ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

Söylemin bu görevleri ve yazgıları, ideolojik söylemin çeşitli
özgül türlerini ve son kertede bizzat özgül felsefi bir kavram olarak
söylem kavramını -özellikle, biçeme ilişkin tüm kavramların merkezinde
yer almış olan şiirsel söylem kavramını- koşullandırdığı
kadar, özgül dilsel-ideolojik akımları da koşullandırdı.
Bu tür biçemsel kategorilerin gücü ve aynı zamanda kısıtlılığı, bu
kategoriler özgül tarihsel yazgılarca ve ideolojik bir söylemin üstlendiği
görevlerce koşullanmış olarak görüldüğünde belirginleşir. Bu
kategoriler, özgül toplumsal grupların dilsel-ideolojik evriminde iş
başında olan tarihsel olarak aktüeli güçlerden doğmuş ve bu güçlerce
şekillenmişti; ve bu kategoriler, dile bir yaşam yaratma sürecine
girmiş olan gerçekleştirici güçlerin teorik anlatımını oluşturdu.
Bu güçler, dilsel-ideolojik dünyayı bütünleştirmeye ve merkezileştirmeye
hizmet eden güçlerdir.
Üniter dil, dilsel bütünleştirme ve merkezileştirmeye yönelik tarihsel
süreçlerin teorik anlatımını, dilin merkezcil güçlerinin anlatımını
oluşturur. Üniter bir dil verili [dan] bir şey değildir, esas
olarak daima varlığı ileri sürülen [zadan] bir şeydir -ve dilsel yaşamının
her uğrağında, heteroglossia’nın gerçekliklerinin karşısına
çıkarılır. Ama aynı zamanda, bu heteroglossia’yı alt etmeye yarayan,
ona özgül sınırlar dayatan, belli bir azami anlaşılma derecesini
garantileyen, göreceli olsa da gerçek bir bütünlük -egemen söyleşisel
[gündelik] ve edebi dilin, “doğru dil”in bütünlüğü- olarak
billurlaşan bir güç olarak gerçek mevcudiyetini hissettirir.
Genel bir üniter dil, bir dilsel normlar sistemidir. Ama bu normlar
soyut bir buyruk kipi oluşturmaz; daha çok, dilsel yaşamın üretici
güçleridir, dilin heteroglossia’sını alt etme mücadelesi veren
güçlerdir; heteroglot bir ulusal dil içerisinde resmi olarak kabul edilen
edebi bir dilin sağlam, değişmez, kalıcı dilsel çekirdeğini yaratarak
ya da zaten şekillenmiş bir dili büyüyen heteroglossia’nın
baskısından koruyarak dilsel-ideolojik düşünceyi birleştiren ve
merkezileştiren güçlerdir.
Burada, pratik iletişimde asgari bir kavrayış düzeyini garantileyen
bir temel biçimler (dilsel semboller) sistemi anlamında, soyut
dilsel asgari anlamında paylaşılan bir dili kastetmiyoruz. Dili soyut
46