaz derecede artması nedeniyle kamuda 

yapılan bir takım kısıtlamalar sonucunda bireylerin daha çok kendi 

ceplerinden harcama yapmaya yöneldikleri ve bunun Sağlık Turizmi 

bağlamında artısının yanı sıra aile bütçesinde meydana getirdiği riskler 

açısından da değerlendirilmesi ve gerekirse önlemler alınması, 

i. Ülkeler arası sağlık turizminin yanı sıra yerel medikal turizm konusunun da 

ivme ve artma kazandığı, bu olgunun da bir gelecek perspektifi içerisinde 

değerlendirilmesi gerektiği, özellikle Amerika Birleşik Devletleri ve Hindistan 

gibi büyük ülkelerde bu konunun çok önem arz ettiği ve bu olgunun iyi 

planlanması gerektiği, bunun yapılması halinde ülkedeki sağlık hizmetleri 

kalitesinin artacağı ve maliyetlerin düşmesine katkıda bulunacağı konuları ele 

alındı. 

11-‐ PROGRAMLA İLGİLİ GENEL GÖRÜŞ: 

Bu çeşit uluslar arası kongre ve etkinliklere katılımın pek çok yararı bulunmaktadır. 

Ülkemiz açısından taşıdığı önem ve getirilerle birlikte dikkate alınması gereken noktaları 

şu başlıklar altında sıralamak mümkündür; 

1. Türkiye sağlık hizmetinin kalitesi, sürdürülebilirliği, coğrafi konumu ve fiyatlandırması 

açısından oldukça avantajlı ve bu avantajların dışarıda tanıtımı sağlanmakta; 

2. Bununla birlikte ülkemizin sağlık altyapı ve potansiyeli açısından tanıtımının 

sağlanması için daha etkin ve eşgüdümlü bir çalışmaya gereksinim bulunmakta. 

53





Örneğin pek çok kişi Türkiye’nin JCI akredite hastaneler açısından sayı olarak dünyada 

2. sırada olduğunu, hastanelerimizde verilen hizmetin kalitesini ve ülkemizin sağlık 

turizmi potansiyelini bilmiyor; 

3. Hastanelerimizde öncelikli olarak yabancı dil bilen personel sayısın artırmak, bu 

konuda gerekirse çeşitli eğitim kurumlarıyla anlaşmalar yapılarak hizmet alımı 

gerçekleştirilmeli; 

4. Ülkemizdeki hastane ve ilgili sağlık kurum ve kuruluşlarımızın yurt dışı departmanları 

etkin ve sonuç odaklı çalışmıyor; 

5. Medikal turizm tanıtım çalışmalarında paket satış çalışmalarına ağırlık verilmeli ve 

örneğin Check up ve/veya bir hafta tatil ücretsiz olarak sunulabilmeli, Check-‐up ücreti 

tanıtım etkinlikleri kapsamında Turizm Bakanlığınca karşılanabilir; 

6. Bu kongrede çok geniş bir yelpazede görüşmeler yapıldı, tanışmalar gerçekleşti, 

karşılıklı bilgi ve deneyim aktarımında bulunuldu. Kısacası ciddi bir know-‐how akışı 

sağlandı, ülkemiz açısından network gelişimine ciddi bir katkı sağlandı; 

7. Ayrıca bu tür kongrelerde edinilen bilgi ve görgü, bu alanda ülkemizdeki bilgi ve 

görgünün artmasında kullanılması açısından da önem arz etmektedir. Bu bağlamda 

Bakanlığımızın bu çeşit önemli kongre ve etkinlikle katılarak stant açması, buralarda 

dağıtılacak materyalleri hazırlaması birkaç açıdan faydalı olur; 

a. Ülkemizin sağlık turizmi potansiyel ve altyapısının tanıtımı açısından, 

b. Sektörü isteklendirme ve destek sağlaması açısından, 

c. Sektöre Sağlıkta Dönüşüm programımızı yurt dışı örnekleriyle anlatmak ve 

programa duyarlılıklarını ve desteklerini artırmak açısından, 

d. Kamu ve özel sektörün işbirliğini artırarak ülkemize istihdam ve girdi sağlama 

konusunda destek sağlaması açısından. 

Not: Bu kongrenin dördüncüsü 26-‐28 Ekim 2001 tarihleri arasında yine Amerika’da bu 

kez de Chicago’da yapılacaktır. 

12-‐AÇIKLAMADA FAYDA GÖRÜLEN HUSUSLAR: 

Kongre’de Türkiye tarafından 3 ayrı sunum/konuşma yapıldı ve çeşitli bilateral 

görüşmeler yapıldı. Bu bağlamda; 

1. Prof. Dr. Zeki KARAGÜLLE, Kaplıca – Wellness konuları ve bunun ekonomi üzerindeki 

etki ve katıklarını ele aldı; 

2. Emin ÇAKMAK, Sağlık Turizmi paketinin nasıl olması gerektiği ve bunu desteklenmesi 

yönünü THY örneğinden yola çıkarak açıkladı; 

3. Dr. Dursun AYDIN, Türkiye’de Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri bünyesinde 

kurulan Sağlık Turizmi Birimi’nin kuruluşu ve gelişmesiyle birlikte Türkiye’deki 

sektörsel gelişmeye olan katkıları konusunda verdiği aydınlatıcı bilgiler katılımcıların 

oldukça ilgisini çekti. Zira birçok ülkenin aksine Türkiye bu noktada ön almış ve devlet 

olarak diğerlerine örnek teşkil edecek bir takım çalışmaları hayata geçirmiş 

bulunmaktadır. Kamu düzeyinde sağlık turizmi konusuna eğilen bir yapılanma ancak 

birkaç ülkede bulunmaktadır; 

4. Sağlık Turizmi Birimi sorumlumuz tarafından, Kongrenin en ilgi çeken adamlarından 

olan Dubai Sağlık Bakanlığı Sağlık Genel Müdürü ile özel yapılan yuvarlak masa 

54





toplantısında ikili görüşmelerde bulunuldu ve gayet verimli geçen görüşme 

sonucunda işbirliğine ve somut adımlara yönelinmesi ele alındı, misafirler Türkiye’ye 

davet edildi. 

5. Türkiye’den Sağlık Bakanlığı olarak katılmamızın yanı sıra özel sektörden AİD asistanı, 

Dünya Göz hastanesi, Alman Hastaneler Gurubu, THTDC Konseyi ve Acıbadem 

Hastaneler Gurubuyla Türk Hava Yolları kurumsal olarak katıldı. 

6. Kongreye 100 civarında konuşmacı katılarak konuşma ve tebliğlerini sundu. Bunların 

bir kısmı oldukça kaliteli ve sahasına hâkim ciddi bilim adamı ve uzmanlardan 

meydana gelirken bazı konuşmacılar aynı performans ve etkiyi meydana 

getiremediler. Bunda belki de konuşmacı sayısının fazlalığının da bir etkisi olmuş 

olabilir. Konuşmacı belirlenirken daha seçici olunabilirdi. 

7. Her ne kadar kongre uluslar arası bir kongre ve konuşmacılar da çeşitli ülkelerden 

meydana gelmekte ise de kongre ağırlıklı olarak Amerika ve çevresine yönelik bir 

kongre intibaı meydan getirdi. Büyük bir Pazar olması hasebiyle her kes alabildiğine 

Amerika pazarından pay kapabilme telaş ve kaygısı içerisindeydi. Burada belki Türkiye 

için çok ciddi bir Pazar oluşturabilecek genelde Ortadoğu ve özelde Körfez Ülkeleri 

üzerinde yoğunlaşmamız sonucuna ulaşılabilir. 

