ce87842134d8e1f2e3dce1a3f356957dc412e45a

ması, Prens Mişkin, vardır. Bu kişi özel ve daha yüksek bir anlamda,
davranışını belirleyebilecek ve saf insan olma özelliğini kısıtlayabilecek
herhangi bir konumda bulunmaz yaşam sahnesinde. Yaşamın
sıradan mantığının bakış açısından, Prens Mişkin’in tüm
davranışları ve deneyimleri son derece yersiz ve tuhaf görünür. Örneğin,
yaşamına kasteden ve sevdiği kadının katili olan hasmına
duyduğu kardeşçe sevgi böyle bir şeydir; aslında, Rogozhin’e duyduğu
bu sevgi, Nastasya Filippovna’nın cinayete kurban gitmesinin
hemen ardından zirveye ulaşır ve (tam bir budalalık girdabına yakalanmadan
önce) Mişkin’in “bilincinin son anları”nı baştan başa
kaplar. Budala’nın son sahnesi -Mişkin ile Rogozhin’in Nastasya
Filippovna’nın cesedinin başındaki son buluşmaları- Dostoyevski’nin
tüm sanatının en çarpıcı sahnelerinden biridir.
Mişkin’in, Nastasya Filippovna’ya duyduğu aşkla Aglaya’ya
olan aşkını yaşamda birleştirme girişimi de yaşamın normal mantığının
bakış açısından aynı şekilde çelişkili görünür. Mişkin’in diğer
karakterlerle olan ilişkileri de yaşamın sıradan mantığının dışındadır:
Ganya Ivolgin’le, Ippolit’le, Burdovski’yle, Lebedev’le ve diğerleriyle
olan ilişkileri. Mişkin’in yaşama tam anlamıyla dahil olamadığı,
yaşamda tam anlamıyla cisimleşemediği, yaşamda bir kişiliği
belirleyen herhangi bir kesinliği kabul edemediği söylenebilir.
Adeta, yaşamın döngüsüne teğet konumda gibidir. Sanki, yaşamda
özgül bir konum işgal etmesine izin verecek (ve böylece başkalarını
bu konumdan çıkmaya zorlayacak), yaşamın olmazsa olmaz
canlılığından yoksun gibidir, dolayısıyla yaşama teğet konumdadır.
Ama tam da bu nedenle, diğer insanların yaşam canlılığı aracılığıyla
onlara sızar ve onların en derin “ben”lerine ulaşır.
Mişkin’de yaşamın sıradan ilişkilerinden bu kopuş, kişiliğinin
ve davranışlarının değişmez uygunsuzluğu ona belirgin bir bütünlük,
neredeyse bir saflık kazandırmaktadır, tam anlamıyla bir “bu-
dala”dır o.
Romanın kadın kahramanı Nastasya Filippovna da yaşamın sıradan
mantığının ve ilişkilerinin dışındadır. O da, her zaman ve her
alanda yaşamdaki konumunu hiçe sayarak hareket eder. Ama alışıl­
307