ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

sayarlar, ama bir dil sistemi içinde bulunmazlar. Bir dilin öğeleri
arasında olanaksızdırlar. Diyalojik ilişkilerin özgül doğası özel bir
inceleme gerektirir.
Diyalogun, sözün kompozisyonel biçimlerinden biri olarak dar
şekilde kavranması (diyalojik ve monolojik söz). Kendinde ve kendi
başına her yanıtın monolojik olduğu (tamamen minimal diyalog)
ve her monoloğun da daha büyük bir diyalogdan gelen bir yanıt olduğu
söylenebilir (belli bir alanın söylem iletişimi). Hiç kimseye
hitap etmeyen ve bir yanıt öngerektirmeyen söz olarak monolog.
Monolojikliğin muhtelif olası dereceleri.
Diyalojik ilişkiler söylem iletişiminde her tür sözce arasındaki
(anlamsal) ilişkilerdir. Herhangi iki sözce, anlamsal bir düzlemde
bir arada, yan yana bulunuyorlarsa (ama şeyler olarak ve dilsel örnekler
olarak değil), diyalojik bir ilişki kurar. Ama bu, kasıtsız diyalojikliğin
özgül bir biçimidir (örneğin, tek bir sorun hakkında
muhtelif dönemlerin muhtelif akademisyenlerinin veya bilimcilerinin
muhtelif sözcelerinin seçilmesi).
“Üşüdüm, acıktım!” -tek bir konuşan öznenin tek bir sözcesi.
“Acıktım!” -“Üşüdüm!”- iki farklı öznenin diyalojik olarak bağlantılı
iki sözcesi: burada, birinci durumda var olmayan diyalojik
ilişkiler ortaya çıkar. İki gelişkin tümcede olup biten de aynıdır
(inandırıcı bir örnek bulmalıyım).
Bir sözce, dilsel analiz amacıyla kullanıldığında, diyalojik doğası
göz ardı edilir; söylem iletişiminin daha büyük diyalogunda
değil, dilin sistemi içinde (onun edimselleşmesi olarak) ele alınır.
Söylem türlerinin engin ve şimdiye dek incelenmemiş çeşitliliği:
İç konuşmanın ifşa edilmemiş alanlarından sanatsal yapıtlar ve
bilimsel incelemelere. Sokak türlerinin çeşitliliği (bkz. Rabelais),
samimi türler vb. Dilin türeyişi muhtelif dönemlerde, muhtelif türlerde
devam eder.
Dil ve sözcük insan yaşamında neredeyse her şeydir. Ama, bu
her şeyi içine alan, çok yönlü gerçekliğin yalnızca tek bir bilimin,
dilbilimin, konusu olabileceğini ya da yalnızca dilbilimsel yöntemlerle
anlaşılabileceğini varsaymamak gerekir. Dilbilimin konusu,
yalnızca malzemedir, yani sözlü iletişimde kullanılan araçlardır.
353