Sağlıkta Dönüşümün 8. Yıl Sunumunu ... - Sağlık Bakanlığı
Sağlıkta Dönüşümün 8. Yıl Sunumunu ... - Sağlık Bakanlığı
Sağlıkta Dönüşümün 8. Yıl Sunumunu ... - Sağlık Bakanlığı
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Prof. Dr. Recep AKDAĞ<br />
<strong>Sağlık</strong> Bakanı<br />
Bab-ı Âli Toplantıları / Ġstanbul<br />
24 ġubat 2011
Dünden Bugüne <strong>Sağlık</strong> Politikalarımız<br />
1920-1923: Savaş sonrası yapılanma.<br />
1923-1946: Temel mevzuatın geliştirildiği “dikey örgütlenme”<br />
dönemi (Refik Saydam).<br />
1946-1960: Kurum sayılarının arttırıldığı ve merkezden yönetimin başladığı;<br />
tıp meslekleri kanunlarının oluşturulduğu dönem (Behçet Uz).<br />
1960-1980: <strong>Sağlık</strong> evleri, sağlık ocakları, ilçe ve il hastaneleri şeklinde<br />
yapılanma dönemi (Sosyalizasyon).<br />
1980-2002: Teorik reform çalışmalarının yapıldığı dönem.<br />
2003- : “Türkiye <strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı” Dönemi<br />
2
Nereden… Nereye…<br />
3
ARTVİN 2002<br />
6
İZMİR 0<strong>8.</strong>04.2002<br />
13
İSTANBUL 2001<br />
14
2001<br />
15
MARDİN 1999<br />
23
ANKARA 2000 26
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın<br />
Temelleri<br />
29
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı<br />
Vatandaşların<br />
kaliteli sağlık hizmetlerine<br />
eşit biçimde erişmelerini gaye edinen<br />
“insan odaklı” etik anlayış.<br />
Ülkemizin sosyoekonomik<br />
gerçeklerine uygun, yapısal,<br />
planlı ve sürdürülebilir sistem.<br />
30
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
Bireylerin Toplumsal Konulara Ġlgisi (%)<br />
Din<br />
<strong>Sağlık</strong><br />
57,10%<br />
60,50%<br />
Müzik<br />
Çevre, Doğa Sorunları<br />
Spor<br />
Ekonomi<br />
Bilim ve Teknoloji<br />
Kültür, Sanat, edebiyat<br />
Siyaset<br />
32,00%<br />
27,70%<br />
24,00%<br />
21,30%<br />
20,40%<br />
17,00%<br />
14,70%<br />
Moda<br />
Sendika/Dernek faaliyetleri<br />
5,10%<br />
8,30%<br />
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%<br />
Kaynak: TÜĠK , YaĢam Memnuniyet AraĢtırması, 2009<br />
31
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> Politika Çemberi<br />
<strong>Sağlık</strong> Reformunu Doğru Yapmak: M. Roberts ve arkadaşları, 2004 (modifiye edilerek alınmıştır). 32
1- TeĢhis<br />
1<br />
33
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
1.TeĢhis<br />
1- Finansman: Çoklu ve parçalı yapıda bir sağlık finansmanı<br />
mevcuttu. Sigortalı vatandaşların da çoğunluğu hizmete<br />
ulaşamıyordu.<br />
34
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
1.TeĢhis<br />
2- Ödeme:<br />
<strong>Sağlık</strong> personeline işin niteliğine ve niceliğine bakılmaksızın<br />
sabit ödeme yapılmaktaydı.<br />
• Kayıt dışılık<br />
• İsraf<br />
• Uzun bekleme süreleri<br />
• Gereksiz sevkler<br />
• Bıçak parası…<br />
35
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
1.TeĢhis<br />
3- Organizasyon:<br />
• Acil hizmetlerde aksama<br />
• Koruyucu hizmetlerde yetersizlik<br />
• Bazı bölgelerde yüksek hizmet açığı ve dengesizlik<br />
• Yaygın muayenehanecilik ( cepten para ödeme zarureti )<br />
• Bakımsız hastaneler ve yaygın koğuş tipi odalar<br />
• Tıbbi cihaz fakirliği…<br />
36
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
4- Düzenleme:<br />
1.TeĢhis<br />
• Kamu sağlık hizmet sunumunda parçalı yapı<br />
