ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

gülmeye başlamaz ve ancak gülmeye başladığı andan itibaren insan
olur. Rabelais ve çağdaşları da, Plinly’nin, yalnızca tek bir insanın,
Zerdüşt’ün, doğar doğmaz gülmeye başladığı yolundaki sözlerinden
haberdarlardı; bu, Zerdüşt’ün kutsal bilgeliğinin belirtisi
olarak yorumlanıyordu.
Son olarak, Rönesans’ın gülme felsefesinin üçüncü kaynağı Lucian,
özellikle de Lucian’ın ölüler krallığında gülen Menippos imgesidir.
Lucian’ın yapıtı, Menippos ya da Ölüler Diyarına İniş, Rabelais
üzerinde ya da daha doğrusu Pantagruel'de Epistemon’un
cehenneme yaptığı yolculuk episodu üzerinde temel bir etkiye sahip
olmuştu. Rabelais’yi etkileyen bir başka önemli çalışma da, yine
Lucian’ın Diyaloglar başlıklı yapıtıydı.
Diyaloglar' dan birkaç tipik alıntı yapalım:
“Menippos, Diogenes sana şu öğütte bulunuyor: Eğer gülmenin fani
konuları yavanlaşmaya başlarsa, aşağıya gelip çok daha zengin malzemeler
bul; şu an bulunduğun yerde, hep bir nebze belirsizlik var; bundan
sonrası konusunda kim tümüyle emin olabilir sorusu kendini dayatacak
daima. Burada benim gibi güven içinde gülebilirsin.” (Diogenes
ile Pollux) 15
“Peki tamam, Menippos; diyelim ki bağımsızlığını terk ettin; açık sözlülüğünü,
kayıtsızlığını, neşeliliğini, şakalarını da. Burada başka hiç
kimse şaka yapamaz ki...” (Charon, Hermes ve muhtelif gölgeler) 16
Charon: Hermes, bu Kinik’i nereden buldun? Yolda çıkardığı yaygara
neydi öyle! Herkes dövünüp sızlanırken o diğerleriyle dalga geçip
gülüyor, hem de şarkı söylüyordu.
Hermes: Ah, Charon, yolcunu çok az tanıyorsun! Sapına kadar bağımsızlık
o: kimseye aldırmıyor. Menippos bu. (Charon ve
Menippos) 17
Lucian’ın bu gülen Menippos imgesinde, gülmenin ölüler diyarı ve
15. Lucian, Works, çeviri, H. W. Fowler ve F. G. Fowler. 4 cilt. Oxford Univ. Press,
1905. 1. Cilt, s. 107. Clarendon Press, Oxford’un izniyle alınmıştır.
16. A.g.y., s. 122.
17. A.g.y., s. 144.
90