ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

Viktor Vinogradov 7 sanatsal düzyazı sorununu retoriğe devrederek
On Artistic Prose (Sanatsal Düzyazı Üzerine) adlı kitabında
benzer bir bakış açısı geliştirdi. Vinogradov bir yandan Shpet’in
“şiirsel” ve “retorik”e ilişkin temel felsefi tanımlarını kabul etmesine
rağmen, Shpet gibi paradoksal derecede tutarlı değildi: Romanı
bağdaştırmacı (syncretic), karma bir biçim (“melez bir oluşum”)
olarak görüyordu ve retorik öğelerle birlikte tümüyle şiirsel bazı
öğeler de içerdiğini itiraf ediyordu. 8
Retorik bir oluşum olarak romansı düzyazıyı şiir alanından tümüyle
dışlayan bakış açısı -tamamen hatalı bir bakış açısıdır buher
şeye rağmen tartışmasız bir meziyete sahiptir. Romansı düzyazının
özgül ayırt edici özelliklerinin tanımlanmasına sıra geldiğinde,
felsefi ve dilbilimsel temeliyle birlikte tüm çağdaş biçembilim
tiplerinin yetersizliğini prensipte ve özünde kabul etmektedir. Dahası,
retorik biçimlere yaslanmanın anlamayı kolaylaştırıcı, bulgulayıcı*
bir değeri vardır. Retorik söylem tüm çeşitliliğiyle bir kez
çalışma kapsamına alındığında, dilbilim ve dil felsefesi üzerinde
köklü bir devrimci etki yaratmaktan geri duramaz. Retorik biçimlerde,
bu biçimlere yönelik doğru ve önyargısız bir yaklaşımın kullanılması
koşuluyla, herhangi bir söylemin tam da, bir dilin yaşamında
taşıdıkları çok büyük öneme rağmen henüz yeterince hesaba
katılmamış ve kavranmamış olan özellikleri (söylemin içsel olarak
diyalojik niteliği ve bununla ilişkili fenomenler) büyük bir dışsal
kesinlikle açığa çıkarılır. Retorik biçimlerin dilbilim ve dil felsefesi
açısından taşıdıkları genel metodolojik ve bulgulayıcı önem böyle
bir şeydir.
7. Viktor Vinogradov (1895-1969), ünlü dilbilimci, edebiyatta biçemle uğraşan
araştırmacı, Biçimcilerin dostane eleştirmeni ve önemli birteorisyen (özellikle de
skaz tekniğine ilişkin yapıtı bakımından).
8. V. V. Vinogradov, On Artistic Prose [O xudozestvennom proze], Moskova-Leningrad,
1930, s. 75-106.
* Bulgulayıcı yöntem: Toplumsal fenomenlerin irdelenmesine yardımcı olmak
üzere suni bir kurgunun kullanılmasını gerektiren bir prosedür. Bu prosedürde
genellikle mevcut ampirik araştırmalardan türetilen varsayımlara yer verilir... Bu
bağlamda bulgulayıcı bir yönteme, bir model olarak açıklayıcı bir değeri olmakla
birlikte, genellikle bir şeyi analitik bakımdan aydınlatmakta başvurulabilir, ç.n.,
kaynak: Gordon Marshall, Sosyoloji Sözlüğü, çev.: O. Akınhay ve D. Kömürcü,
Bilim ve Sanat Vay., 1. basım. 1999.
44