• <strong>Sağlık</strong> hizmetlerinin piyasa şartlarına terk edilmesi<br />
• <strong>Sağlık</strong> hizmet sunumunda aşırı bürokratik süreçler<br />
• <strong>Sağlık</strong> hizmetlerinde özel sektör payının yetersizliği<br />
• Personel atama ve nakillerinde kuralsızlık sonucu dengesiz<br />
dağılım<br />
• İlaç fiyatlarının sistemsiz bir şekilde belirlenmesi…<br />
37
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
5- DavranıĢ:<br />
1.TeĢhis<br />
• Çalışanların motivasyon eksikliği<br />
• Hastaların her türlü problemde ikinci veya üçüncü basamak<br />
sağlık kurumuna yönelmesi.<br />
• Hayat tarzı ve hastalıktan koruyucu davranış değişikliği<br />
programlarının olmayışı<br />
• Hasta uyumunu değiştirici programların olmayışı (anne<br />
sütü, DGT vb.)<br />
• Hastaların hakkını koruyacak kurumsal yapıların olmayışı<br />
• Kamuda hekim seçme hakkının olmayışı…<br />
38
2- Politika GeliĢtirme<br />
2<br />
39
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
40<br />
40
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
41 41
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
42
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
43<br />
43
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
44<br />
44
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
45<br />
45
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
2. Politika GeliĢtirme:<br />
46<br />
46
3- Politik Karar:<br />
3<br />
47
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
3. Politik Karar:<br />
ĠNSAN…<br />
ÖNCE ĠNSAN…<br />
“ĠNSANI YAġAT KĠ DEVLET YAġASIN”<br />
48
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı‟nın Temelleri<br />
3. Politik Karar:<br />
• Politik kararı isteklilik,<br />
beceri ve siyasal stratejiler<br />
belirler.<br />
• Bu kararın uygulanabilmesi<br />
ancak başbakan ve<br />
hükümetlerin tam desteği ile<br />
mümkündür.<br />
50
4- Uygulama:<br />
4-a<br />
Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
51
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Artık Ücretsiz<br />
Vatandaşlarımız, yurdun her<br />
yerinde aile hekimlerimiz ve diğer<br />
birinci basamak sağlık<br />
kuruluşlarımızdan her türlü hizmeti<br />
sosyal güvenlik belgesi<br />
istenmeksizin ücretsiz alabiliyorlar.<br />
52
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri Ġçin<br />
Ayrılan Bütçe<br />
2011 yılında koruyucu ve temel sağlık hizmetleri için ayrılan bütçe<br />
6 milyar 424 milyon TL‟ dir.<br />
53
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
AĢılama Hizmetleri<br />
Kızamık Vaka Sayısı ve AĢılama Oranları<br />
35.000<br />
2<strong>8.</strong>000<br />
21.000<br />
68<br />
Kızamık Vaka Sayısı<br />
Kızamık Aşılama Oranları (%)<br />
82<br />
2008 yılından beri ülkemizde yerli<br />
kızamık vakası görülmüyor.<br />
98<br />
100<br />
80<br />
60<br />
14.000<br />
7.000<br />
13.544<br />
7.810<br />
Kızamığın Avrupa’da elimine<br />
edilmesinin ilanı için diğer ülkeleri<br />
bekliyoruz.<br />
40<br />
20<br />
0<br />
1995 2002 2010<br />
0<br />
0<br />
54
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
AĢılama Hizmetleri<br />
Orta üst gelir grubu<br />
ülkeler arasında<br />
olmamıza rağmen<br />
aşılamada<br />
ulaştığımız oran<br />
(% 97) üst gelir<br />
grubu ülkelerin<br />
üzerindedir.<br />
Kaynak: World Health Statistics (WHO), 2010<br />
