İç kulakta lipom - Diagnostic and Interventional Radiology

Diagn Interv Radiol 2010; 16:24–26
© Türk Radyoloji Derneği 2010
Bu makale Diagnostic and Interventional Radiology’de yer alan İngilizce makalenin
Türkçesi olup kaynak gösterme ve dizinleme amacı ile kullanılamaz.
Inner ear lipoma
BAŞ-BOYUN RADYOLOJİSİ
OLGU BİLDİRİSİ
İç kulakta lipom
Elif Karadeli, Esra Meltem Kayahan Ulu
ÖZET
Kafa içi lipomlar nadir görülen ve genellikle belirti vermeyen
doğumsal malformasyonlardır. Çok nadiren iç kulakta görülebilirler.
Literatürde intravestibüler lipomla ilgili az sayıda yayın
vardır. İç işitme kanalı ve serebellopontin köşe yerleşimleri de
bildirilmiştir. Burada kohlea, vestibül ve semisirküler kanalları
yaygın olarak infiltre eden bir lipom olgusu sunulmaktadır. Bildiğimiz
kadarı ile bu olgu literatürdeki ilk örnektir.
Key words: • lipom • iç kulak • bilgisayarlı tomografi
• manyetik rezonans görüntüleme
Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji (E.K. elifkaradeli@
gmail.com) Anabilim Dalı, Ankara.
Gelişi 29 Şubat 2008; revizyon isteği 27 Nisan 2008; revizyon gelişi 30
Nisan 2008; kabulü 2 Mayıs 2008.
E-yayın tarihi: 5 Ekim 2009
DOI 10.4261/1305-3825.DIR.1630-08.2
Kafa içi lipomlar nadir görülen ve genellikle belirti vermeyen doğumsal
malformasyonlardır. Çok nadiren iç kulakta görülebilirler.
Literatürde intravestibüler lipomla ilgili az sayıda yayın vardır (1,
2). Burada kohlea, vestibül ve semisirküler kanalları yaygın olarak infiltre
eden bir lipom olgusu sunulmaktadır. Bildiğimiz kadarı ile bu olgu
literatürdeki ilk örnektir.
Olgu bildirisi
Otuz yaşında erkek hasta sağ tarafta kısa süre önce gelişen sensörinöral
işitme kaybı yakınması ile başvurmuştur. İşitme sol tarafta normal
bulunmuştur. Hasta aralıklı kulak çınlamasından şikayet etmiştir.
Manyetik rezonans (MR) görüntülemede (1.5 Tesla, Philips Gyroscan
Intera, Best, Hollanda) sağ iç kulak yapılarının T1 ağırlıklı görüntülerde
tamamen hiperintens görünümde olduğu, T2 ağırlıklı görüntülerde ise
hipo- ve hiperintens alanlar içerdiği görülmüştür. Yağ baskılı T1 ağırlıklı
görüntülerde hiperintensitelerin tamamen baskılandığı belirlenmiştir.
Yapılarda kontrast sonrası boyanma görülmemiştir (Şek. 1). Bilgisayarlı
tomografide (Philips Mx 8000) vestibül, kohlea ve semisirküler kanallarda
hipoatenüe kitleler görülmüştür. Vestibül, kohlea ve semisirküler
kanallarda Hounsfield atenüasyon birimleri sırasıyla -120, -110 ve
-117 olarak ölçülmüş ve yağ dokusu ile uyumlu bulunmuştur (Şek. 2).
Lezyona iç kulak lipomu tanısı konmuştur.
Tartışma
İntrakranyal lipomların oluşumu ile ilgili ileri sürülen teori subaraknoid
aralık ve meninkslerin gevşek embriyonal mezanşimal öncülü olan
primordiyal meninks primitivanın persistansı ve maldiferansiyonudur
(3). Meninks primitivanın kavitasyonu, iç kulak oluşumuyla aynı zamanda,
4–6 haftalık embriyoda görülür (4, 5). Meninks primitiva veya
mezanşimal öncüllerinin gelişmekte olan otokist (işitsel vezikül) içine
doğrudan katılımı lipomların vestibül, kohlea ve kanalların içine yerleşimini
açıklayabilir. Literatürde intramembranöz yerleşimli bir intravestibüler
lipom öyküsü bildirilmiştir (1). Bizim olgumuz iç kulaktaki
bütün yapıların (vestibül, kohlea ve semisirküler kanallar) tutulduğu ilk
örnektir. Lipomlar içi işitme kanalına da yerleşebilir ve sekizinci kafa sinirinin
kanal içindeki bölümünü infiltre edebilir. Tümör sekizinci sinire
yapışma ve genellikle çevresini sarma eğilimindedir. Sekizinci ve daha
nadir olarak yedinci sinire ve çevre dokulara kuvvetle yapışması cerrahiyi
zorlaştırabilir (2, 6). Diğer intrakranyal lipomlardan farklı ve benzersiz
bir özellik olarak iç işitme kanalı ve serebellopontin köşe lipomları sinir
infiltrasyonu gösterirler (7). Bizim olgumuzda olduğu gibi iç kulak lipomu
bulunan olgularda cerrahi girişimden kaçınılmalıdır.
İç kulak lipomlarının değerlendirilmesinde ve doğru tanı konmasında
MR görüntüleme ve bilgisayarlı tomografi bulguları önemlidir. Lipomlar
24