8. Şahsen sıkı bir diyalog içerisinde olduğumuz, Medikal Turizm Derneği Başkanı Bayan 

Renee Marie Stephan’ın kurumunun çıkardığı dergi, kitap ve eğitim ve toplantı 

çalışmaları takdire şayan bulunmakta olup bu kurumla ortak çalışmanın ülkemiz için 

bir artı değer ifade edeceği değerlendirilmektedir. 

9. Her ne kadar bu yıl ağırlıklı olarak bu kongrede sağlık turizminin bir bölümünü 

oluşturan medikal turizm konusu yoğun olarak yer almışsa da her geçen yıl önemi 

daha da artan bu kongreye gelecek yıllarda da katılıp, gerek stant gerekse diğer 

tanıtım materyalleri üretmek ve orada sunmak amacıyla şimdiden çalışmalara 

başlamak çok faydalı olacağa benziyor. 

10. Bu kongreyle ve burada yaptığımız çeşitli düzeylerdeki görüşmelerde Amerikan Sağlık 

Sisteminin iflas ettiğini ve büyük aksaklıklar göstermeye başladığını tespit ettik. Tarih 

ve kültür sahibi olan Avrupa ve Asya’nın aksine ABD göreceli olarak henüz yeni bir 

devlet olmanın yanı sıra son konjonktürel ekonomik krizle birlikte ciddi ekonomik ve 

toplumsal sorunlarla baş etmek zorunda bulunmakta. Bunun doğrudan ya da dolaylı 

olarak sağlık sektörüne yansımaları Amerika’yı dışarıdaki hizmet ve sağlık sunucu 

ülkeler için ciddi bir pazar haline dönüştürmekte. 

55





EK 10.11.4. 

KUVEYT I. ULUSLAR ARASI MEDİKAL 

TURİZM KONGRE TUTANAĞI 

06-‐09 Ekim 2010 

Kuveyt City -‐ KUVEYT 

56





10.11.4. KUVEYT I. ULUSLARARASI MEDİKAL TURİZM KONGRE TUTANAĞI 

BİLGİ-‐GÖRGÜ, KONGRE, KONFERANS, VS.VE ÇEŞİTLİ AMAÇLARLA YURTDIŞINA 

GÖNDERİLEN PERSONELİN YURDA DÖNÜŞÜNDE HAZIRLAMASI GEREKEN RAPORA İLİŞKİN 

FORM 


e) Adı Soyadı Dr. Dursun AYDIN 

f) Görev Yeri Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

g) Mesleği ve Unvanı Sağlık Turizmi Birimi Sorumlusu 

h) Sicil numarası 


e) Adı Kuveyt I. Uluslar arası Medikal Turizm Kongresi 

f) Tarihleri ve Süresi 6-‐10 Ekim 2010 tarihleri arasında 4 gün 

g) Ülke – Şehir Kuveyt City 

h) Konusu Kuveyt I. Uluslar arası Medikal Turizm Kongresi 


Türkler: 


Turizmi Birimi Sorumlusu), Drs. Cemal Yılmaz (Sağlık Bakanlığı Danışmanı), Erkan Kiper (T.C. 

Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri), Sadık Kay (Adico Türkiye temsilcisi). 

Yabancılar: 

Gerek Körfez ülkelerinden gerekse diğer ülkelerden yaklaşık 300 kişi kongreye katıldı. 

Katılanların büyük çoğunluğunun Sağlık Turizmi alanında ülkelerini temsilen gelmiş ve bu 

alanda deneyimli olmaları ciddi bir tecrübe paylaşımını da beraberinde getirdi. Katılımcıları 

menşe ülkeleri açısından ana hatlarıyla şu şekilde sınıflandırmak mümkündür; 

Körfez Ülkeleri 

Diğer Arap Ülkeleri 

Kuzey Amerika 

Kuveyt, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, 

Bahreyn ve Katar. 

Ortadoğu bölgesinde Sağlık Turizmi alanında iddialı 

ülke olan Ürdün’ün yanı sıra Mısır, Suriye ve diğer pek 

çok Arap ülkesinden katılımcı vardır. Burada, gerek 

göreceli olarak iyi organize olmuş ve sağlık turizmi 

altyapısı oldukça gelişmiş Ürdün dikkat çekti. 

Özellikle Amerika Birleşik Devletlerinden Presbyterian 

Hastanesi gibi T.C. Cumhurbaşkanı Özal ve Süleyman 

Demirel gibi önemli şahsiyetleri tedavi eden 

57





Avrupa Birliği 

hastanelerin yanı sıra dünya çapında cerrahlar katıldı. 

Kanada’dan da yapılan katılımları bu kategoriye eklemek 

lazım. 

Kongrede, dikkat çekici bir şekilde Almanya’dan 

Çeşitli hastane ve sahasında tanınmış uzman ve 

cerrahlar katılarak çeşitli vesilelerle ülkelerinin sağlık 

turizmi alanında ciddi tanıtımını yaptılar. Bunun yanı sıra 

özellikle Macaristan, Polonya, Slovenya gibi Sağlık 

Turizminde öne çıkan ülkelerle İngiltere ve İtalya gibi 

ülkelerden de katılımlar oldu. 

Uzak Doğu ve Hindistan Sağlık Turizminin bir devlet ve kamu politikası haline 

gelmesi ve bu alanda kamu ve özel sektör çalışmalarını 

ortak bir noktada bir araya getirerek ciddi ilerlemeler 

kaydeden Malezya ve Kore gibi ülkelerin yanı sıra 

Hindistan çok yoğun bir şekilde kongrede hazır bulundu. 

Hindistan gerek doktor ve hastane gibi sağlık altyapısı 

gerekse ucuz iş gücü açısından bu alanın iddialı 

ülkelerinden görülebilir. 


Kuveyt Sağlık Bakanlığı, Kuveyt Savunma Bakanlığı, Kuveyt İçişleri Bakanlığı, Kuveyt 

Tıp Derneği ve Kuveyt Petrol Şirketi işbirliği ve destekleriyle Kuveyt Universal Organizasyon 

Şirketi tarafından düzenlendi. 



malzemeler. 


Türkiye’ye yoğun ilgi: Kuveyt Sağlık Bakanı Dr. Sayın Ali Al Sayer’in himayelerinde 

gerçekleşen ve 7 Ekim 2010 – Perşembe günü protokol konuşmalarıyla başlayan kongreyle 

birlikte eş zamanlı olarak fuar ve sergi açılışı yapıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığının Türkiye 

standı girişin hemen yan tarafından gayet güzel ve stratejik bir yerde bulunması, stant 

alanımızın Türk Bayrağının yanı sıra Sağlık Bakanlığımızın flamasıyla da süslenmesi girenlerin 

derhal dikkatini çekmekteydi. Zaten Türk bayrağını gören ziyaretçiler ilk önce stant alanımıza 

yönelip bilgi almayı tercih etmekteydiler. Türkiye Sağlık Turizmi ve diğer Türk hastane ve 

kuruluşları etkin bir şekilde fuarda hazır bulundular. Stant alanında ekibimiz tarafından hem 

Arapça hem de İngilizce bilgilerin verilmesi oldukça yararlı olmuştur. 

Türkiye, Kongre’de en çok ilgi çeken ülkelerden biriydi. Fuar’daki Türkiye standı en 

çok ziyaretçi çeken stantlardan biriydi. Arapça, İngilizce, Türkçe ve Almanca dillerinde 

Türkiye’de ki sağlık altyapısı ve potansiyeli konusunda ilgilenenlere bilgiler verildi. 

58





Çok ilginç olanı ise pek çok Kuveytli hastanın bizzat gelerek Dr. Dursun AYDIN’a fuar 

alanında muayene olmaları ve sorunlarını anlatarak Kuveyt’te bulamadıkları tedavi ve 

çarenin Türkiye’de mümkün olup olmadığını sormalarıydı. Buna karşın her yerde ve zamanda 

olduğu gibi Kuveyt’te de daha önce yapılan bir çalışma olmamış ve çok olumlu bir hava 

olmasına rağmen Kuveyt pazarı ciddi olarak ihmal edilmiş. 


