ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ihsel insan söylemi bu ayrıcalığa sahip değildir: böyle bir karşılıklı
konumlanıştan ancak belli koşullarla ve belli bir dereceye kadar
sapabilir.
Her ne kadar diyaloğun monologdan önce geldiği sık sık ifade
edilse de, dilbilim ve söylem felsefesinin öncelikle, sözcüğün (diyalogdan
kesilip çıkarılan ve norm olarak kabul edilen bir sözcüğün)
tam da bu yapay, önceden koşullanmış statüsüne yönelmiş olması
daha da dikkat çekicidir. Diyalog, sözün yapılanmasındaki
kompozisyonel bir biçim olarak incelenir sırf, ama sözcüğün (bir
yanıtta olduğu kadar monolojik bir sözcede de varolan) iç diyalojizmi,
yani sözcüğün tüm yapısına, tüm anlamsal ve anlatımsal katmanlarına
nüfuz eden diyalojizm neredeyse tümüyle göz ardı edilir.
Oysa biçemi oluşturmakta büyük bir güce sahip olan şey, tam da
sözcüğün dışsal kompozisyon itibarıyla herhangi bir diyalog biçimi
almayan, nesnesinin bir kavramını oluşturma [koncipirovanie] becerisinden
ayrı, bağımsız bir edim olarak yalıtılamayan bu iç diyalojizmidir.
Sözcüğün iç diyalojizmi, anlambilim, sözdizim ve biçembilimde,
şimdiye dek dilbilimin ve biçembilimin incelemediği
alışılmadık bir dizi özellikte anlatımını bulur (dahası, olağan diyaloğun
alışılmadık anlamsal özellikleri de incelenmemiştir).
Sözcük bir diyalogda, diyaloğun içinde canlı bir yanıt olarak
doğar; sözcük zaten nesnede olan yabancı bir sözcükle girdiği diyalojik
etkileşimde şekillenir. Bir sözcük kendi nesnesine ilişkin bir
kavramı diyalojik yoldan oluşturur.
Ama, sözcüğün iç diyalojizmi bundan ibaret değildir. Yabancı
sözcüğe yalnızca nesnenin kendisinde rastlamaz: Her sözcük bir
yanıta yönelir ve öndelediği yanıtlayıcı sözcükten derinlemesine
etkilenmekten kaçınamaz.
Karşılıklı konuşma içinde sözcük doğrudan doğruya, pervasızca
gelecekteki bir yanıt-sözcüğe yönelir: bir yanıtı kışkırtır, öndeler ve
kendisini yanıtın doğrultusuna göre yapılandırır. Kendisini önceden
söylenen sözlerin oluşturduğu bir atmosferde şekillendiren sözcük,
aynı zamanda, henüz söylenmemiş olmakla birlikte söylenmesine
ihtiyaç duyulan ve aslına bakılırsa öndelediği bir sözcük tarafından
belirlenir. Herhangi canlı bir diyalogda olup biten budur.
56