55
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
3.900<br />
3.600<br />
3.300<br />
3.000<br />
2.700<br />
2.400<br />
2.100<br />
1.800<br />
1.500<br />
1.200<br />
900<br />
600<br />
300<br />
0<br />
430<br />
DSÖ/EUVAC.NET 2010 İstatistiklerine Göre Kızamık Vaka Sayıları<br />
(Üst Gelir Grubu Ülkelerden Örnekler - 2010)<br />
75<br />
861<br />
397<br />
776<br />
3.347<br />
JAPONYA İSVİÇRE İTALYA İNGİLTERE ALMANYA FRANSA TÜRKİYE*<br />
7<br />
(*): Türkiye’deki vakaların hepsi yurtdışı kaynaklı (“importe” vaka) dır.<br />
56
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Afet ve Acil Durumlarda <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
112 ile Taşınan<br />
Hasta / Yaralı<br />
Sayısı<br />
112 Hizmeti<br />
Alabilen<br />
Kırsal Nüfus<br />
Oranı<br />
57
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Afet ve Acil Durumlarda <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Ambulans Sayısı<br />
2011-ġubat<br />
1995<br />
2002<br />
45<br />
618<br />
2.547<br />
58
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Afet ve Acil Durumlarda <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Dün böyleydi…<br />
Bugün böyle…<br />
59
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Afet ve Acil Durumlarda <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Hava ambulans hizmeti:<br />
Ambulans helikopter : Ekim 2008<br />
Coğrafya ve iklim şartları<br />
sebebiyle ulaşımda güçlük<br />
çekilen bölgeler için 134 adet<br />
“kar paletli ambulans”ı<br />
vatandaşlarımızın hizmetine<br />
sunduk.<br />
Ambulans uçak : Nisan 2010<br />
2 uçak ve 18 helikopterimizle 17.392<br />
saat uçarak <strong>8.</strong>337 hasta / yaralı ve 107<br />
organ nakli vakası taşıdık.<br />
Bu yıl içerisinde üç uçağı daha filomuza<br />
dahil ediyoruz.<br />
60
4-a: Koruyucu ve Temel <strong>Sağlık</strong> Hizmetleri<br />
Aile Hekimliği Uygulaması<br />
Hekiminiz Artık Ailenizden Birisi<br />
13 Aralık 2010 itibariyle tüm illerimizde<br />
uygulamaya geçtik.<br />
Artık hiçbir ücret ödemeyeceğimiz, ailemize<br />
özel doktorlarımız var.<br />
Bu uygulama ile vatandaş ve sağlık çalışanı<br />
memnuniyeti önemli ölçüde artıyor.<br />
61
4- Uygulama:<br />
4-b<br />
TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
62
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
<strong>Yıl</strong>lar<br />
Years<br />
<strong>Yıl</strong>lara ve Sektörlere Göre<br />
Hastane Sayıları<br />
2009<br />
834<br />
59<br />
450<br />
46<br />
1.389<br />
2008<br />
847<br />
57<br />
400<br />
46<br />
1.350<br />
2007<br />
848<br />
56<br />
365<br />
48<br />
1.317<br />
2006<br />
768<br />
56<br />
331<br />
49<br />
1.204<br />
2002<br />
774<br />
50<br />
270<br />
61<br />
1.155<br />
0 200 400 600 800 1.000 1.200 1.400<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong><br />
Ministry of Health<br />
Üniversite<br />
University<br />
Özel<br />
Private<br />
Diğer<br />
Other
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
<strong>Yıl</strong>lar<br />
Years<br />
<strong>Yıl</strong>lara ve Sektörlere Göre<br />
Hastane Yatağı Sayıları<br />
2009<br />
122.354<br />
30.112<br />
25.178<br />
17.905<br />
195.549<br />
2008<br />
119.310<br />
29.912<br />
20.938<br />
17.905<br />
18<strong>8.</strong>065<br />
2007<br />
120.228<br />