Türkiye yurtdışı katılımlara daha fazla önem vermeli ve genel tanıtımdan daha ziyade 

özel alanlarda tanıtıma ağırlık vermeli ve bu yönde tanıtım malzemeleri hazırlamalı. 



yeterli derecede yabancı dil bilen görevlilerin istihdam edilmesi önem arz etmektedir. Bu 

bağlamda, ekibimizde yer alan Danışman arkadaşımızın İngilizce ve Arapçaya hakimiyeti 

sayesinde oldukça güzel iletişim sağlama, görüş alış verişinde bulunma ve ülkemizin sağlık 

alanındaki altyapı ve potansiyelini tanıtma imkanının azami derecede kullanıldığını 

belirtmekte fayda bulunmakta. 




7-‐9 Ekim 2010 tarihleri arasında Kuveyt’te düzenlenen 1. Uluslar arası Medikal Turizm 

Kongre ve Fuarına katılım oldukça iyiydi. Katılımcılar genellikle Almanya, İngiltere, 

Macaristan, Tayland, Malezya, Ürdün, Suriye, Mısır, Hindistan, Slovakya, Romanya gibi 

ülkelerden gelirken Malezya ve Ürdün gibi ülkeler sağlık turizmini bir devlet politikası haline 

getirmiş alanın iddialı ülkelerinden olarak değerlendirilmekteler. 

Konuşmacılar çok önemli konulara değinerek Kuveyt pazarının konumu, koşulları, 

beklentileri, yurtdışına gönderilen hasta sayısı, tedavide tercih edilen ülkeler ve bu ülkeleri 

tercih nedenleri, Kuveytli hastaların bu ülkelerde karşılaştıkları kültürel ve dinsel sorunlar ve 

benzeri konular tüm boyutlarıyla ele alındı. 

Diğer yandan özellikle Kuveyt’ten hasta çeken İngiliz ve Alman hastane ve doktorları 

sunumlar yaptılar, verdikleri hizmetleri anlattılar. 


Sonuç olarak belirtmek gerekirse Kuveyt çıkarması beklediğimizden daha çok verimli 

geçmiş ve hem Kuveyt Sağlık Bakanı Bakan Yardımcısı, hem de Sağlık Bakanlığı Yurtdışı Hasta 

59





Tedavi Bölümü Müdürü Dr. Muhammed Meşan gibi üst düzey resmi yöneticilerle birebir 

görüşmeler yapılmış, bunlar Türkiye’de ki 3. Sağlık Turizmi Kongresine davet edilmiş hem de 

bazı özel hastane, kurum ve kuruluşlarla Türkiye’ye hasta nakli için bağlantılar yapılmıştır. 

Kuveyt sağlık turizmi açısından önemli, yakın, zengin ve potansiyeli olan bir ülkedir. Özellikle 

ileri tedavi metotları ve kaplıca turizmi açısından önem arz etmektedir. Kuveytliler yüksek 

kalitede otelcilik hizmeti bekliyorlar ve para harcama potansiyelleri oldukça yüksek. Örneğin 

lüks bir odanın günlük yatak ücreti 1.000 (Bin) Kuveyt Dinarı tutmakta (Yaklaşık 3.500 USD). 

Gerek kamu gerekse özel sağlık kurumlarının bizden talep ve isteklerini şu başlıklar 

altında toplayabiliriz; 

Kuveytli hastaların Türkiye’de tedavi edilmesi için ön çalışmaların yapılması, 

Kuveyt ile Türkiye arasında sağlık alanında işbirliğinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi, 

Türkiye kaplıcalarına Kuveytli ziyaretçilerin getirilmesi için çalışmaların yapılması, 

Özellikle ağır ve zor ameliyatların Türkiye’de yapılması için devletler nezdinde 

anlaşmaların yapılması. 

Bu bağlamda gayet verimli ve dolu-‐dolu geçen Kuveyt ziyaretinin sonuçları ışığında 

Sağlık Turizmi Birimimizin daha etkin olarak yurtdışı irtibatlarına ağırlık vermesi ve bunun 

yanı sıra Türkiye’de sağlık turizmi alanında altyapı ve mevzuat çalışmalarının ivedilikle ele 

alınması uygun olabilir. 


Kuveyt’te Sağlık ve Sosyal Hayat: 

Kuveyt zengin Körfez İşbirliği Konseyine üye 6 ülkeden birisi olup her yıl 3 binden fazla 

hastasını özelikle Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri olmak üzere yurtdışına 

göndermektedir. Toplam nüfusu 4 milyon civarında olan Kuveyt’in 1 milyon civarında yerli 

nüfusu bulunurken geriye kalan 3 milyon civarındaki nüfus yurtdışından çalışma ve ticaret 

için gelenlerden oluşmaktadır. Türk kökenlilerin sayısı oldukça azdır. Sıcak ve diğer doğal 

koşullar nedeniyle sosyal yaşamın büyük oranda ev ve alış veriş merkezleri gibi kapalı 

alanlarda geçmesi sonucunda sınırlı bir sosyal yaşamdan söz edilebilir. Şeker hastalarının 

oranının % 20’lerde seyretmesi, az hareket edilmesi, beslenme ve diyet konusunda sağlıklı bir 

çizginin takip edilmemesi Kuveyt’i sağlık hizmet ve harcamaları açısından ciddi bir Pazar 

haline getirmiş bulunuyor. 

Kuveyt Sağlık Altyapısı: 

Her ne kadar Kuveyt özellikle son yıllarda sağlık alanında epey ilerlemeler kaydetmiş 

ve oldukça iyi ve kaliteli özel hastanelere sahip olsa da onkoloji ve açık kalp ameliyatı gibi 

komplike ve sofistike cerrahi müdahaleler için yurtdışına gidilmekte ve bu çeşit karmaşık 

cerrahi müdahalelerin tüm giderleri devlet tarafından karşılanmakta. Toplam 6 devlet 

hastanesinin yanı sıra kaliteli 8 adet özel hastane ve birde tıp fakültesi hastanesi bulunmakta. 

Doktorların % 90’dan fazlası Batıda eğitim görmüş. Hastaneler genelde 100 yataklı hastaneler 

ve çalışan doktor sayısı da 60 civarında olup genellikle tüm ihtisas alanları söz konusu 

olmakta. 

60





Devlet hastanelerinde sağlık hizmetleri Kuveyt asıllılar için ücretsiz olarak sunulurken 

yabancılardan her ziyaret ve muayenede kendi katkıları olarak 2 Kuveyt Dinarı civarında bir 

ücret alınmakta ve Kuveyt Devletinin takip ettiği sağlık politikasına bakıldığında kendine 

halkına öncelik verdiği görülmekte. 

Özel hastanelerde otelcilik hizmetleri fevkalade kaliteli olup belirli bir sınıfa hitap 

etmektedir. 8 adet kaliteli özel hastanenin hepsinde yukarıda belirttiğimiz açık kalp ameliyatı 

gibi karmaşık cerrahi müdahaleler yapılamamakta. 

Sağlık Turizmi Açısından Türkiye-‐Kuveyt İlişkisi: 

Türkiye’ye Kuveyt’ten gelen sağlık turisti konusunda elde yeterli bilgi ve istatistikî veri 

bulunmamakla birlikte bu sayının önemsenmeyecek derecede az olduğu 

değerlendirilmektedir. Bununla birlikte özellikle Türk Hükümetinin takip ettiği Ortadoğu 

Politikaları diğer Arap ve İslam Ülkelerinde olduğu gibi Kuveyt’te de ciddi karşılıklar 

bulmakta. Kuveyt halkı, Suriye ve Iraklı Araplara karşı oldukça şüpheci ve olumsuz yaklaşırken 

Türklere çok sıcak ve olumlu bakmaktalar. Ticari müşavirimizden aldığımız bilgiler de bizim 

bu intibalarımızı teyit eder durumda. 

