ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

tılar doğurur. Sanatsal edebiyatta -“ölülerin diyalogu” (on yedinci
yüzyılda, Lucian’da)- edebiyatın özel niteliklerine uygun olarak,
öbür dünyada buluşmaya dair hayali bir durum mevcuttur. Komedide
yaygın olarak kullanılan zıt örnek ise, gerçek diyalojik temasın
anlaşıldığı ama yanıtlar arasında anlamsal bir temasın (hatta tahayyül
edilebilir herhangi bir temasın) bulunmadığı iki sağır insan
arasında geçen diyalog durumudur. Sıfır derece diyalojik bağıntılar.
Burada, diyalogda üçüncü bir kişinin bakış açısı sergilenir (diyaloğa
katılmayan ama diyalogu anlayan birinin bakış açısı). Tüm bir
sözcenin anlaşılması daima diyalojiktir.
Öte yandan, kişi, diyalojik bağıntıları çelişkiye, çatışmaya, polemiğe
veya anlaşmazlığa (uzlaşmazlığa) indirgeyerek, bu bağıntıları
basite indirgeyici ve tek taraflı olarak anlayamaz. Uzlaşma (anlaşma)
çeşitleme ve ton bakımından çok zengindir. Bütün açılardan
benzer olan iki sözce (“Güzel hava!” -“Hava güzel!”), gerçekten
de aynı olmayan farklı seslere ait iki sözce ise, diyalojik uzlaşma
bağıntıları ile bağlantılıdır. Bu, bir yankı değil, iki sözcenin karşılıklı
bağıntılarındaki kesin bir diyalojik olaydır. Çünkü sonuçta, uzlaşma
olmayabilirdi de (“Hayır, çok da güzel bir hava değil” vb.)
Dolayısıyla, diyalojik bağıntılar, sözcüğün dar anlamıyla diyalojik
sözden çok daha kapsamlıdır. Ayrıca, diyalojik bağıntılar, son
derece monolojik söz yapıtları arasında bile daima mevcuttur.
Dil birimleri arasında, bu birimleri nasıl anladığımızdan ve kendilerini
aldığımız dil yapısının düzeyinden bağımsız olarak (sesbirimler,
biçimbirimler, sözlükbirimler, tümceler vb.) hiçbir diyalojik
bağıntı yoktur. Sözce (bir konuşma bütünü olarak), dil yapısının bir
sonraki, daha yüksek düzeyinin veya dizisinin bir birimi olarak
(sözdiziminin üzerinde) görülemez, çünkü diğer düzeylerin dilsel
bağıntılarıyla kıyaslanamayan tamamen farklı (diyalojik) bağıntıların
dünyasına girer. (Belirli bir düzlemde, yalnızca sözcenin sözcükle
yan yana gelmesi olanaklıdır). Bir bütün olarak sözce, bundan
böyle dilin bir birimi değildir (“söz akışı”nın veya “söz zinciri”nin
bir birimi değildir); sırf resmi bir tanıma değil aynı zamanda
bağlamsal bir anlama sahip sözlü iletişimin bir birimidir (yani, değerle
-hakikat, güzellik vb.- bağıntılı olan ve yanıtlayıcı bir anla-
362