30.978<br />
17.397<br />
17.588<br />
186.191<br />
2006<br />
119.328<br />
31.193<br />
15.416<br />
17.759<br />
183.696<br />
2002<br />
102.589<br />
26.877<br />
13.192<br />
1<strong>8.</strong>561<br />
161.219<br />
0 50.000 100.000 150.000 200.000<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong><br />
Ministry of Health<br />
Üniversite<br />
University<br />
Özel<br />
Private<br />
Diğer<br />
Other
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
<strong>Yıl</strong>lara ve Sektörlere Göre<br />
Hastane Müracaat Sayıları<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong><br />
Ministry of Health<br />
Üniversite<br />
University<br />
Özel<br />
Private<br />
Toplam<br />
Total<br />
2002 2006 2007 2008 2009<br />
109.737.182 189.422.137 209.630.370 216.723.712 22<strong>8.</strong>279.139<br />
<strong>8.</strong>891.333 12.58<strong>8.</strong>872 15.025.079 1<strong>8.</strong>290.800 19.364.865<br />
5.680.954 15.529.416 24.485.650 3<strong>8.</strong>68<strong>8.</strong>313 47.61<strong>8.</strong>186<br />
124.309.469 217.540.425 249.141.099 273.702.825 295.262.190
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
Yoğun Bakım Üniteleri<br />
2002‟ye kıyasla<br />
9 kat<br />
66
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong> Hastanelerindeki<br />
Görüntüleme Cihazı Sayıları<br />
Bilgisayarlı Tomografi MR USG<br />
2002‟ye<br />
kıyasla<br />
14 kat<br />
2002‟ye<br />
kıyasla<br />
3 kat<br />
67
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
Hemodiyaliz Hizmetleri<br />
4500<br />
3000<br />
1500<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong> Diyaliz Cihaz Sayısı<br />
826<br />
2002‟ye kıyasla<br />
2 kat<br />
2.304<br />
4.193<br />
Bu gün Türkiye’nin her<br />
tarafında diyaliz hastaları<br />
evinden alınıyor,<br />
evine bırakılıyor ve bu hizmet<br />
için hiçbir ücret ödemiyorlar.<br />
0<br />
1995 2002 2010<br />
68
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
<strong>Yıl</strong>lara ve Sektörlere Göre<br />
Hemodiyaliz Cihaz Sayıları<br />
<strong>Yıl</strong>lar<br />
Years<br />
2009<br />
4.193<br />
1.084<br />
9.226<br />
14.503<br />
2008<br />
4.069<br />
1.095<br />
<strong>8.</strong>715<br />
13.879<br />
2007<br />
3.753<br />
1.082<br />
7.286<br />
12.121<br />
2006<br />
3.431<br />
1.048<br />
5.824<br />
10.303<br />
2002<br />
2.304<br />
872<br />
2.509<br />
5.685<br />
0 2.000 4.000 6.000 <strong>8.</strong>000 10.000 12.000 14.000 16.000<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong><br />
Ministry of Health<br />
Üniversite<br />
University<br />
Özel<br />
Private
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
Kamu Ağız-DiĢ Sağlığı Hizmetleri<br />
2002‟ye kıyasla<br />
9 kat<br />
70
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
Kamu Ağız-DiĢ Sağlığı Hizmetleri<br />
2002‟ye kıyasla<br />
12 kat<br />
2002‟ye kıyasla<br />
12 kat<br />
71
4-b: TeĢhis ve Tedavi Hizmetleri<br />
VatandaĢa Hizmet Edenin Ödüllendirildiği Sistem:<br />
Performansa Dayalı Ek Ödeme<br />
OECD <strong>Sağlık</strong> Sistemleri<br />
Ġncelemeleri TÜRKĠYE, 2008<br />
(14. Sayfa)<br />
“Aslında diğer ülkelerin Türkiye’deki<br />
sağlık reformlarından, özellikle<br />
personel verimliliğini artırmak üzere<br />
performansa dayalı ödeme sisteminin<br />
kullanılması konusunda, öğreneceği<br />