61





EK 10.11.5. 

İRAN – MEŞHED I. İSLAM ÜLKELERİ 

SAĞLIK TURİZMİ KONGRE TUTANAĞI 

02-‐04 Kasım 2010 

Meşhed -‐ İRAN 

62





10.11.5. İRAN-‐MEŞHED I. İSLAM ÜLKELERİ SAĞLIK TURİZMİ KONGRE 

TUTANAĞI 

BİLGİ-‐GÖRGÜ, KONGRE, KONFERANS, VS.VE ÇEŞİTLİ AMAÇLARLA YURTDIŞINA 

GÖNDERİLEN PERSONELİN YURDA DÖNÜŞÜNDE HAZIRLAMASI GEREKEN RAPORA İLİŞKİN 

FORM 


i) Adı Soyadı Dr. Dursun AYDIN 

j) Görev Yeri Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü 

k) Mesleği ve Unvanı Sağlık Turizmi Birimi Koordinatörü / Ankara İl Sağlık Md. Yrd. 

l) Sicil numarası 


i) Adı I. İslam Ülkeleri Sağlık Turizmi Konferansı 

j) Tarihleri ve Süresi 02-‐04 Kasım 2010 tarihleri arasında 3 gün 

k) Ülke – Şehir Meşhed – İRAN 

l) Konusu I. İslam Ülkeleri Sağlık Turizmi Konferansı 


Türkler: 


Turizmi Birimi Sorumlusu), Dr. Recep Tanrıöver (Sağlık Turizmi Danışmanı), Ankara Turizm 

yatırımcıları Temsilcisi, Faruk Oğultürk (ATO Temsilcisi), Ankara TOBB hastanesi temsilcileri, 

Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcisi Oğuzhan Yurteri, Metin Atak. 

Yabancılar: 

Büyük çoğunluğu İslam Konferansı Örgütü’ne üye 40’a yakın ülkeden 150 kişinin 

katıldığı toplantıya İslam ülkelerini temsilen katılımların yanı sıra yabancı ülkelerden de 

Avrupa Medikal Turizm Başkanı Dr. Uwe Klein gibi bazı katılımlar sağlanmıştır. 


Kongre, İran Ticaret Sanayi ve Maden Odaları tarafından İslam Konferansı Örgütü, 

Çeşitli Üniversiteler, Razavi Hastanesi ve diğer kurum ve kuruluşların işbirliği ile 

düzenlenmiştir. 

Kongre Onur Kurulu şu kişilerden teşekkül ettirilmiştir; 

1. Prof. Dr. Ekmeleddin İHSANOĞLU, İslam Konferansı Örgütü Genel Sekreteri; 

2. Dr. Marzieh Vahid Dastjerdi, Sağlık ve Tıp Bakanı; 

63





3. Dr. Shahabeddin Sadr, İran İslam Cumhuriyeti Tıp Konseyi Başkanı; 

4. Sheikh Saleh Abdullah Kamel, İslam Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı; 

5. Dr. Ahmad Mohamed Ali Al-‐Madani, İslam Kalkınma Bankası Başkanı; 

6. Dr. Mohammad Nahavandian, İran Ticaret, Sanayi ve Maden Odası Başkanı; 

7. Dr. Saeed Abdolhosseini, Razavi Hastanesi Genel Müdürü; 

8. Hamid Baghayi, İran Kültürel Miras Kurumu Başkan Yardımcısı. 



malzemelerin yanı sıra pek çok kartvizit alış verişi yapılmıştır. 


Türkiye’ye kongre boyunca memnun edici bir ilgi vardı. 


Türkiye, yurtdışı katılımlara daha fazla önem vermeli ve genel tanıtımdan daha ziyade 

Sağlık Turizmi alanında özel tanıtıma ağırlık verilerek bu yönde tanıtım malzemeleri 

hazırlamalı. 



yeterli derecede yabancı dil bilen görevlilerin istihdam edilmesi önem arz etmektedir. 




Küresel ölçekte bir yükselme trendi gösteren Sağlık Turizmi gerek artan hacmiyle 

gerekse çeşitlenen hizmet sunumuyla bir endüstri olma yolunda hızla ilerlemektedir. Kongre 

programı bu bağlamda Sağlık Turizminin genelde İslam Ülkelerinde özelde ise İran’da ki 

mevcut durumunu, geldiği noktaları, mevcut altyapı olanaklarını, İslam Ülkeleri arasında bu 

alandaki işbirliklerinin geliştirilmesini ve bunun nasıl olması gerektiğini, üniversitelerin eğitsel 

programların geliştirilmesinde olabilecek katkılarını ve bu alanda ülkeler arası olası 

işbirliklerini ön plana çıkarmıştır. 


Kongre programı, ele aldığı konuların yeniliği itibarıyla Sağlık Turizminin bu boyutuna 

oldukça yararlı bir yaklaşım sergilemekte. Genel konuların ele alınmasından daha ziyade 

64





bölgesel işbirliği ve ortak çalışmaların ele alınması bu alanda bölge ülkeleri arasında somut 

adımların atılmasına duyulan ihtiyacı ortaya çıkarmıştır. 


Kongre, bir ilk olması açısından önem taşımakta; Türkiye’nin de üyesi bulunduğu 

İslam Konferansı Örgütü tarafından desteklenen bu etkinlik bir yanda İslam ülkeleri arasında 

Sağlık Turizmi alanında ticari ve kültürel işbirliğini geliştirmeyi, desteklemeyi ve çeşitli 

köprülerin kurulmasını diğer yanda ise İKÖ üyesi ülkeler arasında bilgi alışverişini, 

deneyimlerin karşılıklı istifadeye sunulmasını ve insan kaynaklarının daha etkin 

kullanılmasına yönelik ortak eğitim projelerinin uygulamaya geçirilmesini hedeflemektedir. 

İran Kültürel Miras, El Sanatları ve Turizm Organizasyonu Başkanı Hamdi Baqaei İran 

Hükümetine bir çağrıda bulunarak Sağlık Turizminin bölge halklarının sosyo-‐kültürel yapısına 

uygun olarak geliştirilmesi için İslam Konferansı Örgütü’ne üye ülkeler nezdinde gündeme 

taşınmasını talep etmiştir. Ayrıca “İslam Sağlık Turizmi” kavramını ele alarak İran’ın yetkin bir 

özel sektöre, kaliteli doktorlara ve iyi donanımlı tıp merkezlerine sahip olduğunu, bütün 

bunların uluslar arası standart ve normlara uyduğunu, İran tıp merkezlerinde çok düşük 

fiyatlarla kaliteli hizmetlerin sunulduğuna dikkat çekmiştir. 

Üç gün süren konferansta İran Ticaret Sanayi ve Maden Odaları Başkanı Mohammad 

Nahavandian İslam Ülkelerinin bu alanda daha fazla birbirlerine yaklaşmaları ve ortak 

projeler geliştirmeleri gerektiği üzerinde durdu. Şayet tecrübe ve bilgi birikimini karşılıklı 

değerlendirme durumu söz konusu olabilirse İslam Ülkelerinin Sağlık Turizmi alanında öncü 

konumuna kavuşabilme ihtimaline işaret etti. Kültürümüzde Sağlık Turizminin hem maddi 

hem manevi boyutunun olduğunu ve insanın mükemmelliğe erişme mücadelesinde ruhsal ve 

fiziksel gereksinimlerinin karşılanmasının gerektiğini belirtti. 