a
b
c
d
e
Şekil 1. a–e. İç akustik kanalın MR
görüntülemesinde (a–e) kohlea, vestibül
ve semisirküler kanalların aksiyal (a) ve
koronal (b) T1 ağırlıklı görüntülerde
hiperintens olduğu görülmektedir. T2
ağırlıklı aksiyal MR görüntüsünde (c)
lezyonun hipo- ve hiperintens alanlar
içerdiği görülmektedir. Lezyon aksiyal
yağ baskılı T2 ağırlıklı MR görüntüsünde
sinyal kaybı göstermiş (d) ve koronal yağ
baskılı kontrastlı T1 ağırlıklı görüntüde
kontrastlanmamıştır (e).
a
b
Şekil 2. a, b. İç akustik kanalın BT görüntüsünde sağ semisirküler kanalların içinde hipoatenüe bölgeler görülmektedir (oklar).
T1 ağırlıklı görüntülerde hiperintens
olarak görülürler. T2 ağırlıklı görüntülerde
sinyal yoğunluğu değişkendir ve
yağ baskılaması ile tamamen ortadan
kaybolur. Bilgisayarlı tomografide ölçülen
Hounsfield atenüasyon birimlerinin
tamamen yağ dokusu ile uyumlu
olması diğer tanı seçeneğini oluştur-
Cilt 16 • Sayı 1
maktadır. Lipomlar kontrastlanmayan
lezyonlardır. T1 ağırlıklı MR görüntülerinde
vestibül içinde hiperintensite
görünümü oluşturacak diğer nedenler
hemoraji ve yüksek protein içerikli sıvıdır.
Bu oluşumlar yağ baskılaması ile
sinyal yoğunluklarını kaybetmediklerinden
lipomdan kolaylıkla ayırt edilebilirler
(8). Bizim hastamızın T1 ağırlıklı
MR görüntülerinde kohlea, vestibül,
yan, arka ve üst semisirküler kanallar
hiperintens görünümde izlenmiştir.
Tümü yağ baskılı T1 ağırlıklı MR görüntülerinde
hipointens olarak görüldüğünden
lezyonların lipom olduğu
düşünülmüştür.
İç kulakta lipom • 25

Bizim hastamızda sağ tarafta sensörinöral
işitme kaybı vardır. İşitme kaybı
yeni ortaya çıkmıştır ve lipom ile
aynı taraftadır. Genelde intrakranyal
lipomlar belirti vermezler, ancak iç kulak
lipomları aynı tarafta işitme kaybı
yapar (6). İşitme kaybı lipomun kitle
etkisi veya kohlea üzerine toksik etkiden
kaynaklanabilir. Literatüre göre
mebranöz labirent içindeki bir lipom
toksik etki ile sensörinöral işitme kaybına
neden olabilir. Lipid materyal ve
yıkım ürünleri membranöz labirentten
kohleaya taşınabildiğinden, kohleadaki
tüy hücreleri üzerine toksik etki
gösterebilir. Toksik materyal ductus reuniens
yolu ile geri aktığından en alt
sıradaki tüy hücrelerinin en fazla etkilenmesi,
dolayısıyla işitme kaybının
yüksek frekanslarda belirgin olması
açıklanabilir. Huang baş dönmesi, günlük
bulantı ve kusma, kulak çınlaması,
kulakta dolgunluk hissi ve etkilenen
tarafta tam işitme kaybı bulunan bir
intravestibüler lipom olgusu bildirmiştir
(1). Belirtiler lipomun kitle etkisi ile
veya bu hastada tedavi edilmemiş kabakulağa
bağlı olarak gelişebilen endolenfatik
hidrops ile ilişkilidir (1). Buna
karşın bizim hastamızda vestibül ve
semisirküler kanallar tamamen tümör
tarafından infiltre edilmişken yalnızca
kulak çınlaması vardır.
Sonuç olarak iç kulak lipomu karakteristik
BT ve MR görüntüleme bulguları
olan ve nadir görülen bir patolojidir
ve iç kulak patolojilerinin ayırıcı tanısında
akılda bulundurulmalıdır.
Kaynaklar
1. Huang T. Primary intravestibular lipoma.
Ann Otol Rhinol Laryngol 1989; 98:393–
395.
2. Dahlen RT, Johnson CE, Harnsberger HR,
et al. CT and MR imaging characteristics
of intravestibular lipoma. AJNR Am J
Neuroradiol 2002; 23:1413–1417.
3. Truwit CL, Barkovich AJ. Pathogenesis
of intracranial lipoma: an MR study in
42 patients. AJR Am J Roentgenol 1990;
155:855–864.
4. Sulik K. Embryology of the ear. In:
Gorlin RJ, Toriello HV, Cohen MM, eds.
Hereditary hearing loss and its syndromes.
New York: Oxford University Press, 1995;
22–42.
5. Osaka K, Handa H, Matsumoto S, et al.
Development of the cerebrospinal fluid
pathway in the normal and abnormal human
embryos. Childs Brain1980; 6:26–38.
6. Dazert S, Aletsee C, Brors D, et al. Rare tumors
of the internal auditory canal. Eur
Arch Otorhinolaryngol 2005; 262:550–
554.
7. Christensen WN, Long DM, Epstein JI.
Cerebellopontine angle lipoma. Hum
Pathol 1986; 17:739–743.
8. Singh SP, Cottingham SL, Slone W, et al.
Lipomas of the internal auditory canal.
Arch Pathol Lab Med 1996; 120:681–683.
26 • Mart 2010 • Diagnostic and Interventional Radiology
Karadeli ve Kayahan Ulu