pek çok şey olabilir“.<br />
72
4- Uygulama:<br />
4-c<br />
Kurumsal Yapılanma ve<br />
Kapasite GeliĢtirme<br />
73
4-c: Kurumsal Yapılanma ve Kapasite GeliĢtirme<br />
<strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong> Personel Sayısındaki Net DeğiĢim<br />
(bin)<br />
1995 2002<br />
2010<br />
1995 2002<br />
•Kadrolu : 233 bin<br />
•Hizmet Alımı : 8 bin<br />
•Kadrolu : 245 bin<br />
•Hizmet Alımı : 11 bin<br />
•Kadrolu : 329 bin<br />
•Hizmet Alımı : 118 bin<br />
241<br />
256<br />
447<br />
74
4-c: Kurumsal Yapılanma ve Kapasite GeliĢtirme<br />
<strong>Sağlık</strong> Yatırımları<br />
<strong>Sağlık</strong> Tesisi 1995 - 2002 2002 - 2010<br />
Hastane ve Yeni<br />
Bina<br />
254 496<br />
4 kat<br />
Birinci Basamak<br />
<strong>Sağlık</strong> Tesisi<br />
647 1.358<br />
Toplam 901 1.854<br />
75
4-c: Kurumsal Yapılanma ve Kapasite GeliĢtirme<br />
Nitelikli Hasta Yatağı Oranı<br />
%30 %100<br />
% 8 % 9<br />
1995<br />
2002<br />
2010<br />
2015<br />
<strong>8.</strong>000 / 105.000 10.000 / 107.000 35.000 / 119.000 123.000 / 123.000<br />
1995 2002010<br />
2<br />
2015<br />
2003 yılından sonra tamamlanan ve yeni baĢlayan yatırımlarda<br />
nitelikli yatak oranı %100‟dür.<br />
76
4-d<br />
4- Uygulama:<br />
Ġlaç ve Eczacılık<br />
77
4-d: Ġlaç ve Eczacılık<br />
Kamu Ġlaç Politikaları<br />
İlaç fiyatlarını %1 ilâ %80 arasında değişen oranlarda düşürdük.<br />
Tek geri ödeme komisyonu kurduk.<br />
İlâçta KDV oranını % 8’e düşürdük.<br />
SGK ilaç alımları için önemli iskontolar sağladık.<br />
İlaç ruhsatlandırma süreçlerini AB ile uyumlu hale getirdik(şeffaf, etkili, hızlı).<br />
Orijinal bir ürünün eşdeğeri piyasaya çıktığında, (hem orijinal hem de jenerik ürün<br />
için) başlangıç fiyatına göre en az % 44 indirim şartı getirdik.<br />
2004<br />
2005<br />
2009<br />
İlaçta global bütçelemeye geçtik ve yeni indirimler sağladık. 2010<br />
2004 - 2010 yılları arasında 200‟den fazla fiyat düĢüĢünü ülkemiz<br />
fiyatlarına yansıttık.<br />
Ġlaç fiyatlarında sağlanan avantajları vatandaĢlarımızın ilaca kolay<br />
eriĢimi için kullandık.<br />
78
4-d: Ġlaç ve Eczacılık<br />
Kamu Ġlaç Harcamalarındaki DeğiĢim (%)<br />
1995-2002 1995-2002 2002-2010<br />
Kamu Ġlaç Harcaması ArtıĢ Oranı<br />
Ġlaç Kutu Sayısı (milyon)<br />
1995 2002 2010<br />
565 699 1.548<br />
Kamu Ġlaç Harcaması<br />
(2010 Fiyatlarıyla - milyon TL)<br />
1995 2002 2010<br />
4.717 12.720 15.400<br />
79
4-d: Ġlaç ve Eczacılık<br />
Ġlaç Takip Sistemi (ĠTS)<br />
İlaç Takip Sistemi, ilacı geçtiği her aşamada izler.<br />
“Karekod” olarak adlandırdığımız iki boyutlu bir<br />
tanımlayıcı bütün ilaç kutularının üstüne basılır.<br />
Karekod, ilacın parmak izidir. Üretim seri numarasını,<br />
son kullanma tarihini ve benzersiz seri numarasını aynı<br />
anda ihtiva eder.<br />
İlaç Takip Sistemi, karekod kullanılan ve izleme<br />
yapılabilen dünyadaki ilk yaygın uygulamadır.<br />
80
4- Uygulama:<br />
4-e<br />
<strong>Sağlık</strong> Harcamaları<br />
81
4-e: <strong>Sağlık</strong> Harcamaları<br />
<strong>Sağlık</strong> Harcamalarının Hesaplanmasında<br />
Kullanılan Maliyetler<br />
Kaynak: The Economic Costs of Ill Health in the European Region: M.Suhrcke, R.S.<br />
Arce, M. McKee and L. Rocco, WHO, 25-27 June 2008, Tallinn, Estonia<br />
82
4-e: <strong>Sağlık</strong> Harcamaları<br />