Diğer yandan Türkiye’yi temsilen T.C. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel 

Müdürlüğü Sağlık Turizmi Koordinatörü Dr. Dursun AYDIN tarafından yapılan sunumda 

Türkiye’nin Sağlık Turizmi alanında geldiği nokta, ülkemizin sahip olduğu gerek tıbbi alanda 

gerekse kaplıca ve termal altyapının oldukça iyi bir düzeye geldiği, mevzuat alanında 

çalışmalar yapıldığı, Türkiye’nin bir yanda AB ile olan geleneksel ve sıkı işbirliği diğer yanda 

komşularıyla olan tarihi ve kültürel bağları nedeniyle çok ilginç bir konumda olduğu ve bu 

nedenle Türkiye’de yapılacak yatırımların gelecek açısından çok stratejik ve önemli olduğu 

üzerinde durulmuş ve yatırımcılar Türkiye’ye davet edilmiştir. Diğer yandan Dr. Dursun Aydın 

3-‐6 Aralık 2010 tarihleri arasında İstanbul’da yapılacak olan 3. Uluslar arası Sağlık Turizmi 

Kongresine katılımcıları davet ederek Türkiye’yi bizzat kendi gözleriyle görmeleri ve kendi 

deneyimlerini yaşamalarının önemi üzerinde durmuştur. 

Hindistan 2007 yılında 450.000 sağlık turisti çekerken bu rakam Tayland’da 2008 

yılında 1.400.000, Malezya’da 2009 yılında 340.000, Filipinler de 100.000 ve Güney Kore’de 

60.000 olarak kayıtlara geçmiş bulunmakta. 

65





EK 10.11.6. 

III. ULUSLARARASI SAĞLIK TURİZMİ 

KONGRE TUTANAĞI 

3-‐6 Aralık 2010 

İstanbul 

6-‐8 Aralık 2010 

Bursa Turu 

66





3. ULUSLAR ARASI SAĞLIK TURİZMİ KONGRESİ 

Gelenekselleşen Sağlık Turizmi Kongresi 

İlki 2008 yılında, ikincisi 2009 yılında üçüncüsü ise bu yıl 3-‐6 Aralık 2010 tarihleri 

arasında Sağlık Turizmi Derneği tarafından İstanbul’da düzenlenen ve bir gelenek haline 

gelen “Uluslar arası Sağlık Turizmi Kongresi” Türkiye açısından oldukça yararlı bir çalışma 

olarak değerlendirilmektedir. Sağlık Turizminin çeşitli boyutlarıyla ele alındığı 3. Kongre, 

ulusal ve uluslar arası katılımın nicelik ve niteliği açısından da farklı bir durum arz etmekte. 

Örneğin, bu kongrede katılımcılar arasında ciddi bilgi alış verişi gerçekleşmiş, çeşitli iş 

bağlantıları kurulmuş, ortak çalışma kararları alınmış ve çapraz iletişim ağ ve ilişkileri tesis 

edilmiş bulunmaktadır. 

İlk iki kongrede bilimsel ağırlıklı bir yön ve güzergâh takip edilirken üçüncü kongrede 

buna ticari ve ekonomik bir boyut daha eklenmiştir. Uluslararası gelişmelerin de bu yönde 

olması İstanbul’da yapılan kongrenin küresel konjonktürden ayrı bir gelişme göstermediğini 

de ifade etmektedir. 

2005 yılında kurulan Sağlık Turizmi Derneği bu üç kongreden elde ettiği tecrübe ve 

bilgi birikimi ışığında 4. Kongrenin hazırlıklarına başlayarak bu çalışmaların ülkemiz için daha 

faydalı, daha getirisi yüksek bir hale getirilmesi hedeflenmektedir. 

Kamu ve STK İşbirliği Örneği 

Batı Avrupa ülkelerinde özellikle AB Merkez ülkelerinde devletin tüm politikaları ve 

kamunun tüm çalışma ve projeleri bizzat kamu kurum ve kuruluşları tarafından yerine 

getirilmez. Söz konusu çalışmaların kamu tarafından yerine getirilmesi belki de projelerin 

güvenilirliğine zarar verebilmekte ya da tarafsızlığına halel getirebilmekte. Bu nedenle kamu 

destekli Sivil Toplum Kuruluşları tarafsız yapılanmalar olarak bu tür projelerin 

uygulanmasında daha etkin ve sonuç odaklı çalışmalar yapabilmektedir. 

Sağlık Turizmi Kongreleri de bu bağlamda ülkemizde Kamu-‐STK işbirliğine en güzel 

örneklerden birini teşkil etmektedir. 

Sağlık Turizmi Kongreleri ve Türkiye’nin Sağlık Alanında Tanıtımı 

Ülkemizin yurtdışında tanıtımına oldukça katkı sağlayan ve Türkiye’nin kendisini ve 

gelişmiş alt yapısını tanıtması açısından önemli bir imkân sağlayan bu kongrelerle ülkeler 

67





arasında sağlık alanında işbirliklerinin gelişmesi, bilgi alış verişinin sağlanabilmesi, bilgi, görgü 

ve becerinin gelişmesine de büyük katkılar sağlanmaktadır. 

Sağlık Turizmi Kongresi Sonuç Bildirisi 

Kongremize birçok protokol ( TBMM Sağlık ve Sosyal İşler Komisyon Başkanı Prof. Dr. 

Cevdet ERDÖL, Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Prof. Dr. Nihat TOSUN ve Müsteşar yardımcısı 

Ömer Faruk KOÇAK, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Prof. Dr. 

Ali COŞKUN, Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı ibrahim YAZAR, 

Bursa, Kocaeli, Gaziantep, Kütahya, Kırşehir, Balıkesir İllerinden Vali, Vali Yardımcıları, 

Belediye Başkanları, İl Sağlık Müdürü, İl Kültür ve Turizm Müdürü seviyesinde protokolden 

birçok kişi katıldı. 

Yurtdışından 28 farklı ülkeden ( Türkiye, ABD, İngiltere, Almanya, Yunanistan, 

Bulgaristan, Macaristan, Hırvatistan, Arnavutluk, Bosna Hersek, Libya, Yemen, Suudi 

Arabistan, Suriye, Ürdün, Lübnan, Kuveyt, Katar, Umman, BAE, Bahreyn, İran, Irak, 

Azerbaycan, Gürcistan, Hindistan, Endonezya, KKTC) katılımcı olmuştur. Bu katılımcılar başta 

Sudan Sağlık Bakanı olmak üzere Sağlık ve Turizm Bakanlığının üst düzey Bürokrasisi, 

Yatırımcılar, Sigortacılar, Doktorlar, Seyahat Acenteleri ve Danışmanlık Firmaları, 

Üniversiteler ve Basın Mensupları iştirak ettiler. 

Kongrede takribi 300 katılımcı (100’ü yabancı) yaklaşık 20’e yakın sponsor firma 

(Platin sponsor Medical Park Hastaneler grubu, Altın sponsor Acıbadem Sağlık Grubu), 50’e 

yakın alanında uzman yurtiçi ve yurtdışı konuşmacı vardı. 

Kongre 3 Aralıkta Otele giriş Medicana Hastanesi ziyareti ve Akşam Yemeği ile başladı. 

4 Aralık açılış konuşmaları Bilimsel çalışmalar, Akşam boğaz turu yapıldı 4 Aralıkta Program 

devam etti. Akşam Boğazda Gala yemeği yenerek bitirildi. 6 Aralıkta yabancı konuklara 

İstanbul turu düzenlendi. Acıbadem Maslak Hastanesi gezdirildi. Kongre sonrasında yabancı 

konuklara 2 günlük Termal Turizm şehri olan Bursa turu yaptırılarak 3. Uluslar arası Sağlık 

Turizmi Kongresi 8 Aralık 2010 tarihinde bitti. 

Kongrede varılan sonuçlar; 

Genel Değerlendirme 

Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Turizmi farkındalık sürecini tamamlamış olup, artık 

sağlık turizmi hızla gelişen bir hizmet sektörü endüstrisi olduğu herkes tarafından 

kabul edilmektedir. 

