ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

Bu fenomenlerin son yıllarda dil ve biçembilim alanında çalışan
akademisyenlerin dikkatini çekmeye başladığı doğrudur, ama söylemin
yaşamının tüm alanlarında temel ve kapsamlı bir önem taşıdıkları
henüz tamamen kabul edilmemektedir.
Bir sözcüğün (ötekiliğin tüm çeşitleri ve derecelerinde) başka
sözcükler arasında sergilediği diyalojik yönelim, söylemde yeni ve
önemli bir sanatsal potansiyel yaratır, tam ve en derin dışavurumunu
romanda bulan, ayrıksı bir düzyazı sanatı doğurma potansiyeli
yaratır.
Burada, söylemdeki diyalojik yönelimin çeşitli biçimleri ve dereceleri
ile ayrıksı bir düzyazı sanatının özgül potansiyeli üzerinde
duracağız.
Geleneksel biçembilim düşüncesinin ele aldığı şekliyle sözcük
yalnızca kendisini tanır (yani, yalnızca kendi bağlamını), kendi
nesnesini, kendi dolaysız anlatımını ve kendi üniter ve tekil dilini
tanır. Başka bir sözcüğü, yani kendi bağlamı dışında kalan bir sözcüğü,
yalnızca dilin yansız sözcüğü olarak, özellikle hiç kimseye
ait olmayan bir sözcük olarak, sırf konuşma potansiyeli olarak kabul
eder. Geleneksel biçembilimin kavradığı şekliyle dolaysız sözcük,
nesneye yönelmesi esnasında yalnızca nesnenin direnciyle
karşılaşır (nesnenin bir sözcük tarafından tüketilmesinin olanaksızlığı,
nesne hakkında her şeyi söylemenin olanaksızlığı), ama nesneye
giden yolda başkasının sözcüğünün temel ve zengin bir çeşitlilik
sergileyen muhalefetiyle karşılaşmaz. Hiç kimse bu sözcüğü engellemez,
hiç kimse onunla tartışmaya girmez.
Oysa, yaşayan hiçbir sözcük nesnesiyle tek bir biçimde bağlantı
kurmaz: Sözcük ile nesnesi arasında, sözcük ile konuşan özne
arasında, aynı nesneye, aynı temaya ilişkin başka, yabancı sözcüklerden
oluşan esnek ve genellikle içine sızılması güç bir ortam bulunur.
Sözcük tam da bu özgül ortamla yaşadığı canlı etkileşim sürecinde
bireyselleştirilebilir ve biçemsel bir şekil alabilir.
Gerçekten de, herhangi bir somut söylem (sözce), zaten yönelmiş
olduğu nesneyi sanki nitelemelerle kaplı, tartışmaya açık, değer
yüklü, bulanıklaştırıcı bir sisle -veya aksine, bu nesne hakkında
önceden söylenmiş yabancı sözcüklerin “ışığı”yla- kuşatılmış
52