Faiz DıĢı Genel Kamu Harcamaları* ve<br />
Kamu <strong>Sağlık</strong> Harcamalarının** ArtıĢ Eğilimleri<br />
milyon TL<br />
milyon TL<br />
350.000<br />
2003-2009 Nominal Artış Oranı:<br />
46.989<br />
50.000<br />
280.000<br />
Genel Kamu Harcamaları:%167<br />
Kamu <strong>Sağlık</strong> Harcamaları:%166<br />
34.530<br />
40.851<br />
273.283<br />
317.867<br />
40.000<br />
210.000<br />
30.116<br />
235.157<br />
30.000<br />
140.000<br />
70.000<br />
17.642<br />
119.020<br />
21.389<br />
141.012<br />
Faiz Dışı Harcamalar<br />
Kamu <strong>Sağlık</strong> Harcamaları<br />
23.987<br />
165.925<br />
205.449<br />
Son yedi yılda faiz dışı genel kamu<br />
harcamaları ve kamu sağlık<br />
harcamalarındaki artış eğilimleri<br />
paraleldir.<br />
20.000<br />
10.000<br />
0<br />
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009<br />
Kaynak: * Maliye <strong>Bakanlığı</strong> Kaynak: ** DPT<br />
83<br />
0
4-e: <strong>Sağlık</strong> Harcamaları<br />
7<br />
6<br />
<strong>Yıl</strong>lara Göre Kamu ve Özel <strong>Sağlık</strong> Harcamalarının<br />
GSYİH İçindeki Payı (%)<br />
5,4<br />
6,1<br />
5<br />
4<br />
3<br />
2,5<br />
3,8<br />
4,4<br />
2<br />
1<br />
1,8<br />
1,6 1,7<br />
0<br />
0,7<br />
1995 2002 2008<br />
kamu özel toplam<br />
Kaynak: TÜİK, 2010<br />
84
5- Değerlendirme:<br />
5<br />
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı<br />
Uygulama Sonuçları<br />
85
5- <strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı Uygulama Sonuçları<br />
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programlarının Uygulama Sonuçları<br />
BaĢlıca Üç Parametre Ġle Değerlendirilir<br />
(Marc J. Roberts ve Arkadaşları, 2004)<br />
a - <strong>Sağlık</strong> göstergelerindeki iyileĢmeler<br />
b - VatandaĢı finansal riskten koruma<br />
c - VatandaĢın verilen sağlık hizmetlerinden<br />
memnuniyeti<br />
86
5-a: <strong>Sağlık</strong> Göstergelerindeki ĠyileĢmeler<br />
Doğumda Beklenen YaĢam Süresi (2008)<br />
Dünya <strong>Sağlık</strong> Örgütü’ nün 1998 yılı<br />
raporunda (sayfa 221) Türkiye için<br />
doğumda beklenen yaşam süresi<br />
2025 yılında 75 yıl olarak tahmin edilmişti.<br />
Buna şimdiden ulaşmış durumdayız.<br />
Türkiye ekonomik olarak orta-üst gelir grubu<br />
bir ülke olmasına rağmen doğumda<br />
beklenen ortalama yaşam süresi bu grup<br />
ülkelerin ortalamasının üstündedir.<br />
Türkiye<br />
Kaynak: Dünya <strong>Sağlık</strong> Örgütü 2010 İstatistik <strong>Yıl</strong>lığı<br />
87
5-a: <strong>Sağlık</strong> Göstergelerindeki ĠyileĢmeler<br />
Anne ve Çocuk Sağlığı<br />
Bebek Ölüm Hızı (binde)<br />
TÜRKĠYE<br />
30 yıl 8 yıl<br />
1960<br />
1990<br />
2003<br />
2010<br />
OECD ülkelerinin bebek ölümlerinde 30 yılda kat ettiği mesafeyi<br />
son 8 yıla sığdırmayı baĢardık.<br />
Kaynak: OECD Health Data 2009,TNSA 2008<br />
88
5-a: <strong>Sağlık</strong> Göstergelerindeki ĠyileĢmeler<br />
Anne ve Çocuk Sağlığı<br />
Anne Ölüm Hızı (yüzbinde)<br />
TÜRKĠYE<br />
23 yıl 8 yıl<br />
1960<br />
1982<br />
2003<br />
2010<br />
OECD ülkelerinin anne ölümlerinde 23 yılda kat ettiği mesafeyi<br />
son 8 yıla sığdırmayı baĢardık.<br />
Kaynak: OECD Health Data 2009, <strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong><br />