68





Sağlık Turizmi sektörünün sağlıklı bir şekilde büyümesi için uluslar arası 

standartlar, bilgi paylaşımı ve kalite çok önemlidir. Kaliteli, ekonomik ve müşteri 

odaklı markalaşmaya önem veren sağlık turizmi oyunları ayakta kalıp gelişecektir. 

Bundan sonraki toplantılarda sonuca odaklı daha özel kalite ve pazarlamaya 

yönelik konular işlenmeli. 

Sağlık Turizmi bir hizmet sektörü olması hesabıyla pazarlamada öne çıkan 

öncelikler; 

Bölgesellik (Ulaşım en önemli Faktör), 

Kültürel Yakınlık, 

Çalışan Personelin hastanın dilini bilmesi (İngilizcenin bilinirliği) 

Kaliteli ve müşteriye odaklı sağlık hizmeti sunumu 

Uluslararası bilgi paylaşım, iyi uygulamaların takibi, 

Türkiye açısından; 

Ülkemiz bölgesinde her alanda cazibe merkezi olduğu gibi sağlık turizmi alanında 

da cazibe merkezi olacaktır. 

Ülkemizde Batı Standartlarında her türlü ileri teknoloji ile donatılmış sağlık 

tesislerimiz vardır. Özel Sağlık sektörü özellikle hastanelerimiz ve termallerimiz 

artık sağlık turizmine yönelmiştir. 

Türkiye’de Devlet Sağlık turizminde düzenleyici ve denetleyici ve sektörün önünü 

açan rolde, özel sağlık tesisleri ve kaplıcalar hizmet sunucu rolde olacaktır. 

Sağlık turizmi her ülkede olduğu gibi bizim ülkemizde de çok ciddi bir alternatif 

turizm çeşidi olmuş, turizmin 12 aya yayılmasında ve döviz girdisi sağlama 

açısından çok önemli bir role sahiptir. 

Kongrenin içeriği açısından; 

Ülkemizde ve Dünyada sağlık turizminin çeşitli bölümleri uygulanmasına rağmen 

tıp turizmi en ön sıradadır. Ancak bu bölümler arasında entegrasyon çok 

önemlidir. 

Ülkemizde doktor ve diş hekimi sayısı göz önünde bulundurulduğunda Dental 

Turizm çok daha önemlidir ve geliştirilmelidir. 

Termal ve yaşlı Turizm açısından ülkemizin birçok ili çok potansiyel birer pazardır. 

Ancak Tıp turizminde İstanbul her zaman öncelikli ve önemli bir destinasyondur. 

Konuşmacıların sağlık turizmine ortak mesaj, kaliteli, ileri teknoloji ile donatılmış, 

sürdürebilir, ekonomik, öncelikli olarak yakın pazara yönelik (Komşu ülkeler, 

Balkanlar, Kafkaslar, Kuzey Afrika, Ortadoğu Ülkeleri öncelikli Pazar olmalı) ciddi 

tanıtım çalışmaları yapılmalı. 

69





Her yıl bu kongrenin düzenli bir şekilde devam etmesi ulusal ve uluslar arası bilgi 

paylaşımının yapılması ancak iş görüşmelerine yönelik ve sonuca odaklanması 

özellikle bir iş görüşme platformuna dönüşmesi istenilmektedir. 

Sonuç olarak; 

Bundan sonraki kongrelerde pazarlamaya, kaliteye ve yatırım ve mevzuata yönelik çalışmalar 

yapılacak sosyal aktiviteler ve şehir turları devam edecek olup Kongre katılımı açısından 

nitelik değil nicelik ve uluslararası standartlara yönelinecektir. Artık sağlık turizmi endüstrisi 

tüm dünyada olduğu gibi bölgemizde de STK, Kamu Kurumları ve özel sektör işbirliği 

dayanışması ile insan sağlığının hizmetine küresel olarak sunulan bir endüstri olmuştur. 

Kongre Organizasyon Kurulu 

70





DÖRDÜNCÜ BÖLÜM 

2011 YILI ÇALIŞMA PLANI 

Projeler ve Etkinlikler 

71





ÖNSÖZ 

Sağlık Turizminde 2011 Yılı Yeni Bir Atılım Yılı Olacaktır… 

Türkiye bölgesinde yükselen bir yıldız, sözü dinlenen bir ortak, komşularıyla salt iyi 

komşuluk ilişkilerinin ötesinde tüm tarafların yararına, eşit ve karşılıklılık temelinde 

gerçekleşen işbirlikleri, coğrafi konumunu stratejik ortaklıklara çevirmiş ve sağlık alanında 

bölgesinde “lider”, uluslar arası arenada “iyi örnek ülkeler” sırlamasında üst sıralarda yer 

alan bir konuma doğru hızla ilerlerken, iş hacmi ve halk arasında tanınırlığı hızla artan Sağlık 

Turizmi alanında da lider konumuna yakışır bir tavır sergilemek zorundadır. 

Nitekim bu amaç ve gelecek perspektifine uygun bir şekilde Mart 2010’da 

Bakanlığımız bünyesinde Sağlık Turizmi Birimi kurularak ilk ve önemli adım atılmış 

bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde 

kurulan bu birim ülkemizin sağlık alanında gerek yurtdışı gerekse yurtiçi bağlamında önemli 

gereksinimlerini bir cevap verecek konum ve donanıma sahip bulunmaktadır. 

2010 yılını daha ziyade kuruluş ve yapılanma süreçlerini tamamlamak ve yönetmekle 

geçiren birimimiz 2011 yılın daha donanımlı ve hazırlıklı olarak girmektedir. 

2011 yılı çalışma ve etkinliklerimiz elinizdeki bu ilk Çalışma Planımızda bir araya 

getirilerek tüm yıl boyunca birim olarak takip edeceğimiz bir rehber bir yönlendirici kılavuz 

olarak değerlendirilmesi düşünülmüştür. 

Çalışma Planımızın incelenmesinde anlaşılacağı gibi Birimimiz 2011 yılını Türkiye 

içerisinde yapılanmasını daha da geliştirmeye tahsis etmekle birlikte yurtdışı gelişmelerin 

takibi ve ülkeler arası karşılıklı yarar temelinde işbirliklerinin geliştirilmesi olarak ta 

değerlendirecektir. 

Bu bağlamda gerek kamu gerekse özel sektör, üniversite ve diğer eğitim kurumları, 

Sivil Toplum Kuruluşları, iş dünyası ve diğer paydaşlarının işbirliği içerisinde ülkemizin daha iyi 

tanıtımı ve uluslar arası bilgi ve tecrübenin paylaşımında temsil edilmesi için gerekli ortak 

çabayı göstereceğine inanıyor 2011 yılının tüm ülkemiz insanları için başarılara vesile 

olmasını temenni ediyorum. 



72





11. SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ 2011 YILI ETKİNLİK VE ÇALIŞMALARI 

Etkinlik no 11.1 

Adı 

Konusu 

ETKİNLİĞİN / PROJENİN 

Kapsamı 

Amacı 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

BİRİM YAPILANMASI VE GÖREV DAĞILIMI 

Sağlık Turizmi Biriminde görev alan tüm çalışanların görev tanımlarının 

yapılması 

Tüm çalışanlar 

Görev alanlarının belirlenmesi, zamanın etkin kullanılması ve ürün 

odaklı çalışma 

Ocak-‐Mart 2010 

Genel Koordinatör ve tüm birim çalışanları 

-‐-‐ 

Etkinlik no 11.2. 

Adı 

Konusu 


Kapsamı 

Amacı 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

2010 FAALİYET RAPORU 

2010 Yılı Faaliyet Raporu: Sağlık Turizmi Biriminin kuruluş gerekçesi, 

amaç, hedef, vizyon, misyon ve araçları ile birlikte 2010 yılında 

gerçekleştirdiği faaliyetleri muhtevi ”Faaliyet Raporu” hazırlanarak 

gerek birim web sayfasına koymak gerekse basılı hale getirmek. 

