ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

erse, kuşatacağı toplumsal çevre de o denli geniş olacaktır ve dolayısıyla,
dilin böylesi bir katmanlaşmasına yol açan toplumsal
güçler de o denli önemli olacaktır. O zaman, bu toplumsal gücün etkinliğinin
sonucu olarak dilde kalan izler dilsel işaretleyicilerdeki
(dilsel sembollerdeki) değişiklikler de daha keskin biçimde odaklanmış
ve dengeli olacaktır -dengeli (ve dolayısıyla toplumsal) anlamsal
nüanslardan tutun da, belirli toplumsal lehçelerden söz etmemizi
olanaklı kılan sahiden lehçebilimsel işaretlere (fonetik,
morfolojik ve diğerleri) kadar.
Dilde katmanlaşmaya yol açan tüm bu güçlerin etkinliklerinin
bir sonucu olarak, hiçbir “nötr” sözcük ve biçim yoktur -“hiç kimseye”
ait olmayan sözcük ve biçimler yani; dil tamamen ele geçirilmiş
amaçlar ve vurgularla doldurulmuştur. Dilde yaşayan herhangi
bir tekil bilinç için dil soyut bir normatif biçimler sistemi değildir,
somut bir heteroglot dünya anlayışıdır. Tüm sözcükler bir mesleğin,
bir türün, bir eğilimin, bir grubun, belirli bir yapıtın, belirli bir
kişinin, bir kuşağın, bir yaş grubunun, günün ve saatin “tadına” sahiptir.
Her sözcük, toplumsal olarak yüklü hayatını sürdürmekte olduğu
bağlamın ve bağlamların tadını alır; tüm sözcükler ve biçimler
amaçlarla doludur. Sözcükte bağlamsal sezdirmeler (türe bağlı,
belirli bir amaç güden, bireysel) kaçınılmazdır.
Canlı, toplumsal-ideolojik somut bir şey olarak, heteroglot bir
kanı olarak dil, bireysel bilinç açısından, kişinin kendisi ve öteki
arasındaki sınır çizgisinde durur. Dilde sözcük yarı yarıya bir başkasının
sözcüğüdür. Konuşucu sözcüğü kendi amacıyla, kendi vurgusuyla
doldurduğunda, sözcüğü kendi anlamsal ve anlatımsal niyetine
uyarlayarak temellük ettiğinde sözcük “kişinin kendisinin”
olur. Bu temellük anının öncesinde, sözcük nötr ve gayri şahsi bir
dilde var olmaz (sonuçta, konuşucu sözcüklerini bir sözlükten seçip
almaz!) başka insanların ağızlarında, başka insanların bağlamlarında,
başka insanların amaçlarına hizmet ederek var olur: Kişi sözcüğü
işte oradan almalı ve kendinin kılmalıdır. Üstelik, bütün sözcükler
herkes için, bu temellük edilmeye, bu zaptedilip özel mülkiyete
dönüştürülmeye aynı ölçüde kolayca boyun eğmez: çoğu sözcük
inatla direnir, diğerleri ise, kendilerini temellük eden ve artık onla­
71