(*): DSÖ ve UNICEF’ in Türkiye için 2000 yılı anne ölüm tahmini yüzbinde 70 olup 2003 yılı <strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong> tarafından projekte edilmiştir.<br />
89
5-a: <strong>Sağlık</strong> Göstergelerindeki ĠyileĢmeler<br />
Halkımız “Sudan” Hastalıklardan Kurtuldu<br />
Tifo Vaka Sayısı<br />
30.000<br />
20.000<br />
10.000<br />
20.960<br />
24.390<br />
Bu başarıya ulaşmak için<br />
belediyeler ve il özel idareleri ile<br />
yakın işbirliği geliştirerek,<br />
içme sularının mikrobiyolojik<br />
güvenliğinde önemli gelişmeler<br />
sağladık.<br />
0<br />
1995 2002 2010<br />
31<br />
90
5-a: <strong>Sağlık</strong> Göstergelerindeki ĠyileĢmeler<br />
Sıtmada “Sıfır” Dönemi<br />
Yürüttüğümüz ciddi çalışmalar<br />
sonucunda 2000’li yılların<br />
başında 10 binlerde olan sıtma<br />
vaka sayısını 15 Aralık 2010 tarihi<br />
itibariyle sıfıra düşürdük.<br />
Sıtma hastalığında eliminasyon<br />
dönemine girmiş bulunuyoruz.<br />
91
5-b: VatandaĢın Finansal Riskten Korunması<br />
• Acil durumlarda ambulans ve diğer hizmetlerden özel sektör<br />
dahil ücret alınmaması sağlandı.<br />
• <strong>Sağlık</strong> bakanlığında çalışan uzman hekimler arasında<br />
muayenehanecilik % 89 dan % 6 ya geriledi.<br />
• Özel sektörden hizmet alan vatandaşlarımızdan talep edilen fark<br />
ücretine sınırlama getirildi.<br />
• Hasta veya yakınlarının herhangi bir hastalığa bağlı fakirleşme<br />
oranı sıfıra yaklaştı.<br />
• Vatandaşın tıbbi uygulama hatalarından kaynaklanan zararları<br />
tazmin edilmeye başlandı.<br />
92
5-b: VatandaĢın Finansal Riskten Korunması<br />
Ġlaç ve Tedavi Masraflarını Kendi KarĢılayanların<br />
Oranı (%)<br />
Kaynak: TÜİK “Yaşam Memnuniyeti Araştırması”<br />
93
5-c: VatandaĢın Verilen Hizmetlerden Memnuniyeti<br />
Kaynak: TÜİK<br />
94
5- <strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı Uygulama Sonuçları<br />
OECD <strong>Sağlık</strong> Sistemi Ġncelemeleri TÜRKĠYE, 2008<br />
“<strong>Sağlık</strong> sistemi reformu, daimi bir süreçtir.<br />
Uygulamanın ilk safhalarında Türkiye’nin bu<br />
devasa reformu etkili şekilde hayata geçirebilen<br />
birkaç orta gelirli ülkeden biri olduğu görülmektedir.<br />
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı, hem Türkiye’nin<br />
sosyal yardım sisteminde önemli bir iyileşme<br />
kaydettiğini yansıtmakta hem de aynı meselelerle<br />
mücadele etmekte olan diğer ülkelere<br />
iyi bir uygulama örneği teşkil etmektedir.”<br />
95
<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Devam Ediyor…<br />
Yeni Ufuklara Doğru<br />
96
Yeni Ufuklara Doğru<br />
Evde <strong>Sağlık</strong> Hizmeti<br />
Yatağa bağımlı hastaların ve<br />
özürlülerin evde yapılabilecek tıbbi<br />
bakım ve rehabilitasyonlarının ev<br />
ortamında yapılmasını amaçlıyoruz.<br />
Bugüne kadar hizmet alan kişi<br />
sayısı 20 bini aşmıştır.<br />
Hedefimiz 100 bin kişiye bu hizmeti<br />
götürmektir.<br />
97
Yeni Ufuklara Doğru<br />
Merkezi Hastane Randevu Sistemi (MHRS)<br />
Vatandaşımızın <strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong> Hastaneleri ile Ağız - Diş<br />
Sağlığı Merkezleri için 182 Çağrı Merkezini arayarak canlı<br />
operatörlerden istedikleri hastane ve hekim için randevu<br />
aldıkları bir uygulamadır.<br />
Bugün itibariyle 20 ilde 175 hastanemizde günde ortalama<br />
12 bin vatandaşımız randevu alarak muayene oluyor.<br />