Birimin 2010 yılına ait tüm çalışmalarının derlenmesi 

Birimin yaptığı çalışmaların bir araya toplanarak görsel hale getirilmesi, 

makama sunulması, tanıtım amaçlı kullanılması ve birim çalışmalarında 

referans olarak değerlendirilmesi. 

Ocak 2010 

Danışman Cemal Yılmaz ve Sağlık Turizmi Koordinatörü Dr. Dursun 

AYDIN 

-‐-‐ 

2010 Faaliyet Raporu Aralık 2010 sonu itibarıyla hazır hale getirilmiştir. 

Bu etkinlik tamamlanmış bulunuyor. 

73






Adı 

Konusu 


Kapsamı 

Amacı 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 


2011 yılı içerisinde yapılacak tüm çalışma ve etkinliklerinin bir plan 

dâhilinde entegre olarak derlenmesi. 

Birimin 2011 yılında yapacağı tüm çalışmalar 

Birimin yapacağı çalışmaları tek bir kaynakta toplamak suretiyle dağınık 

ve eşgüdümsüz çalışmanın önüne geçmek, sınırlı insan ve finans 

kaynağının daha etkin bir şekilde istihdam edilmesini sağlamak. Tüm 

Birim çalışanları Çalışma Planında yer alanlara uymakla yükümlüdür. 

Ocak 2010 

Danışman Cemal Yılmaz ve Sağlık Turizmi Koordinatörü Dr. Dursun 

AYDIN 

-‐-‐ 

2010 Faaliyet Raporu Aralık 2010 sonu itibarıyla hazır hale getirilmiştir. 

Bu etkinlik yerine getirilmiştir. 


Adı 

Konusu 

Kapsamı 


Amacı 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

BÖLGESEL / SEKTÖRSEL SAĞLIK TURİZMİ ÇALIŞTAYLARI 

Birimimizce yapılan araştırma ve inceleme sonuçlarından yola çıkarak 

sektörle birlikte toplantıların düzenlenmesi. 

Türkiye genelinde seçilecek belirli bölgelerdeki kamu, özel sektör, 

eğitim kurumları ve diğer ilgililerin temsilcilerinin katılımı. 

Yapılan mevzuat ve politika ön çalışmalarının bu konuya özel olarak 

düzenlenen bölgesel çalıştaylarda tartışılarak alanın beklentilerinin, 

gereksinimlerinin, geribildirimlerinin tespit ve alınmasına yöneliktir. 

Böylece kamu ve özel sektör başta olmak üzere sağlık turizmi 

paydaşlarının birlikte çalışma ve ortak politika üretme konusunda 

işbirliği modellerinin üretilmesi ve geliştirilmesi amaçlanmaktadır. 

Ocak-‐Aralık 2010 

Sağlık Turizmi Koordinatör eşgüdümünde Danışman ve Birim 

Görevlileri 

Bursa – Adana – Kırşehir – İstanbul kamu ve özel sektör temsilcileri 

74






Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


SAĞLIK TURİZMİ ULUSAL DANIŞMA KURULU TEŞEKKÜLÜ 

Mevzuat çalışma ve uygulamaları kapsamında sektörle iyi diyalog 

kurmak, sorunlarını aktaracakları ve karşılıklı görüş alış verişinde 

bulunacakları bir kanal yaratmak amacıyla, sektör temsilcilerinin de 

bulunacağı bir üst Danışma Kurulunun teşekkül ettirilmesi. 

Medikal Turizm, Termal Turizm SPA-‐Wellness ve İleri Yaş Turizmi 

alanında faal olan özel ve kamu kurum ve kuruluşları. 

22 Ekim 2010 tarihinde Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Sağlık 

Turizmi Birimi tarafından Sayın Müsteşar Yardımcısının ve medikal 

turizm sektör temsilcilerinin katılımıyla yapılan genişletilmiş toplantıda 

sektör temsilcileri tarafından SB Sağlık Turizmi Biriminin koordinasyon 

ve başkanlığında bir danışma kurulu teşekkül ettirilmesi talep edilmiş 

ve böyle bir adımı sektör olarak memnuniyetle destekleyeceklerini 

ifade etmişlerdir. Bu bağlamda; Medikal Turizm Danışma Kurulu (7 

kişi); Termal Turizm Danışma Kurulu (5 kişi); İleri Yaş ve Engelli Turizmi 

Danışma Kurulu (3 kişi); Üniversitelerden (3 kişi); Sivil Toplum 

Kuruluşlarından (3 kişi); Diğer Kamu Kuruluşlarından (Dışişleri 

Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, DEİK, DPT) birer temsilci (5 kişi), 

olmak üzere Sağlık Turizmi alanında temsilci ve uzmanlarının birleşerek 

“ Türkiye Sağlık Turizmi“ başlığı altında bir üst kurul meydana 

getirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kurulların çalışma yöntem ve iç 

tüzükleri alanla istişare edilerek Birim tarafından hazırlanır. Bu kurulun 

sekretarya ve gündem hazırlanması Birimce yürütülür. 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

Ocak-‐Mart 2011 

Sağlık Turizmi Koordinatör ve Danışman 

Sağlık Turizmi alanında çalışan tüm kamu, özel sektör, eğitim kurumları 

ve diğer ilgililer. 

75






Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

ULUSAL SAĞLIK TURİZMİ MEVZUAT VE POLİTİKA ÇALIŞMALARI 

Ülkesel sağlık turizmi mevzuat ve politikalarının belirlenmesi 

Türkiye geneli 

Sağlık Turizmi alanında çalışan ya da çalışacak olan kurum ve 

kuruluşların sahip olması gereken özellikler, standartlar, normlar, 

istihdam edilecek personelde aranacak şartlar, eğitim standartlarının 

belirlenmesi ve bu alanda kamusal denetimin kuralları ve sınırlarının 

belirlenmesi 

Ocak-‐Aralık 2011 

Sağlık Turizmi Koordinatörü ve Danışman 




Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ E-‐BÜLTENİ -‐ TÜRKÇE 

Sağlık Turizmi alanında ülkesel Türkçe bir E-‐Bültenin çıkarılması 

Türkiye geneli 

Sağlık Turizmi alanında gerek kamunun gerekse özel sektör ve eğitim 

kurumlarının Türkiye genelinde yaptığı çalışmaların, etkinliklerin, bu 

alanda yazılan makale, haber, bildiri, duyuru ve etkinlik ajandalarının 

yanı sıra yurtdışında yapılan benzeri çalışmaların ilki Mart 2011’de 

çıkarılmak üzere 2 aylık dönemsel e-‐bültenle ülke genelinde tüm 

taraflara ulaştırılması 

Mart-‐Aralık 2011 



ve diğer ilgililer 

76






Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ E-‐BÜLTENİ -‐ İNGİLİZCE 

Sağlık Turizmi alanında uluslar arası İngilizce bir E-‐Bültenin çıkarılması 

Uluslar arası 

Gerek Türkiye genelinde gerekse uluslar arası alanda yapılan çalışma ve 

gelişmelerin yakından takip edilmesi, ülkemizde bu alanda yapılan 

çalışma ve gelişmelerin ve sağlık altyapısının tanıtımı, uluslar arası 

iletişim ağının kurulması ve ülkemizin sahip olduğu zenginliklerin 

tanıtılması amacıyla ilki Ekim 2011’de olmak üzere 3 aylık dönemsel 

İngilizce bir E-‐Bülten çıkarılması 

Ekim-‐Aralık 2011 





Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ BİRMİ BİLGİ BANKASI TEŞEKKÜLÜ 

Sağlık Turizmi alanında bir bilgi bankasının teşekkülü 

Özelde Türkiye genelde ilgili tüm ülkeler 

Sağlık turizmi alanında ülkemizde ve uluslar arası alanda yapılan 

çalışma, etkinlik, bilimsel makale, kitap, broşür, dergi, araştırma, 

inceleme, proje, görsel ve işitsel medya ve benzeri verilerin tek elden 

toplanması ve ülkemizdeki tüm tarafların yararına sunulması 



Sağlık Turizmi alanında çalışan ulusal ve uluslar arası tüm kamu, özel 

sektör, eğitim kurumları ve diğer ilgililer. 

77






Adı 

Konusu 


Kapsamı 

Amacı 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ VERİ TABANI TEŞEKKÜLÜ 

Sağlık Turizmi Birimi bünyesinde ulusal ve uluslar arası bir veri 

tabanının teşekkülü 

Türkiye ve diğer ülkeler 

Sağlık turizmi alanında Türkiye ve yurtdışında kamu, özel, eğitim 

kurumları gibi ilgili tarafların adres ve iletişim bilgileri, yapılan 

araştırma, inceleme sonuçları, istatistiksel verilerin elde edilmesi ve 

ulusal bir veri tabanında saklanması 



Sağlık Turizmi alanında çalışan tüm kamu, özel sektör, eğitim 

kurumları ve diğer ilgililer. 


Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİ ARŞİV VE KÜTÜPHANESİ 

Sağlık Turizmi alanında ulusal ve uluslar arası bir arşiv ve 

kütüphanenin teşekkülü 


Sağlık turizmi alanında ülkemizde ve uluslar arası alanda yapılan 

çalışma, etkinlik, bilimsel makale, kitap, broşür, dergi, araştırma, 

inceleme, proje, görsel ve işitsel medya ve benzeri verilerin Birim 

bünyesinde arşivlemesinin yapılması ve kütüphane oluşumunun 

başlatılması 



Sağlık Turizmi alanında çalışan tüm kamu, özel sektör, eğitim 

kurumları ve diğer ilgililer. 

78






Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ YURTDIŞI İLİŞKİLERİ VE İŞBİRLİĞİ 

ÇALIŞMALARI 

SB Sağlık Turizmi Biriminin benzer alanda çalışan ülkelerle ve bu 

ülkelerdeki kurum ve kuruluşlarla işbirliğinin sağlanması 

Ortadoğu ve komşu ülkeler başta olmak üzere sağlık turizmi alanında 

çalışan ülkeler 

Birimimizce 2010 yılında yapılan envanter araştırma ve çalışmaları 

ışığında Sağlık Turizmi alanında yurtdışı ilişkileri ve işbirliği konusunda 

gerek Devletimizin genel olarak gerekse Bakanlığımızın özel olarak 

yürüttükleri mevcut işbirliği ve ortak çalışma politikaları kapsamında 

öncelikler belirlenir ve buna göre sıralamalar yapılır. Bu bağlamda 

Orta Doğu, Balkanlar ve komşu ülkelerle işbirlikleri öncelikli olarak ele 

alınır. Bunun yanı sıra özellikle kamu bünyesinde Türkiye’de olduğu 

gibi sağlık turizmine has birimler kurmuş ülkelerle işbirliği kurarak 

karşılıklı bilgi alış verişinde bulunulması ortak tecrübelerin 

paylaşılması amaçlanır. Gittikçe küresel bir köy haline gelen 

dünyamızda hiçbir ülkenin artık kendi sınırları içerisinde kalamayacağı 

ve böyle bir tercihi yapsa dahi uygulama imkânı bulamayacağı 

gerçeğinden hareketle bilginin evrenselliği temel kuralı kapsamında 

diğer ülkelerdeki bilgi birikimi ve tecrübelerden faydalanılması, diğer 

yandan ülkemizde elde edilen tecrübe ve bilgi birikiminin diğer 

ülkelerdeki insanlarca değerlendirilmesi ve karşılıklı ulusal yararlar 

çerçevesinde işbirliklerine gidilmesi bu projenin amaçları arasında yer 

almaktadır. 



Sağlık Turizmi alanında çalışan uluslararası tüm kamu, özel sektör, 

eğitim kurumları ve diğer ilgililer. 

79






Adı 

Konusu 

Kapsamı 

Amacı 


Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

SAĞLIK TURİZMİ BİRİMİ BASILI VE GÖRSEL MALZEMELERİNİ 

GELİŞTİRME 

Birimimizin çalışmalarının görsel hale getirilmesi 


Gerek Birimimizi ve Bakanlığımızı gerekse ülkemizi ve ülkemizin sağlık 

alanındaki başarılarını tanıtmak, bölgesinde sağlık alanında lider ülke 

konumuna yükseltmek amacına matuf olarak yapılan çalışmaları 

tanıtan ve görsel hale getiren çeşitli dillerde basılı ve yeni medya 

araçları üretilir. Ayrıca Türkçe – İngilizce – Arapça başta olmak üzere 

çeşitli dillerde web sayfası hazırlanarak interaktif bir hale getirilmesi 






Adı 

Konusu 


Kapsamı 

Amacı 

Süresi 

Sorumlusu 

Paydaşları 

Mülahazalar 

Sonuç 

RAPORLAMA 

Birimimizin çalışmalarının görsel hale getirilmesi 


Sağlık Turizmi Birimince yapılan tüm çalışmaların yılsonunda 

raporlarının yapılması ve gerek görülenlerin İngilizce ve başka dillere 

çevrilmesi 

Ocak 2012 




80





12. SONUÇ 

Türkiye’de bir yanda; sağlık turizmi alanında çalışma yapan kurum ve kuruluşların uymaları 

gereken şart ve koşulların belirlenmesi, çalışma çerçevelerinin çizilmesi, kuralların konması, 

akredite olmaları amacına matuf mevzuat çalışmalarının yapılması diğer yanda sağlık turizmi 

alanında uluslar arası çalışma ve gelişmelerin yakından takip edilmesi, bilgi ve tecrübe 

paylaşımı kapsamında iyi örneklerin belirlenmesi amacıyla çok yönlü bir Sağlık Turizmi 

Politikası belirlenmesi kaçınılmaz bir hale gelmiş bulunmaktadır. 

Bu açıdan bakıldığında Sağlık Turizmi Birimi olarak 2011 Yılı Çalışma Planımızı bu düşünce ve 

amaçtan yola çıkarak belirlemiş bulunuyoruz. 

Ayrıca 20 Ekim 2010 tarihinde Bakanlığımızca Hekimevi’nde sektör temsilcilerinin yoğun 

katılımıyla gerçekleşen toplantıda sektör temsilcileri Birimimizden ivedilikle bir Ulusal Sağlık 

Turizmi Danışma Kurulu kurulmasını talep etmiş ve bu alanda yapılacak eşgüdümün de bizzat 

birimimizce yürütülmesini talep etmişlerdir. 

Bunun yanı sıra sektörden pek çok bireysel sorular sorulmakta cevaplar istenmektedir. 

Mevzuat çalışmalarının tamamlanmasını sabırsızlıkla bekleyen sektör gelecek yıllara kendisini 

hazırlamakta ve uluslar arası pastadan hak ettiği payı almak istemektedir. 

Kamu olarak norm belirleme, akreditasyon ve denetleme görevleri açısından belirli bir 

sorumluluk üstlenen Bakanlığımız sektör temsilcileri ile 2011 yılında sağlık turizmi alanında 

daha sıkı işbirliğini yararlı görmektedir. 

Birimimizin yapacağı çalışmalarla ilgili geniş bilgi almak isteyenler 2011 Yılı Çalışma Planımıza 

bakabilir ve yapılacak tüm çalışma ve projeleri inceleyebilir. 

2011 Yılı Birimimiz için yeni bir başlangıcı da beraberinde getirecektir. 

81





82

2010 Yılı Faaliyet Raporu - Sağlık Bakanlığı

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?