Bu yıl içerisinde bu hizmeti bütün ülkeye ulaĢtırmıĢ<br />
olacağız.<br />
98
Yeni Ufuklara Doğru<br />
Mobil Eczane Uygulaması<br />
Eczane bulunmayan kırsal bölgelerde yaşayan halkın ilaca ulaşımını<br />
kolaylaştırmak için mobil eczane uygulamasını başlattık.<br />
Şubat 2011 itibariyle 40 ilimizde Türk Eczacılar Birliği ile protokol<br />
uygulanmaktadır.<br />
Her gün ortalama 20.000 vatandaşımız ilacını mobil eczanelerden<br />
alıyor, ilaca ulaşmada zorluk çekmiyor.<br />
99
Yeni Ufuklara Doğru<br />
TeĢhis ĠliĢkili Gruplar (TĠG)<br />
• Teşhis İlişkili Gruplar (TİG) sınıflanmış veriyi temel<br />
alan bir gruplama mantığı ile oluşur.<br />
• Her bir hasta kendi risk faktörleri, aile durumu,<br />
sosyokültürel ortam ile ilişkili olarak kendine has ve<br />
tekildir hastalar için karşılaştırılabilir sınıflamalar<br />
yapılması TİG’ de ana yapıyı, yani gruplamayı<br />
meydana getirir. Böylece geri ödemelerde hakkaniyet<br />
gelişecektir.<br />
• 1 Ocak 2011 tarihinden itibaren <strong>Sağlık</strong> <strong>Bakanlığı</strong><br />
Hastanelerinde TĠG uygulaması baĢlamıĢtır.<br />
100
Yeni Ufuklara Doğru<br />
Yönetici Performansı<br />
Hastane yöneticilerini (Başhekim, Başhekim Yardımcısı, Müdür, Müdür Yardımcısı ve<br />
Başhemşire) kapsamaktadır.<br />
Aşağıdaki parametreler kullanılmaktadır:<br />
Hizmet Kalitesi<br />
Muayene Kabul İşlemleri<br />
Ek Ödemeyi Zamanında Dağıtma<br />
Hastane Borçluluk Oranı<br />
Hastane Borçluluk Süresi<br />
Bölge Gelişmişliği<br />
Hastane Türü<br />
Hastane Yaşı<br />
Mali Büyüklük<br />
Görev Süresi<br />
Bu uygulama, hastane yöneticilerinin alacağı ek ödemeyi %30„a kadar<br />
etkilemektedir.<br />
101
Yeni Ufuklara Doğru<br />
Ġnovasyon ve Ar-Ge<br />
Hükümetimiz bilime, teknolojiye, inovasyona, araştırma ve geliştirme<br />
faaliyetlerine büyük önem vermektedir.<br />
Hükümetimiz döneminde Ar-Ge harcamaları 3 misli, Ar-Ge personeli<br />
sayısı 2.5 misli artmıştır. Yerli patent başvuruları 5.5 kat, uluslararası<br />
patent başvuruları 4.5 kat artmıştır.<br />
TÜBİTAK’a son 5 yılda ayırdığımız kaynak, 40 yılda ayrılan kaynaktan<br />
fazladır.<br />
2013 yılı sonuna kadar Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi<br />
Hâsılaya oranını % 2’ye (2002’de % 0.5), tam zamanlı Ar-Ge<br />
personeli sayısını 150 bine çıkarmayı hedefliyoruz. (2002'de 29 bin)<br />
102
Yeni Ufuklara Doğru<br />
Ġnovasyon ve Ar-Ge<br />
Ülkemizde son yıllarda Ar-Ge’ye en çok yatırım yapılan sektör ilaç<br />
sektörüdür. Ancak bu alandaki yatırımlar yıllardır konvansiyonel ilaçların<br />
üretimi ile sınırlı kalmıştır.<br />
Bir yandan yenilikçiliği teşvik ederken, diğer yandan, makul fiyatlarla<br />
hizmete erişebilirliği ve mali sürdürülebilirliği sağlayacak bir denge<br />
gözetmemiz gerekmektedir.<br />
Amacımız ülkemizin bir çok sektörde olduğu gibi ilaç ve tıbbi cihaz<br />
sektöründe de bölgesel bir merkez haline gelmesidir.<br />
103
Son Söz<br />
Hükümetimiz sağlıkta kayda değer bir yapısal<br />
dönüşümü başarmıştır.<br />
“<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> DönüĢüm Programı” etkili, verimli ve<br />
hakkaniyetli bir sağlık sistemi oluşturmuştur.<br />
Halkımızın sağlık hizmet sunumundan memnuniyeti<br />
artmıştır.<br />
104
“<strong><strong>Sağlık</strong>ta</strong> Gelecek, <strong>Sağlık</strong>lı Gelecek”<br />
Bu Çizgiyi Takip Edin…<br />
105
Change language